ИКС-ТАРДЫҢ ӘРТҤРЛІ ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРҒА ҚОЛДАНУҒА

333 
дема
лу 
Буде
сони
д 
(қҧрғ
ақ 
опал
ы 
инга
лято
р) 
200 
мкг/
инга
ляци
я 
200-600 100-400
600-1200 400-800 
>1200 >800 
Буде
сони
д
(неб
улай
зер) 
сусп
ензи
я 
-
500 
-
1000
-
2000 
Флю
нисо
лид 
250 
мкг/
дема
лу 
500-1000 500-750 
1000-2000 1000-1250 
>2000 >1250 
Триа
мцин
олон 
ацет
онид 
100 
мкг/
дема
лу 
400-1000 400-800 
1000-2000 800-1200 
>2000 >1200 
* – Ингаляция жасардың алдында ҽр қҧралдың сыртынан (корпусынан) 1 демалуда 
қанша мкг бар екенін қарап біліп алу керек. 
Жүйелік кортикостероидтар.
БА-ның ауыр ҧстамаларын емдеу ҥшін парентеральды 
преднизалон 2мг\кг мҿлшерінде (тҽулігіне 5-10 мг\кг) тағайындайды. Ішкізуге
преднизолон 1-2мг\кг беріледі. Тҽулігіне гидрокортизон 25мг\кг, дексаметазон 0,8 -1,0 
мг\кг кҥніне 4-6 рет беріледі. 
Глюкокортикоидтар
клиникалық ҽсерінен басқа теріс ҽсер етуі мҥмкін, Фликсотид 
Иценко-Кушинг синдромы, бой ҿсуінің бҧзылысы, остеопороз жҽне т.б. гормон тҽуелді 
аурулар дамиды. Глюкокортикоидтар ҽртҥрлі аллергиялық реакцияларға ҽсер етіп, 

334 
гистаминнің пайда болуын тежейді, оның қан сарысуы мен ткандеріндегі белоктармен 
байланысуын кҥшейтіп, оған рецепторлардың сезімталдығын тҿмендетеді. Эксперемент-
тік жҧмыстарда дҽлелденгендей, глюкокортикоидтар клеткалық мембранадағы 
фосфолипазалардың белсенділігін тежеп, фосфолипазалардың жҽне бронхоконстрикция-
ға ықпал етуші лейкотриендердің кҿзі – арахидин қышқылының гидролизінің алдын 
алады. Сонымен қатар, глюкокортикоидты гормондар мембраналардың физикалық-
химиялық қасиетін ҿзгерте отырып, ҿкпедегі β-адренорецепторлардың санын кҿбейтеді. 
Демікпемен ауыратын науқастарға глюкокортикоидтарды қолданғанда, симпатомиметик-
тердің ҽсеріне қарсы β-рецепторлардың сезімталдығы кҥшейеді. Кортикостероидтар 
демікпенің ҿте ауыр тҥрлерінде жаксы емдік ҽсер береді. Адренергиялық реакцияның 
айқын блокадасында, глюкокортикоидтарға сезімталдығы азайғанда (нысанада – яғни, 
ткандердегі глюкокортикоидтық рецепторлар азайғанда), гипоталамус-гипофиз-бҥйрек 
ҥсті безі жҥйесінің функциональдық жағдайына байланысты науқаста аортико-тҽуелділік 
дамиды. Глюкокортикоидтарды басқа емдік ҽдістер мен емдеу шаралары кҿмектеспеген-
де ғана, қолдану керек (асфексиялық синдром, демікпелік жағдай, тҧншығудың 
таралмайтын ауыр тҥрі). Мҿлшері, егу жолы, қолдану ҧзақтығы жеке-дара, анамнезі, 
клиникалық кҿрінісіне байланысты, анықталады. Егер ауру анамнезінде бҧрын 
кортикостероидтардан кейін тарайтын, жиі ҧстайтын тҧншығу жҽне демікпелік жағдай 
қалыптасып, ал ҧстама арасындағы кезең қысқа болса, бҧндай науқастарда жаңа ҧстама 
кезеңінде эндогенді глюкокортикоидты жарамсыздық дамиды. Кҿбіне глюкокортикоид-
тарды демікпенің ҿте ауыр тҥрлеріне, ҽсіресе даму барысында аллергиялық реакцияның 
ҥшінші тҥрі басым болғанда, қолданады. Реакцияның бҧндай тҥрінде тамырларда IgJ-ге 
жататын аллергендер мен преципитиндерден қҧралған иммунды комплекс пайда болады. 
Бҧл комплекстер ҧсақ ҿкпе ткандеріне бекітіліп, оны зақымдай бастайды. Иммунды 
комплекстердің деңгейі жоғары демікпеде басқа емдеу ҽдістері нҽтижесіз болғандықтан, 
тек қана глюкокортикоидтармен емдейді. 
«Аспириндік демікпеде» де глюкокортикоидтарды қолдануға тура келеді (полинозды 
риносинусит демікпелік триада), аспирин, анальгин, индометацин, бутадион, амидопирин-
ді қабылдамау, яғни, бҧл дҽрілерді қолданғанда, ауыр ҧстамалы тҧншығу басталады. Бҧл 
дҽрілер арахидин қышқылының метаболизмінің циклооксигеназды жолын ингибирлеп, 
липооксигеназды жол кҥшейеді де, лейкотриендер пайда бола бастайды. Глюкокортикоид-
тар бҧл қҧбылыстарды тежейді. 
Науқасты демікпелік жҽне асфиксиялық жағдайдан шығару ҥшін интенсивті ем 
жҥргізілгенде глюкокортикоидтарды тағайындайды. Бҧл жағдайда преднизалон тҽуліктік 
мҿлшері 1кг дене салмағына 2-3мг-нан есептеліп алынады, ҽсері 1-2 сағаттан кейін 
басталады. Демікпелік жағдай таралмаған жағдайда инфузиялық емді 2-3 кҥн бойына, 
жҽне одан да ҧзақ мерзімге қайталайды. Глюкокортикоидтарды, сонымен қатар, ішуге де 
береді, ҽсіресе, аурудың ауыр тҥрлерінде жҽне егер науқас бҧрын – соңды гормон 
қабылдаған болса, ҽуелі тез нҽтиже беретін алғашқы мҿлшерін беріп, жағдайы 
жақсарғаннан кейін, оның мҿлшерін азайта бастайды. Ҧзақ мерзімге тағайындалғанда 
дҽрінің тҽуліктік мҿлшерін аз беру керек (2,5-3 мг ҽрбір кг салмағына). 
Бҥйрек ҥсті безінің қызметіне теріс ҽсер етпеу ҥшін, ҥзік курспен емделу керек. 
Аэрозоль тҥрінде жҽне жергілікті қолдануға болады. 
Кейбір авторлар бҥйрек ҥсті безінің қызметін кҥшейту ҥшін глицерам тағайындауды 
ҧсынады: 4–7 жаста 0,05-0,1; 8–12 жаста 0,1-ден, тҽулігіне 2-3 рет, ҧзақтығы 10 кҥннен 4 - 
5 аптаға дейін.
Асфиксиялық синдром бронхтардың жҽне бронхиолдардың патологиялық 
бҿлінулерімен бітеліп қалуы болып табылады. Сондықтан, гиповентиляция, гипоксия 
жҽне гипоксемия, жҥрек-тамыр жҽне бҥйрек ҥсті безінің жарамсыздығы пайда болады. 
Қою, созылмалы резеңке тҽрізді кілегей бронх ағашының кірпік тҽріздес эскалаторын 
тежейді де, бірте-бірте кілегей қоюланып, қатып, тығын пайда болады, сҿйтіп бронх 
қуыстары синдром бронхтардың жҽне бронхиолдардың патологиялық бҿлінулерімен 

335 
бітеліп қалуы болып табылады. Сондықтан, гиповентиляция, гипоксия жҽне гипоксемия, 
жҥрек-тамыр жҽне тамыр жетіспеушілігі байқалса кҿктамырға корглюкон, ацидоз болса – 
4% натрий бикарбонатын жібереді. Бронхоскопияны бронхолог пен анестезиолог-
реаниматолог жҥргізуі керек. 
Ыстық сусын, муколитик, бронхолитиктермен бу аралас дем алдыру (эфедрин, 
сальбутамол, эуфиллин), оны мукалитиктермен аралас қолдану жақсы нҽтиже береді 
(сода, ацетилцестеин, химотрипсин).
Гемосорбция демікпелік жағдайды тарату ҥшін ересек адамдарға да, балаларға да 
қолданылады жҽне гемосорбция кезінде глюкокортикоидты емнің интенсивтілігі 
тҿмендеп, реанимациялық саты қысқарады. 
Интенсивті ем кезінде, сонымен қатар, полипрогмазияға мҧқият болу керек. 
Демікпенің еміне аллергиялық қабыну медиаторларын тежейтін дҽрілер, яғни 
антигистаминдер (димедрол, пипольфен, супрастин, тавегил, фенкарол жҽне т.б.) жатады. 
Олар Н
1
-рецепторларын блокадалайды, Н
1 
рецепторлары арқылы гистамин тегіс еттерге. 
Бірақ, бҧл барлық уақытта клиникалық нҽтиже бермейді, себебі, демікпенің клиникалық 
кҿрінісінің дамуына басқа да биологиялық активті субстанциялар қатысады.
Антигистаминдер
атропин тҽрізді ҽсер ететін болғандықтан, респираторлы жолдың 
клегей қабатын қҧрғатып жібереді, сондықтан, бҧл дҽрілерді ҧзақ уақытқа қолдануға 
болмайды. 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: