БІРІНШІ ТОҚСАН
Қорытынды сын жұмыстары
Диктанттар
Күз басы
Қыркүйек. Күздің басы. Аспан жиі бұлттанады. Жел тұрады. Күн көзінің қызуы азаяды. Жылу жетіспейді. Сондықтан жапырақтар сарғая бастайды. Терек пен қайың жасыл жапырақтарынан айырылады. Айнала сары ала түске боянады. Шық осы айда түседі. Жаз жайлаған құстар
көрінбейді. Су салқындайды. Аңдар қысқы тіршіліктің қамына кіріседі. (44сөз)
Жазылуы қиын сөздер: бұлттанады, тіршіліктің.
1.Я әрпі бар сөзді табыңдар. Оған буындық талдау жасаңдар. Әр буынды доғамен белгілеңдер.
2.Көп нүктенің орнына и, й әріптерінің тиістісін қойып жазыңдар. (к...ік, а...на, бү...рек, ш...е)
Алакүшік
Арсаландап артынан қалмайтын ала күшікті Алмас ұнатып қалды. Ол күшіктің түріне қарап Алакүшік деп атады. Бауырын жаңа көтерген Алакүшік құлдыраңдап жүгіреді. Шәуілдеп үретінді шығарды. Алмастың қасынан бір елі қалмайды. Әбден бауыр басып алды. Алмастың да төсектен тұра сала іздейтіні – Алакүшік. Өзі көзінен таса қылғысы келмейді. (45сөз)
Жазылуы қиын сөздер: арсалаңдап, құлдыраңдап.
1.Мәтіннен у әрпі бар сөздерді теріп жаз. Оларды буынға бөліңдер.
2.Дауыссыз дыбыс орнына жұмсалып тұрған у әрпі бар төрт сөз жазыңдар.
10
Ала мойын лақ
Менің мүйізі жоқ тоқал ешкім бар. Бір күні ол ақ лақ туды. Лағын жақсы көреді. Қасынан шықпайды. Бір күні жаңбыр жауды. Енесі лағын іздеп маңырап жүр. Мен де көп іздедім. Лақ шөптің қуысында ұйықтап жатыр екен. Лағын енесіне тауып бердім. Ешкім алғыс айтқандай маңырап жіберді. (46сөз)
Жазылуы қиын сөздер: қуысында, маңырап.
1.Лақ, лағын сөздеріне буындық, дыбыстық талдау жасаңдар.
2.Өзің білетін қатаң дыбыстарды жазыңдар.
Жаралы үйрек
Есіл баяу ағып жатыр. Аспан шайдай ашық екен. Бір топ үйрек көтеріліп ұшып келеді. Кенет мылтық дауысы естілді. Бір үйрек су бетінде қалды. Ысқақ үйректің халі нашар екенін байқады. Ол жаралы үйректі үйіне әкелді. Біраз күннен кейін қанаты жазылды. Үйрек ұшатын халге жетті. Ол көп ұзамай ұшып кетті. (48сөз)
Жазылуы қиын сөздер: көтеріліп, ұзамай.
1.Тоғызыншы сөйлемдегі л, р, н дыбыстары бар сөздердің астын сызыңдар. Бұл дыбыстар дауыссыз дыбыстардың қай түріне жатады?
2.Білетін ұяң дыбыстарды жазыңдар.
3.Жәшік, табақ, доп сөздерін қатыстырып, үш сөйлем құрап жазыңдар.
11
Батыр қыз
Түтеген боран әлі тынған жоқ. Оған сан алуан зеңбіректердің зіркілі қосылды. Бұл жай минут сайын үдей берді. Қасыңдағы адамның тек ернінің қимылдағаны ғана көрінеді. Елең-алаңда іркес-тіркес қаптаған танкілер өтті. Қолын соза құлаған фашист офицерін көрді. Кенет солардың тұсынан гүрс-гүрс етіп граната жарылды. Әлияның жүрегі дір ете түсті. Бойына бір күш жүгіргендей болды. Ол жігерленіп кетті.(58сөз)
Жазылуы қиын сөздер:знңбіректердің,офицер.
1.Қос сөз бар сөйлемдерді тауып,оларды теріп жазыңдар.
Қараторғайлар
Жер тез кепті.Қайыңдардың жұпар иісті бүршіктері жарылды.Адамдар бақшаларын қазып жатыр.Жер астынан қаншама құрт,қоңыздар шығып жатыр. Қараторғай молшылық қоршауында. Қараторғайдың бір күнде қаншама зиянды жәндіктерді жейтінін білесіңдер ме? Ол өз ауырлығындай жауды қырады. Олардың әнін таң сәулесі ағаштарға түскенде тыңдау керек.(46 сөз)
1.Қайыңдардың,молшылық деген сөздердің түбір қосымшасын тап.
Достарыңызбен бөлісу: |