Bulletin «Филология ғылымдары» сериясы

жүктеу 6,12 Mb.

Pdf просмотр

бет	16/361
Дата	05.11.2022
өлшемі	6,12 Mb.
	#38524

1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 ... 361

file20200121044531 (1)

Зерттеудің әдістері.
Философиялық тұрғыда модельдеудің мағынасы – табиғатты танудың тиімді
құралы. Тілдік шығармалардың әлемді модельдеуге қатыстылығын, модельдердің жалпы қасиеттерін
талдау мен олардың тілдік шығармалар талабына сай келуін анықтау негізінде көз жеткізуге болады.
Ал «Табиғи тіл – бізді қоршаған шындықтың моделі» деген тұжырымды қазіргі кездегі тілшілердің
көпшілігі қолдайды. Дегенмен, мұндай тұжырыммен тек тілдік шығармалар (немесе мәтін) жайлы сөз
болған жағдайда ғана келісуге болады. Модельдеу ісімен айналысатын зерттеушінің әрекетін сынақ
жүргізушінің әрекетімен салыстыруға болар еді, алайда бұл жағдайда сынақ деректі нысанға емес,
оның моделіне қатысты жүргізіледі [3, 45].
Барлық ғылым салалары өз зерттеу нысанын абстрактілік сипатта қарастырады. Сондықтан, мыса-
лы, табиғи тілдің моделі оның қыр-сыры жайлы ақпаратты толық бере алмайды. Неғұрлым модель
түпнұсқаға сай келіп жатса, соғұрлым оны шындық жағдайдың үлгісі ретінде қабылдауға болады.
Абстрактілікті (дерексіздікті) таңдау жолы әр алуан болуы мүмкін. Кейбір ғылымдарда ол
жинақтау әдісі негізінде қолданылады, ал басқаларында абстрактілік шындықтан нақты фактіге қарай
қозғалу немесе талдау әдісі үстем болады. Осыған байланысты ғылым салаларын дедуктивті және
индуктивті ғылымдар деп екіге ажыратып қарастыруға болады. Сонымен бірге оларда екеуінің де
(индуктивті және дедуктивті) қасиеттері белгілі дәрежеде орын алуы мүмкін.
Ал енді тіл білімі саласы жоғарыда аталған ғылымдардың қай тобына жататындығын сөз ететін

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Филологические науки», №4(62) 2017 г.
10
болсақ, онда ол дедуктивті жағынан логика мен математикалық ғылымдарыға жақын деуге болады.
Тіл қызметінің мынадай негізгі үш түрін атауға болады: 1) тіл – қатынас құралы; 2) тіл – аударма
арқылы басқа тілдегі ойды жеткізе алатын байланыс құралы; 3) тілді үйрету мен үйренуде және білім
саласын меңгеруге аса қажетті құрал.

жүктеу 6,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 ... 361