266
5.6-сурет. Сыртқы модем
құжатты, сонымен қатар қызметтік
ақпаратты орындайды.
С к а н е р л е р — қағаздағы
бейнені
электрондық
пішінге
түрлендіруге арналған құрылғы.
Сканер бейненің компьютерлік
көшірмесін
құрады.
Бейненің
мәтінін мәтінге түрлендіру үшін
символдарды
П р и н т е р л е р
—
қағазда
басып шығаруға арналған құрылғы.
Желілік
принтерлер
баспалық
тапсырманы, яғни пайдаланушымен
қалыптастырылған
оптикалық танитын арнайы бағдарламаларды қосу қажет.
М о д е м д е р м е н ф а к с - м о д е м д е р . Модем компьютерлерді
әдеттегі телефондық желі бойынша байланыстыру үшін қолданылады.
Модемнің басты қызметі – телефондық желінің аналогтық сигналдарымен
компьютерді цифрлық сигналдарын келісу, сондықтан модемдер сигналды
берудің белгілі бір стандарттарын ұстануы қажет.
Модем аналогтық сигналды беру кезінде цифрлық ақпаратпен
үлгілейді және қабылдау кезінде оны қайта үлгілейді (осыдан модемнің
атауы: модулятор/демодулятор).
Жіберетін факс-модем баспалық көшірмені әдеттегі телефондық желі
бойынша берілетін электр сигналдарына түрлендіреді; қабылдайтын факс-
модем осы сигналдарды баспалық көшірмеге айналдырады. Факс-
модемдер тек бір бағытта деректерді жылдамдықты беруді қамтамасыз
етеді, сондықтан өзінің жеке стандарттарын пайдаланады. Факс пен
деректер модемін біріктіретін әмбебап құрылғылар салыстырмалы түрде
арзан және сыртқы ретінде қосылады (5.6-сурет). Кіріктірілген
құрылғылар әрқашан арзан, себебі олар корпусқа немесе қуат көзіне
қосылуды талап етпейді.
5.1.3.
Желіні монтаждау
Желіні орнату үшін келесі жұмыстарды орындау қажет:
желілік кабельді салу;
желілік кабельді үзілуге тексеру;
қуат пен топырақ желісін орналастыру;
жұмыс станцияларына желілік адаптерлерді орнату.
Кабельдерді төсеу және жалғағыштарды ажырату. Желілік кабельді
төсеу кезінде үлкен радиустың иілуін жасау қажет, ал мүмкіндігінше T-
коннекторы арқылы қосылудан аулақ болыңыз (сигналды азайту үшін).
Кабельді металл немесе пластмасса құбырда төсеген дұрыс.
267
Кабелдің өзі жерге тұйықталмаған, бірақ терминаторлардың біреуі
міндетті түрде жерге тұйықталады. Жалғағыштарды тек кабельді
төсегеннен кейін ғана ажыратуға болады.
Желілік кабельді тексеру. Ethernet желісі үшін терминаторды T-
коннекторына жалғау керек, ал T-коннектордың екінші жағынан желілік
кабельді қсоу қажет. Кабельді үзілу немесе қысқа тұйықталуға тестілеудің
мәні кабельдің екінші басындағы орталық бөлігімен және орағышы
арасындағы кедергіні өлшеу болып табылады, ол 50 Омға жақын болуы
керек. Егер кедергі нөлге жақын болса, кабельде қысқа тұйықталу, егер
шексіздікке тең болса – үзіліс болады. Осылайша, желінің барлық
сегменттерін тексеру қажет.
Электр қуатын беру желісін төсеу. Әрбір компьютер үшполюстік
қосқыш арқылы электр желісіне қосылған болуы керек. Жеке кабель бар
болған жағдайда жеке құрылғыларды осы кабельдің соңында қосу үшін де
үшполюстік қосқыш қажет. Қосылған құрылғының жерге тұйықталуын
қамтамасыз етпейтін екіполюсті розеткаларды пайдалану мүлдем
жойылды. СЭВ стандартында үшполюсті розеткаларды пайдалану
тұйықталудың сенімсіздігіне байланысты орынсыз болып табылады.
Қосалқы шинамен негізделмеген жағдайда, оған ешқандай қосымша
құрылғылар қосылмайды.
Желілік адаптерлерді орнату. Желілік адаптерлердің тақталары
барлық компьютерлерді орнатып, оларды электр қуатын беру желісіне
қосқаннан кейін орнатылады. Желілік адаптерде пайдаланылатын
енгізу/шығару порттарының мекенжайын және үзіліс нөмірін орнату керек.
Arcnet адаптерлері үшін желіде жеке және бірегей адаптер нөмірін
қосымша орнату қажет. Желілік адаптер үшін таңдалған енгізу/шығару
мекенжайы мен үзіліс нөмірі компьютерде орнатылған басқа құрылғылар
пайдаланбауы керек.
