Бағдарламасының (Syllabus) пму ұс н 18. 3/37 титулдық парағы

10 Курс компоненттері

1 тақырып. Кіріспе

«Жүк және коммерциялық жұмыстар негіздері» пәнін оқыту мақсаты және басқа пәндермен байланысы. Көліктік жүйедегі жүк және коммерциялық жұмыстардың ролі. Жүк және коммерциялық жұмыстардың орындаудың техникалық негіздері. Жүк және коммерциялық жұмыстарды ұйымдастыру аймағы. Жүк және коммерциялық жұмыстар мақсаты.

2 тақырып. Жүк және коммерциялық жұмысты басқару негіздері

«Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ. Жол бөлімшесі. Станса. Жүк және коммерциялық жұмыстарды басқару құрылымын ұйымдастыру.

Қатынас түрлері және жүк тасымалдау түрлері. Жергілікті, тікелей, тікелей аралас, тікелей халықаралық теміржол – су қатынасы. Ұсақ, азтонналы, вагондық және маршруттық тасымал.

Жүк тасымалдау үрдісін реттеу. «Теміржол көлігі туралы» заң. Жүк тасымалдау ережелері.

Тасымалдау жоспарын ұйымдастыру негіздері. Тасымалдау жоспарының негізгі көрсеткіштері. Жүк айналымы. Вагонға тиелетін жүк саны. Статистикалық жүктеме. Динамикалық жүктеме. Тасымалдаудың орташа қашықтығы. Жеделдетілген жоспарды құрастыру тәртібі.

Жүк жұмыстарының концентрациясы. Жүк жұмыстарын жоспарлау. Жүк стансаларының түрлері. Жүк стансаларын басқару құрылымын ұйымдастыру.

Көліктік – қоймалық кешен және жүк фронттары. Көліктік – қоймалы кешендердің құрылғыларының түрлері. Жүк фронттарын есептеу теориясы.

Салмақты өлшеу құрылғылары, тасымалданатын жүк мөлшері. Таразылардың түрлері. Таразылардың құрылымы. Салмақты, мөлшерді өлшеу жұмысын автоматтандыру.

Жүк фронттарының құрылғыларының экономикалық – математикалық тиімді модельдерін құрастыру.

4 тақырып. Жүк және коммерциялық операциялардың орындалу технологиясы. Жүк тарифтері

Стансаның жүкті қабылдау және тиеу жұмысының технологиясы. Жүкті тасу мерзімі. Вагонға жүкті тиеу тәртібі. Вагонда пломбылау.

Тарифтер, тасымалдау құнын анықтау және коммерциялық операцияларды автоматтандыру. Жүк тарифін құру және түрлері. Жүк тасымалдау құнын анықтау (АЖО ТВК).

Жүктерді тасымалдау кезінде көрсетілетін операциялар. Вагондарға коммерциялық тексеріс жүргізу. Жүктерді қайта тиеу. Сұрыптау. Комерциялық ақауларды жөндеу.

Жүкті жеткізу мерзімін анықтау.

Стансалар мен жүк кешендерінің ақпараттық жүйелері. Коммерциялық операцияларды орындаудың автоматты түрі. Жүк стансаларының автоматты басқару жүйесі.

Жүктерді ұсақ, аз тонналы қатынастарда тасымалдау; пакеттерде және контейнерлерде. Тасымалдау мінездемесі. Тасымалдауды ұйымдастыру.

Көліктік – экспедициялық қызмет көрсетуді ұйымдастыру. Көліктік – экспедициялық қызмет көрсету түрлері.

Жүк вагондарының паркі. Вагонның жүк көтерімділігін пайдалану. Вагонды пайдалану сипаттамасы. Вагонның жүккөтерімділігін және сыйымдылығын арттыру шаралары.

Ашык жылжымалы құрамда жүктерді бекіту және орналастыру. Вагонның көлденең тұрақтылығы. Жүкті бекіту түрлері. Көлденең, тік және біріңғай инерциялық күштер. Күштің есептік мәні. Арнайы вагондарда жүкті бекіту және орналастыру ерекшеліктері.

