Бағдарламасы Нысан П\му ұс н 8. 06 Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі

Жұмыс бағдарламасы

Нысан  

П\МУ  ҰС  Н 7.18.2

06

Қазақстан Республикасының  білім және ғылым министірлігі 

 С. Торайгыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Есеп және аудит кафедрасы 

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Қаржылық және басқару талдау пәнінің

050508 «Есеп және аудит» мамандығының студенттеріне арналған 

Павлодар

Мемлекеттік жалпыға міндетті

мамандықтың білім стандарты

мен типтік бағдарлама

негізінде әзірленген пәннің

жұмыс бағдарламасына бекіту

парағы

Нысан  

П\МУ  ҰС  Н 7.18.1

06

БЕКІТЕМІН

ОІ бойынша проректоры  

____________Н.Э. Пфейфер

«____»_____________2009

Құрастырушы: аға оқытушы Бейсембаева Г.К..____

                       

 «Есеп және аудит» кафедрасы

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

 «Қаржылық және басқару талдау» пәні бойынша

050508 «Есеп және аудит» мамандығының студенттері үшін  жалпы орта

білімі; орта кәсіби білімі;жоғары кәсіби білімі бойынша  күндізгі және сыртқы

оқу түрлерінің студенттері үшін.

Жұмыс бағдарламасы мемлекеттік жалпыға міндетті мамандық стандарты

ҚР МЖМБС 3.08.311 – 2006 050508 Есеп және аудит және Республикалық оқу-

әдістемелік   жоғары   және   жоғары   оқу   орнынынан   кейінгі   білім   беру   кеңесі

2006жылғы 06 маусым мәжілісінің хаттамасының шешімімен Бекітілген және

іске қосылған типтік бағдарламасынегізінде әзірленген.

2009 ж «______» _____________ кафедра отырысында ұсынылған

№___ хаттама

Кафедра меңгерушісі  ________________ И.Н.Шамрай

ҚЭФ әдістемелік кеңесімен құпталған _____________________

2009 ж «_____»______________. №______ хаттама

ӘО төрағасы ____________ Л.А. Сидорова

КЕЛІСІЛГЕН

ҚЭФ деканы _______________Т.Я.Эрназаров «____»_______2009ж.

ЖжӘҚБ ҚҰПТАЛҒАН

ЖжӘҚБ бастығы_____________А.А. Варакута «___»____________2009ж

1

Пәннің мақсаты мен міндеттері

1.1 Пәннің мақсаты

Пәнді   оқу   мақсаты   –   студентте   кәсіпорынның   экономикалық   талдау

туралы білімі және тәжірибесі болу керек, объектінің ағымды жағдайын және

басқармашылық шешімдерді қабылдау үшін оның даму болашағын бағалай

алу   керек   және   де   студенттерде   кәсіпорынның   шаруашылық   қызметінің

барлық   бөлімдерде   талдаудың   әдістемелік   және   тәсілдік   тәжірибесін

калыптасу керектігі.

1.2 Пәннің міндеттері

Пәнді   оқу   нәтижесінде   студент   экономикалық   ақпараттарды   өндеудің

арнайы   әдістемесін,   тәсілдерін   және   әдістерін   білу   керек,   шаруашылық

субъектінің  өндірістік   шаруашылық  қызметін  талдай  алу  керек,  талдаудың

нәтижелерін   жинақтау   және   басқармашылық   шешімдерді   қабылдау

мақсатымен   қорытынды   жасай  алу   керек.Осы   пәнді   оқуы   студенттерге

кәсіпорынның экономикалық, технологиялық және техникалық шамалардың

аналитикалық талдау облысында білімді алу және даму жағдайды, және де

басқармашылық   шешімдерді   экономикалық   дәлелдеудің   арнайы   әдістерін

қолдана білуіне жағдай жасайды.

2

Пререквизиттер

«Басқарудағы   талдау»   курсын   оқу   үшін,   келесі   пәндерді   оқу   керек:

«Бухгалтерлік   есеп»,   «Аудиттің   негіздері»,   «Статистика»,   «Кәсіпорынның

экономикасы»,   «Корпоративтік   қаржы»,   «Басқару   есебі»,   «Экономикалық-

математикалық әдістер».

Пәнді оқу нәтижесінде студенттер білу керек:

-

басқарудағы талдаудың түрлерін;

-

басқарудағы талдауда қолданатын негізгі әдістерін мен

тәсілдерін;

-

басқарудағы

 

талдауды

 

ұйымдастыру

 

және

ақпараттармен қамтамассыз ету.

Пәнді оқу нәтижесінде студенттер істей алу керек:

-

ағымды   өндірістік   қызметтің   әр   түрлі   шамаларын

талдау;

-

қысқа   мерзімді   және   ұзақ   мерзімді   болашақта

қабылдайтын шешімдерді дәлелдеу;

-

қолданылған қорларды табу және бағалау.

Постреквизитер. Знания, умения и навыки, полученные

при   изучении   дисциплины   необходимы   для   написания

дипломной работы.

2. Пәннің мазмұны 

2.1   050508  мамандығы  «Есеп   және   аудит»  жалпы   орта   білімі

бойынша,   оқу   формасы   күндізгі;  мамандығы  050508   «Есеп   және  аудит»

орта кәсіби  білімі бойынша, оқу формасы күндізгі 

Пәннің тематикалық жоспары

№

 

п

/

п

Тақырып атауы

Сағат саны

Лекциялар

Тәж.

жұмыст

ар

СӨЖ

Бөлім 1. Экономикалық талдаудың теориясы

1 Тақырып 1.1 Экономикалық талдаудың негіздері

1

5

2 Тақырып   1.2   Экономикалық   талдаудың   пәні,

мақсаты және түрлері

1

5

3 Тақырып 1.3 Экономикалық талдаудың әдістері

мен тәсілдері

2

1

5

4 Тақырып 1.4 Факторлық талдаудың әдістемесі.

2

1

5

5 Тақырып   1.5   Детерминациялық   талдаудағы

факторлар әдістерін өлшеу тәсілдері.

2

1

5

6 Тақырып

 1.6

 Талдаудың   экономика-

математикалық тәсілдері.

2

1

5

7 Тақырып   1.7   Резервтерді   анықтау   мен   есептеу

әдістемесі

2

1

5

Бөлім 2 Кәсіпорын іс-әрекетінің қаржылық талдауы.

