«бекітемін» жэф деканы

 

30 

Білуі  керек  –  өндірістік  SCADA-жүйелерді  құру  принциптері,  SCADA-жүйе 

басқаруымен  жұмыс  істейтін  өндірістік  интерфейстер  және  бақылауыштар; 

құрылымы,  жұмыс  принциптері  және  негізгі  сипаттамалары;  заманауи 

технологиялық SCADA жүйелердің құрылымын және мүмкіндіктерін.                        

Уметь  –  автоматты  реттеу  жүйесінің  типтік  функцияларын  іске  асыру  үшін 

микропроцессорлық  реттегіштерді  программалау;  басқару  жүйесінің    типтік 

функцияларын іске асыру үшін бақылауыштарды программалау; 

Дағдысы  болу  керек

 

-  заманауи  технологиялық  SCADA  жүйелердің  және 

техникалық құралдардың негізінде басқару жүйесін жобалау. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

БАСҚАРУДЫҢ ПРОГРАММА-ТЕХНИКАЛЫҚ КЕШЕНДЕРІ 

Қайта  деректемелері:

 

Басқару  жүйелеріндегі  микропроцессорлық  кешендер

, 

Өлшеудің  техникалық  құралдары,  Автоматика  элементтері  мен  құрылғылары,  

Типтік  технологиялық  процестерді  және  өндірістерді  автоматтандыру,

 

Таратылған  басқару  жүйелерінің  негіздері,

 

Ақпаратты  жинау  және  тарату 

негіздері,

 

Ақпараттың қолданбалы теориясы,

 

Сандық техникаларды және басқару 

микробақылауыштарын программалау,

 

PLC программалық жасақтамасы,

 

Басқару 

объектілерін 

автоматтандыру, 

Сандық 

техникаларды 

және 

басқару 

микробақылауыштарын программалау. 

Оқытудың  мақсаты:  микропроцессорлық  жүйедегі  басты  элементтерді  оқу, 

микропроцессорлық  бақылауыштың  құрылымын  құрастыру,  МП  жүйелердің 

программа-техникалық  кешендерінің  жобасын  және  программасын  құрастыруда 

білім бекіту.  

Қысқаша  мазмұны  (негізгі  бөлімдер):  автоматтандыру  және  басқару 

жүйелерінің    техникалық  және  программалық  камтамасын  жобалаудың, 

жұмысының  және  құрудың  негізгі  принциптері,  жобалаудың  SCADA  жүйелерін 

және  интегралданған  кешендерін  қолданып  микропроцессорлық  жүйелердің 

программа техникалық кешендерін програмалау және құру принциптері. 

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі  керек  –  микропроцессорлық  жүйелерді  құрастыру  принциптерін; 

микропроцессорлық 

бақылаушының 

аппараттық 

тілінің 

негізін; 

микропроцессорлық  жүйелерді  жобалау  принциптерін;  SCADA  программалары 

негізінде диспетчер пунктерін жобалау принциптерін. 

Істей  алуы  керек  –  микропроцессорлық  жүйелердің  аппараттық  өнімдерін 

жобалау;  микропроцессорлық  жүйелерді  программалық  қамтамасыз  етуді 

жобалау. 

Дағдысы  болу  керек  –

 

нақты  бір  технологиялық  процеске  арнап  ЕПЛБ  таңдау 

және  оның  тиміділігін  бағалау;  басқару  жүйесіне  ЕПЛБ  енгізу;  ЕПЛБ  басқару 

программасын құру және оны өңдеу. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

ПРОГРАММАЛЫҚ 

ЖАБДЫҚТАУДЫҢ 

ИНЖЕНЕРИЯСЫНЫҢ 

НЕГІЗДЕРІ 

 

31 

Қайта  деректемелер:  Жүйелік  программалық  жабдықтау  және  программалау, 

БЖ-дегі  ақпаратты  қорғау  әдістері,  БЖ-дегі  компьютерлік  желілер,  Есептеу 

жүйелері және желілері, Еңбек қорғау,

 

Өндірістік процестердің қауіпсіздігі. 

Оқытудың мақсаты: замануи есептер кешені, программалық инженерия әдістері 

мен  стандарттары,  тираждалатын  жоғары  сапалы  программалық  өнімді  жасау 

және дамауы  жайлы жүйелі түсінік беру.  

Қысқаша  мазмұны  (негізгі  бөлімдер):  жобалауды  жүргізу,  тапсырушы 

анықтаған  формалды  талаптарға  сай  регламенттелген  процесстерді  қолданып 

программалық  өнімді  құжаттау,  программалық  жабдықтауды  жеке  (Personal 

Software  Process)  және  командалық  (Team  Software  Process)  құрастыру 

әдістемесіне  кіріспе,  жоспарлау,  бағалау,  дефекттерді  басқару,  сапаны  және 

команданы басқару.  

