Бөж пән: : Электротехника және өндірістік электроника негіздері Тақырып

Атқаратын міндетіне қарай электр тізбектерін

жүктеу 1,48 Mb.

бет	2/3
Дата	26.09.2022
өлшемі	1,48 Mb.
	#39411

1 2 3

элтех срс 3 номер1 (копия) (копия)

Онда мұндай тізбектегі токтар арасында мынандай байланыс болады
I1/I2 = R2/R1; I2/I3 = R3/R2

Атқаратын міндетіне қарай электр тізбектерін:

Энергия не сигнал көзі бар бөлікке;
Қабылдағышы бар бөлікке;
Басқа бөліктерді өзара қосатын бөлікке ажыратуға болады.

Тұйықталған электр тізбегінде электр зарядтары оның бірде бір нүктесінде жиналып қала алмайды. Өйткені бұл тізбек нүктелерінін потенциалдарын өзгертуге алып келер еді. Сондықтан қандай да бір түйінге белгілі уақыт бірлігінде келетін электр заряды, осы түйіннен сол уақыт бірлігінде кететін зарядка тең.

Онда мұндай тізбектегі токтар арасында мынандай байланыс болады:

I = І1+I2 + І3 + І4

Қатарлап (параллель) қосылған деп электр тізбегіндегі эле-менттердің тек бір ғана кернеу астында болуын айтамыз. Параллель қосылған резисторларда ток төрт тармаққа тармақталады. Мұндай жағдайда тізбектің жалпы кедергісі азаяды немесе жеке тармақтар өткізгіштіліктерінің қосындысына тең тізбектін жалпы өткізгіштілігі көбейеді.

Қатарлап (параллель) қосылған деп электр тізбегіндегі эле-менттердің тек бір ғана кернеу астында болуын айтамыз. Параллель қосылған резисторларда ток төрт тармаққа тармақталады. Мұндай жағдайда тізбектің жалпы кедергісі азаяды немесе жеке тармақтар өткізгіштіліктерінің қосындысына тең тізбектін жалпы өткізгіштілігі көбейеді.
Бұл айтылғандарға оңай көз жеткізуге болады. Ол үшін параллель қосылған өткізгіштердің санының көбеюін өткізгіштің көлденең қима ауданының өскендігіне бара-бар деп караса болғаны. Сонымен барлық өткізгіштер жиынтығының өткізгіштілігін g әрпімен, ал әрбір жеке өткізгіштердің өткізгіштілігін g1 g2, g3 және g4 деп белгілесек, мынадай теңдеу аламыз:
g = g1 + g2 + g3 + g4

I1/I2 = R2/R1; I2/I3 = R3/R2

I1/I2 = R2/R1; I2/I3 = R3/R2
Бұл қатынастар параллель қатар қосылған резисторлары бар тізбектердегі токтар осы кедергілерге кері пропорционал немесе өткізгіштер өткізгіштілігіне тура пропорционал болып таралатындығын көрсетеді. Сонымен, параллель қосылған резистордың мәні көп болған сайын, ондағы ток мөлшері аз болады және керісінше болады.
Егер түйіндер арасындағы кернеу өзгермейтін болса, онда осы түйіндер арасына қосылған резисторлардағы токтар, оларды тізбектеп қосқаннан өзгешелігі, бір-бірінен тәуелсіз болады. Тізбектен бір немесе бірнеше резисторлар алынып тасталынса, қалған резистор жұмысына олар әсерін тигізбейді. Сондықтан көпшілік жағдайда жарықтандырғыш электр шамдары, электр қозғалтқыштар, тағы басқа электр энергиясын қабылдағыштар электр торабына катар қосылады. Электр тізбегінің учаскесінде қатар қосылған қабылдағыштар қаралып отырған учаскедегі және жалпы тізбектегі токтарды өзгертуге алып келеді. Мысалы, кедергілері R1 = 10Ом және R2 = 30Ом резисторларды, ал кернеуі U = 120В желіге тізбектеп қосқан кезде тізбектегі ток

жүктеу 1,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3