5 тақырып. Кірме жолдардың жұмысын ұйымдастырудың жалпы негіздері

Өндірістік көліктің түрлері, кірме жолдар және оларды пайдалану ережелері. Пайдалануға ашық кірме жолдар.

Кірме жолдар мен станциялардың жетілдірілген технологиялық үрдістері. Кірме жолдар мен станциялардың біріңғай технологиялық үрдісі.

Кірме жолдарындағы жүк және коммерциялық операциялар.

Кірме жолдарды пайдалану шарттары.

6 тақырып. Жаппай тасымалданатын жүктерді тасымалдау технологиясы

Жанатын рудно-металликалық жүктерді тасымалдау технологиясы. Жанатын, металлургиялық жүктердің сипаттамасы. Жаппай тасымалданатын жүктерді тасымалдау кезіндегі ерекшеліктер.

Сусымалы жүктерді тасымалдау технологиясы. Сусымалы жүктердің сипаттамасы. Сусымалы жүктерді маршруттармен тасымалдау ерекшеліктері. Стансада мұнай өнімдерін құю технологиясы. Төгу стансасының жұмысы.

Орман жүктерін тасымалдау технологиясы. Орман жүктерін тасымалдау шарттары мен сипаттамасы. Орман жүктерін тиеу, түсіру және сақтау. Орман жүктерін тасымалдауға арналған жылжымалы құрам түрі.

Нан жүктерін тасымалдау технологиясы. Нан жүктерінің сипаттамасы және тасымалдау шарттары. Астық өнімдерін тиеу-түсіру жұмысын ұйымдастыру.

Тасымалдауды маршруттау. Маршруттар түрі.

7 тақырып. Жүктерді аралас қатынаста тасымалдаудың жүк және коммерциялық операцияларын басқару

Қауіпті жүктерді тасымалдау. Қауіпті жүктердің түрлері. Жүкті қабылдау, тиеу, құжаттар толтыру. Жеке қауіпті жүктерді тасымалдаудың ерекше шарттары. Апат жағдайларын жою.

Габаритсіз жүктерді тасымалдау технологиясы. Теміржол габариттері. Габаритсіз жүктердің бөлінуі. Габаритсіздікті есептеу.

Жолаушыларды, жүкті және почтаны тасымалдау кезінде көрсетілетін операциялар. Жолаушылар тарифі және жиналымдар.

8 тақырып. Жүктерді халықаралық қатынаста тасымалдаудың жүк және коммерциялық операцияларын басқару

Тікелей аралас теміржол-су қатынасы. Өсудің қалпы мен болашағы. Тасымалдау шарттары. Тасымалдау құжаттарын толтыру.

Ауыстыру пунктінің жұмыс технологиясы, олардың жұмыс технологиясын жоспарлау және ұйымдастыру. Ауыстыру пунктінің өңдеу қабілеттілігі.

9 тақырып. Тасымалдау жауапкершіліктері

Халықаралық қатынаста нормативті-құқықтық бақылау. Халықаралық теміржол қатынастарында келісім жасау.

Жүктерді халықаралық қатынаста тасымалдауды ұйымдастыру және орындау. Қайта тиеу және қайта тиемеу қатынасы. Вагондарды бірге пайдалану және ауыстырма парктер. Қайта тиеу құжаттары, тарифтер.

Шекаралы стансалардың жұмыс технологиясы. Шекаралы стансалардың сипаттамасы. Шекаралы стансалардағы АБЖ. Тасымалдау шарттарын өзгерту, жеткізу мерзімі.

Кедендік операциялар.

10 тақырып. Темір жол көлігінде жүк және коммерциялық жұмыстарын жетілдіру жолдары

Тасымалдау кезіндегі теміржол мен жүк жөнелтушілердің жауапкершілігі.

