3. Тауар шығарылған елді айқындау жӛніндегі сертификаттарды
беру және тәртібі
Тауардың шығарылған елін айқындау үшін тауардың:
1) толығымен Қазақстанда шығарылған;
2) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта ӛңдеу критерийін ескере
отырып, Қазақстанда шығарылған;
3) шетелде шығарылған екендігі айқындалған болуы керек.
Қазақстан Республикасында толық ӛндірілген тауарлар деп:
1) елдің жер қойнауынан, оның аумағында не оның аумақтық
теңізінде (елдің ӛзге су айдынында) немесе оның түбінен не осы елдің
аумағындағы атмосфералық ауадан ӛндірілген табиғи ресурстар (пайдалы
қазбалар және минералдық ӛнімдер, су, жер ресурстары, атмосфералық ауа
ресурстары);
2) Осы елде ӛсірілген немесе жиналған ӛсімдік тектес ӛнім;
3) осы елде туған және (немесе) ӛсірілген тірі жануарлар;
4) осы елде ӛсірілген жануарлардан алынған ӛнім;
5) осы елдегі аңшылық және балық аулау кәсіпшілігі нәтижесінде
алынған ӛнім;
6) теңіз балық аулау кәсіпшілігінің ӛнімі және осы елдің кемесі алған
не ол жалға алған (жалға алған) теңіз кәсіпшілігінің басқа да ӛнімі;
7) осы елдің қайта ӛңдеу кемесінің бортында осы тармақтың 6)
тармақшасында кӛрсетілген ӛнімнен ғана алынған ӛнім;
8) осы елдің осы теңіз түбін немесе осы теңіз жер қойнауын игеруге
айрықша құқығы бар деген шартпен осы елдің аумақтық суларынан
(теңізінен) тыс жерлерде теңіз түбінен немесе теңіз қойнауынан алынған
ӛнім;
9) қайта ӛңдеу жӛніндегі ӛндірістік немесе ӛзге де операциялар
нәтижесінде алынған қалдықтар мен сынықтар (қайталама шикізат),
сондай-ақ осы елде жиналған және тек шикізатқа қайта ӛңдеу үшін
жарамды пайдалануда болған бұйымдар;
51
10) осы елге тиесілі не ол жалға алған (жалға алған) ғарыш
кемелерінде ашық ғарышта алынған жоғары технологиялар ӛнімі;
11) осы елде осы тармақтың 1) тармақшасында кӛрсетілген ӛнімнен
ғана дайындалған тауарлар 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10) Осы тармақтың
ережелері қолданылады.
Егер тауарды ӛндіруге екі және одан да кӛп ел қатысса, тауарды
жеткілікті дәрежеде қайта ӛңдеу ӛлшемдеріне жауап беретін тауарды қайта
ӛңдеу жӛніндегі соңғы операциялар жүзеге асырылған ел тауардың
шығарылған елі болып есептеледі.
Қазақстан Республикасында ӛндірілген мәртебесін беру үшін тауарды
жеткілікті дәрежеде қайта ӛңдеу ӛлшемдері:
1) тауарды қайта ӛңдеу нәтижесінде болған СЭҚ ТН бойынша тауар
кодының алғашқы тӛрт белгінің кез келген деңгейінде ӛзгеруі;
2) тауардың шығарылған елі осы операциялар орын алған ел болып
саналуы үшін жеткілікті ӛндірістік немесе технологиялық операцияларды
орындау;
3) құнның пайыздық үлесі түпкілікті ӛнім бағасындағы тіркелген
үлеске жеткен кезде тауар құнының ӛзгеруі (адвалорлық үлес ережесі).
"Түпнұсқа" нысанындағы тауардың шығу тегі туралы сертификатты
ресімдеу кезінде осы Ереженің 9-тармағында кӛрсетілген операцияларды
жүзеге асыруды қоспағанда, тауарға оның тән қасиеттерін беру үшін
жеткілікті тауарды қайта ӛңдеу жеткілікті қайта ӛңдеу ӛлшемі болып
табылады.
Тауарды жеткілікті дәрежеде қайта ӛңдеудің негізгі ӛлшемі үшінші
елдердің тауарын ӛндіруде пайдалану кезінде тауарға шығу тегі мәртебесін
беру үшін қажетті шарттардың, ӛндірістік және технологиялық
операциялардың тізбесіне енгізілген тауарларды қоспағанда, тауарды
қайта ӛңдеу нәтижесінде болған тауардың алғашқы тӛрт белгінің кез
келген деңгейінде СЭҚ ТН бойынша кодының ӛзгеруі болып табылады.
Осы тізбеге шарттардың бірі ретінде адвалорлық үлес ережесі дербес
де, сондай-ақ тауарды жеткілікті дәрежеде қайта ӛңдеудің басқа
критерийлерімен үйлесімде де енгізілген.
Тауарды жеткілікті дәрежеде қайта ӛңдеу ӛлшемін бағалау үшін
кумулятивтік принцип қолданылуы мүмкін, оған сәйкес 1994 жылғы
немесе 2009 жылғы келісімге қатысушы мемлекеттерде тауарды дәйекті
қайта ӛңдеу нәтижесінде тауардың шығу тегі түпкілікті тауарды
дайындаған ел бойынша айқындалады.
Егер преференциялар беру туралы 1994 жылғы немесе 2009 жылғы
келісімге қатысушы мемлекеттердің бірінде түпкілікті тауар ӛндірісінде
1994 жылғы немесе 2009 жылғы Келісімге қатысушы басқа
мемлекеттерден шығарылған, тауардың шығу тегі туралы сертификатпен
52
расталған және 1994 жылғы немесе 2009 жылғы келісімге қатысушы басқа
мемлекеттерде тауарды кезең-кезеңмен кейіннен қайта ӛңдеуге
ұшырайтын шикізат пен материалдар пайдаланылса, онда мұндай
тауардың шығарылған елі болып ол соңғы рет қайта ӛңдеуге ұшыраған ел
есептеледі.
Шикізаттың немесе материалдардың шығу тегі туралы сертификат
болмаған кезде түпкілікті тауардың шығарылған елін айқындау осы
Ереженің 7-тармағында белгіленеді.
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерін қоспағанда, еркін сауда
туралы келісімдер жасалған елдерге Қазақстан Республикасынан
шығарылатын және экспортталатын тауарлардың шығу тегі Қазақстан
Республикасы үшін күшіне енген кӛрсетілген халықаралық шарттардың
негізінде айқындалады.
Қазақстан Республикасында ӛндірілген мәртебесін беру үшін тауарды
жеткілікті дәрежеде қайта ӛңдеу ӛлшемдеріне жауап бермейтін шарттар:
1) тауарларды сақтау немесе тасымалдау кезінде олардың сақталуын
қамтамасыз ету жӛніндегі операциялар;
2) тауарларды сатуға және тасымалдауға дайындау жӛніндегі
операциялар (партияны бӛлшектеу, жӛнелтімдерді қалыптастыру,
сұрыптау, қайта буып-түю);
3) жуу, тазалау, шаңды жою, тотықпен, маймен және басқа заттармен
жабу;
4) тоқыманы үтіктеу немесе нығыздау (талшықтар мен иірімжіптердің
кез келген түрлері, талшықтар мен иірімжіптердің кез келген түрлерінен
жасалған мата материалдары және олардан жасалған бұйымдар);
5) бояу немесе жылтырату жӛніндегі операциялар;
6) дәнді дақылдар мен күрішті қабыршақтау, ішінара немесе толық
ағарту, тегістеу және жылтырату;
7) қантты бояу немесе кесек қантты қалыптастыру жӛніндегі
операциялар;
8) жемістерді, кӛкӛністерді және жаңғақтарды қабығын алу, тұқым
алу және бӛлу;
9) қайрау, қарапайым ұнтақтау немесе қарапайым кесу;
10) Елек немесе тор арқылы елеу, сұрыптау, жіктеу, іріктеу, іріктеу
(оның ішінде бұйымдар жиынтығын жасау);
11) банкаларға, құтыларға, қаптарға, жәшіктерге, қораптарға құю,
буып-түю және орау жӛніндегі басқа да қарапайым операциялар;
12) қарапайым құрастыру операциялары немесе тауарларды бӛліп
бӛлшектеу;
13)
алынған
компоненттердің
бастапқы
тауардан
елеулі
айырмашылығына әкеп соқтырмайтын тауарларды компоненттерге бӛлу;
53
14) алынған ӛнімнің бастапқы құрамдастарынан елеулі ерекшеленуіне
әкеп соқтырмайтын тауарларды (компоненттерді) араластыру;
15) мал сою, етті бӛлу (сұрыптау) ;
16) жоғарыда кӛрсетілген операциялардың екі немесе одан кӛп
санының комбинациясы.
Егер адвалорлық үлес ережесі қолданылған жағдайда, тауар
ӛндірісіндегі адвалорлық үлес есебі жүргізіледі:
1) импортталған тауарлар үшін - оларды түпкілікті ӛнім ӛндіру жүзеге
асырылатын елге әкелу кезінде осы тауарлардың кедендік құны бойынша
немесе егер импортталған тауарлардың шығу тегі белгісіз болған жағдайда
- түпкілікті ӛнім ӛндіру жүзеге асырылатын елдің аумағында оларды
алғашқы сатудың құжатпен расталған бағасы бойынша;
2) түпкілікті ӛнім үшін - тауарды тиеуге, кедендік декларациялауға
және экспорт елінен әкетуге арналған шығыстарды қамтымайтын сатушы
зауытының (қоймасының) бағасы бойынша.
