«білім берудегі ақпараттық ЖӘне телекоммуникациялық технологиялар»
жүктеу 2,03 Mb.
|
І кезеңде болашақ педагогтер өз бетінше сабақ жоспарын құруды үйренеді: - сабақтың технологиялық картасын құру; - оқушы мен мұғалімдер әрекетін бөліп көрсету. ІІ кезеңде өзінің жеке авторлық сабақ жоспарын – сабақтың технологиялық бағдарламасын жасайды: сабақтың мақсат-міндеттерін, формасын, таңдалған әдіс-тәсілдерін, алынған технологияны ғылыми тұрғыда негіздеу; сабақтың технологиялық картасын жасау және оны дәлелдеу; сабақтың нәтижелігін негіздеу. ІІІ кезең. Микросабақ беру (студенттік дәрісханада сабақ өту). IV кезең. Микросабақты талдау, педагогикалық технологияға қажетті түзетулерді енгізу. Микросабақ барысында мұғалімнің іс-әрекетіне талдау жасау, болашақ мұғалімнің кәсіби біліктілік дәрежесіне баға беру. Осыған орай, педагогикалық қызметке ынтасы жоғары, білім беру саласындағы үнемі жаңарып отыратын өзгерістерге икемді, жаңа технологияларды оқу-тәрбие үрдісінде қолдана алатын болашақ мұғалімдерді даярлау – оларды кәсіби дайындаудың ең көкейкесті аспектісінің бірі және педагогтің жеке тұлғасын қалыптастыру үрдісіндегі іс-әрекеттің нәтижесі болып табылады. Бақылау сұрақтары: Ақпараттық технология түсінігі? Жаңа ақпараттық технологиы туралы ? Ақпараттық технология маңызы? Технология ерекшеліктері? Дәріс 13. Тақырыбы: АКТ-ы дамуының перспективалық бағыттары. Мақсаты: АКТ-ы дамуының перспективалық бағыттары. Бағдарламалау: ақылды заттар, интеллектуалды ғимарат және үй, интеллектуалды киім, жинақылы (тұтас) оқыту жүйелері және т.б. жайлы түсінік беру АКТ дамуының перспективалық бағыттары «Ақылды үй» термині IP-мониторингі Үй роботы — робот, адамға көмектесу үшін жасалған. Қазір мұндай робаттарды маралуы көп емес, бірік футурологтардын болжауынша болашақта олардын көп таралатынын айтады. 2006 жылы Билл Гейтс «Робот әр үйде »деген мақаласын жарыққа шығарды . 2005 қыркүйек айында сатылымға ең алғаш «Вакамару» адамға ұқсас робат шықты, оны шығарған Mitsubishi фирмасы. Робот бағасы $15 мың. Түр тани біледі, кей сөздерді түсінетін, жауап беретін болатын. Ақылды үй (ағл. Smart House) — Жаңартылған тұрғын үй, өмір сүруге ынғайлы. Электронды жиһаздар ақылды үйде Universal Plug’n’Play үй желісі бар. «Ақылды үй » түсінігін Вашенгтонда 1970 жылы пайда болған. «Ақылды үй » (intelligent building) системаны түсіну қажет, тапсырмада берілген. «Ақылды үй » терминінде алдымен бір системаға интеграциалауды түсіну қажет: Жылыту системасы, вентиляциа және кондиционионер Қорғаныс-өрт апатынан, ғимаратқа кіру мүмкідігі системасы ,су ағу, газ шығу т.б Видеоқорғаныс системасы Байланыс сымдары Жарық системасы. Электр қуат жүйесі Ғимараттың механизмі Бір жерден аудио- видеотехниканы теледидарды бақылау Телеметрия —системаларға бақылау IP-мониторингі — желіде жойылған байланысты табу GSM-мониторингі — жойылған , жоғалтылған заттарды хабарлап отырады 1995 жылы Java технологиясын ойлап табушылар өзі дүкеннен тамақ заказ беретін тоңазытқыш ойлап таппақ болды бірақ олардың ойлары іске аспады. Бірақ Miele и Siemens компаниасы сияқтылар жаңартылған үй жиһаздарын шығара бастады. Ал светті әр жерде отырып қосып өшіру іске асырылды Ақылды үй, автоматтандырылған үй тек Россияда ғана дамып келген емес сол сияқты АҚШ, Қытайда, Европада даму үстінде.
Дамудың перспективті бағыттары? Ақылды үй дегенді қалай түсінесіз? Ең алғаш сатылымға қандай робот қай жылы шықты? Қай фирма шығарды? ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫСТАРДЫ ОРЫНДАУҒА ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР Зертханалық сабақ 1. Тақырыбы «Мектеп пәндері бойынша виртуалдық кітапханалар» Дидактикалық мақсаты: зерттеу. Ұйымдастыру әдісі: тәжірибелік. Оқыту технологиясы мен әдістері: оқу-әдістемелік жоба. Студенттерді алдын-ала дайындау:оқу-әдістемелік зерттеу тапсырмаларымен таныса отырып 1.1 —1.2 бөлімінің 1тапсырмасын орындау Теориялық түсініктеме Негізгі түсінік: Вертуалды шындық, вертуалды саяхат, вертуалды семинарлар мен кеңестер Құрылымды- методикалық анализ «Виртуалды шындық» нағыз бар немесе ойдан құрастырылған нысандарға немесе процесстердің электрондық модельдері жатады. Виртуалды шындық – бұл дыбыстық, көзге көрнекті, тактильді және т.б. ақпарат түрлерін бейнелейтін және қолданушының көлемді виртуалды кеңістікке енуін, реалды уақытта бұл кеңістіктің нысандарына қатысты қолданушының жылжуына жағдай жасайтын мультимедиалық құралдар. "Виртуалды шындық" жүйелері адамның ортамен тікелей қарым – қатынасын қамтамасыз етеді. Олардың ішінде қолданушы компьютердің жадысындағы ортадағы нысанды қолымен ұстай алады. Бұл әрекетті датчиктері бар қолбақ киіп іске асыруға болады. Басқа жағдайда экранда бейнеленген затты «аударуға» және оны басқа жағынан қарастыруға болады. Қолданушы «ақпараттық киім-кешекпен», «ақпараттық қолбақпен», «ақпараттық көзілдірікпен» (көзілдірік - мониторлары) немесе басқа аспаптармен қамтамасыз етіліп, виртуалды кеңістікке қадам баса алады Вертуалды саяхат. Музей ,галерея, көрме сайттарынан керемет вертуалды саяхат сабағын өткізуге болады.Дал сол сиякты көптеген зовод, фабрикалардын жумыстарын да вертуалды көріп танысуға болады.Көптеген қалалар сайты да бар солар арқылы география сабағын да вертуалды өткізуге болады, web-камераны қолданып елдің түкпір-түкпірін көруге болады. Виртуальды семинарлар мен кеңестер. Мұғалім мен оқушы арасындағы байланысты ешким өзгерте алмайды бірақ технологияның дамуымен оқытудың формасыда өзгеруде.Көптеген программалардың арқасында аудио және видео конференциялар өткізуге болады.Оқушы мен мұғалім бір бірінен алшақ болса бұл табылмайтын ақыл. Дидактикалық материалдар. I. Тапсырма нұсқалары Тапсырма 1. Оқу әдістемелік проект жасау,тапсырмалар тізімін біріктіре отырып. 1.1.Оқыту мазмұнына талдау жасау. 1.2. Білімге деген талаптарды қою. Әсіресе жоғарғы сынып оқушыларына. Теориялық және практикалық бөлімдерін белгілеу. Оқу материалына план құру. 1.3. Дидактикалық материалдар құру, кейбіреулерін оқыту кезінде қолдану а) Оқушылардың ынтасын арттыру. б) білімдерін тексеруді ұйымдастыру(өзін-өзі тексеру сұрактары тесттер тапсырмалар, жаттығулар т.с.с). в)соңғы білімін бағалау(тоқсандық бақылау, тесттік бақылау, проекттер, ойындар арқылы). 1.4.Оқыту методикасын ұйымдастыру. Бөлім тақырыптары 1. Тексттерді өңдеу. 2. Компьютерлік графика и презентациа. 3. Кесте толтыру процессоры. 4. СУБД ақпаратты өңдеу системасы. 5. Мультимедиалық программалар. 6. Компьютерлік телекоммуникация мүмкіндіктері. 7. Баспаға шығару системасы. 8. Компьютермен жұмыс бастамасы.
Кесте 1
Программалар 1. Презентациа дайындау прогаммасы: ClipArt, PowerPoint и др. 2. Кесте программасы: Microsoft Excel и др. 3. Мәлімет қорлары: MS Access, FoxPro и др. 4. Графикалық редакторлар программасы 3D Studio; CPEN, Paintbrush, Dr.Hallo, CorelDraw и др. 5. Телекоммуникациалар: Internet, World Wide Web, Internet Explorer, e-mail, Netscape Communications и др. Зертханалық сабақ 2. Тақырыбы «Ақпараттық-іздеу және ақпараттық-анықтамалық оқыту жүйелері» Дидактикалық мақсаты: зерттеу. Ұйымдастыру әдісі: Зертханалық жұмыс. Оқыту технологиясы мен әдістері: кітаппен жұмыс Оқуыту құралы:арнайы және оқу-әдістемелік әдебиеттер, программалық құралдар. Студенттерге алдын-ала дайындау: жоспармен танысып 1-2 тапсырманы орындау. Теориялық мәліметтер Негізгі түсінік: ақпараттық-іздеу және ақпараттық-анықтама системасы. Әдістемелік талдау Ақпарат көлемінің ұлғаюымен бірге индустриалдық өндіріс күрделіленіп, әлеуметтік, экономикалық, саяси өмірдің, адамзат қызметінің барлық саласындағы процестердің динамикалық өзгерісі өтеді, бұл біріншіден, білім қажеттілігінің артуына әкелсе, екіншіден, осы қажеттіліктерді қанағаттандыратын жаңа құралдар мен тәсілдерді құруға әкеледі. Есептеуіш техника мен ақпараттық технологиялардың дамуында да сапалық өзгерістер болды. 80 жылдардың ашық жүйелердің архитектурасы мен стандарттары даму жолына түсті. 80 жылдардың аяғы мен 90 жылдардың басында бүкіл әлемде үш революциялық феномен танылды. Олар компьютерлендірілген мекемелер мен адамдардың қызметінің сапасына өзгерте отырып, барынша практикаға кеңінен енгізілді.
1. Бір тақырыпты таңдап ал. 2. Материалды түсініп оқы. 3. Порталдағы толықтырылған материалдарды қарап, порталмен жұмыс істеуді үйрен. 4. 1 – 3 тапсырмасын орында, жауабын жазбаша бер
Кестені толтыр жоғарыдағы материалдарды оқи отырип . (Кесте. 7.1). Кесте 7.1
Зертханалық сабақ 3 . Тақырыбы «Электрондық оқулықтар және қашықтық курстары. Виртуалды мектептер.» Дидактикалық мақсаты: зерттеу. Ұйымдастыру әдісі: тәжірибелік. Оқыту технологиясы мен әдістері: оқу-әдістемелік жоба. Студенттерді алдын-ала тапсырманы орындау. Теориялық мәліметтер Электрондық оқу басылымдарына оқу әдістемелік материалдардың төмендегідей электрондық нұсқалары жатады: -иллюстрациялық сипаттағы компьютерлік презентациялар; -электрондық сөздік-анықтамалыр және оқулықтар; -шынайы процестердегі модельдеу мүмкіндігі бар зертханалық практикумдер; -жаттықтырушы программалар; -тест жүйелері.
Көрермендер анализаторының қалыпты жұмыс істеуіне белгілі талаптар болады: 1) объект жарықтылығы белгілі мөлшерде болуы керек; 2) сурет контрастті объект фонына сәйкес таңдалуы керек: неғұрлым кеңейтілімі кішірек болса, объект контрасті жоғары болуы керек; 3) ескеретін жайт, неғұрлым адам көзі сезетін түс сарғылт – жасыл түс (фиолетовый және қызыл); 4) символ пішіні – адам көзінің өткірлігімен сәйкес келу керек; 5) көру қабілетінің барлығын алаңды үш алаңға бөлуге болады: орталық көру қабілеті бұнда объекттерді анық байқауға болады; Экранды форматтау. Мәтіннің экранда орналасу ережелерін ескеру керек: - экранның жарты бөлігін бос қалдыру керек; - әр кестенің бес жолы сайын бос орын қалдырып отыру керек; - әр кестенің бағандары сайын 4-5 бос орын қалдырып отыру керек, себебі көрермендер қарағанба бірінші көзге түсерліктей болуы керек. Кесте құрамы жұмыс алаңының шеттеріне орналасқанда тегіс алаңда біркелкі орналасуы керек. Меню жолы яғни құралдар тақтасы тегіс немесе көлденеңнен жұмыс алаңының белгілі бөлігінде орналасуы керек; Жұмыс алаңының жоғарғы екі үш жүйенің қалыпты жағдайын көрсетуге арналады. Бұл жұмыс алаңының орыныны жүйенің қай бөлігінде қолданушының отырғанын және жұмыс істеу қарқынын көрсетеді. Дербес компьютердің экранының кіші кеңейтілімі мәтін шрифтарының жақсы көрсетілуне әсерін тигізеді. Сол үшін экраннан басылып шыққан қарағанда қаріпі үлкен болуы тиіс. Экрандық типография машығына сай, көбінесе қолданушылар негізінде стандартты Times, Courier, Arial, Sans Serif, шрифтерін қолданылады, Бұл шрифтер дербес копьютердің барлығының есіңде сақталады. Verdana қаріпі гигиеналық және шығармашылық қасиеттерімен сипатталады. Ол төменгі кеңейтілуге айтуға арналған, суреттер бойынша қарапайым, оның пропорциялары ыңғайлы және әдемі. Қаріп жеңіл және экранда ашылуы қиындықсыз орындалады. Баспа сөз шығарылымына қарағанда, сөзаралық интервалын 2-2,5есе артық жасалғаны жөн. Экранда курсив пен разрядка анық көрінбейді, сондықтан текстік терілімдерде түсті немесе жартылай қарайтылған сызбалар түрін қолдану керек. Графикалық ақпараттардың көрсетілімдері. Графикалық материалдардың көрсетілімдеріне текстікке қарағанда көбірек сұрақтар тудырады. Алғашқы орында әрқашан дидактикалық орта мақсатқа жету болып табылады. Бейне масштабын таңдау кезінде екі факторға көңіл бөлген жөн: -егер графикалық бейнені текст пен бірге экранда көрсетсе онда экранда ½ бос қалдыру туралы айтылады. - детальдардың өлшемдері экранның шешуші мүмкіндіктеріне және адамдардың көзқарастарына сәйкес келуі керек. Электрондық баспалардың жай баспалардан айырмашылығы онда текстің ішінде ғана болмайды, бірақ ол жеке терезеде шыға алады, қолданушы қалаған ол терезені ашуға және жабуға мүмкіндігі бар. Мұндай графикалық шығарудың тағы бір түрі көптеген жағдайларда таңдамалы болып табылады. Түсті таңдаған кезінде төмендегідей принциптарды орындаған жөн:
бәрінен бұрын көзге түсетін қызыл және көк түстер, содан сары, жасыл, ақ. Бірақ көк түс кішкентай графикалық элементтерді бояғанда аз қолданылады. Мұндай мақсаттарға жету үшін көбіне сары – жасыл, жасыл – күлгін түстер, ал көк түс белгілі бір графикалық элементтерді бояу үшін қолданылады. мүмкіндігінше ашық контрасты қолданбай орнына түстік контрасты қолданған жөн. эмоционалдық көзқарас бойынша қою күлгін, қою жасыл, лимондық сары, сары жасыл, ашық қызыл және басқа да негативтік реакцияларды тудыратын түстік стилдерді қолданған жөн. Видеоақпараттар және анимациялар жай байланыста түсіну қиын ақпараттарды байланыстыруы қажет. Адамның түсті қабылдау ерекшеліктері Многочисленные исследования наиболее комфортных сочетаний цветов при выводе данных на экран дисплея, выявили ряд параметров для оценки качества отображения. Одним из основных является четкость восприятия цветовых образов. Ахроматикалық фонда түс образдарын қабылдау
Бүгінгі күнге дейін ақ түс фоны басқа түстермен салыстырғанда мүмкіншілігі аз түс болып саналды. Бірақта қазіргі заманғы техниканың дамуымен жаңа дисплейлер пайда болып ақ түстін қара түспен сәйкестігі жоғарылатылды. Түрлі түсті фонында түс образын қабылдау:
Әртүрлі түстерді адамның сезуі
. Түстермен ерекшелене алады: - мәтін аттары; - мәтіннің ерекшеленген блоктары; - графика және иллюстрациялар; - жарықтандырылған аймақтар әдетте ашық түстермен ерекшеленеді (мысалы, сары, ашық жасыл, ашық қызыл, т.б.) -үштен бір позизицясының фактурасы -оқулықтың мәтіндік немесе графикалық фрагментіне тәуелсіз болатын барлық гипермәтіндік сілтемелер Егер түрлі-түсті суреттің өлшемі кіші болса, оның ашық түсі фонның түсімен сәйкес келсе, онда бақылаушы оны байқай алмайды егер тіпті олардың түстерінің айырмашылығы үлкен болса, осыдан бейнелеудің ұсақ бөлшектерін тұрақты айыруы үшін, олар фонмен салыстырғанда жарықтығы үлкен үлкен айырмашылық болу керек . Фондық бейнелер жеңіл оқылатын мәтіндерге әсері тимеуі керек. Кейбір фондық бейнелердің өздері тартымды болады да, оларға қойылған мәтіндердің оқылуын ауырлатады. Фондық бейне артта тұруы керек және қарапайым болса соғұрлым жақсы болады. Және баспаға суреттерге сүйсіну үшін бармайды, ақпарат үшін барады соны ұмытпаңыз. Түрлі – түсті монитормен ұзақ жұмыс жасағанда « түрлі-түсті шаршау » деп аталатын көз шаршауы басталады, егер түстердің жайлы үйлестірулері таңдалғанса да жалпы шаршауға әкеп соғады. Сондықтан қалыпты күй – жағдай сақтау үшін үш – төрт <<жұмыстық >> түстердің үйлестірулерін пайдаланып, экранның түстік палитрасын оқтын – оқтын ауыстырып отыру керек. Мәтін болу керек: - қысқа және түсінікті; - жақсы ұйымдастырылған; тіпті егер баспа қысқа әрі түсінікті болса да, оны ешкім басынан – аяғына дейін оқымауы әбден мүмкін көз жүгіртіп қарап шығады. Орфографиялық қателіктері мен жаңылыс жазбаларға толы баспа, автордың және оқу орнының абыройына асер етеді! Тапсырмалар: 1. Автормен баяндалған материалдардың сәйкестігін, курс бағдарламасының мазмұнын және мемлекеттік білім стандартының талаптарын анықтау; 2. Материалдың өзектілігін бағалау: онда баяндалған материалдың деңгейі қазіргі заманғы ғылым, техника және мәдениет жетістіктеріне сәйкес болуын.