8

Тақырып   2.1   Қаржылық   талдау   түсінгі,   мәні,

міндеттері және ақпараттық қамтамасыз етілуі.

1

5

9

Тақырып   2.2   Баланстың   өтімділігін   және

өтімділігін талдау

2

1

5

10 Тақырып 2.3 Қаржылық коэффициентін талдау

2

5

11 Тақырып 2.4 Қаржылық нәтижелерді талдау

2

1

5

12

Тақырып   3.1   Маржиналдық   талдау   негізінде

басқару шешімдерін негіздеу әдістемесі

1

1

5

13

Тақырып   3.2   Өнімдерді   өндіру   мен

сатуды талдау. 

2

1

5

14

Тақырып   3.3   Капиталды   қалыптастыруды   мен

1

1

5

орналастыруталдау

15

Тақырып   3.4   Кәсіпорын   капиталын   интенсивті

және тиімді пайдалануын талдау.

1

5

16

Тақырып   3.5   Өнімнің   (жұмыс   қызмет)   өзіндік

құнын талдау

2

1

5

17

Тақырып   3.6   Негізгі   құралдарды   пайдалануды

талдау.

1

1

3

18

Тақырып   3.7   Материалды   ресурстарды

пайдалануды талдау. 

1

1

3

19

Тақырып  3.8  Еңбек   ресурстарын   пайдалануды

талдау.

1

1

2

20

Тақырып   3.Кәсіпорынның   маркетингтік

қызметін талдау

1

2

Барлығы

30

15

90

2.2050508  мамандығы  «Есеп және аудит»  жалпы орта білімі бойынша оқу

формасы   сыртқы;  мамандығы  050508   «Есеп   және  аудит»  орта   кәсіби

білімі бойынша оқу формасы- сыртқы, мамандығы 050508 «Есеп және

аудит» жоғары кәсіби білімі бойынша оқу формасы - сыртқы 

Пәннің тематикалық жоспары

№

 

п

/

п

Тақырып атауы

Сағат саны

Лекциялар

Тәж.сабақ

СӨЖ

Бөлім 1. Экономикалық талдаудың теориясы

1 Тақырып 1.1 Экономикалық талдаудың негіздері

1

4

2 Тақырып   1.2   Экономикалық   талдаудың   пәні,

мақсаты және түрлері

1

4

3 Тақырып 1.3 Экономикалық талдаудың әдістері

мен тәсілдері

1

10

4

Тақырып   1.4   Факторлық   талдаудың

әдістемесі.

1

4

5

Тақырып   1.5   Детерминациялық   талдаудағы

факторлар әдістерін өлшеу тәсілдері.

1

4

6

Тақырып

 1.6

 Талдаудың   экономика-

математикалық тәсілдері.

1

10

7

Тақырып 1.7 Резервтерді анықтау мен есептеу

1

8

әдістемесі

Бөлім 2 Кәсіпорын іс-әрекетінің қаржылық талдауы.

8

Тақырып   2.1   Қаржылық   талдау   түсінгі,   мәні,

міндеттері және ақпараттық қамтамасыз етілуі.

1

4

9

Тақырып   2.2   Баланстың   өтімділігін   және

өтімділігін талдау

1

10

10

Тақырып 2.3 Қаржылық коэффициентін талдау

1

8

11

Тақырып 2.4 Қаржылық нәтижелерді талдау

1

8

Бөлім 3 Басқару талдау

12

Тақырып   3.1   Маржиналдық   талдау   негізінде

басқару шешімдерін негіздеу әдістемесі

1

6

13

Тақырып 3.2 Өнімдерді өндіру мен сатуды

талдау. 

1

8

14

Тақырып   3.3   Капиталды   қалыптастыруды   мен

орналастыруталдау

4

15

Тақырып   3.4   Кәсіпорын   капиталын   интенсивті

және тиімді пайдалануын талдау.

1

4

16

Тақырып   3.5   Өнімнің   (жұмыс   қызмет)   өзіндік

құнын анықтау

1

4

17

Тақырып   3.6   Негізгі   құралдарды   пайдалануды

талдау.

1

4

18

Тақырып   3.7   Материалды   ресурстарды

пайдалануды талдау. 

1

4

19

Тақырып  3.8  Еңбек   ресурстарын   пайдалануды

талдау.

1

6

20

Тақырып   3.Кәсіпорынның   маркетингтік   қызметін

талдау

3

Барлығы

12

6

117

2.3 Теориялық курстың мазмұны

2.3.1 Дәріс сабақтарының мазмұны

Бөлім1 Экономикалық талдаудың теориясы

Тақырып 1.1 Экономикалық талдаудың негіздері

Экономикалық   талдау және теориялық таным.Экомикалық талдау және

диалектиканың   маңызды   категориясы.   Экономикалық   талдау   және

экономикалық теория.Экономикалық талдаудың жүйелілігі мен кешенділігі

Тақырып 1.2 Экономикалық талдаудың пәні, мақсаты және түрлері.

Экономикалық талдаудың пәні мен объектісі.. Экономикалық талдаудың

пәні   мен   мақсаты  

  Экономомикалық   талдау   мен   ғылымдармен

байланысы.Экономикалық талдаудың түрлері.

Тақырып 1.3 Экономикалық талдаудың әдістері мен тәсілдері.

Салыстыру тәсілі. Көрсеткіштерді салыстырмалы түрде келтіру әдістері.

Қатысты және орта шамалар тәсілі.Топтастыру тәсілі.Экономикалық талдаудың

әдістері. Талдаудың әдістері және оларды жіктеу.

Тақырып 1.4 Факторлық талдаудың әдістемесі.

Факторлық   талдаудың   түсінігі,   мақсаты   және   типтері.   Экономикалық

талдаудың   факторларын   жіктеу   және   жүйелеу.   Факторлық   жүйелердің   қайта

құрастырылуы және детерминациялық модельдеу.

Тақырып   1.5   Детерминациялық   талдаудағы   факторлар   әдістерін

өлшеу тәсілдері.

Тізбектелген   қойылымдар   әдісі.   Индекстік   және   салыстырмалы

айырмалар әдістері. Пропорционалды бөлу тәсілі  және үлес қосу. Интегралды

әдіс және экономикалық талдаудың логарифмдеу әдісі.

