Тренер ата-аналарға сабақта ойнауға мүмкіндік береді.
5-слайд. "Рифмоплет" ойыны. Ата-аналар бірдей аяқталатын сөздерді ойлап табады (тарақ-парақ), берілген рифмаларға екі жолды өлең құрастырады. Ойынның соңында мүмкіндігінше көп жинақталған рифмаларды қолдана отырып, ұзақ өлең құрастыруды ұсынуға болады. Нұсқа: бірінші топ рифмаларды ойлап табады, екінші топ оларды құрастыра отырып, өлең жазады. Содан кейін топтар рөлдерін ауыстырады.
6-слайд. "Айналу" ойыны. Ата-аналарға стакан сияқты қарапайым зат ұсынылады. Мимика, пантомимика, іс-әрекеттің көмегі арқылы оны мүлдем басқа нәрсеге айналдыру керек. Сонымен, стакан - вазаға, орамал - дастарханға, қалам-пышаққа және т. б. айналады.
7-слайд. "Архимед" ойыны. Ата-аналарға алдарында тұрған мәселелердің мүмкіндігінше көп шешімін табу ұсынылады. Мәселелер мынадай болуы мүмкін: пальма ағашын үйдің жанында қалай өсіру керек? Айда бақшаны қалай өсіруге болады? Өзге планеталықты қалай тануға болады? Иттерді тарайтын машинаны қалай ойлап табуға болады? Жұлдыздардың барлығын қалай санауға болады? Сабақ дайындайтын машинаны қалай жасауға болады? және т. б.
8-слайд. Тіректер арқылы ертегілер ойлап табуды үйрену. Элементтер арқылы ертегі құрайық. Проппа карталары. Кеңестік фольклортанушы Владимир Яковлевич Пропп өзінің "Морфологиялық ертегілер" кітабында және "Сиқырлы ертегілердің трансформациясы" атты зерттеу еңбегінде халық ертегісінің құрылымын, әсіресе, орыс ертегісін талдап, әрдайым бірізділікте болатын ертегінің тұрақты функцияларын бөліп көрсетті. Проппа жүйесіне сәйкес, функциялар саны -31, бірақ ертегілердің бәрінде барлық функция бола бермейді, қатаң реттілік бұзылуы мүмкін, ауысулар, синтез болуы мүмкін, бірақ бұл негізгі бағытқа қайшы келмейді.
Атақты итальяндық балалар жазушысы Джанни Родари балалар мен ересектерге ертегі жазуды үйрете отырып, ертегі әңгімелерінің 20 элементін анықтады: 1. Бұйрық немесе тыйым салу. 2. Бұзушылық. 3. Зиянкестік немесе кемшілік. 4. Батырдың кетуі. 5. Тапсырма. 6. Берушімен кездесу. 7. Сиқырлы сыйлықтар. 8. Батырдың пайда болуы. 9. Қарсыластың табиғаттан тыс қасиеттері. 10. Күрес. 11. Жеңіс. 12. Оралу. 13. Үйге келу. 14. Жалған батыр. 15. Қиын сынақтар. 16. Қиындықтың жойылуы. 17. Батырды тану. 18. Жалған батырдың әшкереленуі. 19. Жаудың жазалануы. 20. Үйлену тойы.
Ойын барысы: Ата-аналарға "карталар" таратылып беріледі. Олардың бір үстелде отыруына немесе кіші топтарға бөлінуіне болады, бірақ әр топта ересек адам мен оның "карталары" болғаны жақсы. Ертегі жазылатын кейіпкер таңдалынады. Ертегіні қысқарту үшін барлық элементтен тек 6-8-і ғана таңдалынады. Карталарды ретімен ұстап, ертегінің сюжетін карталар бойынша дәйекті түрде жүргізу керек. Бірақ балалар "карталарды" араластырып, өз ережелерін ойлап тапқанды ұнатады. Мысалы, кездейсоқ алынған бір немесе екі картаға әңгіме құру. Немесе ертегіні соңынан бастап құрастыру. "Пропп карталарының" артықшылықтары анық: олардың әрқайсысы ертегі әлемінің тұтас бөлігі және әрбір "функция" жасөспірімнің әлемімен үндеседі.
Достарыңызбен бөлісу: |