Егер ӛндірістік немесе кӛлік жағдайлары бойынша оларды бір
партиямен тиеп жӛнелту мүмкін болмаса, бірнеше партиямен жеткізілетін
бӛлшектелген немесе құрастырылмаған түрдегі тауарлар шығарылған елді
айқындау кезінде, сондай-ақ егер тауарлардың партиясы қатенің немесе
дұрыс адрестеудің нәтижесінде бірнеше партияға бӛлінген жағдайларда,
декларанттың қалауы бойынша бірыңғай тауар ретінде қаралады.
Осы тармақтың ережелері мынадай шарттар сақталған кезде
қолданылады:
1) бӛлшектелген немесе құрастырылмаған тауарды осындай бӛлудің
себептерін кӛрсете отырып, егжей - тегжейлі ерекшелікті, СЭҚ ТН
бойынша тауарлардың кодтарын, әрбір партияға кіретін тауарлардың құны
мен шығарылған елін кӛрсете отырып, әрбір партияны бірнеше партияға
бӛлу туралы әкелу елінің кеден органын алдын ала хабардар ету, сондай-ақ
тауарды бӛлудің қателігін құжаттамалық растау кезінде - қате немесе
дұрыс адресация нәтижесінде тауарды бірнеше партияға бӛлу туралы
хабарлама;
2) тауарлардың барлық партияларын бір елден бір экспорттаушының
(жеткізушінің) жеткізуі; тауардың барлық партияларын бір кеден арқылы
әкелу және ресімдеу;
3) тауардың барлық партияларын кедендік декларация қабылданған
күннен бастап алты айдан аспайтын мерзімде жеткізу.
Тауардың шығарылған елін айқындау үшін оларды ӛндіру үшін
пайдаланылатын жылу және электр энергиясының, машиналардың,
жабдықтар мен құралдардың шығу тегі есепке алынбайды.
Машиналармен, жабдықтармен, аппараттармен немесе кӛлік
құралдарымен пайдалануға арналған құрылғылар, керек-жарақтар, қосалқы
54
бӛлшектер мен аспаптар, егер осы құрылғылар, керек-жарақтар, қосалқы
бӛлшектер мен құралдар жоғарыда кӛрсетілген машиналармен,
жабдықтармен, аппараттармен немесе кӛлік құралдарымен жиынтықта
және әдетте осы құрылғылармен жеткізілетін мӛлшерде әкелінсе және
сатылса, машиналар, жабдықтар, аппараттар немесе кӛлік құралдары
сияқты елден шығарылған болып саналады.
Тауардың кері экспорты кезінде уәкілетті ұйымның тауардың
Қазақстан Республикасына әкелінгенін растайтын құжаттары (тауардың
шығу тегі туралы сертификаттың, кедендік декларацияның және тауарға
ілеспе құжаттардың кӛшірмелері) қосымша ұсынылады.
Тауардың шығу тегі туралы сертификатты беру осы қағидалардың 3-
қосымшасына сәйкес ӛтінім және Қазақстан Республикасы Премьер –
Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа
технологиялар министрінің 2014 жылғы 8 шілдедегі № 257 бұйрығымен
бекітілген тізбе бойынша тауардың шығу тегін растайтын құжаттардың
толық пакетін (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық
актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9665 болып тіркелген) ұсыну
негізінде тіркелген күннен кейінгі бір жұмыс күнінен кешіктірілмей жүзеге
асырылады.
Тауардың шығу тегі туралы сертификат Қазақстан Республикасы
үшін күшіне енген халықаралық шарттарда кӛзделген нысандар бойынша
беріледі.
Тауардың шығу тегі туралы сертификат "Тауардың шығу тегі туралы
сертификаттар бланкілерінің нысандарын бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін
атқарушының 2015 жылғы 9 қаңтардағы № 6 бұйрығымен (Қазақстан
Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу
тізілімінде № 10235 болып тіркелген) бекітілген нысан бойынша беріледі.
Тауардың шығу тегі туралы сертификат:
1) уәкілетті ұйымның ақпараттық жүйесі арқылы осы қағидаларға 3-
қосымшаға сәйкес электрондық нысанда Қазақстан Республикасынан
экспортталатын тауардың шығу тегі туралы сертификатты алуға жеке
немесе заңды тұлғаның ӛтінімі;
2) электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылған тізбеге
сәйкес құжаттардың электрондық кӛшірмелері.
