Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	288/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 284 285 286 287 288 289 290 291 ... 772

tusipkaliev pediatria

Патогенезі.
Бҿгде антиденелердің ҽсерін ішек-қарын жолдарының иммунды жҽне
иммунды емес кедергілер жҥйесі тҿмендетіп отырады.
Иммунды емес жҥйеге ақуыздар мҿлшерін кішірейтіп жҽне қҧрылысын ҿзгертіп
ҧсақ антигендік молекулаға дейін ыдырататын асқазанның тҧз қышқылы мен
протеолитикалық ферменттері жатады. Физикалық кедергілер (клегейді ҿндіру жҽне
бҿліп шығару, перистальтика) потенциальды аллергендердің ішек-қарын жолдарының
кілегей қабатымен қатынаста болу ҧзақтығы мен қарқындылығын тҿмендетеді. Ішек
эпителийі макромолекулалар сіңірілуіне кедергі болады.
Ішек-қарын жолдарының ҿзіндік иммундық жҥйесі бар – лимфоидтық
фоликулдардың дисеретті жинағынан тҧратын ішекпен ассоцияланаған лимфоидты тін;
эпителий ішілік лимфоциттер: кілегей қабатының плазматикалық жасушалары: іш
майдың лимфа тҥйіндері.
Тағамға толеранттылықтың қалыптасуы (лат. tolerantia – шыдамдылық, кҿтере алу-
шылық) жергілікті жҽне жҥйелі иммунитет фолликуларысмен қамтамасыз етеді. Ішекте
антигенді аллергиялық емес (толерантты) тҥрге ауыстыру жҥреді. Бастапқы тҥріне
қарағанда бҧл аллергеннің қҧрлысы бойынша сҽл айырмашылығы болады, бірақ ол СД
8+ Т-жасушаларды белсендіру арқылы жасушалық иммундық жауапты тҿмендетеді.
ТА-ға бейімділігі бар балаларда тағам аллергендеріне толеранттылық тҿмендегенде
немесе жойылғанда пайда болады, оған кҿптеген себептер:

иммундық жҥйе мен асқорыту мҥшелерінің функциялық жетілмеуі;

ҥлкендермен салыстырғанда sIgA жҽне Т – жасушалардың СД 8+-ң аз ҿндірілуі;

тҧз қышқылы мен асқорыту ферменттерінің активтілігінің тҿмен болуы;

кілегейдің аз ҿндірілдуі.
Осы айтылған факторлар анигеннің ішек иммундық жҥйесінің жасушаларымен
қатынасының кҥшеюіне алып келеді, соның нҽтижесінде арнайы антиденелердің
ҿндірілуі кҥшейіп, сезімталдық жоғарлайды. Ішек-қарын жолының клегей қабатындағы
атопиялық реакциялар оның ҿткізгіштігін артырып, тағамдық аллергендердің қан
айналымына тҥсуін кҥшейтеді. Тағамдық аллергендер жеке мҥшелерге барып (ҿкпе,

298
бҥйрек жҽне т.б.), онда «мес» клеткаларды белсендіреді. Сонымен қатар
патофизиологиялық кезеңде тҥзілген биологиялық белсенді заттар (ББЗ) қанға тҥсіп,
ішек-қарын жолдарынан тыс дистанционды реакцияларды анықтауы мҥмкін.
Аллергиялық реакциялардың жекеленген иммунды механизмдері (реагинарлы,
цитотоксикалық, иммунокешені, жоғары сезімталдықтың баяу тҥрі) сирек кездеседі.
Кҿптеген ауруларда тағамдық аллергия уықыт ҿте келе қҧрамдасқан тҥрде дамиды. ТА
механизмінде басты орынды жоғары сезімталдық алады, ол кезде антигендердің
элиминациясы (лизис) лимфоидты жасушалармен іске асады.
Аллергиялық емес жоғары сезімталдықтың ҽтҥрлі механизмдері атопиялық
реакциялармен бірге (параллелді) жҥруі мҥмкін немесе одан тҽуелсіз іске асады. Бҧндай
жағдайда ББЗ-тардың жасушалардан бҿлінуі иммунологиялық кезеңнің қатысуысыз
жҥреді, бірақ клиникалық кҿрінісі кҽдімгі жергілікті реакциялардан айырмашылығы
болмайды. Сондықтан да, ТА бар балалардың 30-45%-да қанында IgE қалыпты болады.
«Жасуша мембраналарының тҧрақсыздығы (стабильді еместігі)» синдромының
феномені аллергиялық емес жоғары сезімталдығының туындау себебі кҿп: ксенобио-
тиктер мен анутриенттерді (тағамдық ҿнімдерді ҿндірістік консервлеуде қолданылатын
ҽртҥрлі қосымшалар) шектен тыс кҿп қолдану, тығайтқыштарды (сульфиттер,
алколоидтар) пайдалану, гиповитаминоздар мен микроэлементтердің тапшылығы.
«Жасуша мембраналарының тҧрақсыздық» синдромы ішек-қарын жолдарының
созылмалы ауруларында, дисбакетриозда, адам конституциясының экссудативті-
катаральды жҽне лимфатикалық-гипопластикалық ақауларында туындайды.

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 284 285 286 287 288 289 290 291 ... 772