Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

ВЕГЕТО -ҚАН ТАМЫРЛ ЫҚ ДИ СТОНИЯЛАР

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	401/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 397 398 399 400 401 402 403 404 ... 772

tusipkaliev pediatria

9.7.1. АРТЕ РИ ЯЛЫҚ ГИП ОТЕНЗИ Я Артериялық қан қысымының қалыптан тӛмендеуін соңғы кезде гипотония

9.7. ВЕГЕТО -ҚАН ТАМЫРЛ ЫҚ ДИ СТОНИЯЛАР

Вегето-қантамырлық дистониялар (ВКД)

–
жүрек, қантамырлар, басқа ішкі
ағзалар, ішкі секреция бездерінің орталық және шеткі нерв жуйесінің құрылымы мен
жұмысының біріншілік немесе екінішілік ӛзгерістеріне байланысты шығатын
вегетативтік
реттелулерінің
бұзылыстарымен
сипатталатын
функциялық
патологиялық хал-жағдайлар.
Балаларда, ҽсіресе мектеп жасындағыларда, жиі кездеседі, таралу жиілігі шамамен
20%-ға тең. ВҚД-ны «вегетативті дисфункция», «вегетативті невроз», «вегетативті дисре-
гуляция», «нейроциркуляторлық дистония», «гиперкинетикалық синдром», «дисвегетоз»
деген басқаша кҿптеген терминдермен атай береді. Алайда, оны «нейроциркуляторлы
дистония» (НЦД) деп кардиологтардың атауы – ВҚД-ның жҥрек-қантамырлық жекеленген
вариантына теңеу. Клиникада оның гипертензиялық жҽне гипотензиялық тҥрлерге бҿледі.
Сондықтан да, ВКД деген термин НЦД-ға қарағанда, ҽлдеқайда кен мағына беріп, жҥрек,
қантамырлардан басқа да ағзалардың дерті барын қоса тҥсіндіреді.
9.7.1. АРТЕ РИ ЯЛЫҚ ГИП ОТЕНЗИ Я
Артериялық қан қысымының қалыптан тӛмендеуін
соңғы кезде
гипотония
демей
(артериялық қан тамырының тонусы тӛмендеуімен емес)
,
гипотензия
(қанның сұйық бӛлігінің артерия қабырғасына түсіретін қысымы)
деп
дҽлірек аталатын болды. Артериялық гипотензияның (Аг) Қазақстанда мектеп жасындағы
балалар арасында тарау жиілігі 1979 ж. – 3,3% (В.В. Қожанов), 2001 ж. – 9,7% (Қ.Б.
Абдрахманов). Статистика бойынша, Аг жиілігі кейінгі жылдарда жиілей тҥсуде. Ересек
адамдар арасындағы гипотензиялар мен олардың асқынулары бала кезінен басталатын Аг
салдары екені анық белгілі болып отыр. Нейроциркуляторлық дистония, вегетативтік
тамырлық дистонияның гипотониялық тҥрі деген анықтамалар артериальдық
гипотензияның алғашқы сатылары болып есептеледі; кейбір зерттеушілердің
кҿзқарасынша бҧл тҥсініктер жалпы бір мағынаны білдіреді.
Н.С. Молчанов жіктеуі бойынша (1966)
Аг 1) физиологиялық; 2) патологиялық деп
екіге бӛлінеді.
Физиологиялық Аг-ның:
а) жеке-дара ҿз басына сай тҥрі (қалпы); б) жоғары дҽрежеде
дамыған бҧлшыкеттер гипотониясы (спортсмендерге тҽн); в) адаптациялық (бейімделу)
варианты деп ҥш тҥрін ажыратады.

402
Патологиялық Аг:
а) нейроциркуляторлық (біріншілік) гипотония – тҧрақсыз, анық
тҧрақты (гипотония ауруы), ортостатикалық синдроммен ҧштасатын; б) симптоматика-
лық (екіншілік) гипотония – жедел ағымды, созылмалы, орнықты ортостатикалық
синдроммен жҥретін тҥрлерге бҿледі. Симптоматикалық Аг эндокриндік (Адисон ауруы),
бҥйрек ауруына, іштен біткен жҥрек акауларының кейбіреулеріне тҽн болып келеді.

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 397 398 399 400 401 402 403 404 ... 772