4. Оқу материалын әдістемелік көз қараспен бағалау және ол берілген пәнді оқыту талаптарына сай келетіндігін анықтау. 5. Болашақ баспаның дидактикалық аппаратының толықтығы мен сапасын сараптау және бақылау сұрақтары мен есептері қаншалықты әдістемелік жағынан таңдалғанын анықтау.
7. Анықтама - жолдама аппаратының элементтерін , ( басылым түрін есепке ала отырып): кіріспеге алғысөз, қорытынды, нұсқауыштар , аңдатпа , библиографиялық тізімдер , қысқартулардың тізімдері және шартты белгілеулердің және сонымен қатар қосымшалардың қаншылықты толық көрсетілгенін көрсету . Зертханалық сабақ 4. Тақырыбы «Интернеттегі білім бақылау жүйелері.» Дидактикалық мақсаты: зерттеушілік. Ұйымдастыру тәсәлдері: зертханалық жұмыс. Оқыту технологиясы мен әдістері: кітаппен жұмыс, жаттығулар іздеу. Оқыту құралы: оқу—әдістемелік және арнайы әдебиеттер, бағдарламалық құралдар. Жұмысты орындаудың жалпы талабы Аспаптық құралдар ретінде келесі талаптарды қанағаттандыратын компьютерлік тесттілеу жүйесін (КТЖ) мақсатқа лайықты қолдану: Тесттік тапсырмаларды дайындаудың қарапайымдылығы (тапсырмалар компьютерді төмен деңгейде меңгерген мұғалімдер де құра алады). Қолданудың кең диапазоны (пәннің кең спектрінде тесттерді дайындау үшін қолдану мүмкіншілігі). Тесттік тапсырмалар қорын басқарудың қолайлы жүйесі (тапсырмалар қорын біріктіру, өшіру және қосу). Тесттілеу нәтижесі бойынша статистикалық ақпараттарды өңдеу және жинау жүйесі болуы шарт ( тесттіленетіндер және тесттік тапсырмалар үшін). Оқу үрдісінде білімді жедел бақылауды ұйымдастырудың оңайлығы Тапсырмаларды шешудің қолайлы құралдары (мысалы, жетілдірілген мүмшілікті микрокалькулятордың бар болуы) Біріктірілген мультимедиалық мүмкіндіктер) Тұтастық (тестілеу жүйесі бірнеше жүз тесттік тапсырмалардың санымен бірге бір дискетаға сыйуы керек). Жүйелік талаптардың төмендігі (Windows 95/98/NT жеткілікті). Компьютерлік желілердің қарқынды дамуы студенттердің жергілікті компьютерлік желі немесе Интернет желісіне қосылған, серверлерде орнатылатын интерактивті Web-тесттер көмегімен қашықтан тестіленуінің перспективасын көрсетті. Білім беруде осындай ақпараттық технологиялардың кең таралуы оқыту үрдісін тек жоғарылатып қана қоймай, сонымен қатар еліміздің бастаушы университеттерінде потенциалды тыңдаушылар аудиториясын әжептәуір көбейтеді, Web – желінің жұмысына арналған тесттердің өңделу үрдісінің жұмыс көлеміне кедергі келтіреді. Кері жағдайда әр түрлі салалардың мамандар ұжымының бірлескен жұмысы қажет болады. Бұл жағдайлар Web-кітапшаларды құрудың еңбек көлемін, қашықтықтан білім беру формасының даму процесін белгілі бір деңгейде әжептәуір көтереді, СПбГТУ қашықтықтан білім беру орталығында пән курсына инвариантты, әмбебаб және Интернет/ Интернет желі үшін тестерді өңдеу аумағын практикалық қолдануда қолайлы және қарапайым "Web-Тест Конструктор" (W-TK) құру әрекеті жасалды.
Құрастырылған W-TK бағдарламалық өнім негізінде ізделінді Web-тесттің мәтінінен тұратын HTML – беттің динамикалық құрулары принципі берілген. Бұл үшін Web-тесттер құру үшін мәліметтер шығарылымы (тесттегі тапсырмалар саны мен мәтіні, ұсынылған жауаптар саны және жауаптар варианты, дұрыс жауаптың «бағасы» және бағалану үшін жиналған қажетті балл саны, тестті орындау және т.б. үшін қажетті уақыт) негізінде JavaScript тілінің бағдарламаларымен бірге HTML – беттің әмбебаб шаблондары жасалды. W-TK бағдарламалық аумағынның қатты дискте алатын жалпы жады көлемі 1,2 МВ-тан аз емес. Олардың өзіндік орындалатын 820 КВ өлшем шамасында exe-модульбар, ал қалғаны help-файл көмегі үшін иалап етіледі. Браузер терезесінде орналасқан мәтіннің генерирленген фрагменті түріндегі "Web-тест конструктор" жұмысының нәтижесі 4.2.2. суретте көресетілген. Суретте сұрақтар мәтінінен және жауап нұсқаларынан басқа қолданушының тегі мен басқа да мәліметтер енгізуге арналған өріс, сонымен қатар тапсырманы орындауға кеткен уақытты көрсететін таймер тақтасы келтірілген. Ескертетін жайт, қалған уақыт браузердің статустық жолында да көрсетіледі.
Конец формы Зертханалық сабақ 5 . Тақырыбы «Оқу орталары және жаттықтырушылар.» Дидактикалық мақсаты: зерттеу. Ұйымдастыру әдісі: тәжірибелік. Оқыту технологиясы мен әдістері: оқу-әдістемелік жоба. Студенттерді алдын-ала дайындау: тапсырманы орындау. Теориялық түсініктеме Дифференциялдық ішкі пәндерді жұмысына сәйкес әртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды ұсынуға болады. 3 деңгейдегі нұсқалары бар; Материалдың көлеміне қарай ерекшеленеді. Информататиканы терең үйренетін сыныптар үшін әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар дайындауға қойылған. Барлық тапсырмалар әртүрлі қиындық деңгейіне байланысты берілген және 3 топқа бөлінген. I деңгейдегі тапсырма – базалық. Оқушылардың барлығы орындайтындай болуы тиіс. II және III деңгейдегі тапсырмалар– қиындықты көтеру. Олардың жұмысы логикалық ойлауды дамыту стандартты емес шешімді қабылау, техникалық білімді көбірек талап етеді. Тапсырманың мазмұнды жағына ғана емес, сонымен бірге қиындық деңгейі оқушыларды таңдауда құқылы. Бастапқы қолдануда I , II және III деңгейдегі тапсырманың қайсысын таңдауы барысында оқытушы көмек беріп, әртүрлі деңгейдегі тапсырманы бағалау критерийімен таныстырады Әртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды жүйелі қолдану оқушылардың таңдауына байланысты.
Түрлі деңгейлі тапсырмаларды құрастырғанда оқушы қандай білімді, іскерлікті және дағдыны игеру керектігін ескеру керек. Оқытудың бірінші деңгейінде (білім беру жүйесінің репродуктивті типі) оқушы білу керек: - оқу материалын мазмұндау керек; - мұғалімнің айтқанын өз ойын қоспай мазмұндай алу керек; - есепті бір формуланы қолдану арқылы шеше алу керек (негізгі формуланы және ақпараттың өлшем бірліктерін біле тұра); Оқытудың екінші деңгейінде (білім беру жүйесінің реконструктивті типі) оқушы білу керек: - сабақ барысында алған немесе оқулықтан оқыған білміне негізделіп мұғалімнің кез – келген сұрағына жауап бере алу керек; - Анықтамалардың, формулалардың , мөлшерлердің мәнін ұғыну ; - оқылып жатқан материалдар тақырыптарының арасында байланысты орната алу керек; - 2 және 3 формуланы пайдаланып, алгоритмнен стандартты есептерді шеше алу керек; Оқытудың үшінші деңгейінде (білім беру жүйесінің вариативті типі) оқытылу материалы негізінде оқушыға жаңа анықтамалар мен формулаларды түсіндірудің сәйкес келуі; білімді жаңа оқу үрдісінде қолдану. Осы деңгейге жатады: алдын ала қаралмаған үлгідегі есептерді шешу; - әр түрлі ақпараттық модельдердің оптимальды алгоритмдері және есептерді шешу әдістерін құру. Оқытудың төртінші деңгейінде (шығармашылық). Бұл деңгейге әр түрлі ақпарат көздерін қолданатын хабарламалар және баяндамаларды жатқызуға болады. Сонымен қатар өзіндік шешімдер және оқытылған әдебиеттерге тікелей қатысы жоқ жалпылауларға негізделеді. Әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар, оқушылардың білімін бақылау жүйесінде оқу материалының меңгеруін түрлі деңгейде тексеру қолданылады. Қортынды тексеруде пәнді әр түрлі дейгейде, реродуктивті типтен жетілдірілген деңгейге дейін меңгеруі тексеріледі. Информатикада практикалық іскерлікті тексеру барысында мыналарға ерекше назар аудару керек: - DOS жүйесінде немесе WINDOWS аумағында негізгі амалдарды орындауға; - дербес компьютердің түрлі құрылғыларымен негізгі жұмыс дағдысын білуге; - түрлі ақпараттық технологиялардың негізгі жұмыс дағдысын білуге; Оқушылардың білімін тексерудің қортынды формасы - тест, есеп, теориялық өздік немесе бақылау жүмысы, практикалық жұмыс.
Әртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды қолдануға әдістемелік нұсқау Түрлі деңгейдегі тапсырмаларды мұғалім оқытудың түрлі сатысында және сабақтың түрлі сатысында пайдалана алады.
Тесттік бақылаудың мақсаты – оқушыны оқытудың нәтижесін тексеру және бағалау. Тесттік тапсырмалар әр түрлі деңгейлі күрделілікте болады. Келтірілген тізімнен таңдау - бұл I күрделілік деңгейі. Қарапайым тесттік тапсырмалар. Мысалы: А) Позициялық емес санау жүйесін таңда ондық с/с; екілік с/с; үштік с/с; римдік с/с. ІІ күрделілік деңгейіне мектеп бағдарламасына қарастырылған ұғымдар,бірақ күрделі анықтамалары бар тесттік тапсырмалар келтірілген. Мысалы: В) Қандай санау жүйесінде әр санның өлшемі оның позициясына тәуелді емес, тек оның жазылуымен анықталады? ІІІ күрделілік деңгейіне жазылғанда пәннің мазмұны қарастырылмайтын ұғым пайдаланылатын тапсырмалар жатады. Бұл тесттік тапсырмалар типі: С) Көпмүше түрінде жазылған екілік сан: 1*24+0*23+1*22+0*2+11*20 Оның ондық түрі қандай? Мәтіндік тапсырмалар бақылау сатысында ғана қолданылмайды, сонымен қатар ағымдық салада тақырыпқа,сабаққа кіріспе сатысында, оқушылардың білімін тексеру кезінде, аттестациялық тесттілеуге дайындық кезінде қолданылады.Тесттік тапсырмамен жұмыс оқу материалымен тағы бір рет жұмыс істеуге ынталандырады. Тесттің өткізу уақыты 20 – 30 мин (сыныптың дайындық деңгейіне байланысты). Зертханалық сабақ 6. Тақырыбы: «АКТ-ы негізінде білім жалпылау және жүйелеу» Дидактикалық мақсаты: зерттеушілік. Ұйымдастыру тәсілдері: тәжірибелік. Оқыту әдістері мен технологиясы: кітаппен жұмыс (тақырыптық тезаурус құру, ой матрицалары), оқу дискуссиясы, іздеу жаттығулар, пікірлеу. Оқу құралы:оқу-әдістемелік және арнайы әдебиеттер, программалық құрал. Студенттерді алдын-ала дайындау: жүйелі методологиялық принциптерді оқып 6.2 кестесін толтыру; кесте 6.1; информатиканың базалық курсы оқу әдебиеттеріне логикалық-мазмұнды талдау жасау. Теориялық түсініктеме Негізгі ұғымдар:жүйе, сыртқы жүйе, ішкі жүйе ,құрылым, жұйелік анализ,формалау, модель, модельдеу, ақпараттық модель. Маңызды - әдістемелік талдау Жүйелердің иерархиялық зерттеуінде ең алдымен системологияда кіріспе негіздейді. Оқушылардың сұрақтарға жауап іздеу барысында, жүйе ретінде қарастырылып отырған обьектінің мақсатынан жүйенің мүшеленуін объектіге көз қарасынан немесе зерттеу аспектісінен көруге болады. Ары қарай ішкі және сыртқы жүйеге анықтама беру керек, сонымен қатар жүйенің сыртқы жүйеге бөлінуі өзара байланысқан элементтердің мүшеленуімен байланысты. Осыдан кейін оқушыларды жүйенің құрамдарымен және жүйенің негізгі қасиеттерімен таныстыру мүмкіншілігі туады. Әдістемелік жақындаулар қарастырылатын құбылыстар жүйелілік, ақпараттық функционалды жақындауларды қолдану мүмкіндігіне бағытталған. Әдістемелік жақындаулар зерттелу жұмысының теориялық негізі болып табылады, сондықтан өзгігінен пайда болмайды, жүйелік анализ, формалану, модельдеу, «қара жәшік» әдісі арқылы жүзеге асады. Модельдеу әдісі модельді объектімен нақты сәйкестігі мен айырмашылығы негізінде салыстырғанда қарапайымдайды. Зерттелетін объект таным үрдісінде оның құрамы мен құрлымына ұқсайтын модельмен алмастырылады. Модельді зерттеу шығатын объект туралы жаңа ақпарат алуға мүмкіндік береді.. Жоғарғы сынып оқушылары модельдеудің түрлері көп екендігін меңгерулері қажет, себебі ол қолданылатын модельдер мен қолдану аумағына тәуелді болады. Оқушыларды модельдеудің классификациясының түрлі белгілерімен мақсатқа лайықты таныстыру керек, мұнда теориялық жүйеде мазмұндалатын классификацияны қарастыруға болады. Информатика ақпаратық молельдер құру және оларды басқарудың әдістемелік принципін зерттейді. Ақпараттық модель ұғымын зерттегенде оқушыларды концептуалды модель ұғымымен таныстыруды ұсынамыз, тапсырманы шешуге байланысты ақпараттық модель жаңа түрлі концептуалды модель туғызады, оның негізінде жаңа ақпараттық модельдер құрылады ( ақпаратық және концептуалдық модельдер арасындағы айырмашылық объект туралы ақпарат алатын кез –келген модельге шартты). Дидактикалық материялдар I. Тапсырма нұсқалары : Тапсырма 1. Берілген тақырыпта сабаққа – дәріске конспект даярлау. Конспект мазмұны келесіден тұру керек: 1.1. Сабақтың тақырыбы мен сағатын белгілеу 1.2. Мақсаты (білімділік, дамытушылық, тәрбиелілік). 1.3. Оқыту мазмұнының негізгі ұғымдары (ұғым сөздігін құру ұсынылады). 1.4. Оқушылардың алдын – ала дайындығы ( оқытылатын дәріс материалының мазмұнын меңгерген білімдер, іскерліктер және дағдылар сипатталады). 1.5. Мұғалімнің алдын – ала дайындығы ( дәріске дайындалу барысында мұғалім шешетін практикалық тапсырмалар анықталады). 1.6. Оқыту құралдары (бөлімдерге бөлініп көрсетілген әдебиеттер: оқулықтар мен оқушыларға арналған есеп кітапшалары және мұғалімге әдістемелік нұсқаулар; қосымша әдебиеттер; техникалық және бағдарламалық құралдар; дидактикалық материалдар, сонымен қатар суреттерді компьютер экранынан демонстрациялайтын экранға проекциялауға мүмкіндік беретін қазіргі заманауи техникалық құралдар көмегімен жасалған демонстрациялар). 1.7. Уақыт шығынын есептейтін сабақтың сатылы жоспары. 1.8. Оқытудың мазмұны (оқушылар жұмыс дәптеріне жазып алатын мәліметті міндетті түрде мәтіннен ерекшелеп қою керек, сонымен қатар қолданылған әдебиеттерге сілтеме жасау керек). 1.9. Білімді қортындылау.
1. Системологияға кіріспе. 2. Моделдеудің теориялық негіздері. 3. Ақпараттық модельдеу. 4. Модели представления знаний в системах искусственного интеллекта. 5. Компьютерлік модельдеуге кіріспе. 6. Имитациялық модельдеу.
2.1. Сабақта оқушыларды ұйымдастыру. 2.3. Оқушылардың білімін тексеру мен қайталау, оқытылған материалдың мықтылық деңгейін және түсіну тереңдігін көрсету және қажетті білімі мен ағымдық сабақта оқылған материалды қайталап оқыту тәсілінің актуалдануы. 2.4. Мұғалімнің жаңа материалды көрсетуі және оқушылар жұмысын ұйымдастыру. 2.5. Жаңа материалдың алғашқы бекітілуі және оқушылардың іскерлігі мен дағдысын практикалық білімде қолдану жұмысын ұйымдастыру. 2.7. Сабақты қорытындылау және үй тапсырмасын беруге нұсқау. Сабақ тақырыбы 1. Системалық классификация. 2. Программалау тілдері (сабақ барысын басқару) логика-лингвистикалық ақпараттық модель. 3. Білімді семантикалық желілерде көрсету. 4. Физикалық процестерді және құбылыстарды компьютерлік модельдеу. 5. Жалпы қызмет жүйелерін модельдеу. 6. Популяция динамикасын модельдеу.
Тапсырма 1. Терминдік сөздік (тезаурус) сабақ тақырыбына сай жасау. Тапсырма 2. Сабақтың берілген тақырыбының ұғымын мен құрастыру жүйесінің ішкі байланысты және информатиканың базалық курс ұғымымен осы жүйе арасында сыртқы байланысты орнату (кесте 6.2;6.3) Кесте 6.2
Таблица 6.3
Әдістемелік ұсыныстар Студенттер орындаған логикалық – мазмұндық талдаудың нәтижесінде информатиканың базалық курсында тақырыптың негізгі ұғымдарын нақтылау және модель классификациясы нұсқалары, сонымен қатар оқу әдебиетін таңдау мақсатында танымдық әнгіме жүргізу. Оқу қызметінің шағын топтар ұйымы, мысалы, бірінші шағын топтағы оқушылар бірінші нұсқадағы тапсырмаларды орындайды, ал екінші топтағылар екінші тапсырманы орындауы мүмкін. Студенттердің жұмысын шағын топ ішінде рецензиалауды қабылдауы мүмкін. Пікірталас аясында студенттердің жүйелік ұғым жұмысына бағытталған оқу ақпаратының құрылымының нәтижесін талдау ұсынылады. Зертханалық сабақ 7. Тақырыбы «Білім берудегі басқару жүйелері» Дидактикалық мақсаты: іздеушілік, зерттеушілік. Ұйымдастыру тәсілдері: тәжірибелік. Оқыту технологиясы мен әдістері: кітаппен жұмыс, іздеу жаттығулары, ақпаратты құрылымдау, оқу дискуссиясы. Оқуыту құралы:оқу-әдістемелік әдебиет, программалық құрал. Студенттерді алдын-ала дайындау: материалды оқу және жүйеленген және хабарланған сабақ тақырыбын таңдап алу. Теориялық түсініктеме Негізгі түсінік: ақпарат, тіл, жүйе, білім, дәреже, басқарма, жасанды интеллект. Мазмұнды-әдістемелік талдау Информатика - ЭЕМ арқылы информацияны жинау, сақтау, түрлендіру, жеткізу және оны пайдалану заңдылықтары мен тәсілдерін зерттейтін жаңа ғылыми пән. Информатиканы оқытудың маңыздылығы бұл ғылымның тек ЭЕМ-дерді пайдалану мүмкіндіктері мен олардың жұмыс істеу принциптерін түсіндіріп қана қоймай, қоғамдық өмірде және адамдар арасында информацияны кеңінен тарату заңдары мен тәсілдері туралы түсініктер береді. Қазіргі кезде жаңа ЭЕМ-дер күнбе-күн пайда болып, олардың даму процесі үздіксіз ғылыми-техникалық процеске айналып отыр. Сонымен қатар информацияны өңдеу, жинау және беру тәсілдері де күннен күнге дамып келеді. Осы себептерге байланысты информатика жиі өзгеріске ұшырайтын ғылыми пән болып саналады да, оны оқып-үйрену күннен күнге күрделіленіп барады. Информатиканың негізгі объектісі, яғни оның шикізаты мен беретін өнімі информация болып саналады. Сондықтан "информация" ұғымы информатика мен ЭЕМ-де жұмыс істудің ең түбегейлі атауларының бірі болып есептеледі. Дидактикалық материалдар Тапсырмалар нұсқасы Тапсырма 1. 1 сабақтың 1 тапсырмасының 14.6 тақырыпшасында көрсетілген кестеге сәйкес хабарлама сабақтың конспектін жасап оны жүйелеу керек. Хабарлама сабақтың ерекшеліктерін ескере отырып оның қасиеттерін конспектіде көрсету керек: информатика пәні жайындағы оқушылардың теориялық білімді меңгергендігін және бағалануын көрсету, сұрақтарға деген жауаптарын бағалау керек. Хабарлама сабақтар және жүйелеудін тематикасы. а) Сабақ -семинар № 1. Информатика как синтез науки и технологий. № 2. Ақпараттық қоғам. № 3. «Ақпарат» түсінігі. № 4. Геоақпараттық жүйелер. б) Сабақ – проблемалық дискуссия № 5. Ғылым жүйесіндегі информатиканың орны мен әртүрлі әсері № 6. Информатиканың әлеуметтік аспектілері. № 7. Информатиканың тілдік аспектілері. № 8. Бизнесті қайта жоспарлау және ақпараттық технологиялар. в) Сабақ шығармашылқ тапсырма № 9. Эксперттік жүйелер. № 10. Интернеттегі телеконференция. № 11. Әлеуметтік зерттеулердің математикалық нәтижелерін информатикалық технологиялар арқылы жүзеге асыру. № 12. Жоспарлау және басқару саласындағы математикалық өңдеу информатикалық технологиялары. Тапсырма 2. Берілген тақырыпта алдындағы берілген білімді бақылау және қайталау сабағының конспектін 1 сабақтың, 1 тапсырмасының 14.6 тақырыпшасына сәйкес жасау керек. Білімді бақылау және қайталау сабағының ерекшеліктерін ескеру керек, сондықтан конспектіде төмендегідей негізгі этаптарын көрсету керек: тапсырманы мұғалімнің түсіндіруі және оқушылардың тақырып бойынша сұрақтарға жауап беруі, оқушылардың тапсырмаларды орындауы және еспті тапсыруы. Бақылау және коррекциялау сабақтарының тақырыптары № 1. Ақпаратты структуралау және жүйелеу. № 2. Паскаль программалау тілінің мето анықтамасы. № 3. Реляцилық мәліметтер базасын құру. № 4. Мәліметтер базасын өңдеуге макростар құру. № 5. «Генератора отчетов» режимінде СУБД-мен жұмыс. № 6. Интернетте өшірілген мәліметтер базасымен жұмыс. № 7. Электрондық почта. № 8. Интернет желісінен мәліметтерді қарастыру. № 9. Өлшемдердің арасындағы коррелияциялық тәуелділіктерді кестелік процессордың көмегімен зерттеу. № 10. Экспраполяция тәсілімен болжау есептерін шешу. № 11. АСУ-ВУЗ жүйесі және оның элементтерімен жұмыс істеу. № 12. Геоақпараттық жүйемен жұмыс істеу.
Тапсырма 1. Оқушылардың білімдеріне талап қоя отырып, жалпылау және жүйелеу сабағының негізгі элементтерінің терминдерінің талқылама сөздігін жасау. Тапсырма 2. Берілген тақырыптың құрылымының байланыстылығын орнатып, тақырыптың басқа тақырыптармен байланыстылығын айқындау. Тапсырма 3. Бақылау және қайталау сабағының тақырыбы бойынша: • оқытылу қалпының криитерилерін айқындау; • Оқудың жағдайының диагностикасын жасау; • оқушылардың қарапайым қателерін жоюдың жоспарын құру.
Хабарлау және жүйелеу сабақтарына сәйкес бірінші зертханалық сабақта оқушыларды 2 немесе 3 топқа бөлген дұрыс: семинар сабақ, проблемалық сабақ пікірталас және шығармашылық сабақ тапсырмалары. Екінші сабақты бақылау және қайталау сабақтарының конспектілерін жасауға арнауға болады, сонда жүйелеу және жоспарлау сабағынан алған әрбір студент тапсырмасының тақырыбы бақылау және қайталау сабағының тақырыбына сай болмауы керек. Үшінші зертханалық сабақтың ақпаратты жүйелеудің және жалпылаудың амалдарын үйрету болып табылады. Соған байланысты студенттерге 2,3 (п. II Структуризация учебной информации) тапсырмалар беріледі. Орындаған тапсырмалардың нәтижесін студенттер есеп түрінде өткізеді. Программалық құралдар 1. Программалау жүйесі: Turbo Pascal. 2. Кестелік процессор: MS Excel, Quattro Pro 4.0 және т.б. 3. Мәліметтер қорын басқару жүйелері: MS Access және т.б. 4. Microsoft Office жүйелері
Студенттерді сабақ айтуға тартудың түрлері мен тәсілдері көп. Олардың кейбіреуін абыройлы деп атауға болады («мен айтқандай істе әйтпесе жаман баға аласын»), басқалары — либеральды («істегін келсе — істе, ұнамаса —істеме, бірақ, саған сол материал керек болған кезде, сен оны білмесен, онда ешкімді айыптама»), үшіншілері— серіктестік («сенде бәрі орындалу үшін бірге істейік»)және т.б.. Оқыту тәсілдерін қолдану материалдық және техникалық базасымен бекітілген әртүрлі білім беру тәсілдеріне сүйенеді. Оқытудың сапасын арттыру үшін ортанғы буын мектептерінін ұстаздары көңіл аудары элементтерін қолданады, жаңа сабақты ойын, кроссворд арқылы түсіндіреді. Мектеп оқушыларының жасы өскен сайын көңіл аудару ойын элементтерін қолдану азаяды. Оның бірден бір себебі ол оқушылардың болашақ мамандығына акцент түсіру болып табылады. Бірақ көңіл аудару және ойын элементтерін сабақ түсіндіру барысында жоғары сынып оқушыларына қолдану керек. Ойын элементтерін қолдану мамандық таңдаумен ұштастыруға болады: егер де төменгі сыныптарда ойын элементтері обьект болса, қазір олар ойынның обьектілері ретінде өздері немесе қоршаған ортаның кез келген обьектісін ала алады. Ондай тәжірибе болашақта ұстаз болам деген оқушыларға, және сонымен қатар болашақта журналист, тіл маманы және тағы басқа сала қызметкерлері болам дегендерге өте керек. Бұл тәжірибені оқушылар мектепті бітірер кездегі «Компьютерде ойын обьектілерін құру» курсында таңдай алады.. Материалдарды құру үшін және безендіру үшін Word текстік редакторы, Paint, Corel Draw графикалық редакторлары, Adobe Illust rator, электронные оқулықтары және CROSSWORDS & WORD GAMES сынды арнайы бағдарламалық жабдықтар қолданылады.
