Дарибаев А. Б., Серікбай Қ. Д., Бекболат С. А. «Электр жабдықтары»

Тұтандыру жүйесіне қойылатын талаптар

жүктеу 4,75 Mb. бет 13/42 Дата 13.10.2023 өлшемі 4,75 Mb. #43808

9.Тұтандыру жүйесіне қойылатын талаптар Электр жабдықтары электр қуатын алуға (электрмен жабдықтау), тұтандыру, оталдыру, жарықтандыру, белгі беру, диагностикалау жүйесінің жұмыстарын қамтамассыз етуге, ал қарапайым автомобилдерде қозғалтқышты, трансмиссияны және басқа агрегаттарды автоматты басқаруға, қозғалыс қауіпсіздігін, жайлылықты қамтамассыз етуге және т.б. арналған Электр жабдықтары екі сымды немесе бір сымды жүйеде жасалуы мүмкін. Негізінде соңғысын пайдаланады, мұнда екіншісінің орнына автомобилдің бейметалдық бөлшектерін пайдаланады. Бұл мыс шығынымен қоса сенімділікті төмендетеді, себебі қысқа тұйықталу қаупі туындайды. «Массамен» электр қуат көзінің теріс жағы жалғанған. Барлық автомобилдерде тұрақты тоқ пайдаланылады, бұл аккумуляторлы батарейяларды пайдаланумен анықталады. тораптағы кернеу 12 В. Соңғы кездері көп тұтынушыларға (мұздатқыш) толықтырушы 24 В жүйе пайдаланады . Ауа қысымы арқылы оталдыру Жоғары қысымдағы қысылған ауамен үлкен дизельдерді оталдыру үшін тепловоздарда, су көліктерінде және бронды техникаларда қолданған. Мұндай әдіс бұрын поршеньді қозғалтқыштарды оталдыру үшін ұшатын техникаларда қолданылған. Цилиндрде,кәдімгі енгізу және шығару қақпақтарынан басқа,қосымша оталдыру қақпақтары орналастырылады. Оталдыру кезінде олар ашылады,олар арқылы цилиндрге енетін ауа поршеньдерді итереді және қозғалтқышты айналдырады.Қысылған ауасы бар баллондар басты қозғалтқыш арқылы жұмыс істейтін компрессордан толтырылады. Транспортты сүиреу арқылы оталдыру Механикалық БҚ бар автомобильді (мотоциклді),басқа автомобильмен сүйрету арқылы оталдыруқа болады (немесе қолмен итеріп, «итеріп оталдыру» деп атайды), сонымен қатар ілініс өшірулі күйнде,еңісті жолдардан өз екпінімен қозғалу арқылы.Белгілі бір жылдамдыққа жеткеннен кейін іліністі қосады. Бірақ мұндай әдістен жүріс бөлігі істен шығуы мүмкін,әсіресе төмен беріліс қосулы болған кезде: көптеген автомобильдерде пайдалану нұсқаулығы бойынша мұндай әдіспен оталдыруға тыйым салынады. Автоматты беріліс қорабы бар автомобильдерде мұндай әдіспен оталдыру мүмкін емес. Тек қана жұмыс істеп тұрған автомобидьдерде гидротрансформатор гидраликалық сұйыұтыққа толтырылады, айналу күші дөңгелектерден АБҚ берілмейді. Тұтандыру арқылы оталдыру Аккумулятордың қуаты таусылғанда басқа автомобильдің аккумуляторына қосылу жиі кездеседі. (бұл әдіс «тұтандыру» деп аталады). Бұл жұмыс басқа автомобильдің электрондық жүйесі істен шығып қалмау үшін қозғалтқыштың іске қосылмаған кезінде атқарылады Электрлі оталдыру жүйесі Электрлі оталдыру қозғалтқышты оталдыру кезінде иінді біліктің еріксіз айналуына арналған кешенді құрылғылардан тұрады. Оталдыру жүйесіне қойылатын талаптар: автомобилді әр түрлі жағдайда пайдалану кезінде оталдыру жиілігімен қамтамассыз ету, сенімділігі жоғары, меншікті салмағының аздығы және габаритті өлшемдерінің аздығы Қозғалтқышты оталдыру кезінде оталдыру құрылғысы (стартер) берілген оталдыру жиілігімен қамтамассыз ету керек. Бұл қысу тактісінің соңында жану камерасында қоспаны(дизелде — ауа) жеткілікті қысыммен және керекті температурамен қамтамассыз етуі керек. Тек осы жағдайда қоспа тұтанады және барлық камерада жалының таралуы мүмкін Қозғалтқышты оталдыру кезінде оталдыру құрылғысы (стартер) берілген оталдыру жиілігімен қамтамассыз ету керек. Бұл қысу тактісінің соңында жану камерасында қоспаны(дизелде — ауа) жеткілікті қысыммен және керекті температурамен қамтамассыз етуі керек. Тек осы жағдайда қоспа тұтанады және барлық камерада жалының таралуы мүмкін Қозғалтқышты оталдыру кезінде оталдыру құрылғысы (стартер) берілген оталдыру жиілігімен қамтамассыз ету керек. Бұл қысу тактісінің соңында жану камерасында қоспаны(дизелде — ауа) жеткілікті қысыммен және керекті температурамен қамтамассыз етуі керек. Тек осы жағдайда қоспа тұтанады және барлық камерада жалының таралуы мүмкін Қозғалтқышты оталдыру кезінде оталдыру құрылғысы (стартер) берілген оталдыру жиілігімен қамтамассыз ету керек. Бұл қысу тактісінің соңында жану камерасында қоспаны(дизелде — ауа) жеткілікті қысыммен және керекті температурамен қамтамассыз етуі керек. Тек осы жағдайда қоспа тұтанады және барлық камерада жалының таралуы мүмкін Қозғалтқышты оталдыру кезінде оталдыру құрылғысы (стартер) берілген оталдыру жиілігімен қамтамассыз ету керек. Бұл қысу тактісінің соңында жану камерасында қоспаны(дизелде — ауа) жеткілікті қысыммен және керекті температурамен қамтамассыз етуі керек. Тек осы жағдайда қоспа тұтанады және барлық камерада жалының таралуы мүмкін Түйіспеушіліксіз жүйеде тұтандыруды басқару арнайы түйіспеушіліксіз датчиктермен жүзеге асады, ол түйісушілік басқару жүйесінде көрсетілген кемшіліктерді жібермеуге мүмкіндік береді.Аса қарапайым тұтандыру жүйелерінде, озыу бұрышын реттеуде центрден тебуші механикалық және вакуумдық автоматтар қолданылады, олар өте қарапайым тәуелділікті іске асырады. Механикалық автоматтар уақыт өтуімен желінеді де, ол ұшқын шығару моменті қателігіне және жұмысшы қоспасының жану процессін нашарлауға алып келеді.Көптеген параметрлері бойынша тұтану моментін басқаруды жүзеге асыра отырып, озыу бұрышын тиімдіге жақындастыратын жүйе тұтандырудың озыу бұрышын электрондық реттеу жүйесі деген жалпы атақ алды. Бұл жүйелерді іске асыру әдістерінің ішінен аналогтық және сандық екеуін айырып айтуға болады. Осы күндері сандық тұтандыру жүйесі, сандық интегралдық схеманы жасау технологиясының өркендеуінің арқасында орташа және үлкенинтеграцияланылу дәрежесі көбірек жетілдірілгені болып табылады.Бұл аймақтағы тоңғы жетістіктердің бірі, микропроцессорлық жүйе болып табылады. Үлестірушінің міндетін, бақылаушымен басқарылатын көпшығушылық (2, 4, 6 шығыстар) тұтандыру катушкасы немесе катушкалық модеодер атқарады. Энергияны стастикалық үлестіруші жүйелерде, айналушы жүгірткіштің болмауының арқасында және оныңменен байланысқан ұшқынданудың электрлі магниттік деңгейінен анағұрлым төмен. Жоғарғы класстық автомобилдерде кедергі деңгейін максималды төмендету талап етіледі: радиоқабылдағышта, теледидарда және автомобилдің өзінде, сондай-ақ сыртқы заттарда. Сондай мақсатпен жоғарғы кернеулі бөлшектер және өткізгіш, сондай-ақ тұтандыру жүйесінің өз буындары экрандалған. Мұндай тұтандыру жүйелерін экрандандырылған деп аталады. Автомобилдік қозғалтқыштарды пайдаланылатын түйісуші немесе транзисторлық үзушілеріндегі катушканың магниттік өрісінде электрлік энергияны жинайтын тұтандыру жүйесі кеңінен қолданыс тапты. Тиросторлық тұтандыру жүйелерінде, ұшқындық