560
пособиями, ритмично-музыкальным сопровождением, в различных построениях и
обязательно интересными для детей.
Утренняя гимнастика может проводиться на воздухе (на участке детского сада, на
спортивной площадке) или в хорошо проветриваемом помещении (физкультурном,
музыкальном залах, групповых комнатах). Необходимо соблюдать гигиенические требования
к одежде, обуви, месту проведения, оборудованию. Для ритмического сопровождения
используются бубен, счет, хлопки, звукозапись, музыкальное сопровождение (пианино, баян,
аккордеон).
Утренняя гимнастика вырабатывает у детей привычку каждый день по утрам выполнять
физические упражнения. Со временем эта полезная привычка переходит в потребность, тем
самым прививается культура здорового образа жизни у дошкольников.
Помнить, что гимнастика – это не только и не столько физкультурное мероприятие,
сколько специально предусмотренный режимный момент, где сосредоточен целый комплекс
воздействий на разнообразное развитие детей (движение, музыка, ритмы, эстетика окружения,
пособий, общения, игра).
Используемая литература:
1. Ермакова З.И. На зарядку, малыши! – 2-е изд., перераб. – Мн., «Нар. асвета», 1981. С. 3 –
57.
2. Кожухова Н.Н., Рыжкова Л.А., Самодурова М.М. Воспитатель по физической культуре в
дошкольных учреждениях. – М: Издательский центр «Академия», 2002. – С.91 – 94.
3. Кенеман А.В., Хухлаева Д.В. Теория и методика физического воспитания детей
дошкольного возраста – М., «Просвещение», 1972. С. 203 – 208.
4. Мащенко М.В., Шишкина В.А. Какая физкультура нужна дошкольнику? – Мозырь: ООО
ИД «Белый ветер», 2005. – С.63 – 64.
5. Нарскин Г.И. Физическая реабилитация и укрепление здоровья дошкольников: Пособие для
педагогов дошк. Учреждений / Г.И. Нарскин, М.В. Коняхин, О.А. Ковалева и др.; Под. Ред.
Г.И. Нарскина. – Мн.: «Полымя», 2002. – С.17 – 18, 122 – 131.
ХАЛЫҚ ПЕДАГОГИКАСЫН ІС –ТӘЖІРИБЕМІЗДЕ ҚАЛАЙ ҚОЛДАНДЫҚ?
Сарсенбаева Н.С. Құрманалиева Г.А.
«Алтын сақа» балабақшасы КМҚК
Өсіп келе жатқан жас ұрпақты рухани адамгершілік қасиеттерге тәрбиелеу мәселесі
қазіргі алға қойған мақсатымыздың бірі бюолып отыр. Адамгершілік-қоғамдық өмірдің
тарихи әлеуметтік заңына сәйкес адамдар арасындағы қарым-қатынас ізеттілік пен
инабаттылық әдептілік қалыптарын тәрбиелеу арқылы нақтыланады.Адамгершілікке
тәрбиелеу күнделікті өмірде үлкендердің еңбегі арқылы жоспарлы түрде іске асады. Қазіргі
кезде өсіп келе жатқан ұрпақты тәрбиелеуде қойылған мақсаттардың бірі қоғамға пайдалы
үлкенге құрмет көрсетіп, жан-жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыруда халық
педагогикасының маңызы зор.
Жұмыс тәжірибемізден ақпарат: іс тәжірибемізде халық педагогикасының ауыз
әдебиентін балаларға үйретуден бастаған себебіміз ата-бабаларымыздың тарихи тәжірибесіне
сүйене отырып, келер ұрпақты еңбекке өнер білімге деген құлшынысын арттыру
халықымыздың салт-дәстүрімен әдет-ғұрпын жас баланың бойына сіңіру.Халық
педагогикасының саласы мол,мағынасы бай, ұлтымыздың ұлағатты дәстүрлерін
561
ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде ойын кезінде қолданып, тәрбие ісіне арқау еттік.Ата-
аналармен байланыса отырып отбасында салт-дәстүрді дамытып,оны қалай өткізіп ақыл кеңес
беріп отырдық.
Тәжірибеміздің
бағыт-бағдары:2013-2014
жылғы
іс-тәжірибемізді
халық
педагогикасын
өз
тобымызды
ұлттық
ойындар,
ұлттық
фольклорлық
ойындар,санамақтар,ертегілер, қойылымдар,шешендік сөздер,айтыс өнері, тыйым сөздерді
пайдаландық. Балаларға ұлттық дәстүрлердің қарапайым негіздерін өнеге ретінде үйреттік.
