Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

550 
2 – дҽрежелі – жемсау пальпацияланады, кҿзге кҿрінеді. 
ТМД елдерінде жиі 1955 ҧсынылған О.В. Николаев бойынша эндемиялық 
жемсаудың жіктелуін пайдалану жалғасып келеді. 
О.В. Николаев бойынша жемсаудың жіктемесі
: 
0 – дҽрежелі – без кҿрінбейді жҽне пальпацияланбайды. 
1 – дҽрежелі – без кҿрінбейді, бірақ пальпацияланады жҽне
жҧтынғанда мойылдырығы кҿрінеді. 
2 – дҽрежелі – қалқанша без жҧтынғанда кҿрінеді жҽне жақсы
пальпацияланады, мойынның пішіні ҿзгермеген. 
3 – дҽрежелі – без қараған кезде байқалады, мойынның контуры ҿзгерген. 
4 – дҽрежелі – мойынның пішінің бҧзатын анық айқын жемсау. 
5 – дҽрежелі – ҿскен без ҿте ҥлкен кҿлемге жетіп, жиі жҧтыну мен
тынысты бҧзып ҿңеш пен кеңірдекті жаншиды. 
Жемсаудың 
клиникалық белгілер
кешені:
 
Алдында кҿрсетілгендей, балаларда 
қалқанша бездің ҧлғаюы, қызметінің белсенділігінің бҧзылмауымен, сондай-ақ 
бҧзылыстар-мен ҿтетін оның тҥрлі ауруларында байқалады:
 
1.
Эутиреоидты жағдай – клиникалық белгілерісіз, қалқанша бездің функциясының бҧзы-
луы. Эндемиялық жемсауда жҽне созылмалы аутоиммундық тиреоидтың эутиреоидты 
сатысында болуы ықтимал. 
2.
Гипертиреоидты жағдай – бҧл туралы келесі дҽресте айтылады. 
3.
Гипотиреоидты жағдай – қалқанша бездің функционалдық белсенділігінің тҿмендеуі. 
Организмде ҧзақ тиреоидты гормондардың тапшылығынан гипотиреоз дамиды. 
Гипотиреоздың клиникалық кҿрінісі ҽр тҥрлі болады. 
 
83-КЕСТЕ 
БАЛАЛАРДАҒЫ ГИПОТИРЕОЗДЫҢ КӚП ТАРАЛҒАН 
КЛИНИКАЛЫҚ КӚРІНІСТЕ РІ 
Жҥйелер 
Гипотиреоздың белгілері
Зат алмасу
Семіздік, гипотермия, тоңғыштық, ісіну, бойының 
ҿспей қалуы. 
Жҥрек-қантамыр Брадикардия, гипотония. 
Жҥйке
Ҧйқышылдық, гипорефлексия, психика мен 
санасының дамуының қалыс қалуы. 
Ас қорыту
Іш қату, тҽбетінің тҿмендеуі, гепатомегалия 
Тері жамылғысы Терінің қҧрғауы, сарғыш реңде бозаруы. 
4.
Қалқанша бездің кҿлемінің ҧлғаюының фонында оның функциясының тҿмендеуі, 
созылмалы аутоиммундық тиреоидиттің кеш сатыларында байқалуы ықтимал жҽне 
жайылмалы уытты жемсауды емдеудің нҽтижесі болуы мҥмкін. 
5.
Қалқанша бездің қызметінің бҧзылуы тиреоидты гормондардың жасырын 
тапшылығын кҿрсететін, тиреоидты гормондардың деңгейінің қалыпты болуымен, 
бірақ тиреотропты гормонның деңгейінің жоғарлауына қарамастан клиникалық 
кҿріністерінің болмауымен сипатталатын субклиникалық гипотиреоз деп аталатын 
жағдай ерекше орын алады. Субклиникалық гипотиреоз жайылмалы эндемиялық 
жемсауы бар науқастардың бірқатарында анықталуы мҥмкін. Қалқанша бездің 
осындай дисфункциясында клиникалық симптомдардың болмауына қарамастан, 
эутиреоидты жағдайдағы балалармен салыстырғанда, бҧл балалардың физикалық, 
жыныс жҽне санасының дамуы тҧрғысынан болжамы қолайсыз, сондықтан оларды 
мамандардың бақылауының қажеттілігі туындайды. 

551 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: