Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	524/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 520 521 522 523 524 525 526 527 ... 772

tusipkaliev pediatria

Анемиялардың морфологиялық жіктелісі.

ІV. Аралас генезді анемиялар.
1. Жедел инфекцияларда, сепсисте.
2. Күйіктерде.
3. Ісуіктер мен лейкоздарда.
4. Эндокринопатияларда
.
Анемиялардың морфологиялық жіктелісі.
Қан клеткларын соңғы кездегі санағыш-
тары келесідей кҿрсеткіштер береді:
MCV (Mean corpuscular volume)
– эритроциттердің орташа кҿлемі, фемтолитрмен
(фл) ҿлшенеді (1 фл= 10
-15
л), қалыпты кҿрсеткіштері 75-100 фл.
MCH
(Mean
corpuscular
hemoglobin)
– пикограммадағы эритроцитердегі
гемоглобиннің орташа деңгейі, 1 литр қандағы гемоглобин деңгейін 1 литр қандағы
эритроциттер мҿлшеріне бҿлу арқылы анықталады. Қалыпты кҿрсеткіші 27 пг/эритроцит.
VCHC (Mean corpuscular hemoglobin concentration)
– эритроциттердегі гемоглобиннің
орташа концентрациясы; г% -пен есептелген гемоглобин деңгейін гемотокриттік санға
бҿлу арқалы анықталады. Қалыпты кҿрсеткіші – 32-36 г%.
RDW (Red blood cell digstribution widht)
– эритроциттердің кҿлемі бойынша орналасу
кҿрсеткіші, анизацитоз дҽрежесі кҿрсеткіші (АДК). Қалыпты кҿрсеткіші 13,5±1,5%.
Орташа кҿлемнің стандарттық ауытқуын орташа кҿлемнің кҿрсеткішіне бҿліп, 100
кҿбейту арқылы анықталады.
Анемияның ауырлық дәрежесіне
байланысты жеңіл (эритроцит 3,5-4,0*10
12
/
л
,
гемоглобин 90-110
г
/
л
), орташа ауыр (эритроцит -2,5-3,5*10
12
/
л
, гемоглобин 70-90
г
/
л
) жҽне
ауыр тҥрлі (эритроцит 2,5*10
12
/
л
, гемоглобин 70
г
/
л
жҽне одан да тҿмен) деп бҿледі.
Реңдік кӛрсеткішке байланысты анемияларды
– гипохромды (0,85), нормохромды
(0,85- 1,0) жҽне гиперхромды (1,0 артық) деп бҿледі.
Эритропоэздің функциялық жағдайына сҽйкес регенераторлы (ретикулоциттер 15-
50‰, ретикулярлы индекс 1,0-ден артық, 2,0-ден тҿмен), гипорегенераторлы
(ретикулоциттер саны 5‰-ден тҿмен, индекс 1,0 жҽне одан тҿмен), гиперрегенераторлы
(ретиклоциттер 50‰- ден артық, ретикулоцитарлық индекс 2,0-ден артық).
Гиперрегенераторлық анемия эритроциттердің бҧзылуына (гемолизденуіне) тҽн болып
келеді. Ретикулоцитарлы индекс=гематокрит мҿлшері кҿрсеткіші х ретикулоциттер саны
(‰)/гематокриттің қалыпты кҿрсеткіші.
Эритроциттердің орташа кӛлемі бойынша –
микроцитарлық (50-78фл),
нормацитарлық (80-94 фл), макроцитарлық (95-150 фл) болып бҿлінеді.
Гипохромия жҽне микроцитоз ҽдетте, темір тапшылық, сидеробластық (созылмалы
инфекциялар, жҥйелі жҽне онкологиялық ауруларда) анемияларды, гемоглобинопатиялар-
да байқалады. Нормохромды-нормоцитарлы кҿрсеткіштер – аплаcтикалық анемияда,

509
миелодисплазияда, гиперпролиферацияда (бҥйрек, эндокрин ауруларында, белоктік
жетіспеушілікте) орын алады.
Макроцитоз бен гиперхромия – В
12
витамині жетіспеушілігінде, фоль қышқылы
жетіспешілігінде, дизэритропоэтикалық, туа біткен жҽне пайда болған анемияның ерте
сатысында, гипотиреоздағы жҽне бауыр патологияларындағы анемияларда байқалады.
Гемоглобин молекуласының тҥзілуіне қажет ҿнімдердің организмде жеткіліксіз
тҥзілуі немесе сіңірілуінің бҧзылысы салдарынан дамитын анемиялар – жетіспеушілік
немесе зҽрулік (тапшылық) анемиялар деп аталады. Анемиялық жағдайдың қҧрамындағы
негізгі орынды темірге зҽрулік анемия алады (50-80%). Ағзадағы барлық металлдарда
қалыпты ҿмір сҥру ҥшін ҿте қажетті болып келеді. Оның ішіндегі ерекше орынды сан
жағынанда, атқаратын қызметі жағынан да, темір алады. Темір-оттегіні тасымалдаушы
негізгі элемент қана емес, сонымен қатар миоглобин, клеткалық тыныс алу
ферменттерінің қҧрамынада кіреді.
Ҿсіп келе жатқан бала ағзасының эндогенді темірге физиологиялық жағдайд ағы
қажеттілігі екі фактормен анықталады: ол қалыпты ҿмір сҥру қҧбылыстары кезінде
міндетті тҥрде жҥріп отырады, яғни темірді жоғалту жҽне дене салмағының ҿсуі. Қанның
мҿлшеріде кҿбейіп отырады деген сҿз. Эритропоэздің басылуы ағзадағы темір мҿлшерінің
шектелуі мен тамақпен оның жеткіліксз тҥсуімен қабаттасуының салдарынан бала
ҿмірінің алғашқы екі, кейде ҥш айлығында гемолгобин деңгейінің ҿзіне тҽн ҿзгерістеріне
ҽкеліп соқтырады. Осы кезеңдерде эритроциттер саны мен гемоглобин мҿлшері екі мҽрте
тҿмендеп кетеді. Біріншісі ерте, яғни сҽбидің 2,5-3 айлығында, байқалады жҽне
физиологиялық болып келеді. Ол ерте физиологиялық анемия деп аталады. Ал, екіншісі
неғҧрлым кеш, яғни сҽбидің 4-5 айлығында байқалады да, нағыз темір жетіспеушілік
анемияның бір тҥрі болып келеді (кеш физиологиялық анемия) жҽне ем талап етеді.
Шала туылған нҽрестелерде бҧндай жетіспеушілік анемиялары ерте байқалады.
Оларда салмақ қосу неғҧрлым қарқындырақ болса, солғҧрлым анемия ерте байқалады.
Шала туылған нҽрестелер анемиясы 1-ай соңында немесе 2-ші ай басында байқала береді.
Негізінен шала туылған нҽрестелердің ерте анемиясы 2,0–2,5 айда байқалса, кеш
анемиясы 4 айлықта байқауға болады.

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 520 521 522 523 524 525 526 527 ... 772