Сақталмаған тасымалдау түрлері. Сақталмаған тасымалдаудың анализдері, оларды құжаттандыру. Актің жалпы түрі. Коммерциялық акты. Сақталмаған тасымалдау кезінде жүргізілетін анализдер мен санақтарға ақпаратты жүйелерді пайдалану.

Сақталмаған шағымдарды қарау шарттары. Шағымдарды қарау және беру мерзімі.

– тәжірибелік сабақтар тізімі мен мазмұны

1) 3 тақырып. Жүк және коммерциялық жұмыстардың техникалық құралдарды және концентрация беруі

Қойма түрін және ашық қойма параметрлерін анықтау.

Көліктік – қоймалық кешен және жүк фронттары. Көліктік – қоймалы кешендердің құрылғыларының түрлері.

2) 3 тақырып. Жүк және коммерциялық жұмыстардың техникалық құралдарды және концентрация беруі

Жабық қойманың негізгі параметрлерін анықтау.

Көліктік – қоймалық кешен және жүк фронттары. Көліктік – қоймалы кешендердің құрылғыларының түрлері.

3) 3 тақырып. Жүк және коммерциялық жұмыстардың техникалық құралдарды және концентрация беруі

Жүктік аула құралын есептеу.

Салмақты өлшеу құрылғылары, тасымалданатын жүк мөлшері.

4) 3 тақырып. Жүк және коммерциялық жұмыстардың техникалық құралдарды және концентрация беруі

Механизация құралдарын таңдау.

Жүк фронттарының құрылғыларының экономикалық – математикалық тиімді модельдерін құрастыру.

5) 4 тақырып. Жүк және коммерциялық операциялардың орындалу технологиясы. Жүк тарифтері

Паддонда және контейнерде жүк тасымалдау.

Жүктерді ұсақ, аз тонналы қатынастарда тасымалдау; пакеттерде және контейнерлерде.

6) 6 тақырып. Жаппай тасымалданатын жүктерді тасымалдау технологиясы

Тиеу-түсіру пункттары мен қоймалар.

Орман жүктерін тиеу, түсіру және сақтау.

Астық өнімдерін тиеу-түсіру жүмысын ұйымдастыру.

7) 7 тақырып. Жүктерді аралас қатынаста тасымалдаудың жүк және коммерциялық операцияларын басқару

Қауіпті жүк тасымалдауды ұйымдастыру

Қауіпті жүктерді тасымалдау. Қауіпті жүктердің түрлері. Жүкті қабылдау, тиеу, құжаттар толтыру. Жеке қауіпті жүктерді тасымалдаудың ерекше шарттары.

8) 9 тақырып. Тасымалдау жауапкершіліктері

Жүк фронттарының өлшемдерін есептеу.

Жүктерді халықаралық қатынаста тасымалдауды ұйымдастыру және орындау.
СӨЖ түрлерінің тізімі

1) 1 тақырып. Кіріспе

Жүк және коммерциялық жұмыстардың орындаудың техникалық негіздері. Жүк және коммерциялық жұмыстарды ұйымдастыру аймағы. Жүк және коммерциялық жұмыстар мақсаты.

Ұсынылатын әдебиет: [10].

2) 2 тақырып. Жүк және коммерциялық жұмысты басқару негіздері

Қатынас түрлері және жүк тасымалдау түрлері. Жергілікті, тікелей, тікелей аралас, тікелей халықаралық теміржол – су қатынасы. Ұсақ, азтонналы, вагондық және маршруттық тасымал.

Ұсынылатын әдебиет: [10, 15].

3) 2 тақырып. Жүк және коммерциялық жұмысты басқару негіздері

Жүк тасымалдау ережелері. Тасымалдау жоспарын ұйымдастыру негіздері. Тасымалдау жоспарының негізгі көрсеткіштері. Жүк айналымы.

Ұсынылатын әдебиет: [10, 15].