босануға энергия конденсаторда жиналды, ал күштік реле түрінде тиристор қолданылады. Бұл жүйелерде тұтандыру катушкасы энегияны жинамайды, ол тек кернеуді түрлендіреді. Транзисторлық тұтандыру жүйесінің өзіндік ерекшелігіне, екіншілік кернеудің жоғарғы өсу жылдамдығы болып табылады, сондықтан керек десең кірлеген және күйдіргімен оқшауланып жабылған свечаларда, оның электродтарының аралығынан ұшқынның тесіп өтін сенімді қамтамасызетілген. Тиросторлық тұтандыру жүйесінде ұшқындық босалудың индуктивтік жасаушысы азғантай салыстырмалы ұзақтыққа ие (300 МКС-тен көп емес), қозғалтқыш цилиндрлерінің ішінара жүктемелік режимдерінде жұмысшы қоспасының тұтануы мен жануының нашарлауына алып келеді. 4.2. Тұтандыру жүйесіне талаптар. Негізгі параметрлері. ІЖҚ жұмыс жағдайына негізделіп тұтандыру жүйесіне, мынандай негізгі талаптар жүктеледі: - тұтандыру жүйесі, свечаның ұшқындық аралығын тесіп өтуге жетерліктей кернеуді күшейтуі керек, сонымен бірге қозғалтқыштың барлық жұмыс режимдерінде тоқтаусыз ұшқышығартып беруді қамтамасыз етуі қажет; - свечаның электродтарының арасында пайда болатын ұшқын, қозғалтқыштың мүмкін болған барлық жұмыс режимдеріне жұмыс қоспасының жануы үшін қажетті энергияға және ұзақтыққа ие болуы керек; - тұтану моменті, қатаң белгілі және қозғалтқыштың жұмыс жғдайына лайықты болуы қажет; - тұтандыру жүйесінің барлық элементтерінің жұмысы, қозғалтқыштың кейбір жерлерінде болатын жоғарғы температураларда және механикалық жүктемелерде сенімді болуы керек; - свеча электродтарының эрозиясы рұхсат етілген шекте болуы керек. Бұл талаптар бойынша қалаған тұтандыру жүйесі, мынадай негізгі параметрлермен сипатталады: - жүргізу және жұмысшы жұмыс режимдерінде екінші кернеуді U2m жетілдіру; - екінші кернеу бойынша қорлық коэффициенті Кқ; - екінші кернеудің dU2m/dt өсу жылдамдығы; - ұшқындық босалудың тб индуктивтік құрастырушысының энергиясы және ұзақтығы; - свечаның электродтарының арасындағы саңлау б; - тұтандырудық өзыу бұрышы ө; Екінші кернеу бойыншағы қолық коэффициент Кқ деп, тұтандыру жүйесінің күшейткен екінші кернеуінің U2m, қозғалтқышта орнатылған свечаның электродтарының арасындағы тесіп өту кернеуіне Uт.ө. қатынасын айтады. [4] [152 ÷ 161 бет]: Кқ = U2m/Uт.ө. Тесіп өту кернеуі. Қозғалтқыштың тұтандыру камерасына бұралған свеча, өзіндік босалутышы болып табылады. Свечаның аралығындағы бостықтан ұшқынның өтуін, тесіп өту кернеуі деп аталады. Тесіп өту кернеуінің шамасы, біртекті өрістре үшін Пашеннің тәжрибелік заңына сәйкес, қоспаның қысымына Р және электродтардың аралығында б тура пропорционал, ал қоспаның температурасына Т кері пропорционал, яғни Оннан басқа, Uт.ө. шамасына әсер етеді, қоспа құрамы, ұзақтылығы және жұмсалатын кернеудің пішіні, тесіп өтетін кернеудің полярлығы, электродтардың материалы және қозғалтқыштың жұмыс істеу жағдайы. Ұшқындық босалудың параметрлері – энергия, ұзақтылығы, свечадағы саңылау-қозғалтқыштың цилиндрлерінде жану процессінің басында өсуіне әсер етеді. Тұтандыру моменті (тұтатудың озыу бұрышы), бұл қуатына, экономдылығына және қозғалтқыштың уыттылығына тұтандыру моменті айтарлықтай әсер етеді (свечада ұшқындық босаудың пайда болуы). Қозғалтқыштың әр режиміне оның ең жақсы көрсеткішін қамтамасыз ететің тиімді тұтандыру моменті бар. жүктеу 4,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз