42
мүмкіндік береді. Сонымен қатар, серверге түсетін жүктемені азайтып,
хостингте алатын орынды үнемдейді.
Joomla! кез келген тілде әкімшілік және фронтальді бөлімде интерфейсті
көрсетуге мүмкіндік береді. Кеңейтілім каталогы түрлі пакеттер тілін құрайды,
олар әкімшілік құралдарымен орнатылады.
Сайтты құрастырудың және жылжытудың құралы ретінде Joomla-ның
артықшылықтары:
- сайт дизайнын кез келген уақытта өзгертуге болады;
- Joomla-ның танымалдылығына байланысты, хостинг- провайдерлер
берілген жүйені үнсіздік бойынша қолдануға мүмкіндік береді;
- Joomla интерфейсінің қарапайымдылығы мен түсініктілігі;
- функционалдығын қосымша кеңейтілімдер (компоненттер, модульдер,
плагиндер) көмегімен кеңейтуге мүмкіндік береді;
- қосымша Joomla модульдерін тегін алуға болады;
- сайтты жылжыту функциясы ендірілген;
- PHP-ді қолданған MySQL мәліметтер қорында жасалған жүйе;
- администраторлар және қолданушылардың аутентификациялық модулі;
- жаңалықтар, өнімдер, қызмет көрсету секцияларын өңдеу және басқару;
- бөлімдерді мақала авторларының құру мүмкіндігі;
- элементтердің, оң, сол және орталық блоктар мен мәзірдің орналасуын
толығымен баптау мүмкіндігі;
- форум/сауалнама/конференция ұйымдастырылуы;
- Linux, FreeBSD, MacOS, Solaris, AIX, SCO, WinNT, Win2K операцион-
дық жүйелерде жұмыс істей алады.
Басқару мүмкіндіктері:
- шексіз беттер көлемін құру;
- әрбір динамикалық web-бетке сипаттама мен кілттік сөздерді белгілей
отыра іздеу жүйелерінде сайт рейтингісін көтеру мүмкіндігі;
- кез келген материалдар публикацияға шығуын күнтізбе бойынша
бағдарламалауға болады;
- тіркелген кірушілерге арнайы құқықтарды белгілеу;
- барлық элементтерді бес аймақ бойынша орналастыру– ерекше дизайн
жасауға көмектеседі;
- қосымша модульдердің ендірілуі – соңғы жаңалықтар, кіру
статистикасы, қонақтар кітапшасы, форум және т.б.;
- әр контактқа жеке кері байланыс формасын ұйымдастыру;
- объектілердің орналасуын өзгерту мүмкіндігі;
- кездейсоқ жаңалықты көрсету генераторы;
- жаңалықтарды жіберу менеджері;
- объектілер иерархиясы – секция, бөлім, бет көлемі;
- архивтер менеджері;
- кез келген мақаланы баспаға шығару, сақтау және e-mail арқылы жіберу;
43
TinyMce - орнатылған визуалды редактор, визуалды редактордың үш
нұсқасынан бірін таңдау;
мақаланы сайтқа шығару алдында алдын-ала көру мүмкіндігі;
шаблонды оңай ауыстыру функциясы.
Joomla-ны орнатудың жүйелік талаптары:
PHP 5.x және жоғары;
MySQL 4.1.x, 5.x;
Apache 1.3.x және жоғары.
Web-сервер ретінде MS IIS (Internet Information Server) 5.0 және жоғары
нұсқаларын пайдалануға болады. PHP нұсқасын пайдаланғанда MySQL, XML
және Zlib пайдалану талаптарына сәйкс болуы керек [13].
Төмендегі ірі компаниялар Joomla-ны өздерінің сайтын құруда
пайдаланып отыр:
MTV Networks Quizilla(әлеуметтік желі) – www.quizilla.com;
IHOP (мейрамхана желісі) – www.ihop.com;
гарвардтық университет – www.gsas.harvard.edu;
жасыл Maven(eco-қор) – www.greenmaven.com;
фотограф журналы – www.outdoorphotographer.com;
Playshakesrere.com (мәдениет) – www.playshakerspere.com;
Senso интерьері (жиһаз дизайны)– www.sensointeriors.co.za.