Тақырып 1.6 Талдаудың экономика-математикалық тәсілдері.

Талдаудың   математикалық   тәсіліне   жалпы   сипаттама.   Экономика-

математикалық   үлгілеу.   Нәтижелік   көрсеткіштердің   өзгеруіне   факторлардың

сандық  әсерін талдау әдістері.

Тақырып 1.7 Резервтерді анықтау мен есептеу әдістемесі

Резервтер   түсінігі,   экономикалық   мәні   және   олардың   жіктелуі.

Резервтерді есептеу және ізденістерді ұйымдастыру принциптері.

Бөлім 2 Кәсіпорын іс-әрекетінің қаржылық талдауы.

Тақырып   2.1   Қаржылық   талдау   түсінгі,   мәні,   міндеттері   және

ақпараттық қамтамасыз етілуі.

Қаржылық   талдау,   басқару   шешімдерін   қабылдау   базасы   ретінде.

Қаржылық   талдау   әдістері   және   олардың   жіктелуі.Кәсіпорынның   қаржылық

есептілігі, қаржылық талдаудың ақпараттық базасы ретінде.

Тақырып 2.2 Баланстың өтімділігін және өтімділігін талдау

Кәсіпорын   активтері   мен   пассивтерінің   құрылымын   талдау.   Төлем

қабілеттігін   және   өтімділікті   талдау,   Меншікті   капиталдың   қажетті   өсімін

талдау.

Тақырып 2.3 Қаржылық коэффициентін талдау

Қаржылық   коэффициенттер.Төлемқабілеттілік   және   өтімділік

көрсеткіштері.   Рентабельділік   табыстылық   коэффициенттері.Қорларды   тиімді

пайдалану   көрсеткіштері.   Нарықтылық   белсенділік   көрсеткіштері.

Интеграциялық көрсеткіштер.

Тақырып 2.4 Қаржылық нәтижелерді талдау

Табыстың   динамикасы   мен   құрылымын   талдау.   Өнімді   сатудан   түскен

нәтижелерді   қаржылық   талдау.   Кәсіпорынның   рентабельдігін   талдау.

Кәсіпорынның банкротқа ұшырау тәуекелдігін диагностикалау.

Бөлім 3 Басқару талдау

Тақырып   3.1   Маржиналдық   талдау   негізінде   басқару   шешімдерін

негіздеу әдістемесі.

Маржиналдық талдаудын мәні мен міндеттері. Өнімдерді өндіру көлемі

мен шығындар арасындағы функциялар (атқарымдық) байланыстарды талдау.

Тақырып 3.2 Өнімдерді өндіру мен сатуды талдау. 

Өнімдерді   сату,   өндіру   бойынша   жоспардың   орындалуын   және

динамикасын   талдау.   Өнімдердің   ассортименті   мен   құрылымын   талдау.

Өнімдердің   сапасын   талдау.   Өнімдердің   бәсекеге   қабілеттігін   талдау.

Дебиторлық   қарыздардың   жағдайын   талдау.   Кәсіпорын   жұмысының

ырғақтылығын талдау.

Тақырып 3.3 Капиталды қалыптастыруды мен орналастыру талдау.

Кәсіпорынның   капиталды   қалыптастыру   көздерінің   динамикасы   мен

құрамын   және   нақты   барын   талдау.   Дебиторлық   қарыздардың   жағдайын

талдау.Қолда бар ақшаның қозғалысы мен жағдайын талдау. 

Тақырып   3.4   Кәсіпорын   капиталын   интенсивті   және   тиімді

пайдалануын талдау.

Капиталды   пайдаланудың   интенсивті   және   тиімділік   көрсеткіштері.

Оларды есептеу мен талдау әдістемесі. Капитал айналымдығын талдау. Заемды

капиталды тиімді пайдалануды бағалау. Қаржылық рычаг әсері.

Тақырып 3.5 Өнімнің (жұмыс қызмет) өзіндік құнын анықтау.

Өнім өндіруге кеткен шығындардың жалпы соммасын талдау. Өндірілген

өнімдердің   «теңгесіне   кеткен   шығындарды   талдау.   Өнімнің   жеке   түрлерінің

өзіндік   құнын  талдау.   Еңбек   және   тікелей  материалдық  шығындарды  талдау.

Жанама шығындарды талдау.

Тақырып 3.6 Негізгі құралдарды пайдалануды талдау.

Кәсіпорынның өндірісті негізгі құралдармен қамтамасыз етілуін талдау.

Негізгі   өндірістік   қорлардың   интенсивті   және   тиімді   пайдалануын   талдау.

Кәсіпорынның өндірістік қуатты пайдалануды талдау. Кәсіпорынның өндірістік

қуатын пайдалануды талдау. Технологиялық жабдықты пйдалануды талдау. 

Тақырып 3.7 Материалды ресурстарды пайдалануды талдау. 

Кәсіпорынның   материалдық   ресурстармен   қамтамасыз   етілуін   талдау.

Материалдық ресурстардың тиімді пайдалануын талдау.

Тақырып 3.8 Еңбек ресурстарын пайдалануды талдау.

Кәсіпорынның   еңбек   ресурстармен   қамтамасыз   етілуін   талдау.   Жұмыс

уақыт қорын пайдалануды талдау. Еңбек өтімділігін талдау. Еңбек ресурстарын

тиімді пайдалануды талдау. Еңбек ақы қорын пйдалануды талдау.

Тақырып 3.Кәсіпорынның маркетингтік қызметін талдау

Маркетингтік   қызметін   талдаудың   маңызы   мен   міндеті.   Өнімге   деген

сұранысты   талдау   және   тапсырыстар   қоржынын   қалыптастыру.   Талап

етілмейтін   өнімнің   тәуекелдігін   бағалау.   Өнім   өткізу   нарығын   талдау.

Кәсіпорынның баға саясатын талдау. Өнімнің бәсекеге қабілеттігін талдау.

2.3.2 Тәжірибелік сабақтар мазмұны

Бөлім 1 Экономикалық талдау теориясы

Тақырып 1.1 Экономикалық теория негіздері

Экономикалық   талдау және теориялық таным.Экомикалық талдау және

диалектиканың   маңызды   категориясы.   Экономикалық   талдау   және

экономикалық теория.Экономикалық талдаудың жүйелілігі мен кешенділігі

Бақылау сұрақтары:

1. Экономикалық талдау түсінігі?

