30
Stromberg фирмасының жиілікті түрлендіргіштері – жоғары сенмді және
сорғы агрегатын реттеу үшін жеткілікті тығыз құралданған. Сорғы
агрегаттарының бірқалыпты пайдалануын қамтамасыздандыру үшін,
түрлендіргіштің біреуіне олар кезекпе кезек қосылуы үшін, құрылғы
қарастырылады.
1.5 Басқару әдісін таңдау. Есептердің қойылымын зерттеу
Жылутасығышты тасымал үрдісін оңтайлы басқару сорғы станциясын
пайдалану арқылы жылумен қамадау жүйесіндегі таңдауға және
технологиялық режімдердің қабылданған критерия бойынша іске асыру.
Оңтайлы режімді таңдау мақсаты басқару нысанына немесе оның
математикалық үлгісі негізінде тәжірбие жүргізу арқылы шешілуі мүмкін.
Басқару нысаны класына қатысты жылумен қамдау жүйесіндегі
жылутасығышты тарату және тасымалдау үрдісі көп өлшемділігімен
сипатталады. Осы ерекшеліктер нысан туралы жедел және сенімі ақпараттың
жиналуын қиындатады, оңтайлы режімнің ағынын қиындатады және
оператор-технологқа оңтайлы басқарудың тәжірбиелік әдісін пайдалануға
рұқсат етпейді.
Осындай жағдайда оңтайлы басқарудың әдісі нысанның математикалық
сипаттамасына арқа сүйелуі керек, есептің болжауын және өлшенбейтін
айнымалыларыдың жанама бағасын формалдауға, анықталмаған және
айнымалының басқару мен күйіне шектеу жағдайында басқаруды таңдауға
мүмкіндік береді.
Осыған сәйкес сорғы және жылутасығыш сипаттамалары сияқты
факторлардың кездейсоқ өзгеруі, жылу энергриясые тасымалдау процесіне
негзгі ықпал ететін, оның сипаттамасына орынды болып келетін және
басқаратын әсерлерді анықтау үшін оңтайлы басқарудың есебін шешуге
статикалық ыңғайы бар әдісті қолдану.
Жұмыста индетификация процесін пайдалануын және бейімделген
жүйені басқаруды алдын алатын әдіс қарастырылған, басқару контурында
идентификаторы бар. Осындай жүйе идентификаторлы бейімделген жүйе
(ИБЖ) атауын алды.
Осы әдіс үрдістің технологиялық режімнің тиімді оңтайландыру есебін
шешу арқылы анықтау болып табылады, математикалық үлгі үрдісі негізінде
математикалық бағдарламалау есебі түрінде нысандандырылады, параметр
бейімделу алгоритмін пайдалану арқылы үрдіс сипаттамасының бір орында
тұру мүмкіндігінше анықталады және түзетіледі.
Басқарудың оңтайлы бейімделеген жүйесінің қызмет көрсету
алгоритмдер ішінде математикалық үлгінің балмалығын тексеру, үлгінің
бейімделуі, оңтайлы технологиялық режімнің үлгісіне іздеуі және оңтайлы
басқарудың нысанға берілуі. Осы әдістің негізгі бағалығына келесіні
қарастыруға болады:
31
1) басқару нысаны туралы жеткіліксіз және дәлелсіз ақпарат болған
жағдайда әдісті қолдану мүмкінгі;
2) үлгі параметрлерін түзету жолымен төмен жиілікті басқарылмайтын
факторлар ықпалын ескеру мүмкіндгі;
3) сызықты үлгінің бейімделген сызықсыз сипаттамасы бар нысанды
сипаттау мүмкіндігі;
4) математикалық үлгіні құруымен байланысты жадыда орын алатын
және есептеу көлемін қысқарту.
Сорғы станциясы мен магистралды жылуөткізгіш сипаттамасының
ерекшелігі, жиілікті реттелетін түрлендіргішті қолданатын осы автоматика
жүйесін қызмет ету талдауын сорғы стансасын басқару үрдісіне,
жылутасығыш тасымалына электр энергияны үнемдеу және максималды
ПӘК-тің болуын қамтамасыз етуі ретінде осы негізгі талаптарды тұжырымдай
алады. Бұл шарттар келесімен қамтылуы мүмкін:
1) сорғы станция жұмысының оңтайлы жұмыстық жағдайы;
2) магистралды жылуөткізгішінде гидравликалық соққының, апаттық
режімнің болмауы;
3) кавитация үрдісінде және жылутасығыштағы қайнауды жою.
Жылу энергисын тасымалдау үрдісінің жүргізу ерекшеліктерінің келесі
басқару принциптерінің таңдауымен анықталады:
Оңтайландыру принціпі. Сорғы станциясының оңтайлы басқару режімін
табу математикалық үлгі жүйесінің түріне байланысты. Матиматикалық
бағдарламалау әдісімен математикалық есептің шешімін табуды талап етеді;
Өтемақы принципі. Бақыланатын (бірақ басқарылмайтын) ауытқу
әсерінен сорғы стансасы жоғарғы жұмыс қысымында жұмыс жасағандықтан,
ауытқу бойынша басқару қолдануын қажет етеді.
Сонымен, таңдалған принциптерін ескере сорғы стансасының басқару
жүйесі ауытқу бойынша оңтайлы басқару жүйесінің тобына жатады. Осындай
жүйенің тиімді әдісімен зерртеу элементтеріне қиын байланысу түрлерін,
үрдістің жоғары қозғалмалығын және кездейсоқ факторлар мен
анықталмағандық әсерімен сипатталған, иммитациялық үлгілеу әдісімен
болып табылады. Бұл кезде үрдістің физикалық қасиеті талдауының негізінде
алынған тәжірбиелік аналитикалық үлгі иммитациялық үлгілеу кезінде нысан
2 бөлім. Сорғы станциясының математикалық үлгісін құру және
басқару жүйесін синтездеу
2.1 Сорғы станциясының математикалық үлгісі
Электр энергиясын энергия үнемдеу бойынша негізгі күш өндіру қажет
ететін үлкен шығындар (шамамен 90% дейін) энергияны тұтынуға кететіні
белгілі. Яғни, өндірілетін электр энергиясының 70 пайызға дейін электр
жетекті пайдаланады, бірақ осы технологиялық құралды электр жетектерімен
тиімді басқару біраз энергия үнемдеуді қамтамасыз етуі мүмкін. Себебі