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі керек – жобалау процессінде қолдану, тестілеу және сапасын бағалау  үшін 

жүйеленген программалық инженерия әдістері мен құралдарын. 

Істей  алуы  керек  –  нақты  пән  аймақтарында  инженерлік  жобалаудың  әр  түрлі 

амалдарын меңгеру. 

Дағдысы  болу  керек  –

 

программалық  құжаттаманы  құрастыру,  программалық 

жабдықтаманы жеке және командалық құрастыру, программалық инженерияның 

жаңа тенденциялары мен концепцияларын өз бетімен анализдеу. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ СЕНІМДІЛІГІНІҢ НЕГІЗДЕРІ 

Қайта деректемелер: Өлшеудің техникалық  құралдары, Жүйелік программалық 

жабдықтау және программалау, БЖ-дегі ақпаратты қорғау әдістері, Еңбек қорғау,

 

Өндірістік  процестердің  қауіпсіздігі,  Сандық  техникаларды  және  басқару 

микробақылауыштарын программалау. 

Оқытудың  мақсаты:  техникалық  жүйелердің  сенімділігін  есептеу  әдістерін 

және  сенімділік  теориясында  қолданылатын  анықтамалар  мен  критерийлар, 

негізгі түсініктер бойынша негізгі білімдерді беру.  

Қысқаша  мазмұны  (негізгі  бөлімдер):  сенімділік  теориясы,  ішкі  және  сыртқы 

әсерлерді  ескере  отырып  жүйе  мен  құрылғылардың  жұмысы,  сенімділік 

сипаттамаларын  анықтау  және  есептеу  әдістері  мен  нормалды  (апатсыз)  қызмет 

етуін қамтамасыз ету тәсілдері. 

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі  керек  –  сенімділік  теориясының  негізгі  анықтамалары  мен  түсініктерін, 

жобаланатын техникалық құралдарыдың сенімділігін есептеудің жалпы әдістерін, 

жүйенің сенімділігін жоғарылату әдістері. 

Істей алуы керек – сенімділіктің қойылған талаптарына сай жүйелерді жобалау. 

Дағдысы болу керек –

 

сенімділігі бойынша жүйенің әр түрлі құрылымын таңдау 

және бағалау. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

АВТОМАТТАНДЫРУ ЖҮЙЕЛЕРІН ЖОБАЛАУ 

Қайта  деректемелері:  Cызықты  автоматты  реттеу  жүйелері,  Бейсызықты 

автоматты 

реттеу 

жүйелері, 

Басқару 

объектілерін 

моделдеу 

және 

 

32 

идентификациялау,

 

Басқару  жүйелерінің  объектілерін  моделдеу,

 

Сандық 

техникаларды  және  басқару  микробақылауыштарын  программалау,  PLC 

программалық жасақтамасы. 

Оқытудың мақсаты: болашақ мамандарды келесі мақсаттарды шешуін үйрету - 

өміртіршілік  пен  еңбекке  қауіпсіздік  жағдай  жасау;  өндірістік  жабдықтарды 

пайдаланғанда және құрастырғанда қауіпсіздік шараларды орындау. 

Қысқаша  мазмұны  (негізгі  бөлімдер):

 

  ақпаратты  басқару  жүйелерін 

жобалаудың  әдістері  мен  құралдары;  автоматтандыру  және  басқару  жүйелерін 

құруға арналған үрдістер мен құбылыстардан және процесстердің математикалық 

модельдерін  жасау  және  қолданудан  бастап  блокты  –  иерархиялық  тәсіл 

құрылымында жобаларды жасау технологиясы. 

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі  керек  –  ТП  БАЖ  жасау  сатылары  мен  кезеңдері  бойынша  нормативті-

техникалық  құжаттарды,  жоба  алды  жұмыстардың  кезеңдері  мен  сатыларын, 

жобалау  құжаттамасының  кезеңдері  мен  сатыларын  және  осы  кезеңдердің 

мазмұнын.  

Істей  алуы  керек  –  білік:  технологиялық  процестің  параметрлерін  оңтайлы 

реттеу мақсаты үшін ТП БАЖ техникалық құралдарын негіздік таңдау, ТП БАЖ 

техникалық  тапсырмасын  әзірлеу,  ТП  БАЖ  жұмысшы  құжаттамасының  көлемін 

және құрамын дұрыс анықтау. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

ӨНДІРІСТІК  ПРОЦЕСТЕРДІ  АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН  БАСҚАРУ 

ЖҮЙЕЛЕРІ 

Қайта деректемелер: Cызықты автоматты реттеу жүйелері, нелинейные системы 

Бейсызықты автоматты реттеу жүйелері. 

Оқытудың  мақсаты:  АБЖ  ақпаратын  параллельді  өңдеу  процессін  анализдеу 

тәсілдерімен  қолданатын  және  математикалық  модельдеу  саласында  дағдылар 

мен білімдерді беру. 