2. Экономикалық талдаудың негізгі объектілерін ата?

3. Кәсіпорынды басқару жүйесінде экономикалық талдаудың ролі?

4. Экономикалық талдаудың басқа ғылымдармен байланысы?

Тақырып 1.2 Экономикалық талдаудың пәні, мақсаты, түрлері. 

Экономикалық талдаудың пәні мен объектісі.. Экономикалық талдаудың

пәні   мен   мақсаты  

  Экономомикалық   талдау   мен   ғылымдармен

байланысы.Экономикалық талдаудың түрлері.

. 

Бақылау сұрақтары:

1. Экономикалық талдаудың пәні мен мақсаттарын ата?

2. Экономикалық талдау қандай негізгі белгілері бойынша жіктеледі?

Тақырып 1.3 Экономикалық талдаудың әдістері мен тәсілдері.

Салыстыру тәсілі. Көрсеткіштерді салыстырмалы түрде келтіру әдістері.

Қатысты және орта шамалар тәсілі.Топтастыру тәсілі.Экономикалық талдаудың

әдістері. Талдаудың әдістері және оларды жіктеу.

Бақылау сұрақтары:

1. Экономикалық талдаудың негізгі статистикалық тәсілдерін ата .

2. Қандай   әдістер   мен   тәсілдер   талдаудың   спецификалық   әдістеріне

жатады?

3. Қандай   жағдайда   экономикалық   талдауда   салыстыру   тәсілі

қолданылады?

4. Экономикалық талдаудың әдісі негізінде не жатыр?

5. Элиминир ету әдісін қай мақсатпен қолданады?

Тақырып 1.4 Факторлық талдаудың әдістемесі.

Факторлық   талдаудың   түсінігі,   мақсаты   және   типтері.   Экономикалық

талдаудың   факторларын   жіктеу   және   жүйелеу.   Факторлық   жүйелердің   қайта

құрастырылуы және детерминациялық модельдеу.

Бақылау сұрақтары:

1. Экономикалық талдаудың факторлық модельдерінің түрлерін ата және

сипатта.

2. Бастапқы факторлы жүйелердің модельдеудің мәні мен мазмұнын ашу.

Тақырып  1.5  Детерминациялық   талдаудағы   факторлар   әдістерін

өлшеу тәсілдері.

Тізбектелген   қойылымдар   әдісі.   Индекстік   және   салыстырмалы

айырмалар әдістері. Пропорционалды бөлу тәсілі  және үлес қосу. Интегралды

әдіс және экономикалық талдаудың логарифмдеу әдісі.

Бақылау сұрақтары:

1.

Факторлық жүйелер мен детерминациялық модельдеу типтерін

ата және сипатта.

2.

Бастапқы   факторлы   детерминирлық   модельдердің   мәні   мен

мазмұнын ашу.

Тақырып 1.6 Талдаудың экономика-математикалық тәсілдері.

Талдаудың   математикалық   тәсіліне   жалпы   сипаттама.   Экономика-

математикалық   үлгілеу.   Нәтижелік   көрсеткіштердің   өзгеруіне   факторлардың

сандық  әсерін талдау әдістері.

Бақылау сұрақтары:

1. Нәтижелік   көрсеткіштердің   өзгеруіне   факторлардың   сандық   әсерін

талдау   әдісінің   практикалық   мәнін   қолданылуын,   жұмыстық

формулаларын сипатта.

2. Кәсіпорын   іс-әрекетінің   және   оның   құрылымдық   бөлімшелерінің

комплексті   рейтингтік   әдістерінің   пайдалануының   бағыттарын   және

мазмұныны ата. 

Тақырып 1.7 Резервтерді анықтау мен есептеу әдістемесі

Резервтер   түсінігі,   экономикалық   мәні   және   олардың   жіктелуі.

Резервтерді есептеу және ізденістерді ұйымдастыру принциптері.

Бақылау сұрақтары:

1. Бәсекелестік нәтижелеріне қандай факторлар әсер етеді?

2. Бағаның негізгі түрлерін ата .

3. Өндірістің қандай резерв іздеу әдістерін білесіз  ?

4. Өндірістің эффективтілігін көтеретін резервтерді ата.

Бөлім 2 Кәсіпорын іс-әрекетінің қаржылық талдауы 

Тақырып  2.1  Қаржылық   талдау   түсінгі,   мәні,   міндеттері   және

ақпараттық қамтамасыз етілуі.

Қаржылық   талдау,   басқару   шешімдерін   қабылдау   базасы   ретінде.

Қаржылық   талдау   әдістері   және   олардың   жіктелуі.Кәсіпорынның   қаржылық

есептілігі, қаржылық талдаудың ақпараттық базасы ретінде.

Бақылау сұрақтары:

1. Қаржылық талдау түсінігі.

2. Қаржылық талдаудың қандай негізгі әдістерін білесіз?

3. Қаржылық талдаудың ақпараттық көздерін ата.

4. Кәсіпорын ның қаржылық есептілігіне не жатады?

Тақырып 2.2 Баланстың өтімділігін және өтімділігін талдау

Кәсіпорын   активтері   мен   пассивтерінің   құрылымын   талдау.   Төлем

қабілеттігін   және   өтімділікті   талдау,   Меншікті   капиталдың   қажетті   өсімін

талдау.

Бақылау сұрақтары:

1. Баланстың актив мен пассив талдауын өткізу әдістемесі қандай?

2. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығына түсініктеме беру. 

3. Кәсіпорынның қаржылық күйінің негізгі критерийлері қандай  ?

4. Өтімділік дегеніміз не?

5. Қандай көрсеткіштер өтімділікті сипаттайды?

6. Кәсіпорынның төлем қабілеттігіне түсініктеме беріңіз.

7. Меншікті айналмалы капитал деген не және оны есептеу?

8. Кәсіпорынды меншікті айналмалы капиталмен қамтамасыз ету .

9. Кәсіпорынды   меншікті   айналмалы   капиталмен   қамтамасыз   ету

талдауы не үшін жасалынады?