5.1.4.
Бағдарламалық қамсыздандыру
«Файл-сервер» түрінің желілік моделі. Орталықтандырылған басқару
жүйесімен жұмыс істейтін желіде компьютерлер екі топқа бөлінеді:
деректермен алмасуды басқаратын бір немесе бірнеше машиналар (файл-
серверлік деп аталатын) және жұмыс станциялары. Файл-серверлер
ерекшеленген болады – мұндай файл-сервері тек желіні басқару
функцияларын орындайды және ешқашан жұмыс станциясы ретінде
пайдаланылмайды, және ерекшеленбеген – мұндай файл-сервер өздерінің
нақты желілік басқару тапсырмаларымен қатар, жұмыс станциясына тән
тапсырмаларды шешеді.
Файл-серверлерде арнайы желілік операциялық жүйе орнатылады
(әдетте көп міндетті). Жұмыс бекеттері файл-серверлері және бірге
пайдаланылатын принтерлердің дискілерімен жұмыс істей алады, бірақ
бір-бірінің дискілерімен жұмыс істей алмайды.
268
Осылайша, әртүрлі жұмыс станцияларындағы деректер қандай да бір түрде
зақымдалуы немесе жойылуы мүмкін емес, өйткені пайдаланушылар бір-
бірінен оқшауланған. Дегенмен, деректер алмасу қажеттілігі кезінде, оған
қосымша жүктеме жасайтын файл-сервердің қызметтерін пайдалану керек.
Сондықтан, деректерді файл-сервердің көмегінсіз деректерді бір жұмыс
станциясынан екіншісіне көшіруге мүмкіндік беретін орталықтандырылған
басқарылатын желілер үшін арнайы бағдарламалар құрылған. Өз кезегінде,
жұмыс станцияларында осы жұмыс станциясында қолданылатын
операциялық жүйелерде жұмыс істейтін арнайы бағдарламалық
қамсыздандыру (бағдарламалық жасақтама) орнатылады.
«Клиент-сервер» түрінің желілік моделі. Өкінішке орай, қуатты
орталық файл-сервері бар желі тіпті қажетті кепілдіктер мен өнімділік
мүмкіндіктерін, құпиялылықты (қолжетімділікті шектеу) және желіде
жұмыс істейтін деректер қорының тұтастығын қамтамасыз етпейді.
Мұндай желі ауыр жүктемелерге ұшырайды.
«Файл-сервер» түрінің орталықтандырылған басқарылатын желілерінің
көптеген кемшіліктері өзара әрекеттесудің заманауи моделінде – «клиент-
сервер» түрінің моделінде жойылған.
Бұл модельде қолданбалы жүйе екі бөлікке бөлінеді: пайдаланушыға
жіберілген сыртқы бөлік «клиент» деп аталады, ал қызмет көрсететін ішкі
бөлім «сервер» деп аталады. Сервер – бұл ресурстарды ұсынатын құрылғы,
ал клиент – бұл ресурстардың әлеуетті тұтынушысы.
Мұнда сервер бағдарламалық қамсыздандырудың арқасында белсенді
рөл атқарады. Желіні шамадан тыс жүктеуге жол берілмейді, себебі сервер
кіріс сұрауларын клиентке шын мәнінде қажетті нәрсені алатындай етіп
жасайды. Деректерді үлкен қауіпсіздігі қамтамасыз етіледі, себебі сервер
жеке негізде жазбаларға жүгіну қолжетімділігін бақылайды. Бұдан басқа,
ақпараттың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін көптеген қосымша
бағдарламалық мүмкіндіктер ұсынылады.
«Клиент-сервер» түрінің заманауи моделі әдетте келесі қасиеттерді
иеленеді:
желі өзіне көптеген серверлер мен клиенттерді қамтиды;
есептеу жүйесінің негізін жұмыс станциялары құрайды, олардың
әрқайсысы клиент ретінде жұмыс істейді және серверлерде орналасқан
ақпаратты сұратады;
жүйенің пайдаланушысына қажетті ақпараттың қайда екенін білудің
қажеті жоқ (ол жай ғана оған қажет нәрсені сұрайды);
«Клиент-сервер» жүйесін жүзеге асыру әртүрлі кластар мен типтердің
компьютерлерін әртүрлі операциялық жүйелермен біріктіретін ашық
сәулет түрінде мүмкін және қолайлы болады.
Бір рангті желілер. Бір рангті желілер орталықтандырылған
басқарылатын желілерден ерекшеленеді, бұл желіні басқару функциялары
бір жұмыс станциясынан екіншісіне ауыстырылады, яғни ерекшеленген
серверлер жоқ.
Достарыңызбен бөлісу: |