Басты мақсатымыз: ұлтымыздың мақтанышы болған ғұлама жазушы М.Әуезов «Ел
боламын десең бесігіңді түзе деген екен» Тәуелсіз ел екенімізді әр бала тәнімен, бар
болмысымен сезінуі керек. Ұйымдастырырлған оқу іс-әрекетінде қазақ халқының әдет-ғұрпын
вариативтік оқу үрдісі арқылы шебер ұйымдастыра отырып, ұлттық мақтаныш, ұлттық
патриоттық сезім қалып- тастыру,бүгінгі күн талабына сай дамыту болды.Бұл іс-тәжірибемізді
ұйымдастырылған вариативтік іс-әрекет арқылы дамыттық.
Мысалы:
«Қасиетті үш бабам»,
«Қарты бар үйдің қазынасы мол»,
«Ата-баба дәстүрі жас ұрпаққа аманат»,
«Отан от басынан басталады» т.б.
Мақал-мәтелдер –
« Туған жердей жер болмас, туған елдей ел болмас»
« Өнерлі өрге жүзер» т.б.
Сондай-ақ, сұрамақтар,кім айтар?, тыйым сөздер, келесі сөз, жалғастыр, даналық сөздер,
айтыстар,шешендік сөздер, өлең-жырлар,тақпақтар,
жеті санына байланысты қасиетті сөздер: жеті ата, жеті қазына, жеті жарғы,
жетіғалам. Бірінші мақсатымыз: Мектеп жасына дейінгі балалардың өсіп өнуіне әсер ететін
фактордың бірі-дәстүрлі мәдениетіміздің бір бағыты халықтың ұлттық ойындарын алға
қойдық.
Бұл
ойындар
балаларды
ептіліке,шапшаңдыққа,мергендікке,жылдамдыққа
тәрбиелейді. Атап айтсақ: «Ақ серек пен көк серек», «Арқан түю», «тенге алу», «Ақ сүйек»,
«Қыз қуу», «Асық ойындары: «Алшы», «Хан», «Оңқай», «Асық ату», «Ханталапай». Бұл
ойындар баланың жүйкесін шыңдап оларды дәлдікке ұстамдылыққа, шыдамдылыққа
тәрбиелейді.
Екінші мақсатымыз: Бала зейіні тұрақсыз болғандықтан, оларды біркелкі жұмыс тез
жалықтырып кететіндіктен «Ойнайық та, ойлайық», сергіту жаттығулары, әдептілік-әдемілік
тақырыптары бойынша ҰО іс-әрекеттерін жүргіздік.Санамақтар арқылы баланың ойлау
қабілетін, логикалық ойын дамытып отырдық.
Үшінші мақсатымыз: Ата-бабамыз өмірдегі бар асылын балаға арнаған. Нәрестенің
шыр етіп дүниеге келгенінен бастап, «Шілдехана», «Бесікке салу», «Тұсау кесу» рәсімдерін
күнделікті ойын арқылы және ертеңгіліктерде ата-аналармен біріге отырып өткізе білдік.
Ашық есік күндерінде «Кішкентай арулар», «Біздің үлкен шаңырақ», «Армысың әз,Наурыз»
атты кештер ұйымдастырылды. Бұл тәрбиенің балалар үшін де, ата-аналар үшінде берер
тағлымы өт мол болды.
Төртінші мақсатымыз: Балаларды халқымыздың салт-дәстүрі негізінде тәрбиелеумен
бірге оларға халқымыздың қол өнерін бейнелеу іс-әрекетінде қолданып отырдық.Қазақ
халқының өзіне тән ерекшеліктерінің бірі-ұлттық ою өрнектер.Балаларды халықтың
қолданбалы қол өнерімен жұмыс істеу барысында халықтық педагогика үлгілерін енгізу
мақсатында, оларды қазақ халқы тұрмыста қолданатын ұлттық киімдердің суретін
салғызып,ою элементтерімен таныстырдық.
2014-2015 жылы алдымызға қойған мақсатымыз қазақ халқының сәндік қолданбалы қол
өнерін жалғастыру болды. Бұл қолданбалы қол өнерді біз практикалық семинарлар арқылы
өткізіп отырдық.
Практикалық семинар №1
Зооморфттық ою-өрнектермен таныстыру.
