91
2. Балалардың орталық жүйке жүйесіндегі қозу мен тежелу үдерістері және олардың
бір-бірімен байланысы.
3. Балалардың жоғары жүйке қызметінің типологиялық ерекшеліктері.
4. Оқушыларда көру және есту қызметтерінің бұзылуларының алдын алу.
5. Артериялық қан қысымының және тыныс алу жүйесінің физиологиялық
көлемдерінің жасерекшеліктері.
6. Оқушылардың қимыл белсенділігінің және гиподинамияның зияны.
7. Оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыру мен өткізу.
8. Жалпыға білім беру құрылыстарына қойылатын негізгі гигиеналық талаптар.
9. Мектеп оқушыларының тамақтануы мен оны ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық
талаптар.
10. Балалар мен жасөспірімдерде семіздік пен қант диабетінің алдын алу.
11. Оқушылар арасындағы зиянды әдеттердің (темекі тарту, спиртті ішімдіктер ішу,
токсикомания, есірткі пайдалану) алдын алу мен күресу.
ОҚЫТУШЫНЫҢ
БАСШЫЛЫҒЫМЕН
ЖҮРГІЗІЛЕТІН
СТУДЕНТТІҢ
ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНЫҢ (ОСӨЖ) ТАҚЫРЫПТАРЫ:
1. Дене дамуы – баланың денсаулық күйі мен әлеуметтік жағдайының маңызды
көрсеткіші. Оқушылардың дене дамуын анықтау.
2. Автономиялық жүйке жүйесінің бөлімдері мен қызметі.
3. Жоғары жүйке әрекетінің типтері әртүрлі оқушылармен жұмыс істеу.
Оқу-тәрбие жүмысындағы эмоцияның рөлі.
4. Баяу және жылдам ұйқы, оның маңызы. Ұйқы мен сергу кезеңінің гигиенасы.
5. Бас мидың ассиметриясы және «солақайлық» мәселесі.
6. Ұл балалар мен қыздарға жыныстық тәрбие беру.
7. Қан және қанайналымының жастық ерекшеліктері.
8. Әртүрлі жас кезеңдеріндегі топтардың тамақтану мөлшері.
9. Оқушылардың дене сымбатын дұрыс қалыптастыруды тәрбиелеу.
10. Балаларды оқыту мен олардың назар аудару және еске сақтау үрдістерінің
физиологиялық механизмдері.
11. Мектеп ғимараты мен жер тіліміне санитарлық-гигиеналық баға беру.
12. Сынып бөлмесінің гигиеналық сипаттамасы мен оқу жиhаздарын орналастыру.
13. Балалар мен жасөспірімдер арасында жұқпалы аурулардың алдын алуда оқу-тәрбие
мекемелерінің санитарлық жағдайының маңызы.
14. Мектеп тәртібіне гигиеналық баға беру.
15. Балалар мен жасөспірімдердің арасындағы гиподинамияның алдын алу
шараларында педагогика саласы қызметкерлерінің рөлі.
СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ (СӨЖ) ТАҚЫРЫПТАРЫ:
1.
Акселерация мен ретардация, ағзаның реактивтілігі мен резистенттілігі.
2.
Орталық жүйке жүйесінің әртүрлі бөлімдерінің құрылысы мен қызметі.
3.
Невроздар. Олардың пайда болу себептері және алдын алу.
4.
Тері, қимыл, иіс пен дәм сезу және тепе-теңдік талдағышты жүйелер
қызметтерінің балалардағы ерекшеліктері.
5.
Жасөспірімдік кезеңде ерте жыныстық қатынас жасаудың алдын алу.
6.
Тыныс алу мүшелерінің жасерекшеліктері. Бөлме ауасының гигиеналық маңызы.
7.
Балаларда зәр шығару-жыныс ағзаларының гигиенасы.
8.
Тағамдық уланулар мен олардың алдын алу.
9.
Тірек-қимыл аппараты бұзылуларының алдын алу.
10. Мектеп ғимаратына, сыныптарға және оқу бөлмелерін жарықтандыруға
қойылатын гигиеналық талаптар.
11. Алты жастағы балалардың оқуы мен жазуының гигиенасы.
92
12. Мектептегі сабақ кестесі мен әртүрлі сипаттағы сабақтарды кезектестіруге
қойылатын гигиеналық талаптар.
13. Шынықтырудың физиологиясы мен гигиенасы.
14. Дәстүрлі және дәстүрлі емес сауықтыру жүйелері.
15. АИТВ/СПИД пен жыныстық жолмен берілетін жұқпалы аурулардың алдын алу.
ПАЙДАЛАНУҒА ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі әдебиет:
1 Дүйсембин Қ.Д., Алиакбарова З.М. Жасқа сай физиология және мектеп гигиенасы.
(оқулық). Алматы, «Дәуір» - 2003.- 400 б.
2 Неменко Б.А. Оспанова Г.К Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы (Оқулық).-
Алматы, 2002. – 348 с.
3 Безруких М.М., Сонькин В.Д., Фарбер Д.А. Возрастная физиология. М.,
Издательский центр «Академия». – 2007. – 416 с.
4 Химич Г.З., Суркова О.А. Возрастная физиология и валеология. Павлодар. - 2006. –
372 с.
5 Айзман Р.И., Ширшова В.М. Избранные лекции по возрастной физиологии и
школьной гигиене. Новосибирск, Сибирское университетское издательство. - 2002. – 134 с.
Құрастырушылар:
1. Р.Б. Лесбекова– б.ғ.к., доцент
2. С.Ж. Бұғыбаева– б.ғ.д., профессор
93
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
Высшее педагогическое образование
Бакалавриат
ТИПОВАЯ УЧЕБНАЯ ПРОГРАММА
«ВОЗРАСТНАЯ ФИЗИОЛОГИЯ И ШКОЛЬНАЯ ГИГИЕНА»
Код VFShG2205
2 кредита
Специальность 5В0108.01 - «Физическая культура и спорт»