4) 4 тақырып. Жүк және коммерциялық операциялардың орындалу технологиясы. Жүк тарифтері

Жүк тарифін құру және түрлері. Вагонға жүкті тиеу тәртібі. Вагонды пломбылау.

Ұсынылатын әдебиет: [7, 8].

5) 4 тақырып. Жүк және коммерциялық операциялардың орындалу технологиясы. Жүк тарифтері

Жүктерді қайта тиеу. Сұрыптау. Комерциялық ақауларды жөндеу. Жүкті жеткізу мерзімін анықтау. Коммерциялық операцияларды орындаудың автоматты түрі.

Ұсынылатын әдебиет: [7, 8].

6) 4 тақырып. Жүк және коммерциялық операциялардың орындалу технологиясы. Жүк тарифтері

Көліктік – экспедициялық қызмет көрсетуді ұйымдастыру. Вагонды пайдалану сипаттамасы. Арнайы вагондарда жүкті бекіту және орналастыру ерекшеліктері.

Ұсынылатын әдебиет: [7, 8].

7) 5 тақырып. Кірме жолдардың жұмысын ұйымдастырудың жалпы негіздері

Пайдалануға ашық кірме жолдар. Кірме жолдарындағы жүк және коммерциялық операциялар. Кірме жолдарды пайдалану шарттары.

Ұсынылатын әдебиет: [10].

8) 6 тақырып. Жаппай тасымалданатын жүктерді тасымалдау технологиясы

Жаппай тасымалданатын жүктерді тасымалдау кезіндегі ерекшеліктер. Сусымалы жүктерді тасымалдау технологиясы. Нан жүктерін тасымалдау технологиясы.

Ұсынылатын әдебиет: [10, 12, 15].

9) 7 тақырып. Жүктерді аралас қатынаста тасымалдаудың жүк және коммерциялық операцияларын басқару

Габаритсіз жүктерді тасымалдау технологиясы. Жолаушылар тарифі және жиналымдар.

Ұсынылатын әдебиет: [10, 15, 16].

10) 8 тақырып. Жүктерді халықаралық қатынаста тасымалдаудың жүк және коммерциялық операцияларын басқару

Тасымалдау шарттары. Тасымалдау құжаттарын толтыру. Ауыстыру пунктінің өңдеу қабілеттілігі.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 5, 7, 8].

11) 9 тақырып. Тасымалдау жауапкершіліктері

Шекаралы стансалардың жұмыс технологиясы. Тасымалдау шарттарын өзгерту, жеткізу мерзімі. Кедендік операциялар.

Ұсынылатын әдебиет: [9, 10, 11].

12) 10 тақырып. Темір жол көлігінде жүк және коммерциялық жұмыстарын жетілдіру жолдары

Сақталмаған тасымалдау түрлері. Актің жалпы түрі. Сақталмаған шағымдарды қарау шарттары.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 4, 5, 6].

СӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру жөніндегі және «Жүк және коммерциялық жұмыстар негіздері» пәні бойынша 050901 – Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру мамандығы бойынша іштей оқу нысанындағы студенттерге арналған

Шартты белгілеулер: 1 ДҮТ – №1 дәрісті дайындау үшін берілетін үй тапсырмасы; Қ – оқу үрдісіне қатысу; ТҮТ 1 – №1 тәжірибелік сабақтарға дайындалу үшін үй тапсырмасы; Е – есеп; КЖБ 1– курстық жұмыстың №1 бөлімі; Т – тексеру; ӨОҮТ1 – материалды өздігінен оқуға №1 үй тапсырмасы; К – коллоквиум; 1Т –№1 тест.

Кафедра отырысында ұсынылған 2010 ж. «_23_»___08__ №1 хаттама.

Кафедра меңгерушісі __________ Е. К. Ордабаев 2010 ж. «_23_»___08__

11 Курс саясаты

Сабаққа қатысу, талқылауда активті болу оқу үрдісіне қатысу дегенді білдіреді.

Дәріс сабақтарына қатысқаны үшін студентке 4 балл қойылады.

