12
Қысқаша мазмұны (негізгі бөлімдер): Кіріспе. Метрология- өлшеулер бірлігін
қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесінің ғылыми негізі. Өлшеулердің негізгі
түрлері мен әдістері. Өлшеулер қателігі. Классификация. Өлшеу құралдары
жайлы негізгі ақпараттар. Өлшеулер құралдарының негізгі метрологиялық
сипаттмалары. Ток күші мен кернеуді өлшеу. Қуатты, энергияны және электр
мөлшерін өлшеу. Жиілікті, уақыт интервалдарын және фазаны өлшеу. Тұрақты
ток тізбегінің параметрлерін өлшеу. Ақпаратты өлшеу жүйелері.
Оқытудың нәтижесі:
Білуі керек – метрологияның негізгі түсініктерін, физика 1,2лық шамалар
жүйелерін және оларды жаңғырту әдістерін, өлшеулер бірлігі және қателіктер
теориясының негізгі түсініктерін, әртүрлі физика 1,2лық шамаларды өлшеудің ең
көп таралған әдістерін және құралдарының жұмыс істеу принциптарын және
олардың мінездемелерін білу.
Істей алуы керек – әртүрлі физика 1,2лық шамаларды өлшеудің әдістерін және
құралдарын таңдау.
Дағдысы болу керек – аналог-цифрлық түрлендіргіштері бар және
микроконтроллермен басқарылатын кәзіргі заман өлшеу жүйелерін қолданып
физика 1,2лық шамаларды, параметрлерді және көрсеткіштерді өлшеу
орындалуын;
сауатты өлшеулерді жүргізу және өлшеу қателіктерін есептеу; нақты жағдайларда
дұрыс және тиімді өлшеу техникасын пайдалану.
Кафедра: инженерлік кибернетика.
АВТОМАТИКА ЭЛЕМЕНТТЕРІ МЕН ҚҰРЫЛҒЫЛАРЫ
Қайта деректемелері: физика 1,2, электротехниканың теориялық негіздері.
Кейінгі деректемелері: Типтік технологиялық процестерді және өндірістерді
автоматтандыру,
Басқару
жүйелеріндегі
микропроцессорлық
кешендер,
автоматизация объектов ТЭС, Басқару объектілерін автоматтандыру, Таратылған
басқару жүйелерінің негіздері, Сандық техникаларды және басқару
микробақылауыштарын программалау, PLC программалық жасақтамасы.
Оқытудың
мақсаты:
автоматтандыру
жүйесінің,
микропроцессорлық
жүйелердің негізгі элементтерін оқу, микропроцессорлық бақылауыштардың
құрылыммын меңгеру.
Қысқаша мазмұны (негізгі бөлімдер): автоматика жүйесіндегі элементтердің
классификациясы. Реттеудің және басқарудың негізгі принциптері. ТП АБЖ-ның
құрылғылары және типті құрылымы. Басқарудың локальді жүйесі, оны реттеу
және басқару. Технологиялық процесстерді автоматты басқару жүйесі. ТП АЖБ-
дың құрылымдарының типтерге бөлу, унификациялау және агрегаттау.
Автоматтандырылған
құрылғылардың
сәйкестендірілген
сигналдары.
Автоматтандырудың функционалдық сұлбасы. Функционалдық сұлбалардың
автоматтандыру құралдары мен аспаптың шартты белгісін құрудағы мысалдар.
Автоматты жүйелердегі автоматты реттеуіштер. Автоматика жүйесіндегі
электронды элементтер. Программаланатын логикалық контроллер. Автоматты
электромагнитті құрылғылар. Типтік реле сұлбалары. Автоматты жүйелердің
элементтерін таңдау. Автоматтандыру құралдары мен өндірістік аспаптар
таңдалынуы. Трансформаторлар. Әрекет ету принципі және құрылымы. Өлшеуіш
13
түрлендіргіштер. Датчиктердің автоматика жүйесіндегі негізгі сипаттамасы.
Автоматика жүйесінің орындаушы механизмдері мен құрылғылары. Айнымалы
ток, тұрақты ток электрмашинасы.
Оқытудың нәтижесі:
Білуі керек – топтамалы техникалық және программа техникалық
автоматтандыру құрылғыларын құру принциптері мен олардың жұмыс істеуі;
автоматтандыру жүйелерінің программалық қамтамасының құрылымы және
функционалдық мүмкіншіліктері; жергілікті өндірістік басқару желісінің
интерфейсінің жұмыс icтey және құрастыру принциптерін.
Істей алуы керек – АРЖ және АБЖ құруға арналған техникалық және
программа- техникалық құралдарды таңдау; арнайы сипаттамаларына сүйеніп
типтік элементтерден автоматтандыру құралдарының құрылымын орындау.
Дағдысы болу керек – автоматтандырудың техникалық және программа-
техникалық құралдарының жобалық жинастыруын орындау; автоматтандырудың
техникалық және программа-техникалық құралдарын колдану.
Кафедра: инженерлік кибернетика.
АВТОМАТТАНДЫРУДЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰРАЛДАРЫ
Қайта деректемелері: физика 1,2, электротехниканың теориялық негіздері.
Кейінгі деректемелері: Типтік технологиялық процестерді және өндірістерді
автоматтандыру,
Басқару
жүйелеріндегі
микропроцессорлық
кешендер,
автоматизация объектов ТЭС, Басқару объектілерін автоматтандыру, Таратылған
басқару жүйелерінің негіздері, Сандық техникаларды және басқару
микробақылауыштарын программалау, PLC программалық жасақтамасы.
Оқытудың
мақсаты:
технологиялық
процестерді
автоматтандырудың
техникалық және программа техникалық құралдарын таңдау және қолдануы
бойынша студенттерде білім қалыптастыру.
Қысқаша мазмұны (негізгі бөлімдер): автоматтандырудың электрмашиналық
құрылғылары. Трансформаторлар. Айнымалы тоқ электрлік машиналары жайлы
негізгі ақпарат. Үшфазалы және екіфазалы асинхронды қозғалтқыштардың
механикалық
сипаттамалары.
Тиристорлармен
және
тиристорлық
түрлендіргіштермен басқару.
Дискреттік жетекті қадамдық қозғалтқыштар.
Механикалық шамаларды түрлендіргіш ретіндегі электрлік микромашиналар.
Жылулық
режимдер
және
электрлік
қозғалтқыштарды
таңдау.
Автоматтандырудың электромагниттік құрылғ-да қолданылатын магниттік
материалдар. Автоматтандырудың электромагниттік құрылғылары жайлы жалпы
ақпарат. Электромагниттердің негізгі сипаттамалары және оларды қолдану.
Резистивті өлшегіш түрлендіргіштер. Реостаттық, тензометрлік, терморезистивтік
түрлендіргіштер. Индуктивті, көлемдік түрлендіргіштер. МП жұмыс істеу
принциптері, интерфейстер. МП-лық жүйелерді ұйымдастыру.
Оқытудың нәтижесі:
Білуі керек – автоматтандырудың топтамалы техникалық құрылғыларын құру
принциптері мен олардың жұмыс істеуі;
Істей алуы керек – определять статические и динамические характеристики
технических средств автоматизации; оценивать влияние параметров устройств
преобразования информации и автоматических регуляторов на динамику систем