Қысқаша мазмұны (негізгі бөлімдер): АБЖ-ны құрудың негізгі принципі және 

сипаттамасы.  Технологиялық  басқару  объектісінің  жүйелік  анализі.  ТП  АБЖ 

жобалауын  математикалық  қамтамасыздандыру.  АБЖ-ны  енгізу  және 

жобалауының  негізгі  деңгейі.  АБЖ-ны  қолданудағы  экономикалық  тиімділіктің 

есептелу және анализ тәсілі.  

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі керек –  

технологиялық  процесстер  мен  операцияларды  ақпаратты 

сипаттау  принципі;  басқару  объектінің  күйін  оптималдау  және  бағалау  әдісі;  аз 

квадраттар  әдісі,  байес  бағалары,  рангтеу,  максимум  принципі;  корреляциялық 

және регрессионды анализ әдістері. 

Істей  алуы  керек –эффективтілікті  бағалау  және нақты процесстерге  модельдің 

типін таңдау, технологиялық процесстерді басқару процесстерін анализдеу. 

Дағдысы болу керек –

 

АБЖ ендіруден экономикалық эффективтілікті есептеу. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

ЖЫЛУЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІНДЕГІ  

ОБЪЕКТТЕРДІ ТЕКСЕРУДЕН ӨТКІЗУ НЕГІЗДЕРІ  

 

33 

Қайта деректемелер: Жылу энергиясын өндірудің технологиялық негіздері, 

Жалпы жылутехника, Еңбек қорғау

, 

Өндірістік процесстердің қауіпсіздігі.

 

Оқытудың  мақсаты:  техникалық  жүйелердің,  қондырғылардың  және 

құралдардың  күйін  диагностикалау  саласында  білімі  және  дағдысы  бар 

мамандарды дайындау. 

Қысқаша  мазмұны  (негізгі  бөлімдер):  жүйелер,  қондырғылар,  құралдардың 

сенімділгінің  сандық  корсеткіштерінің  түрлері,  олардың  күйін  техникалық  және 

аналитикалық  бағалау  тәсілдері  және  диагностикалық  тексерулер  жүргізу; 

жүйелерді жобалау сатысында сенімділіктің оптималды деңгейін таңдау.  

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі  керек  –  жылуэнергетика  нысандарының  жүйелерін,  қондырғыларын, 

құралдарын 

техникалық 

диагностикалаудың 

негізгі 

түсініктері 

мен 

анықтамалары. 

Істей  алуы  керек  –  сенімділік  талаптарына  сай  жүйелерді  жобалау  және 

жүйелердің күйін диагностиалау. 

Дағдысы  болу  керек  –

 

сенімділігі  бойынша  жүйенің  қондырғылардың, 

құралдардың әр түрлі құрылымын диагностикалауды таңдау және бағалау. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

ЖЫЛУТЕХНИКАЛЫҚ  ЖАБДЫҚТАРДЫ  ҚОРҒАУ  ӘДІСТЕРІ  ЖӘНЕ 

ҚҰРАЛДАРЫ  

Қайта  деректемелер:  БЖ-дегі  компьютерлік  желілер,

 

Есептеу  жүйелері  және 

желілері,  Жылу  энергиясын  өндірудің  технологиялық  негіздері,  БЖ-дегі 

ақпаратты қорғау әдістері. 

Оқытудың  мақсаты:  жылутехникалық  қондырғыларды  автоматтандырылған 

қорғауды құрастыру және жүйелік ұсыну беру, жылутехникалық қондырғыларды 

апаттарға қарсы қорғаудың алгоритмдік жабдықтамасын құрастыруды үйрету. 

Қысқаша  мазмұны  (негізгі  бөлімдер):  жүйелердің  сенімділігінің  теоретикалық 

негіздері,  техникалық  диагностикаға  кіріспе,  диагностиканың  техникалық 

жүйелері, жылутехникалық қондырғының негізгі технологиялық процесстері. 

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі  керек  –  жүйенің  сенімділігін  есептеу  негіздері,  жүйені  техникалық 

диагностикалау  негіздері,  жылутехникалық  қондырғының  негізгі  технологиялық 

процесстерін. 

Істей  алуы  керек  –  жылутехникалық  қондырғының  апатқа  қарсы  қорғанысын 

қамтамасыз  ететін  алгоритмдерді  құрастыру,  жылутехникалық  қондырғының 

апатқа қарсы қорғанысын қамтамасыз ететін құралдары таңдау. 