 

Тақырып 2.3 Қаржылық коэффициентін талдау

Қаржылық   коэффициенттер.Төлемқабілеттілік   және   өтімділік

көрсеткіштері.Рентабельділік   табыстылық   коэффициенттері.   Қорларды   тиімді

пайдалану   көрсеткіштері.Нарықтылық   белсенділік   көрсеткіштері.

Интеграциялық көрсеткіштер.

Бақылау сұрақтары:

1. Қаржылық коэффиценттерін әдістерін есептеу деген не?

2. Қаржылық коэффициенттер қандай екі түрге бөлінеді?

3. Бірінші топқа жататын көрсеткіштерді ата.

4. Екінші топқа қандай коэффициенттер жатады?  

5. Кәсіпорын кірісін талдау қай коэффициенттер арқылы жасалынады?

6. Негізгі   капиталдың   қолдану   эффективтілігін   сипаттайтын

көрсеткіштер.

7. Кәсіпорынның нарықтық активтілігін сипаттайтын көрсеткіштер?

Тақырып 2.4 Қаржылық нәтижелерді талдау

Табыстың   динамикасы   мен   құрылымын   талдау.   Өнімді   сатудан   түскен

нәтижелерді   қаржылық   талдау.   Кәсіпорынның   рентабельдігін   талдау.

Кәсіпорынның банкротқа ұшырау тәуекелдігін диагностикалау.

Бақылау сұрақтары:

1. Экономикалық категория ретінде кәсіпорын кірісінің мәні неде?

2. Кәсіпорынның кіріс түрлерін ата.

3. Кәсіпорын жұмысының қаржылық нәтижелері қаржылық есептіліктің

қандай түріне әсер етеді?

4. Өнім сатудан келген пайда деген не?

5. Кәсіпорынның жалпы (валдық) пайдасы қалай анықталады?

6. Кәсіпорынның жалпы (валдық) пайдасына қай факторлар әсер етеді?

7. Рентабельділік деген не ?

8. Рентабельділік көрсеткіштерін ата.

9. Қаржы құралдарының түсімі деген не?

10.Кәсіпорынның банкроттылығы деген не .

11. Кәсіпорын банкроттылығының диагностикалау әдістерін ата 

Бөлім 3 Басқару талдау

Тақырып   3.1   Маржиналдық   талдау   негізінде   басқару   шешімдерін

негіздеу әдістемесі.

Маржиналдық талдаудын мәні мен міндеттері. Өнімдерді өндіру көлемі

мен шығындар арасындағы функциялар (атқарымдық) байланыстарды талдау.

Бақылау сұрақтары:

1. Маржиналды кіріс деген не?

2.  «Директ костинг» жүйесінің ерешеліктері.

3. Өндірістің ауысымды және тұрақты ұстамдардың сипаттамасын бер7

4. Маржиналды талдаудың әдістемесі қандай?

Тақырып 3.2 Өнімдерді өндіру мен сатуды талдау. 

Өнімдерді   сату,   өндіру   бойынша   жоспардың   орындалуын   және

динамикасын   талдау.   Өнімдердің   ассортименті   мен   құрылымын   талдау.

Өнімдердің   сапасын   талдау.   Өнімдердің   бәсекеге   қабілеттігін   талдау.

Дебиторлық   қарыздардың   жағдайын   талдау.   Кәсіпорын   жұмысының

ырғақтылығын талдау.

Бақылау сұрақтары:

1. Өнімді өндіру мен сату жоспарын орындаудағы баға беру.

2. Өнім ассортиментіне түсінік бер.

3. Өнім құрылымын талдау жүргізгенде қандай тәсілдер қолданады.?

4. Өнім сапасын қай көрсеткіштер бойынша талдайды?

5. Бәсекеге қабілетті өнімді қалай талдайды?

6. Кәсіпорын жұмысының ырғақтылығы деген не?

Тақырып 3.3 Капиталды қалыптастыруды мен орналастыруталдау.

Кәсіпорынның   капиталды   қалыптастыру   көздерінің   динамикасы   мен

құрамын   және   нақты   барын   талдау.   Дебиторлық   қарыздардың   жағдайын

талдау.Қолда бар ақшаның қозғалысы мен жағдайын талдау. 

Бақылау сұрақтары:

1. Кәсіпорын мүлкі туралы мәліметтер көздері.

2. Меншікті заемді капиталға сипаттама беру.

3. Меншікті капиталды құрудағы негізгі көздер.

Тақырып   3.4.  Кәсіпорын   капиталын   интенсивті   және   тиімді

пайдалануын талдау.

Капиталды   пайдаланудың   интенсивті   және   тиімділік   көрсеткіштері.

Оларды есептеу мен талдау әдістемесі. Капитал айналымдығын талдау. Заемды

капиталды тиімді пайдалануды бағалау. Қаржылық рычаг әсері.

Бақылау сұрақтары:

1. Капитал  айналымын сипаттайтын көрсеткіштер?

2.  Кәспорынның іскерлік активтілігі деген не?

3.  «Қаржылық рычаг әсері» түсінігінің мәні неде? 

Тақырып 3.5 Өнімнің (жұмыс, қызмет) өзіндік құнын анықтау.

Өнім өндіруге кеткен шығындардың жалпы соммасын талдау. Өндірілген

өнімдердің   «теңгесіне   кеткен   шығындарды   талдау.   Өнімнің   жеке   түрлерінің

өзіндік   құнын  талдау.   Еңбек   және   тікелей  материалдық  шығындарды  талдау.

Жанама шығындарды талдау.

Бақылау сұрақтары:

1. Өнім өндірісіне кететін жалпы шығын соммасы деген не?

2. Калькуляция   мақалалары,қалыптасу   жері,өнім   түрлері   бойынша

шығындар классификациясын беріңіз 

3. Өнімнің өзіндік бағасына әсер ететін ішкі және сыртқы факторлар.

4. Өнімнің   өзіндік   бағасын   факторлық   талдау   кезінде   қандай   әдіс

қолданады?

5. Қандай өзіндік бағасының төмендеуінің резервілерін білесіз?

6. Шығындарды талдаудағы мақсаттары неде көрсетіледі?

  

Тақырып 3.6 Негізгі құралдарды пайдалануды талдау.

Кәсіпорынның өндірісті негізгі құралдармен қамтамасыз етілуін талдау.

Негізгі   өндірістік   қорлардың   интенсивті   және   тиімді   пайдалануын   талдау.