• ойын сабақтарының материалдарын құру және безендіру мүмкіндіктерін компьютердің қолданбалы бағдарламалары арқылы жасау; • ойын сабақты қоршаған адамдарға дұрыс жеткізу білу машықтығын дамыту; • ойын сабақтың элементтерін жасауға арналған компьютерлік бағдарламалардың мүмкіндіктерін көрсету; • болашақ мамандықты таңдауға көмектесу; • қолданбалы бағдарламаларды көбейту.
Сабақ дәріс және компьютерлік практикум түрінде өтеді. Дәрістік бөлімде мұғалім қызықтыру элементтері және олардың қасиеттері жайында айтады, және айтқаның мысалдар арқылы бекітіп отырады. Негізінен назар қызықтыру материалдарын компьютерде жасауға бөлінеді. Тапсырмалар практикум кезінде орындалады. Практикум кезінде информатиканың базалық курсында өтпеген қолданбалы программалармен де жұмыс жасайды. Сабақтың басы сабақтың мүмкіншіліктерін айтумен басталады. Курстың негізгі мотифтері мамандық таңдауда жеңілдік болатындығы жайында және қоршаған ортаған қызықты адам болу. Курс блоктарға бөлінеді, әр блок бір қызықтыру компонентін қарастырады. Блок дәрістен басталады. Оған бөлінетін уақыт түсіндірілетін материал көлеміне, программалық жабдықтарына және т.б. қарап бөлінеді.егер мұғалім айтқан бағдарлама оған таныс болмаса, онда мұғалім ол туралы методикалық материал беруі тиіс. Бағдарламаны меңгеру негізінен практикумға сүйенеді. әрбір блок шығармашылық тапсырмамен аяқталады, онда әрбір оқушы өзіндік қызықтыру материалын жасап шығарады. Оқушы:
• компьютердің жұмысындағы бағдарламалардың атқаратын қызметін біледі. Оқыту мазмұны Қызығушылық: шартқа байлнысты оқу. Қызығушылық дегеніміз не? Қызықтырушы элементтер. Олардың классификациясы. Крассвордтарды құрастыру және әшекейлеу. Крассворд түрлері. Құрастыру және орындау ережелері. Электронды энцеклопедиялар арқылы оларды шешу. Кирилла және Мефодия энциклопедиясы. Және оларды автоматтандырылғани арнайы бағдарламалар арқылы құру. («Кроссворд генераторы», CROSSWORDS & WORD GAMES, «Классикалық кроссворд», «Кроссшебері»). Word мәтіндік редакторымен крассвордттарды форматтау Ребустарды құрастыру және әшекейлеу. Ребус суретпен шифрлау тәсілі. Ребусты құру және шешу тәсілдері. Ребустарды жасау шығармашылық жұмыс. Ребустарды Word мәтіндік процессорында өңдеу және графикалық редакторлармен өңдеу. Қызықты тапсырмаларды жасау және өңдеу. Қызықты тапсырмалардың түрлері. Олардың артықшылықтары. Жасаудың шарттары. Тапсырма-суреттерді Word мәтіндік редакторында өңдеу және графикалық редакторлардың көмегімен. Сөздік шарадаларды жасау және өңдеу. Анаграммалар, метаграммалар, логогрифмдер. Сөздік шараларды құрастыруда программалау тілдерін қолдану.
Сканворд кестелі-сөздік кодтау. Сканвордтарды құру және шешу тәсілдері. Сканвордтарды құруды автоматтандырудың негізгі бағдарламалары. (CROSSWORDS & WORD GAMES). Word мәтіндік процессорының көмегімен сканвордтарды безендіру. Криптограммаларды құру және өңдеу. Криптограмма кестелік-цифрлік кодтау. Криптограммаларды құру және шешу технологиясы. Word мәтіндік редакторының көмегімен криптограммаларды құру және өңдеу.
Курсты бітірген соң оқушылар төмендегідей білімдерді меңгереді.: • қызығушылық дегенін астарында не жатқанын түсінеді;
• қызықты материалды қоршаған адамдарға түсіндіре алады; • Пәнаралық байланысты түсінеді, информатика мен басқа сабақтар; • Өнімді және нәтижелі жұмыс істей алады. СОӨЖ ОРЫНДАУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ СОӨЖ №1. Тақырыбы: Қоғамды ақпараттандыру үрдісінің білімді ақпараттандырудың дамуына әсері. Мақсаты: Қоғамды ақпараттандыру үрдісінің білімді ақпараттандыру орны мен рөлін анықтау Тапсыру формасы: ауызша қорғау Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [1,2]/[2,4,7] СОӨЖ №2. Тақырыбы: Ақпараттандыру және коммуникациялау құралдарын білім беруге енгізудің мақсаттары мен бағыттары. Мақсаты: Ақпараттандыру және коммуникациялау құралдарын білім беруге енгізудің мақсаттары мен бағыттарын қарастыру Тапсыру формасы: ауызша қорғау Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [1,2,3]/[1,2,4] СОӨЖ №.3 Тақырыбы: Оқу мақсатындағы бағдарламалық құралдарды, оның ішінде Мультимедиа технологиясы негізінде жүзеге асырылғандарды жасау мен пайдалануға қойылатын педагогикалық-эргономикалық талаптар. Мақсаты: Оқу мақсатындағы бағдарламалық құралдарды жасау мен пайдалануға қойылатын педагогикалық-эргономикалық талаптарды қарастыру Тапсыру формасы: А4 форматта реферат Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [2,3]/[2,6,8] СОӨЖ №.4 Тақырыбы: Оқыту технологияларының элементтері бар ақпараттық-пәндік орта теориясының негізгі ережелері. Мақсаты: Оқыту технологияларының элементтері бар ақпараттық-пәндік орта теориясының негізгі ережелерін қарастыру Тапсыру формасы: конспект Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [1,2]/[1,3,5,7] СОӨЖ №.5 Тақырыбы: Жалпы білім беретін мектептегі информатика кабинетінде есептеуіш техника, ақпараттық және коммуникациялық технологиялары құралдарын тиімді және қауіпсіз пайдаланудың педагогикалық-эргономикалық шарттары. Мақсаты: есептеуіш техника, ақпараттық және коммуникациялық технологиялары құралдарын тиімді және қауіпсіз пайдаланудың педагогикалық-эргономикалық шарттарын анықтау Тапсыру формасы: А4 форматта реферат Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [2,3]/[2,6,8] СОӨЖ №.6 Тақырыбы:Ақпараттық технологиялары құралдары негізіндегі оқу-әдістемелік кешен Мақсаты: Ақпараттық технологиялары құралдары негізіндегі оқу-әдістемелік кешенінің компоненттерін қарастыру Тапсыру формасы: А4 форматта реферат Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [1,2,3,4]/[2,4,5,7] СОӨЖ №.7 Тақырыбы: Мультимедиа технологиялары негізінде жүзеге асырылған оқу мақсатындағы жүйелерді пайдаланудың перспективасы Мақсаты: Мультимедиа технологиялары негізінде жүзеге асырылған оқу мақсатындағы жүйелерді пайдаланудың перспективаларын қарастыру Тапсыру формасы: Конспект Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [2,3]/[7,8] СОӨЖ №.8 Тақырыбы: Оқу бағдарламалық құралдар мен жүйелерді жасау барысында жасанды интеллект жүйелерінің мүмкіндіктерін іске асыру. Мақсаты: Жасанды интеллект жүйелерінің негізгі жұмыс принциптерін және мүмкіндіктерін қарастыру Тапсыру формасы: Ауызша қорғау Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [3,4,5]/[2,5,8] СОӨЖ №.9 Тақырыбы: Оқу мақсатында сараптық жүйелердің мүмкіндіктерін іске асыру. Мақсаты: оқу мақсатында сараптық жүйелердің мүмкіндіктерін іске асыру жолдарын қарастыру Тапсыру формасы: ДК-де модель тұрғызу Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [3,4,]/[5,8] СОӨЖ №.10 Тақырыбы: Білім беруде ақпараттық және коммуникациялық технологияларды қолданудың шетел тәжірибесі Мақсаты: Білім беруде ақпараттық және коммуникация-лық технологияларды қолданудың шетел тәжірибесінің мысалдарын қарастыру Тапсыру формасы: Ауызша қорғау Ұсынылатын әдебиеттер Негізгі/қосымша [1,2]/[2,4,7] СӨЖ ОРЫНДАУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ СӨЖ №1 Тақырыбы: Интернеттің білім