Дағдысы болу керек –

 

жылутехникалық қондырғының апатқа қарсы қорғанысын 

тұтастыру, 

жылутехникалық 

қондырғының 

апатқа 

қарсы 

қорғанысын 

алгоритмдеу жайлы. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ ТИПТІК ЖОБАЛЫҚ ШЕШІМДЕРІ 

Қайта  деректемелер:  Cызықты  автоматты  реттеу  жүйелері,  Бейсызықты 

автоматты реттеу жүйелері, AutoCad-та компьютерлік сызу негіздері, AutoCad-та 

3D-моделдеу негіздері. 

 

34 

Оқытудың  мақсаты:  автоматика  жүйелерін  жобалау  саласында  практикалық 

дағдыларды, теоретикалық білімдерді алу. 

Қысқаша мазмұны (негізгі бөлімдер): автоматика жүйелерін жобалау бойынша 

нормативті  құжаттар,  мемлекеттік  стандарттар,  басқару  жүйесін  жобалауға 

жүйелік амал, басқару жүйелерінің құрылымдық және функционалды сұлбалары, 

жүйенің алгоритмдік және программлаық жабдықтамасын жасау сатылары. 

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі  керек  –  басқару  жүйелерін  синтездеу  бойынша  негізгі  типтік  жобалық 

шешімдер, АБЖ құрастырудың негізгі сатылары. 

Істей  алуы  керек  –басқару  есебін  қою  және  оны  замануи  техникалық  құралдар 

мен АБЖ есептеу тәсілдері көмегімен шешу. 

Дағдысы  болу  керек  –

 

басқарудың  типтік  жүйелерін  құрастырғанда  заманауи 

техникалық қүралдарды таңдау. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

ЖЭС ОБЪЕКТІЛЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ 

Қайта  деректемелер:  Cызықты  автоматты  реттеу  жүйелері,  Бейсызықты 

автоматты реттеу жүйелері, 

Жалпы  жылутехника, 

AutoCad-та  компьютерлік  сызу 

негіздері,  AutoCad-та  3D-моделдеу  негіздері,  Өлшеудің  техникалық  құралдары,  

Технологиялық  өлшеулер  және  аспаптар,  Басқару  объектілерін  моделдеу  және 

идентификациялау,

 

Басқару  жүйелерінің  объектілерін  моделдеу,  Автоматика 

элементтері мен құрылғылары

, 

Автоматтандырудың техникалық құралдары.

 

Оқытудың  мақсаты:  жылу  энергетикасы  нысандарында  технологиялық 

үдерістердің  автоматтандырылған  реттеу  (АРЖ)  жүйесі  синтезінің  негізгі 

тұжырымдамаларын  меңгеру;  технологиялық  үдерістердің  жергілікті  АРЖ 

таңдаудың  практикалық  машығын  меңгеру,  автоматтандырудың  техникалық 

құралдарын    таңдаудың  ЖЭС  жылу  энергетикалық  нысандарының  АРЖ 

элементтерін күйіне келтірудің практикалық машығын меңгеру. 

Қысқаша  мазмұны  (негізгі  бөлімдер):  басқару  обьектілерінің  математикалық 

сипаттамасы, обьектінің статистикалық және динамикалық сипаттамалары; ЖЭО 

энергоблоктарын  автоматтандыру  мәселелері,  басқару  және  реттеу  есебінің 

қойылымы,  басқару  жүйелерінің  классификациясы;  автоматты  реттегіштер  және 

олардың  сипаттамасы;  реттеу  сапасының  көрсеткіштері,  реттегіштің  типін  және 

оның  параметрлерін  келтіру;  ЖЭО-да  негізгі  және  көмекші  процестерді  және 

құрылғыларды автоматтандыру.    

Оқытудың нәтижесі: 

Білуі  керек  –  технологиялық  үдерістерді  басқарудағы  автоматтандыру  рөлін; 

автоматтандырылған  басқару  теориясының  негізгі  ұғымдары  мен  терминдерін; 

реттеудің  автоматты  жүйесінің  құрылымын  (АРЖ);  АРЖ  элементтерінің 

құрылымы  мен  элементтерінің  әрекет  ету  тұжырымдамасын;  технологиялық 

нысандарды басқару негіздерін; бу генераторының жергілікті АРЖ жұмысын.  

Істей  алуы  керек  –  ЖЭС  басқару  міндеттерінде  қолданылатын  тәсілдерді 

қолдануды,  ЖЭС технологиялық үдерісін басқаруды ұйымдастыруды. 

Дағдысы  болу  керек  –

 

автоматтандырылған  басқару  теориясының  негізгі 

ұғымдары мен терминдерін пайдалана білуі;  АРЖ элементтерінің статистикалық 

 

35 

сипаттамаларына  есеп  жүргізе  білуі;  бір  сұлбалы  АРЖ-ді  қарапайым  күйіне 

келтіруді орындауды. 

Кафедра: инженерлік кибернетика. 

 

 

 

ИК кафедрасының меңгерушісі   

                            Б.К.Муханов