Кәсіпорынның өндірістік қуатты пайдалануды талдау. Кәсіпорынның өндірістік

қуатын пайдалануды талдау. Технологиялық жабдықты пайдалануды талдау. 

Бақылау сұрақтары:

1. Кәсіпорынды   негізгі   құралдармен   қамтамасыз   ету   талдауы   қай

мақсатпен жүргізіледі?

2. Негізгі қорлардың күі мен қозғалысы талдауында қандай көрсеткіштер

қолданады?

3. Кәсіпорынның негізгі қорларының құрылымын талдаудағы мақсаты?

4. Қорбергіштік деген не?

5. Қорсыйымдылық пен қоррентабельділік қалай есептеледі?

6. Қорбергіштіктің өзгеруіне  қандай факторлар әсер етеді?

7. Негізгі   қорларды   пайдаланудағы   тиімділіктің   бағалауын   талдаудағы

қандай әдістер қолданылады?

8. Жабдықтарды пайдалану  тиімділігінің талдауын қандай көрсеткіштер

бойынша жасайды?

Тақырып 3.7 Материалды ресурстарды пайдалануды талдау. 

Кәсіпорынның   материалдық   ресурстармен   қамтамасыз   етілуін   талдау.

Материалдық ресурстардың тиімді пайдалануын талдау.

Бақылау сұрақтары:

1. Материалды ресурстардың мақсаттарын ата.

2. Қорлар күйін талдаудағы қай көрсеткіштерді есептейді?

3. Материалобергіштік пен материалосыйымдылық деген не?

4. Материалды ресурстардың тиімділігін пайдалану  жолдары?

Тақырып 3.8 Еңбек ресурстарын пайдалануды талдау.

Кәсіпорынның   еңбек   ресурстармен   қамтамасыз   етілуін   талдау.   Жұмыс

уақыт қорын пайдалануды талдау. Еңбек өтімділігін талдау. Еңбек ресурстарын

тиімді пайдалануды талдау. Еңбек ақы қорын пайдалануды талдау.

Бақылау сұрақтары:

1. Еңбек  ресурстарын талдаудағы мақсаттар мен міндеттер.

2.  Еңбек  ресурстарын талдаудағы реттілік қандай?

3. Кәсіпорын   персоналының   санын,   құрылымын   талдаудағы

көрсеткіштер.?

4. Еңбек күші талдауының әдістемесі.

5. Жұмыс уақытының балансы деген не?

6. Еңбек өндіргіштігі деген не?

7. Еңбек өндіргіштігінің факторлық талдауы қалай жасалады?

8. Еңбек өндіргіштігінің өсуінің резервтерін ата.

9. Еңбек төлеу құралдарын талдаудағы реттілік?

Тақырып 3.9. Кәсіпорынның маркетингтік қызметін талдау

Маркетингтік   қызметін   талдаудың   маңызы   мен   міндеті.   Өнімге   деген

сұранысты   талдау   және   тапсырыстар   қоржынын   қалыптастыру.   Талап

етілмейтін   өнімнің   тәуекелдігін   бағалау.   Өнім   өткізу   напрығын   талдау.

Кәсіпорынның баға саясатын талдау. Өнімнің бәсекеге қабілеттігін талдау

Бақылау сұрақтары:

1. Кәсіпорынның маркетингті әрекетінің әдістемесі 

2. Маркетингтік талдаудың негізгі этаптары.

3. Кәсіпорынның ішкі және сыртқы ортасының талдауы .

4. Нарықтық конъюнктура талдауы.

5. Өнімнің бәсекелестігінің талдауы.

3 

Студенттің өздік жұмысының мазмұны

3.1 050508 мамандығы «Есеп және аудит» жалпы орта білімі бойынша оқу

формасы   -   күндізгі;   мамандығы   050508   «Есеп   және   аудит»,   орта   кәсіби

білімі бойынша оқу формасы - күндізгі 

№

СӨЖ түрі

Есеп 

нысаны 

Бақылау 

түрі

Сағат 

көлемі

1

Дәріске дайындалу

Сабаққа 

қатысу

15

2

Тәжірибелік сабақтарға 

дайындалу, үй жұмысты 

істеу

Жұмыс 

дәптері

Сабаққа 

қатысу, 

ауызша 

сұрақтау

15

3

Аудиторлық сабақтарға 

кірмеген материалын 

әзерту

Конспект

Конспекті 

тексеру

30

4

Бақылау шараларына 

дайындалу

Жазу жұмыс

30

Барлығы

90

3.2 050508 мамандығы «Есеп және аудит» жалпы орта білімі бойынша

оқу формасы - сыртқы; мамандығы 050508 «Есеп және аудит» орта кәсіби

білімі бойынша оқу формасы - сыртқы. 

                                                         

№

СӨЖ түрі

Есеп нысаны

Бақылау түрі

Сағат 

көлемі

1

Дәріске дайындалу 

20

2

Тәжірибелік сабақтарға 

дайындалу 

Жұмыс 

дәптері

20

3

Үй жұмысты істеу  

Конспект

Конспекті 

тексеру

33

4

Бақылау жұмысын дайындау

Бақылау 

жұмысы

Қорғау

30

5

Бақылау шараларына 

дайындалу

Тапсырма 

тапсыру

14

Барлығы

117

2.3.Студенттердің өзіндік жұмысынын мазмұны

Бөлім 1 Экономикалық талдаудың теориясы

Тақырып 1.1 Экономикалық талдаудың негіздері

Экономикалық   талдау және теориялық таным.Экомикалық талдау және

диалектиканың   маңызды   категориясы.   Экономикалық   талдау   және

экономикалық теория.Экономикалық талдаудың жүйелілігі мен кешенділігі

Тақырып 1.2 Экономикалық талдаудың пәні, мақсаты және түрлері.

Экономикалық талдаудың пәні мен объектісі.. Экономикалық талдаудың

пәні   мен   мақсаты  

  Экономомикалық   талдау   мен   ғылымдармен

байланысы.Экономикалық талдаудың түрлері.

Тақырып 1.3 Экономикалық талдаудың әдістері мен тәсілдері.

Салыстыру тәсілі. Көрсеткіштерді салыстырмалы түрде келтіру әдістері.

