Бастауыш сынып оқушыларының математика пәнінен

1. 
   Қарама-қарсы ұғымдарды, әрі өзара байланысты операцияларды қатар оқыту.
   
2. 
   Тура есепке кері есеп ойлап табу, шығаруды кеңінен қолдану.
   
3. 
   Деформацияланған жаттығуларды пайдалану.
   
4. 
   Өзбетінше шығармашылыққа берілетін тапсырмалардың үлес салмағының артуы.
   

15:3=5 (кітап саны)

5*5=15 (барлық кітап)

Деформацияланған жаттығуларды шешу –ДБІ технологиясындағы басты ерекшелік. 18: +65=67 түрінде «әйнекшелермен» берілген мысалдарды шығару психологиялық тұрғыдан алып қарасақ, оқушы бірнеше қайтара салыстырудан тұратын әрекет барысында логикалық операциялардың жаңа түрлерін меңгере отырып, ойлаудың жоғары сатысына көтеріледі. Деформацияланған жаттығулар бірте-бірте күрделене түседі. Оқушы талдау, жинақтау, салыстыру, байқау арқылы өз пайымын айтуға, ортаға салуға машықтанады. Математика сабақтарында деформацияланған жаттығуларды кеңінен қолданамын.

1-жағдай.

Салыстыруды төмендегідей етіп жүргізу сұралады:

16 8+8 16 9+7

2-жағдай

Әйнекшелермен берілетін теңсіздіктер:

8> 11< <17

< 15> >12

Математикалық заңдарға негізделген теңсіздіктерді шешу.

10+6 6+10 10+4=4+

17 -7 17-10 15-4> 15-

9 +4 9+5 7+8< 7+

4-жағдай. Атаулы сандарды қосу, азайту салыстыруға берілетін есептеулер:

6 м 60 м

6 м 600

3-сыныптағы тапсырмалар үлгісі:

1. Қыздың көгершіндері мен қояндары бар. Осылардың барлығының 26 басы мен 60 аяғы бар. Қызда қанша көгершін және қоян бар?

2. 2 алма, 3 алмұрт, 1 шабдалы 85 теңге тұрады. 1 алма, 3 алмұрт, 1 шабдалы 75 теңге тұрады. Егерде 1 шабдалы мен 2 алманың бағасы бірдей болса, алма мен алмұрт және шабдалы қанша тұрады?

3. 2 балықшы бірігіп 36 балық аулады. Екіншіге қарағанда біріншісі 8 есе көп аулады. Екінші балықшы қанша аулады?

4-сынып. Экономикалық есептер.

1. Жанармай құю бектіне бір мезгілде 2 автомамина келді. Олардың біріне жанармай құюға 7 минут, екіншісіне 3 минут уақыт кетеді. Жанармай құю бекеті автомашинаның мұнда бөгелген әр минуты үшін айып төлейді. Автомашиналардың қайсысын бірінші жіберу керек?

2. Балаларға жаңа жыл мерекесіне сыйлықтар әзірлеу үшін 80 дана апельсин, 160 дана «тоник» шоколадтары және 320 дана жаңғақ сатып алынды. Бірдей болатындай етіп ең көп дегенде қанша сыйлық дайындауға болады? Әр сыйлықта неше апельсин, неше шоколад, неше жаңғақтан болар еді?

3. Қоймаға бірнеше бума дәптер келіп түсті. Әр бумада 100 дәптер бар. Қоймашы 578 дәптерді қалай тез санап бере алады?
Халықтық есептер.
Ауылдасы жылқыңды қалай бағып отырсың деп үй иесінен сұрады. Сонда ол: Жылқыларыма күнде 10 қадақ жем беремін, 2 бием бар. Құнанға 2 қадақтан, тайға 1 қадақтан жем беремін. Ар жағын өзің есепте.
Қызықты есептер.
1 Қоян қорқынышты түс көреді. Оның түсінде түлкі сағатына 150 км, ал қасқыр одан 2 есе артық жүгіре алады екен. Егер қоян 5 минутта 30км жүгіре алатын болса, түлкі мен қасқыр оған жете ала ма?

2. Бір патшаның сұлу қызы болыпты. Ол 18 жасқа толғанда, кімнің байлығы көп болса, соған қызымды беремін депті. Сонда бір жігіт келіп, менің 27360 сандық алтыным бар, оған жыл сайын 33 сандық қосылып тұрады депті. Патша жігітке 30000 сандық алтын әкелсе, қызын беретінін айтыпты. Жігіт 30000 сандық алтын жиғанша қыз неше жасқа толады?

Шығармашылық тапсырмалар өз дәрежесінде орындалып, тисті нәтиже беру үшін оларды дұрыс ұйымдастырудың ролі зор. Оқушыларды қызықтыру, ойландыру, барлық жауаптарды тыңдау, оларды талдау, дұрыс шешімді дәлелдеу сияқты кезеңдер тәртібі сақталу керек. Тек сонда ғана оқушы жаңалық ашу мүмкіндігіне ие болады. Осы атап өткен әдіс-тәсілдердің бәрін жүзеге асыру үшін шығармашылық тұрғыдан ізденіс, шыдамдылық, жүйелі жұмыс жасай білу қажет. Оқушылардың шығармашылық бастамасын дамытуға бағытталған оқытудың дамытушылық жүйесі бойынша жұмыс жүргізу нәтижесінде төмендегідей нәтижелерге қол жеткізуге болады. Өзімнің іс- тәжірибемдегі нәтижелерді атап өтейін. Аудандық бастауыш сынып оқушыларының олимпиадасында оқушыларым: Әлкешов Сырым, Әмен Айшуақ жүлделі 1-ші, 2-ші орындарға ие болды. Математика пәнінен 2-ші, 3-ші, 4-ші сыныптарда 4 пен 5-ке оқитын балалардың саны арта түсті.

Оқу жылдарының қорытындысы өзім таңдап алған бағыттың тиімді екенін көрсетіп отыр. Әр оқу жылында осы бағыт бойынша дейгейлік жұмыстарды дамытып, толықтырып жүргізу негізінде сапалы, терең білімді шәкірттердің саны арта түсетіні белгілі. Өзімнің іс- тәжірибемді қорыта келіп, шығармашыл тұрғыдан дамыған тұлғаның моделін ұсынамын.