Бастапқы деректе Кожабеков З. Н. ред. Малдәрігерлік фармакология. Алматы

Қазақстанда мал дәрігерлік фармакологияның дамуы Ұлы Қазақ төңкерісінен кейін басталды. Төңкеріске дейін біздің республикамызда мал дәрігерлік саладағы ғылыми жұмыстар жекелеген ғалымдардың жетекшілігімен жүргізілді. Солардың ішінде ерекше көзге түсетіндері – В.Я.Бенкович, М.Ахтанов, О.Б.Базанов, М.Есенқұлов.

Қазіргі фармакологияның елеулі жетістіктерінің бірі – фармакологияның жаңа құрамдас бөлігі – фармацияның құрылуы болды. Мұның өзі дәрілерді қолдануды едәуір дербестендіруге және де осы арқылы оларды қолданудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік туды.

Қазақстандық мал дәрігерлерінің әсіресе иммунологиялық препараттар жасаудағы үлесі зор.

Дәрілік заттарды құрастыру кезінде фармакологияда қолданылатын математикалық әдіске айрықша көңіл бөлінеді. Өйткені бұларды білмей тұрып, білікті маман болу мүмкін емес.

«Фармокология» термині алғаш рет 1693жылы пайда болды. Дәрітану туралы алғашқы деректер көне заманнан белгілі бола тұрсада, фармакологтардың алғашқы мектебі 1847 жылы Рухгеймнің басшылығымен Червев университетінде пайда болды.

Көне гректің кемеңгер дәрігер Гиппократ (б.з.д. 460-366 ж) медикаменттермен емдеуді ұсынып, оны «табиғи күш - қуатқа» көмек ретінде қарастырады.

Римнің данышпан дәрігері Киавдий Гален (б.з.д. 131-201жыл) медицина мен дәрітану іліміне елеулі үлес қосты.

Дәрітану ілімін дамытуға орта азиялық көрнекті медик Әбу Әли Ибн-Сина еңбектері зор үлес қосты. Мал дәрігерлік фармокологияны жалпы фармакологияның ерекше тармағы ретінде бөліп қарастыруға тура келеді.

Қазақстанда мал дәрігерлік фармакологияның дамуы Ұлы Қазан төңкерісінен кейін басталды.

Қазақстандық мал дәрігерлерінің әсіресе иммуналогиялық препараттар жасаудағы үлесі зор.

Фармакология- дәрінің әсері мен жаңа дәрілік заттарды іздеу туралы ғылым. Ол медициналық- биологиялық пәндердің дамуына үлкен әсер етеді. Фармакология медициналық- биологиялық, клиникалық пәндермен қатар, фармациямен және токсикологиямен байланысты. Тәжірибе жүргізушілер үшін фармакологиялық заттардың негізгі құндылығы көптеген биологиялық және физиологиялық үрдістерді кеңінен басқару мүмкіндігіне ие болуы. Теориялық және клиникалық пәндер аралығында орын алуы фармакология бойынша көптеген ғылыми бағыттардың дамуына ықпал етеді. Фармакология саласындағы жаңа бағыттар, жаңа препараттарды алуға және оларды енгізуге байланысты қолданбалы бағыттармен қатар фундаменталды мәселелерді де қарастырады.

Фармакология – химиялық құрылымдардың тірі ағзалармен әсерлесуін зерттейтін ғылым. Негізінен фармакология әртүрлі ауруларды алдын-алу және емдеу үшін қолданатын дәрілік құралдарды игереді.

Фармакологияның негізгі міндеті – жаңа, тиімділігі жоғары дәрілік құралдарды іздестіру болып табылады.

Фармакология медико-биологиялық ғылым болғандықтан, зерттеу және практикалық медицинаның әртүрлі аймақтарымен байланыстығы өте зор.