Қатысты және орта шамалар тәсілі.Топтастыру тәсілі.Экономикалық талдаудың

әдістері. Талдаудың әдістері және оларды жіктеу.

Тақырып 1.4 Факторлық талдаудың әдістемесі.

Факторлық   талдаудың   түсінігі,   мақсаты   және   типтері.   Экономикалық

талдаудың   факторларын   жіктеу   және   жүйелеу.   Факторлық   жүйелердің   қайта

құрастырылуы және детерминациялық модельдеу.

Тақырып   1.5   Детерминациялық   талдаудағы   факторлар   әдістерін

өлшеу тәсілдері.

Тізбектелген   қойылымдар   әдісі.   Индекстік   және   салыстырмалы

айырмалар әдістері. Пропорционалды бөлу тәсілі  және үлес қосу. Интегралды

әдіс және экономикалық талдаудың логарифмдеу әдісі.

Тақырып 1.6 Талдаудың экономика-математикалық тәсілдері.

Талдаудың   математикалық   тәсіліне   жалпы   сипаттама.   Экономика-

математикалық   үлгілеу.   Нәтижелік   көрсеткіштердің   өзгеруіне   факторлардың

сандық  әсерін талдау әдістері.

Тақырып 1.7 Резервтерді анықтау мен есептеу әдістемесі

Резервтер   түсінігі,   экономикалық   мәні   және   олардың   жіктелуі.

Резервтерді есептеу және ізденістерді ұйымдастыру принциптері.

Бөлім 2 Кәсіпорын іс-әрекетінің қаржылық талдауы. 

Тақырып   2.1   Қаржылық   талдау   түсінгі,   мәні,   міндеттері   және

ақпараттық қамтамасыз етілуі.

Қаржылық   талдау,   басқару   шешімдерін   қабылдау   базасы   ретінде.

Қаржылық   талдау   әдістері   және   олардың   жіктелуі.Кәсіпорынның   қаржылық

есептілігі, қаржылық талдаудың ақпараттық базасы ретінде.

Тақырып 2.2 Баланстың өтімділігін және өтімділігін талдау

Кәсіпорын   активтері   мен   пассивтерінің   құрылымын   талдау.   Төлем

қабілеттігін   және   өтімділікті   талдау,   Меншікті   капиталдың   қажетті   өсімін

талдау.

Тақырып 2.3 Қаржылық коэффициентін талдау

Қаржылық   коэффициенттер.Төлемқабілеттілік   және   өтімділік

көрсеткіштері.Рентабельділік   табыстылық   коэффициенттері.Қорларды   тиімді

пайдалану   көрсеткіштері.Нарықтылық   белсенділік   көрсеткіштері.

Интеграциялық көрсеткіштер.

Тақырып 2.4 Қаржылық нәтижелерді талдау

Табыстың   динамикасы   мен   құрылымын   талдау.   Өнімді   сатудан   түскен

нәтижелерді   қаржылық   талдау.   Кәсіпорынның   рентабельдігін   талдау.

Кәсіпорынның банкротқа ұшырау тәуекелдігін диагностикалау.

Бөлім 3 Басқару талдау

Тақырып   3.1   Маржиналдық   талдау   негізінде   басқару   шешімдерін

негіздеу әдістемесі.

Маржиналдық талдаудын мәні мен міндеттері. Өнімдерді өндіру көлемі

мен шығындар арасындағы функциялар (атқарымдық) байланыстарды талдау.

Тақырып 3.2 Өнімдерді өндіру мен сатуды талдау. 

Өнімдерді   сату,   өндіру   бойынша   жоспардың   орындалуын   және

динамикасын   талдау.   Өнімдердің   ассортименті   мен   құрылымын   талдау.

Өнімдердің   сапасын   талдау.   Өнімдердің   бәсекеге   қабілеттігін   талдау.

Дебиторлық   қарыздардың   жағдайын   талдау.   Кәсіпорын   жұмысының

ырғақтылығын талдау.

Тақырып 3.3 Капиталды қалыптастыруды мен орналастыруталдау.

Кәсіпорынның   капиталды   қалыптастыру   көздерінің   динамикасы   мен

құрамын   және   нақты   барын   талдау.   Дебиторлық   қарыздардың   жағдайын

талдау.Қолда бар ақшаның қозғалысы мен жағдаын талдау. 

Тақырып   3.4   Кәсіпорын   капиталын   интенсивті   және   тиімді

пайдалануын талдау.

Капиталды   пайдаланудың   интенсивті   және   тиімділік   көрсеткіштері.

Оларды есептеу мен талдау әдістемесі. Капитал айналымдығын талдау. Заемды

капиталды тиімді пайдалануды бағалау. Қаржылық рычаг әсері.

Тақырып 3.5 Өнімнің (жұмыс, қызмет) өзіндік құнын анықтау.

Өнім өндіруге кеткен шығындардың жалпы соммасын талдау. Өндірілген

өнімдердің  «  теңгесіне   кеткен  шығындарды  талдау.   Өнімнің  жеке  түрлерінің

өзіндік   құнын  талдау.   Еңбек   және   тікелей  материалдық  шығындарды  талдау.

Жанама шығындарды талдау.

Тақырып 3.6 Негізгі құралдарды пайдалануды талдау.

Кәсіпорынның өндірісті негізгі құралдармен қамтамасыз етілуін талдау.

Негізгі   өндірістік   қорлардың   интенсивті   және   тиімді   пайдалануын   талдау.

Кәсіпорынның өндірістік қуатты пайдалануды талдау. Кәсіпорынның өндірістік

қуатын пайдалануды талдау. Технологиялық жабдықты пайдалануды талдау. 

Тақырып 3.7 Материалды ресурстарды пайдалануды талдау. 

Кәсіпорынның   материалдық   ресурстармен   қамтамасыз   етілуін   талдау.

Материалдық ресурстардың тиімді пайдалануын талдау.

Тақырып 3.8 Еңбек ресурстарын пайдалануды талдау.

Кәсіпорынның   еңбек   ресурстармен   қамтамасыз   етілуін   талдау.   Жұмыс

уақыт қорын пайдалануды талдау. Еңбек өтімділігін талдау. Еңбек ресурстарын

тиімді пайдалануды талдау. Еңбек ақы қорын пайдалануды талдау.

