84
Рольдік ойын – бұл балалар белгілі бір рольде, әр түрлі өмір жағдайларын
ойнайды, мысалы, сатушы-сатып алушы, дәрігер-науқас, актер және оның жанкүйері
және т.б. Олар кезегінде, балалар типтік және стандартты диалогты колданғанда, әр
түрлі модельдер түрінің өзгеруі және қолдануын талап ететін тағы да сол сияқты
жағдайларға және импровизациялық ойындарға бөлінеді.
Стандартты диалогтар, мысалы:
1.Show me (маған көрсетші) – мұғалімнің бір нәрсені атап айтқанда, бала сол нәрсе
бейнеленген карточканы көрсетуі тиіс.
2.What’s this? Мұғалім сөздерді көрсетеді, балалар сөздерді атайды.
3.What’s missing? (не жоғалып кетті?)
4.What’s doesn’t belong? (не артық?)
5.«Сиқырлы айна» - мақсаты: баланың зейінін дамыту. Айнаға балалар жануарларын
маскаларын киіп алып жақындайды. Сиқырлы айнада бірнеше жануарлар көрінеді.
Балалардың міндеті – кімді және қанша көлемде көріп тұрғандарын айту болып
табылады. Мысалы: I see a dog. I see five dogs.
Жарысты ойындарға лексика мен грамматиканы меңгеру үшін көптеген ойындар
жатады.
Кім көп сөздерді біледі, сол жеңіске жетеді яғни жарысып ойнайтын ойындар
жатады.Бұл ойын түрінде көбінесе топтарға бөлініп жарыса ойнайды. Оған
кроссвордтар, лингвистикалық тапсырмалары бар ойындар, топтардың орындалуы.
Кроссвордтар түрлі тақырыптарда болуы мүмкін: жануарлар, жемістер, көкөністер,
жиһаздар, ойыншықтар және т.б. Топтар әр түрлі болады.
Оқу іс-әрекетіндесонымен қатарбалалар «Simon says» ойынын ойнай алады.
Мақсаты – танымдық қызығушылықтарын дамыту. Балалар педагогтың айтқан іс-
әрекеттерін орындау. Мысалы: Hands up! Sit down! Jump! Run! және т.б. Ойынды өткізу
барысында әр түрлі лексикалық материалдар қолданылады.
Ритмо-музыкалық ойындар - сөйлеудің фонетикалық және ритмомелодиялық
хоровод сияқты дәстүрлі ойындар, әндер және билер. Мысалы: “Nuts and May”,
“What’s your name?”, “I like my friends”, :Head, shoulders, knees and toes” және
т.б.Педагог іс-қимыл арқылы көрсетеді, ал оны балалар педагогтың артынан
қайталайды және өздері сосын жеке –дара орындайды.
Көркем және шығармашылық ойындар – балаға ойын арқылы көркем-
шығармашылық жол арқылы әрекеттің бір түрі. Оларды былай бөлуге болады:
1.Драматизациялар (яғни, кішкентай спектакльдерді ағылшын тілінде қою)
«Ертегі мейрамы» - Мысалы: Орманда Қызыл телпек көбелектермен және қасқырмен
кездеседі және диалог құрылады: (Hello! I’m Red Riding Hood. I’m going to my granny.
She lives in the rest in the house) және т.б.
2.Бейнелеу ойындарға графикалық диктант, суреттерді бояу және т.б. жатады.
Суреттерді бояу – тыныштандыратын, кей кезде мағыналы, бірақ өте көп таралған
сабақ. Мысалы, дайын суретті көрсетуге болады. Бала контурмен айналысқанша,
мұғалім сөздерді көп рет қайталайды, суреттің бөлшектерін айтады. Осылай біз
баланың өзінің істеген жұмысын жаңа тілде айтылуының негізін қалаймыз.
85
Графикалық диктант – мысалы, балаларға сабақта не? Қандай түсті? Болу
керектігі айтылады, балалар бояйды, сосын мұғалімнің айтқан суретімен өзінің салған
суретін салыстырады.
3. Сөздік-шығармашылық (кішкентай ертегілерді құру, рифманы келтіру),
мысалы:
- алды-артына және үстінен –астына
Таңертең пастамен тазалаймын ... (teeth - тістер) және т.б.
Ойынды сабаққа енгізуге ойлап таңдағанда, келесі ережелерді сақтау керек:
1.Ойынға кірісер алдында келесі сұрақтарға жауап беріңіз: ойынның мақсаты
қандай, бала неге үйренуі тиіс? Қандай сөйлеу әрекетін ол орындау керек? Сондай
пікірді бала құра алады ма, қосымша қиыншылықтар жоқ па?
2.Осы сұрақтарға жауап берерде өзіңізді бала деп елестетіп, осындай модель
бойынша қандай пікір туатынын ойлап тауып көріңіз
3.Бала осы жағдайды тез қабылдау үшін, оған осы жағдайды қалай суреттеуін
табыңыз.
4.Баламен өзіңіз сүйсіне ойнаңыз!
Тағы да шет тілін меңгерудің ең кең таралған тәсілі ақпараттық және
коммуникативті әдістерді қолдану болып табылады. Олар: мультимедиялық құралдар,
компьютер, аудио және т.б.
Ағылшын тілін игерудегі аудиоертегілер
Баланың сөз қоры көбейгенде, білім әрекетін ағылшын тілінде аудиоертегілер
арқылы түрлендіруге болады.
Аудиоертегілерді былай бөлуге болады:
Алдымен кішкентай ағылшын әңгімелері жарайды. Мысалы, балалармен осындай
ертегілерді тыңдауға болады «Three little kittens», «Three little Pigs», «Too Many Daves».
Көрнекі материалмен құрылған аудиоертегілер. Аудиоертегілер қосылғаннан
бастап балалар педагогпен бірге суреттерге қарап қайталайды. Ағылшын
аудиоертегілерді қызықтырақ қылу үшін ертегітерапия тәсілін қолдануға болады, яғни
ертегіні бейнелеп салу. Тыңдау кезіндегі сурет салу ақпараттың орындалуы мен
қабылдап алуына көмектесетін процесс. Сурет салу барысында баланың естігенімен
ассоциативті байланыстары пайда болады[3 61б].
Ағылшын тілін игерудегі видеобейнелер.
Видеобейненің мақсаты – ағылшын тілін мектепке дейінгі және одан кіші жастағы
балаларды коммуникативті оқыту тәсілін қолдана отырып оқыту болып табылады.
Ақпараттық материал балаға білімді және қызықты болып келеді.Балалар ағылшын
тілін қоршаған ортаны тану және ойнау арқылы оқиды.Балалар мультфильмдерді
жақсы көреді және оларды көп рет көреді.
Сондықтан ағылшын тіліндегі мультфильмдер балаларды шет тілін үйретудегі
көптеген міндеттерді шешеді. Міне ағылшын тілін осындай әдіс-тәсілдермен үйрету
тез нәтиже береді.Сол себептен әрбір сабақты ойын арқылы және жаңа
технологияларды қолдану арқылы өткізу керек.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.Бородулина М.К «Шетел тілін үйрену»-М, «Просвещение»