Тәжірибелік сабақтарға қатысқаны, активті жұмыс, тапсырманы, есепті уақытында тапсырғаны үшін студент 6 балл алуы мүмкін. Студенттердің оқытушымен бірге орындалатын өздік жұмысы, дәрістік сабақтардың тақырыптарын терең зерттеп, оларды бекітуге бағытталған. Тәжірибелік жұмыс пен сабаққа қатысқанда 2 балл беріледі. Өздік жұмыс, теориялық курсқа кірмеген немесе қысқаша түрде қарастырылған, дәрістік тақырыптарға қатысты сұрақтарды теорялық түрде зерттеу және оларды бекітуге бағытталған.

Өздік жұмысы келесі түрде бағаланады: әр тақырыптын теориялық қарастыру, сұрақтар бойынша конспектпен аяқталады, конспект оқытушыға көрсетіліп бағаланады.

Бірініші және екінші межелік бақылау оқытылған тақырыптар бойынша ауызша сұрау түрінде, билеттер немесе тесттер бойынша 100 баллдық жүйемен бағаланады.

Пән бағдарламасына сай семестр бойы студент тапсырмалардың толық көлемін орындау керек.

Емтихан үш сұрағы бар билет бойынша өткізіледі. Емтихан 100 баллдық жүйе бойынша бағаланады.

Сабақта тәртіп ережелерін бұзу үшін аудиториядан шығарылуы мүмкін. Айып санкциялары келесідей болады:

- сабаққа себепсіз қатыспағаны үшін – 0 балл;

- сабаққа кешігіп келгені үшін жарты балл алынады;

- аудиториядан шығаррылуы үшін – 0 балл;

- кешігіп орындалған тапсырмалар, автоматты түрде бағаланады (номиналдан 50 %).

Емтихан тапсыру кезінде көшіруге тыйым салынады. Бақылау шараларында көшіргені үшін студент аудиториядан шығарылады және оған қойылатын баға – 0 балл.

1. 
   Гражданский кодекс Республики Казахстан. Алматы, Юрист, 2004.
   
2. 
   Закон Республики Казахстан №266-11 «О железнодорожном транспорте» от 8.12.2001.
   
3. 
   Временный устав железных дорог Республики Казахстан №70 от 19.01.96 г., Алматы, 1996.
   
4. 
   Служебная инструкция к Соглашению о международном железнодорожном грузовом сообщении. Официальное издание. М., 1998.
   
5. 
   Правила перевозок грузов. Алматы, Медиа-Транспорт, 2005.
   

6. 
   Правила перевозок грузов железнодорожным транспортом. Справочник. М. Юртранс, 2003.
   
7. 
   Тарифное руководство №1, 2, 3. М.: Транспорт, 1994.
   
8. 
   Тарифное руководство №4 (кН. 1, 2, 3). М.: Транспорт, 2001.
   
9. 
   Технические условия погрузки и крепления грузов. М.: Транспорт, 1990.
   
10. 
    Управление грузовой и коммерческой работой на железнодорожном транспорте. Учебник для ВУЗов. А. А. Смехов, В. В. Повороженко, А. Т. Дерибас и др.; Под ред. А. А. Смехова. 1990.
    
11. 
    Типовой технологический процесс работы грузовой станции. М.: Транспорт, 1989.
    
12. 
    Правила перевозок опасных по железным дорогам. М.: Транспорт, 1997.
    
13. 
    Правила безопасности и порядок ликвидации аварийных ситуаций с опасными грузами при перевозке их по железным дорогам/ Под ред. А. М. Островского. Новосибирск, 1997.
    
14. 
    Таблица калибровки железнодорожных цистерн. М.: Транспорт, 2000.
    
15. 
    Дерибас А. Т. и др. Контейнерная транспортная система. М.: Транспорт, 1989.
    
16. 
    Пашков А. К., Полярин Ю. М. Пакетирование и перевозка тарно-штучных грузов. М.: Транспорт, 2000.