Бағдарламасы Нысан пму ұс н 18. 3/30 Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі

4.2 Пәннің тақырыптарының мазмұны

Мұнай өңдеудің даму тарихы. Мұнай шикізатын өңдеудің екіншілік процестерінің жалпы сипаттамасы және типтері. Екіншілік процестердің өнеркәсіптік маңызы және даму перспективалары.

Тақырып 1 Көмірсутекті шикізаттарды өндеудің екіншілік процестері

Мұнай шикізатын өңдеудің деструктивтік процестерінің технологияларының ерекшеліктері. Өзгеріске ұшырамаған шикізатты рециркуляциялау.Типтік термиялық және термокаталитикалық процестердің аппаратуралық безендірілу ерекшеліктері. Реакторлардың құрылысының жалпы принциптері. Термокаталитикалық реакторлардың жұмысының негізгі параметрлері. Өнімдерді погондарға бөлу аппаратурасы.

Тақырып 2 Термиялық процестер

Мұнай шикізатын термиялық крекинглеудің теориялық негіздері. Термиялық крекинг термодинамикасының негіздері. Термиялық өзгерістердің химизмі мен механизмінің негіздері. Термиялық процестердің кинетикасының негіздері. Мұнай шикізатының термиялық өзгерулерінің өнеркәсіптік процестерінің негізгі факторлары. Термиялық крекинг өнімдерінің жалпы қасиеттері. Термиялық крекингтің өнеркәсіптік процестері. Қысым астындағы термиялық крекинг. Ауыр мұнай шикізатын кокстеу. Мұнай шикізатын пиролиздеу. Процестің теориялық негіздері. Процестің өнеркәсіптік безендірілуі.

Тақырып 3 Термокаталитикалық процестер

Каталитикалық крекинг. Крекингтің алюмосиликатты катализаторлары. Каталитикалық крекингтің механизмі және кинетикасы. Өнеркәсіптік процестің негізгі факторлары. Каталитикалық крекингтің өнеркәсіптік қондырғылары. Каталитикалық крекинг өнімдерінің сапасы.

Каталитикалық риформинг. Каталитикалық риформингтің өнеркәсіптік қондырғылары. Риформингтің сұйық өнімдерін бөлу. Жеңіл н-парафиндерді каталитикалық изомерлеу. Процестің негізгі параметрлері. Қондырғының технологиялық схемасы.

Тақырып 4 Гидрогенизациялық процестер.

Процестердің жалпы сипаттамасы және қысқвшв тарихы. Дистилляттарды гидротазарту. Гидротазартудың өнеркәсіптік қондырғылары. Мұнай қалдықтарын гидрокүкіртсіздендіру. Гидротазарту мен гидрокүкіртсіздендіру катализаторларын регенерациялау. Мұнай шикізатын гидрокрекинглеу. Процестің жалпы сипаттамасы. Өнеркәсіптік орындалуы.

1) Тақырып 1 Көмірсутекті шикізаттарды өндеудің екіншілік процестері

Екіншілік процестер түрлері. Негізгі физика-химиялық параметрлер, оларды есептеу ерекшеліктері. Материалдық жылу баластарын есептеу алгоритмдерін құрастыру

2) Тақырып 2 Термиялық процестер.

Термиялық крекинг процесінің технологиялық есептеуін орындау. Процестің жылу балансы есептеу. Реактордың конструктивтік есептеу ерекшеліктерін игеру.

3) Тақырып 3 Термокаталитикалық процестер.

Катализаторды регенерациялау кезінде коксты жандыру процесін есептеу. Регенераторлардың жылу баланстарын есептеу. Реакторлардың жылу балансын есептеу. Шикізатты жылыту температурасын және реакция аймақтары бойынша температураны есептеу.

4) Тақырып 4 Гидрогенизациялық процесстер

Гидротазарту және гидрокүкіртсіздендіру қондырғыларын таңдау, оларды есмептеу. Материалдық және жылу баланстарын құрастыру. Конструктивтік есептеулер орындау
4.4 Студенттердің өзіндік жұмысының мазмұны

4.4.1 СӨЖ түрлерінің мазмұны

1. Мұнай және мұнайөнімдерінің классификациясы

2. Мұнайдың элементті және топтық құрамы

3. Мұнайдың химиялық және технологиялық жіктелуі

4. Мұнай кенішінде мұнайды жинау, сусыздандыру және тұзсыздандыру

5. Мұнайды сорттау. Жеңіл фракциялардың жоғалуымен күрес

6. Көмірсутекті шикізаттарды өндеудің екіншілік процестерінің классификациясы

7. Термиялық процестер, классификациясы және мақсаты

8. Термокаталитикалық процестер, классификациясы және негізгі мақсаттары

9. Термокаталикалық процестерде қолданылатын катализаторлар. Түрлері

10. Жоғары тиімді катализаторлар қолдану перспективалары

11. Катализаторларды регенерациялау ерекшеліктері. Жаңа тәсілдер.

12. Мұнайды екіншілік өңдеу қондырғыларының негізгі аппаратарының түрлері

13. Мұнайды екіншілік өңдеу қондырғыларының негізгі аппаратарының конструкциялары

14. Гидротазарту қондырғыларының түрлері

15. Гидрокүкіртсіздендіру қондырғыларының түрлері

1. Мұнай өндеу және мұнайхимия өндірістерінің даму тарихы

2. ҚР және ТМД елдері отын-энергетикалық баланс

3. ҚР мен шет елдердегі негізгі мұнай кен орындары

5. Мұнай және мұнай өнімдерінің физика-химиялық қасиеттерін есептеу жолдарымен анықтау

6. Мұнайды айдаудың материалдық балансын құрастыру

7.Термиялық процестердің технологиялық шарттары және олардың материалдық балансы

8. Термокаталитикалық процестердің технологиялық шарттары және олардың технологиялық есептеулері.

9. Термокаталитикалық процестердегі катализатор қабатын есептеу алгоритмдерін анықтау

10. Катализатор қабатының орналасу ерекшеліктері бойынша есептеулер орындау

1. Суербаев Х.А. Мұнай газ ісінің негіздері. – Алматы: Қазақ университеті, 2008. – 235б.

2. Серіков Т.П., Ахметов С.А. Мұнай мен газды терең өндеу технологиясы. 1-3 томдары. – Атырау: АМГИ. 2005. – 526б.

3. Қайырбеков Ж.Қ., Әубәкіров Е.А., Мылтықбаева Ж.К. Жалпы химиялық технология. – Алматы: Қазақ университеті, 2009. – 244 б.

4. Суербаев Х.А., Абызбекова Г.М. Мұнай өндеудің термиялық процестері. – Алматы: Қазақ университеті, 2006. – 92 б.
Қосымша әдебиет

5. Ахмеджанов Т.К. Мұнай және газ өндірудің техникасы мен технологиясы: оқулық. – Алматы : Дәуір, 2011. – 464 б.

6. Мергалиева А. Мұнай және газды өңдеудің химиясы мен технологиясы: оқу құралы. – Алматы : Фолиант, 2010. – 152 б.

7. Бейсенбаев О.Қ. Органикалық және мұнайхимия өндірісінің технологиясы: оқулық. – Алматы : Дәуір, 2012. – 328 б.

Мамандықтың оқу жұмыс жоспарынан үзіндісі

Нысан ПМУ ҰСН 7.18. 3/32