Болашақ тарих мҧғалімдерін «Мәңгілік Ел» қҧндылықтарын оқытуға даярлау әдістемесі

 
101 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сурет 3 - Болашақ тарих пәні мұғалімдерін «Мәңгілік Ел» құндылықтарын 
оқытуға даярлау моделі 
Шар
тар
: 
әд
існамалық
, те
ор
и
ялы
қ
, д
и
дак
ти
к
алық, әді
сте
ме
лік
, п
р
ак
ти
к
алы
қ
 
Мақс
атт
ы 
 
Мазм
ҧнд
ық 
 
Іс
-әр
еке
тт
ік
 
Бағ
ал
ау
 
Әлеуметтік тапсырыс: «Мәңгілік Ел» құндылықтары 
негізінде оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыру; құндылықтарды 
педагогикалық үдеріске енгізу және жүзеге асыру 
Мақсат: болашақ тарих пәні мұғалімдерін «Мәңгілік Ел» 
құндылықтарын оқытуға даярлау 
Әдіснамалық тҧғырлар: 
аксиологиялық, жүйелілік, 
іс-әрекеттік, құзыреттілік, 
тұлғаға бағдарлылық 
Қағидалар: ғылымилық, 
сабақтастық, саналылық, 
жүйелілік, кӛрнекілік, 
пәнаралық байланыс 
Жоғары білім беру мазмҧны 
«Тарих пәнін оқыту әдістемесі» курсы 
Педагогикалық тапсырмалар 
Формалар: 
лекция, 
семинар, 
п
рактикалық 
сабақтар, ӛзіндік жұмыс
 
Әдістер: кеңес беру, топтық 
жоба жұмыстары, 
әдебиеттерді шолу, 
Casestudy; тапсырмаларды 
құрастыру және шешу 
- ғылыми-теориялық 
конференцияларға; 
- байқауларға  
қатысуы; 
- ӛзіндік білім алуы; 
- құндылықтарды оқыту 
бойынша тәжірибелерді 
талдап қорытуы; 
- тәрбие сағаттарын, 
топсеруен ұйымдастыруы 
Ӛлшемдер 
Мотивациялық-
құндылық 
Танымдық 
Іс-әрекеттік 
Рефлексивті-бағалау 
Деңгейлер 
К
ӛрсетк
іш
тер
 
Жоғары; 
Орта; 
Тӛмен 
«Мәңгілік Ел» 
құндылықтарын 
оқытуға 
даярлығы 
қалыптасқан 
болашақ тарих 
пәні мұғалімі 
Бол
аш
ақ
 тар
их пә
ні
 м
ҧғ
ал
ім
дері
н
 д
аярл
ау суб
ъ
ектіл
еі
рі
: б
іл
ім
 ал
уш
ыл
ар, оқыту
ш
ы
л
ар
 

 
102 
 
 
1.  Мaқcaттық (тәciлдep мeн ұcтaнымдap); 
2.  Ақпapaттық  (бiлiм  бepу  мaзмұны;  пeдaгoгикaлық  үдepicтiң  кәсіби-
коммуникативтік нeгiзi); 
3.   Тұлғaлық  (мiнeз-құлық,  ic-әpeкeт,  қapым-қaтынac,  бiлiм  бepу  үдepicі 
cубъeктiлepiнiң тұлғaлық caпacы; бiлiм бepу үдepiciнiң пcиxoлoгиялық нeгiзi); 
4. Тexнoлoгиялық  (бiлiм  бepу  ic-әpeкeтiн  ұйымдacтыpудың  фopмaлapы, 
құpaлдapы,  әдicтepi,  aмaлдapы,  кeзeңдepi,  тәciлдepi;  пeдaгoгикaлық  үдepicтiң 
пpoцeccуaлдық- әдicтeмeлiк нeгiзi). 
Философтар  объективті  және  субъективті  шарттарды  қажетті  және 
жеткілікті  деп  бӛліп  қарастырады.  Мәселен,  оқу  үшін  оқушының білімі,  жасы 
және  жеке  дара  ерекшеліктері  -  қажетті  шарт,  бірақ  олар  әлі  жеткіліксіз, 
оқушылардың  алдыңғы  дайындығының  деңгейін  білу  қажет.  Тек  барлық 
қажетті  шарттардың  жиынтығы  нәтижеге  жетудің  жеткілікті  шарты  болып 
табылады. 
Педагогикалық шарттарға қатысты зерттеу жұмыстарын зерделеу негізінде 
біздер тӛмендегідей шарттар кешенін анықтадық, олар: 
1. Әдіснамалық – «Мәңгілік Ел» құндылықтарын (орта мектепте) болашақ 
тарих  мұғалімі  оқытуға  даярлауды  жүзеге  асыру  үшін  оқу  материалдарын 
іріктеу принциптері; 
2.  Теориялық  –  «Мәңгілік  Ел»  құндылықтарын  оқытуға  болашақ  тарих 
мұғалімдерін даярлау үдерісіне сәйкес оқу материалдарының жүйеленуі; 
3.  Дидактикалық  –  оқушыларға  «Мәңгілік  Ел»  құндылықтарын  оқытуға 
болашақ тарих мұғалімдерін даярлау технологиясының жасалынуы;  
4.  Әдістемелік  –  оқушыларға  «Мәңгілік  Ел»  құндылықтарын  арнайы  оқу, 
сыныптан  тыс  тәрбие  жұмыстары  барысында  жүзеге  асыруға  болашақ  тарих 
мұғалімдерін даярлау әдістері мен тәсілдері; 
5.  Практикалық  –  оқушыларға  «Мәңгілік  Ел»  құндылықтарын  оқытуға 
болашақ  тарих  мұғалімдерін  даярлау  мазмұны  мен  құралдарын  тәжірибелік 
жұмыстар арқылы қамтамасыз етілуі. 
Қорыта  айтқанда,  «Мәңгілік  Ел»  ұлттық  идеясында  жүйеленген 
құндылықтар – елдің, қазақстандық қоғамның, ұлттың болашағын айқындайтын 
мәдени  фактор  ретінде  жастардың  санасына  сіңіріліп,  рухына  айналуы  керек 
десек,  ЖОО  жүйесінде  болашақ  тарих  мұғалімдерін  осы  міндеттерді  іске 
асыруға қабілетті етіп даярлаудың педагогикалық шарттары бар және оны оқу 
үдерісіне батыл қолдануға болады. Мәселеге қатысты зерттеулер барысындағы 
ғылыми талдаулар негізінде біз осындай тұжырымға тоқталдық. 
Келесі  тақырыпта  біздер  осы  педагогикалық  шарттардың  жүзеге 
асырылуының қамтамасыз етілуін сипаттап жазамыз.