беру ресурстарын талдау негізінде биылғы оқу жылында жүзеге асырылатын берілген бағыт(мектеп пәні) бойынша оқу телекоммуникациялық жобалардың тізімін құрастыру. Бақылау формасы: А4 формат СӨЖ №2 Тақырыбы: Интернетте келтірілген оқу-әдістемелік материалдарды талдау негізінде шетел білім беру мекемелері оқу жоспарларының сипаттамасын құрастыру. Бақылау формасы: А4 формат СӨЖ №3 Тақырыбы: Интернетте келтірілген ақпарат нәтижелері бойынша әртүрлі аумақтар, елдер оқушыларының қабілеттіктерін диагностикалау үшін пайдаланылатын тесттік тапсырмалар жүйесінің салыстырмалы сипаттамасын беру. Бақылау формасы: есеп СӨЖ №4 Тақырыбы: Интернетте келтірілген ақпарат негізінде белгілі бір аумақта (елде) информатика мен ақпараттық технологияларды оқу үрдісінде пайдаланылатын бағдарламалық құралдар жүйесінің тізімін жасап, оған сипаттама беру. Бақылау формасы: Ауызша қорғау СӨЖ №5 Тақырыбы: Мультимедиа технологиясының құралы негізінде пәнаралық байланыстарды жүзеге асыратын оқу жобасын жасау. Бақылау формасы: Электрондық нұсқада жоба дайындау СӨЖ №6 Тақырыбы: АКТ құралдарын пайдалану арқылы жеке тұлғаға бағдарланған оқытуды қамтамасыз ететін әдістемелік материалдарға қойылатын талаптарды құрастыру. Бақылау формасы: конспект СӨЖ №7 Тақырыбы: Оқу орынын ақпараттық-әдістемелік қамтамасыз ету құрамын (мектеп директорының, белгілі бір оқу пәнін оқыту саласында әдістемелік жұмысты ұйымдастырушысының, жергілікті білім беру ұйымы жетекшісінің ақпараттандырылған жұмыс орнын) аннотациялау. Бақылау формасы: конспект СӨЖ №8 Тақырыбы: Жалпы орта білім беру жүйесінің оқу мекемесінде дербес электрондық есептеу машинасының берілген саны бар информатика кабинетінің жарақтандыру мен құрал-жабдықтарына қойылатын талаптарды жасау. Бақылау формасы: конспект СӨЖ №9 Тақырыбы: Жас, категориясы толық емес орта мектеп үшін жалпы орта білім беру жүйесіндегі оқу мекемесінің информатика кабинетін жабдықтау мен пайдалану бойынша әдістемелік ұсыныстар құрастыру. Бақылау формасы: конспект Материалды меңгергендігін бағалауға арналған тест сұрақтары ACTIVwand - электронды указка: Ережелер жиынын анықтайды Ұзындығы 74 см Интерактивті тақтаның үстінде орналасқан батырма Сканер арқылы жұмыс істейді Үстінде орналасқан батырмасы, тышқанның сол жақ батырмасының қызметін атқырыды Ұзындығы 64 см Интерактивті тақтасында жұмыс жасаушыға проектордың сәулесінен астынан шығуға мүмкіндік береді Принтер арқылы жұмыс істейді Aқпараттық және коммуникациялық технология құралдары ашық білім беру мекемесінің жұмысына енгізуге мүмкіндік береді: Оқу үрдісінде электронды құралдарды пайдалануға Оқу әдістемелік материалдарды, рефераттарды, курстық жұмыстарды дайындау үшін және ғылыми Web-сайттарда орналасқан ақпараттарды пайдалануға Кең ауқымды мәтіндер пайдалану құрылымын ұйымдастыруға Шығармашылық, ғылыми зерттеу тапсырмаларын ұйымдастыру Мәліметтерді әр түрлі тәсілдермен іздестіруге WWW-де оқу мекемесінің өкілдігін ұйымдастыру, оқы курсын Web-сайтын құру және оны ғаламдық торға орналастыруға Оқытушылар мен оқушылардың жеке Web-сайттарын орналастыруға Қажетті ғылым сапасы бойынша жаңалықтарды іздестіруге және пайдалануға Aқпараттық қоғам: Оқытуды ұйымдастыруда ақпараттық технология мүмкіндіктерін қолданатын қоғам Мәліметтерді топтарғы бөліп жіктеу ортасы Aқпаратты өндірумен, өндеумен және іске асырумен айналасатын қоғам Жоғары деңгейлі өндіріс пен ақпарат және ақпараттық қызметті тұтынуымен сипатталатын қоғам Адамдардың ақпараттық үрдістермен үздіксіз жұмыс жасауын қамтамасыз ететін қоғам Ішкі және сыртқы ақпараттарды тарататын қоғам Программамен жұмыс істеу ортасы Ақпараттық білімдік әлемдік бейнені қалыптастыру Ақпараттық мәдениетті қалыптастыру факторлары: Оқушылардың, студенттердің ақпараттық мәдениетін қалыптастыру Компьютерлік технологияны дамыту Aқпараттық-коммуникациялық технологияны жамыту Педагогикалық үрдістердің заңдылықтары Коммуникативтік байланысты дамыту Интернет желісіне қосылу Ақпараттармен жұмыс жасауда оларды сұрыптау мен жүйелеу жағдысы. Біліктілікті көтеру курстарын ұйымдастыру 5 Ақпараттық құзырлылық компетенция: А)Бұл адамдардың кез келген проблема мен міндеттерді компьютермен, ақпараттық құрылғылармен шешу қабілеті В)Интернеттік ақпараттық ресурстар С)Бұл күнделікті өмірдің нақты жағдайларында пайда болған проблемалар мен міндеттерді ақпараттық құрылғылар көмегімен тиімді түрде шешуге мүмкіндік беретін қабілеттілік D)Қашықтықтан оқытудың техникалық базасы E)Видео материалдар F)Бұл оқу, тұрмыс және кәсіби бағыттағы міндеттерді шешуде ақпараттық-коммуникациялық технологияның мүмкіндіктерін жан-жақты қолдану қабілеті G)Аудио материалдар H)Электрондық анықтамалар мен энциклопедиялар
Aқпараттық мәдениетті дамытуға қойылатын талаптар: Ақпараттармен жұмыс жасауда оларды сұрыптау мен жүйелеуді қалыптастыру Білім алушылардың компьютерде программа құру сауттылығы. Қазіргі білім беру жүйесіндегі ақпараттық кеңістік туралы біртұтас түсінікті қалыптастыру Қоғамның барлық салаларын ақпараттандыру Ақпараттық білімдік әлемдік бейнені қалыптастыру Өз қызметтерінде жаңа ақпараттық технологияның мүмкіндіктерін пайдалану Ақпараттық (дербес жағдайда, компьютерлік) сауаттылық Ақпараттық үрдістермен сауатты жұмыс жасай алу дағдысы Aқпараттық процестер – ақпаратты… Болдырмау Қадағалау Іздеу Жоғалту Сату Өндеу Болжау Тарату 8. Ашық оқыту жүйесіне арналған ғылыми электрондық баспалардың (FЭБ) сапасын бағалау жүйесі қанағаттандыруы керек: А) Эксперт ретінде әр сала мамандары тартылуы керек, олардың жиынтығы баспаны жан-жақты талдауды қамтамасыз етуі В) Жоғарғы тәжірибелі эксперттердің еңбектері мен тәжірибелері ауқымды шешімдерді қолдануды С) Жұмыстардың ұйымдастырылуы жүйелілік негізінде жүзеге асуын D) Барлық дайындық жұмыстарын тәжірибелі мамандар жүргізуі міндетті E) Эксперт жоғары білімді болуы шарт емес, мұнда тек АКТ білсе жеткілікті F) Жүйелі бақылауды қамтитын әдістемелік құралдарды ұйымдастыру G) Эксперттің ауқымды түрде шешімді өзі қабылдауы H) FЭБ сапасын бағалау жүйесінде бір ғана маман эксперттің болуы
А) Білімнің саны емес сапасы қызықтыруында В) Ересектердің оқуында көптеген шектеулері жоқ (әлеуметтік, кәсіби, қаржылық, және т.с.с.) С) Оқытуда бір-бірімен қарым-қатынас жасау қиындығы D) Оқу үрдісінде жетекші роль атқаратындай E) Оқыту кезінде өз тәжірибесін қолданатын мүмкіндігінің болуы F) Белгілі бір мақсатқа жету үшін білім алуы G) білім беру ортасында дербестікке, өзін-өзі көрсете білуге, өзін-өзі басқаруға талпынатындай H) Оқушылардың оқу белсенділіктерін арттыратындай
А)Пікір-талас барысында жалпы белсенділігіне, берілген сұраққа жауап беруі және түсіндірілуі қажет, негізгі ойды ерекшелей алу қажет В)Студенттің дауыс ырғағына байланысты С)Берілген сұраққа өзі жауап беруі керек D)Пікір-талас тақырыбы бойынша сұрақтар бере алуы керек E)Ақпарат көздері арқылы хабардар болуы керек F)Оқушының жылдамдығына байланысты G)Есепті тез шығаруына байланысты H)Тапсырманы АКТ пайдаланып орындауына байланысты.