Тақырып 3.9. Кәсіпорынның маркетингтік қызметін талдау

Маркетингтік   қызметін   талдаудың   маңызы   мен   міндеті.   Өнімге   деген

сұранысты   талдау   және   тапсырыстар   қоржынын   қалыптастыру.   Талап

етілмейтін   өнімнің   тәуекелдігін   бағалау.   Өнім   өткізу   нарығын   талдау.

Кәсіпорынның баға саясатын талдау. Өнімнің бәсекеге қабілеттігін талдау.

1.4. Рефераттар тақырыптары

1.

Кәсіпорынды басқарудағы экономикалық талдаудың ролі. 

2.

Басқару жүйесінде экономикалық талдау функция ретінде.

3.

Экономикалық   талдаудың   информациялық   қамтамасыз   етілуіне

қойылатын талаптар.

4.

Өндірістің ұйымдастыру-техникалық деңгейін талдауының әдістері 

5.

Негізгі өндірістік қорлардың және жабдықтардың талдауының негізгі

бағыттары.

6.

Өндірістің тиімділік резервтердің жоғарылауының  есептеуі. 

7.

Материалды   ресурстарды   талдаудағы   мақсаттары,   ақпаратпен

қамтамасыз етілуі. 

8.

Материалды   ресурстарды   қолданудағы   тиімділік   көрсеткіштер

талдауы. 

9.

Кәсіпорынның еңбек ресурстарын талдау. 

10.

Өнімнің еңбексыйымдылығын талдау. 

11.

Жұмыс уақытының жоғалуының талдауы мен шаруашылық әрекеттің

нәтижелеріне әсер етуі. 

12.

Кәсіпорынның шаруашылық әрекеттінің талдауының түсінігі, мәні.  

13.

Еңбек өндіргіштігін талдау. 

14.

Еңбек пен еңбек ақы талдауы. 

15.

Өнім сатудағы өндірістің өсу көлемі резервтерін талдау. 

16.

Өндіруге   кеткен   шығындардың   төмендеуінің   факторлары   мен

резервтері.

17.

Шығынсыз өндіріске баға беру. 

5 Ұсынылған әдебиеттер тізімі 

Негізгі 

1.

Казахстан - 2030. - Алматы: ЮРИСТ, 2000. - 94 с.

2.

Баканов М.И., ШереметА.Д. Теория анализа хозяйственной деятельности,

Учебник - издание 4-е перераб., М.: Финансы и статистика, 1997.- 

3.

Дюсембаев   К.Ш.  Анализ   финансового   положения  предприятия:  Учебное

пособие.- Алматы: Экономика, 1998.- 184 с. 

4.

Хонгрен Ч.Т., Фостер Дж. Бухгалтерский учет: управленческий аспект:Пер.

с англ./Под ред. Я.В. Соколова. - М.: Финансы и статистика, 2003. - 416 с.

5.

Жак Ришар. Аудит и анализ хозяйственной деятельности предприятия

6.

Савицкая Г.В. Анализ хозяйственной деятельности предприятия, М.: 1998

7.

Эрик Хелферт. Техника финансового анализа , М, 1996

8.

Ковалев В.В. Методы оценки инвестиционных проектов, М, 1998

9.

Мюллендорф Р., Карренбауэр М. Производственный учет, М, 1996

10. Справочник по функционально-стоимостному анализу, М, 1998

11. Чучелов Е.А., Бессонов Н.И. Приемы экономического анализа, 1998

12. Друри К. Введение в управленческий и производственный учет, М, 1998 

13. Ковалев   В.В.   Финансовый   анализ:   методы   и   процедуры,   М:   Финансы   и

статистика, 2001 г.

14. Ковалев   В.В.,   Войленко   В.В.   «Маркетинговый   анализ».   М.:   Центр

экономики и маркетинга, 1996

15. Ковалев А.П. Диагностика банкротства. М.: АО «Финстатинформ», 1995

16. Савицкая   А.К.   «Анализ   хозяйственной   деятельности   предприятия».   М.,

2002

17. Абрютина   М.С.,   Грачев     А.В.   Анализ   финансово-экономической

деятельности». М.: Дело и сервис, 1998

18. Прыкина Л.В. «Экономический анализ предприятия». М., Юнити, 2001

Қосымша

1.

Управленческий учет: Учебное пособие /Под ред. А.Д. Шеремета.- 2-е изд.,

испр.- М.: ИД ФБК-ПРЕСС, 2004.- 512 с. 

2.

Дюсембаев С.М. «Аудит и анализ финансовой отчетности». А.,2000

3.

Кравченко Л.И. «Анализ хозяйственной деятельности в торговле», М, 1995

4.

Бернстайн Л.А. Анализ финансовой отчетности. М., ФиС, 1996

5.

Вояков   И.М.,   Грачева   М.В.   «Проектный   анализ».   М.,   Банки   и   биржи,

Юнити, 1998 

6.

Донцова Л.В., Никифорова Н.А. «Анализ бухгалтерской отчетности». М.,

ДИС, 1998

7.

Ковалев А.П. Диагностика банкротства. М.: АО «Финстатинформ», 1995

8.

Козлова О.И. и др. «Оценка кредитоспособности предприятий». М.: АРГО

9.

Маркин Ю.П. «Анализ внутрихозяйственных резервов». М.,ФиС, 1991

Выписка из рабочего 

плана специальностей

Форма

Ф СО ПГУ 7.18.1

10

4.1 050508 «Есеп және аудит» мамандығы 

Пәннің атауы Қаржылық және басқару талдау

Оқу формасы

Бақылау түрлері

Студенттер

жұмысының сағат

көлемі

Курс және семестр (сағаттар) бойынша

бөлу 

ем

ти

ха

н.

сы

н.

К

Ж

К

Ж

Е

К

Ж

Б

ақ

ы

л.

ж

ұм

.

барлығы

дәр

тәж.

СӨЖ

дәр тәж.

СӨЖ

жалпы ауд

СӨЖ

күндізгі   оқу   формасы

ЖОБ

7

135

45

90

7 семестр

8 семестр

30

15

90

-

-

-

күндізгі   оқу   формасы

ОКБ

5

135

45

90

5 семестр

6 семестр

30

15

90

сырттай  оқу   формасы

ОКБ

6

135

18

117

5 семестр

6 семестр

6

6

6

117