1.7.2 WordPress
WordPress - GNU GPL лицензиясы бойынша таралатын, ашық шығыс
кодта жүретін контентті басқару жүйесі. PHP тілінде жазылып, мәліметтер
қоры ретінде MySQL –ді қолданады. Пайдалану ортасы – қарапайым
блогтардан күрделі ақпараттық қорлар мен интернет-дүкендер құруға дейін
болады.
Wordpress контентті басқару жүйесінде таксономия негізінде сайт
құрылымын ұйымдастырудың икемді сұлбасы ұсынылған. Таксономия
дегеніміз – сайт құрамының объектілерін байланысын құруға мүмкіндік беретін
және «жазба кілттерімен», «жазба категорияларымен» немесе «сілтеме
категорияларымен» біріктіретін механизм.
«Категориялар», «кілттік сөздер» немесе «сілтемелер» тегіс немесе
иерархиялық тізімдерді, әлде бірнеше түпкі элементтер ұйымдасқан күрделі
құрылымды құрайды. Мұндай түрдегі сұлба және жүйе компоненттері
көмегімен құрамды шығару жәіне өңдеу, құрылымдау сияқты түрлі нұсқалар
ұйымдастырылуы мүмкін.
«Таксономия» және «Кілттік сөздерден» басқа Wordpress:
- ашық шығыс кодты;
- тіркеу жазбалар саясатының толық бақылау мүмкіндігін;
44
- ақпараттық материалдарды жариялауды бақылаудың икемді мүмкін-
дігін;
- ыңғайлы, өңделетін, административті интерфейсті;
- тұтынушы жағынан программалық немесе аппараттық үзілістен ақпарат
жоғалуын сақтау үшін мәтіндік редакторда енгізілетін автосақтау жүйесін;
- аяқталмаған материалды уақытша сақтауды;
- жаңа шыққан CMS жүйелері жайлы хабарлау мүмкіндігін;
- «RSS», «Atom», «XML» технологиялық құралдары көмегімен ақпарат-
тық материалдарды импорттау және экспорттау мүмкіндіктерін;
- графикалық көркемделген шаблондар жиынын;
- Мәліметтер базасын резервті көшәру мүмкіндігі және администратор
поштасына уақытында мұрағаттарды жіберу мүмкіндігін;
- жаңа версиясын автоматты жаңарту құралын;
- рұқсат етілген IP-едрестері бойынша администратор интерфейсіне
қатынауды шектеу мүмкіндігін құрайды [15].
1.7.3 Drupal
CMS қолданушыларын түрлі топтарға жатқызуға болады. Қолданушылар
тобы қолданушыға тиесілі құқықтарды анықтайды. Кез келген CMS жүйесін
орнатуда бір қолданушы құрылады, ол суперадминистратор болып табылады.
Оған «Admin» аты және орнату кезінде көрсетілген парольге иеленеді.
Әрбір CMS жүйесінде қолданушылардың орнатылған тобы бар. Бұл
келесідей топтар:
- Super Administrator;
- Administrator;
- Manager;
- Auditor;
- Editor;
- Publisher.
Administrator тобы Super Administrator-ға қарағанда бірнеше
қысқартылған құқыққа ие. Бұл топқа жататын қолданушылар келесі құқықтарға
ие:
- Super Administrator тобының қолданушыларын қосуға және өзгертуге;
- Global Congiguration Settings – глобальді өңдеу бөліміне кіруге;
- массалы e-mail хаттарды жіберуге;
- шаблонды қосуға немесе өзгертуге;
- тілдік файлдарды қосуға/өзгертуге тыйым салынады.
Manager тобы бойынша контентті басқару үшін құрылған. Бұл топтың
қолданушылары сайттың админ панелінде тіркелуіне болады, бірақ:
- басқа қолданушыларды өзгерту;
- модульдерді орнатуға;