А) Ақпараттық-анықтамалық бағдарламалар В) Бақылаушы-бағдарламалар С) Бағдарламалар оқыту бағдарламалары D) Виртуалды зертханалық практикумдар E) Дыбыстық оқыту бағдарламалары F) Тренажер-бағдарламалар G) Оқыту мен тәрбиелеу бағдарламалары H) Ізденуші бағдарламалар
А) Бағдарламалық ұсыныс В) Мақсатқа негізделген әрекет С) Өзіндік жұмысқа бағытталған D) Дидактикалық бағыт E) Пәндік аумақта қолданылуы F) Алгоритмдік бағыт G) Көрнекілік тәсілі H) Педагогикалық үрдісті басқару
А) Қосымша электрондық құрылғылар мен ақпараттық құралдарды білім алу жолында қолдануға мүмкіндік беретін білім саласы В) Сауатсыздық С) Ақпараттық технологиялар D) Мұғалім мен оқушыларға оқыту құралы ретінде қолдануға мүмкіндік беретін білім E) Оқыту құралы ретінде қолдануға мүмкіндік бермейтін білім F) Оқыту құралы ретінде қолдануға мүмкіндік беретін білім G) Жүйе
H) Шаблон 14.Білім беруді ақпараттандырудың тарихи алғы шарттары: А) Білім беруді оқытудың жүйелігігі В) Білім беруді компьютерлендіру С) Оқу үрдісін жобалау D) Оқытуды анықтайтын жүйе E) Білім беруді электрондандыру F) Оқу үрдісін өзара қатынасқа құру G) Білім беруді автоматтандыру H) Білімді меңгеру үрдісін құру
А) Ақпараттық үрдістерді ұйымдастыру В) Жаратылыстану ғылымы С) Информатиканың бір бөлімі D) Әлеуметтік ғылым саласы E) Гуманитарлық ғылым саласы F) Білім берудегі ақпараттық іс-әрекет G) Ақпараттық үрдістер H) Кибернетика ғылымы
А) Әр түрлі әдістерді қолдануда тиімділігі В)Техникалық орындалу сапасымен, логикалық және жүйелілік мазмұндылығында С) Ақпаратты жылдам сақтауды қамтамасыз етуі D) Гигиеналық талаптарды қанағаттандыруында E) Білім алушылардың жұмысын қиындатуы F) Көркемдік безендірілуі мен ақпараттық толықтығы, орындалудың жоғары деңгейі G) Ақпараттың тез таралуында H) Психологиялық-педагогикалық талаптарды қанағаттандыруында
А)Оқушылардың оқу материалын меңгеру сапасын анықтаумен тығыз байланысты В)Білім алушылардың оқуға белсенділігін арттыру С)Берілген тапсырмаларды уақытында орындау D)Педагогтардың жұмысы туралы статистикалық ақпараттар жиынтығын автоматтандыру арқылы олардың сағаттық жүктемесінің орындалуы Е)Білім алушылар арасында бәсекелестік орнату F)Оқушылардың орындалған жұмысқа деген жауапкершілігін, ынтасын арттыру тәрізді жеке тұлғалық қасиеттерін тәрбиелеуді жоспарлайды G)Дәстүрлі студенттік өмірге деген қызығушылығын арттырады H)Өзін-өзі бақылау мен өзара бақылауды қабылдауды үйренумен және өзін-өзі бақылау мен өзара бақылау қажеттілігін қалыптастырумен байланысты
Бүкіләлемдік желінің даму тарихының екінші кезеңі: Жұмыс протоколдарын жетілдіреді 2009 ж 1999 ж 2012 ж Дискретті бағдарламаны шығарды 2010 ж 1992 ж 1983-1989 жж 19.Интерактивті тақтаның қолданыстағы артықшылықтары: А)Көлемді қиын тақырыптарды тірек-сызбалар арқылы жеткізу В)Тэгі абзацты бөлмей, келесі сөзді жаңа жолға көшіру керек болған жағдайда қолданылады С) Басқалардың қатесін кешіруді үйретеді D)Форматтайды E)Гиперсілтеме қатесін жасауға көмектеседі F)Өзінің жаңа идеяларын әсерлі, тартымды етіп көрсетуге болады G)Центр бойынша тегістейді H)Топпен, жекелей жұмыс жасауға зор ықпалын тигізеді
А)Мағынасы әр түрлі тестердің жасалуы B)Әрбір тапсырманың тек бір сұрағына жауап беруі C)Тестегі терминдер, белгілеулер, графикалық иллюстрациялар, жауаптар оқушыға міндетті түрде түсінікті болуы D)Тест жауаптарының үштен аспауы E)Тек бір ғана программа ортасында дайындалуы F)Бірізділік ұстанымы G)Тест жауаптарының өте қысқа түрде болуы. H)Дәстүрлі оқушы қолданып жүрген ақпарат көздеріне нақты сәйкес келуі. +
А)Мұндай түрде берілген бақылау оқушылардың дайындалуына жеңілдік тудырады.+ В)Оқушылар өз орнында тест сұрақтарына жауап іздейді. С)Оқушылар көп нұсқалы жеке практикалық тапсырмаларды құрастырады. D)Бақылау бойынша бірсарынды жұмыстардан барынша арылтады. E)Текстік бақылау жауаптары тез тексеріліп, бағаланады. + F)Оқу үрдісіндегі оқыту әдістері мен білімді бақылау талабы. G)Тесттер сынақ, емтиханды қабылдау уақытын қысқартады.+ H)Білімді жиі бақылау мүмкіндігі оқыту мотивациясын арттырады.
Оқытудың ақпараттық технологиясына программалық құрал өнеді: Кітаптар қоры Сызба кесте Деректер қоры Электрондық кітапханалық каталог Компьютер құрылғылары Педагогикалық оқыту технологиялары Эксперттік жүйе Компьютерлік желілер 23. Ақпараттық мәдениет: А) Белгілі бір қашықтықта оқытуға арналған оқыту жүйесі В) Білім алушылардың ақпараттық үрдістермен жұмыс жасай алу дағдысы. С) Әлемнің ақпараттық бейнесін символдар мен белгілер жүйесі арқылы өрнектеу. D) Тура және кері ақпараттық байланыстар жүйесі ретінде адамның ұғыну және меңгеру, бейімделе білу қабілеті E) Өз қызметінде компьютерді сауатты түрде пайдала білу дағдысын қалыптастыру F) Ақпараттық ойлау қабілетін дамыту, ақпаратты алу, қабылдау және жіберу әрекеттерін ұйымдастыру, сөйлеу қабілетін дамыту және тәрбиелік сапа қызығушылығын қалыптастыру G) Берілген алгоритм бойынша компьютерде ақпараттардың берілуі H) Ақпараттық технологияны оқыту мен тәрбиелеуде қолданудың заңдылықтары
А) Басылымдарда дәрістер мен практикалық жұмыстары міндетті болуы керек. В)Оқу ақпаратын өздігінен алу мүмкіндігінің берілмеуі. С) Мән-мағыналары барынша анағұрлым айқындалған және алдын-ала бекітілген тарауларға бөлу. D) Білім алушыға түрлі жаттығу мүмкіндіктерін қамтамасыз етуі тиіс. E) Ғылыми түсініктерді бейнелеу жүйесін қамтамасыз етуі тиіc. F) Оқу материалдары өзара байланысқа негізделіп жасалуы тиіс. G) ЭОБ құралдары интерактивті сұхбатты ұйымдастырады. H) Оқу материалы стандартқа сай жасалуы міндетті емес.
А) Microsoft Office (Excel, Word) пакеттерімен жұмыс істеуге базалық дағдысы бар адамдар В) Компьютерде жұмыс істеуге аздаған дағдысы бар адамдар С) Көптеген өзара байланысқан компьютер желілерінен тұрады D) Мұғалімнің мүмкіндігін жоғарылатын құрал. E) Компьютерлерге, электрондық почтаға, хабарландыру тақталарына, деректер базасына және пікір-талас топтарына қашықтан қатынасты қамтамасыз етеді. F) Оның бөліктері RTSP хаттамасында негізделген бірыңғай мекен-жай кеңістігі арқылы бір-бірімен қисындық байланысқа түскен ғаламдық ақпарат желі G) Оның бөліктері TCP/IP хаттамасында негізделген бірыңғай мекен-жай кеңістігі арқылы бір-бірімен байланысқа түскен ғаламдық ақпарат желі H) Интерактивті тақта
А) Ақпаратты өшірді В) Жұмыс протоколдарын жетілдірді С)1983-1989жж D)1999ж E) 2009 ж F) ARPANet 185 компьютердің орталығына айналды G) Дискретті бағдарламаны шығарды H) 2012 ж
А) Интерактивті технологияны В) Білім беруде компьютерлік технологияны пайдалануды С) Телефон сымдарын D) TV технологиясын E) Қашықтан оқыту жүйесін F) Коммуникациялық технологияларды G) Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясын H) Кейс технологиясын
А) <%HTML> В) С) Құжаттар көкірегі D) Құжаттар тұлғасы E) Құжаттар тілі F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сурет. 4.2.1.