Уәкілетті ұйымның уәкілетті тұлғасы құжаттарға талдау жүргізеді
және олардағы мәліметтерді тексереді және тауардың шығу тегі туралы
сертификатты ресімдеу туралы не тауардың шығу тегі туралы
сертификатты ресімдеуден бас тарту туралы еркін нысанда қорытынды
жасайды.
55
Тауарды Қазақстан Республикасының аумағынан әкету кезінде
тауардың шығу тегі туралы сертификат бір мезгілде жӛнелтілетін
тауардың әрбір партиясына ресімделеді, ол бір ғана жүк алушыға бір ғана
жүк жӛнелтушіден бір немесе бірнеше кӛлік құралдарымен жүзеге
асырылады.
Тауардың шығу тегі туралы сертификат қорғау дәрежесі бар
бланкілерде ресімделеді: бірінші данасы – түпнұсқа, екінші және үшінші
данасы - кӛшірме. Сертификаттың түпнұсқасы мен бір кӛшірмесі ӛтініш
берушіге беріледі, ал екінші кӛшірмесі тауардың шығу тегі туралы
сертификатты берген уәкілетті ұйымда сақталады.
Уәкілетті ұйым осы Ереженің талаптарына сәйкес тауардың шығу
тегі туралы сертификат бланкілерін пайдалануды, сақтауды және беруді
есепке алуды жүргізеді.
Тауардың шығу тегі туралы сертификатты уәкілетті ұйым береді.
Бір келісімшарт шеңберінде тауарды бірнеше рет жеткізу кезінде
түпнұсқасы тауардың барлық келісімшарттық партиясына немесе
сериялы ӛндіріс тауарларына ресімделген және экспорттаушы бірінші
тиеп жӛнелту кезінде ұсынған уәкілетті тұлға қорытындысының
кӛшірмесімен бір мезгілде жӛнелтілетін тауардың әрбір партиясына
тауардың шығу тегі туралы сертификаттар беруге жол беріледі.
Тауардың шығу тегі туралы сертификатты алуға арналған ӛтінімде
ӛтінім беруші жӛнелтілетін тауар партиясы ӛндіріс технологиясы мен
компоненттеріндегі, сондай-ақ осы тауардың материалдарын жеткізуші
елдің ӛзгерістерге ұшырамағанын ӛз қолымен растайды.
Тауардың шығу тегі туралы сертификаттың қолданылу мерзімі
Қазақстан Республикасы үшін күшіне енген халықаралық шарттарда
айқындалған.
"Түпнұсқа" нысанындағы сертификаттың қолданылу мерзімі ол
берілген күннен бастап он екі айды құрайды.
Тауардың шығу тегі туралы сертификат, егер онда тазартулар,
түзетулер, расталмаған түзетулер болса, қажетті қолдар және мӛрлер
болмаса, жарамсыз деп есептеледі.
Ресімделген сертификаттар ӛтініш берушіге тауардың шығу тегі
туралы берілген сертификаттарды тіркеу журналына қол қойғызып
беріледі.
Тауардың шығу тегі туралы сертификаттарды басқа тұлғаларға
беруге жол берілмейді.
Тауардың шығу тегі туралы сертификаттардың кӛшірмелері және
олардың негізінде берілген құжаттар тауардың шығу тегі туралы
сертификат берілген күннен бастап кемінде үш жыл уәкілетті ұйымда
сақталады.
56
1994 жылғы немесе 2009 жылғы Келісімге қатысушы мемлекеттер
шеңберінде тауарларды кері экспорттау кезінде тауар шығарылған елдің
"СТ-1" нысанындағы сертификатының кӛшірмесі болған жағдайда
ауыстыру сертификаттары берілуі мүмкін.
Тауардың және оның орамының сақталуын қамтамасыз ету, сондай-
ақ сатуға және тасымалдауға дайындау жӛніндегі операцияларды
қоспағанда, 1994 жылғы немесе 2009 жылғы келісімге қатысушы
мемлекеттердің шеңберінде олардың аумақтарында дайындалған және
1994 жылғы немесе 2009 жылғы келісімге қатысушы мемлекеттердің
кедендік аумағына әкелінген, ӛңдеуге/қайта ӛңдеуге ұшырамаған
тауарларды кері экспорттау кезінде "СТ-1"нысанындағы тауардың шығу
тегі туралы сертификат берілуі мүмкін.
Бұл ретте сертификаттың тиісті бағанында: "Сертификат"СТ-1"
нысанындағы сертификаттың негізінде берілді.
Сертификатты беру тауарды дайындаушы және тауардың
дайындалған жылы туралы растайтын құжаттарды ұсынған жағдайда
мүмкін болады.
Достарыңызбен бөлісу: |