Бағдарламасы мен әдістемелік нұсқаулардың Титул парағы

Тәжірибе бөлімдерін орындау бойынша нұсқаулар

Осы тәжірибенің бағдарламасы негізінде студент-тәжірибеленушіге тәжірибе жетекшісімен (мекеменің тәжірибелік қызметкерімен) бірге тәжірибе өтуінің нақты жоспарын жасау ұсынылады.

Оқу тәжірибесінің жеке жоспарында жұмыстың негізгі нысандары сияқты (сабақтар, зерттеулер жүргізу), ағымдағы жұмыс түрлерін (әдіскерлермен, тәрбиешілермен, психологпен кеңес, балалармен сұхбат және т.б.) де қарастыру қажет.

Зерттеу тақырыбы: тәрбиелеуге қиын оқушы немесе бала-бақша тәрбиеленушісінің психологиялық суреті (жеке ерекшеліктері).

Зерттеу объектісі - жеке тұлға аралық қарым-қатынаста немесе зияттық-танымдық дамуда қиыншылық сезінетін бала.

Зерттеу пәні - мінез-құлқында, қызметінде, қарым-қатынасында көрініс табатын тәрбиелеуге қиын баланың жеке ерекшеліктері.

Зерттеу мақсаты – зерттелетін оқушының бейімделу бұзушылықтарымен байланысты жеке ерекшеліктерін анықтау.

Зерттеу қабылданған бақылау деректеріне негізделеді, оның барысында мінез-құлқында, қызметінде, қарым-қатынасында көрініс табатын тәрбиелеуге қиын баланың әртүрлі жеке және танымдық ерекшеліктері талданады және назар аударылады.

Қойылған мақсатты іске асыру бірқатар зерттеу тапсырмаларының қойылуы мен шешімін талап етеді:

· бала қиыншылық сезінетін саланы анықтау (оқу және тәрбиелік қызметінің саласы, ересектермен, құрдастарымен қарым-қатынасы және т.б.);

· қиыншылықтардың бар екендігін айғақтайтын, сыналатын баланың мінез-құлқында, қызметінде, қарым-қатынасында сипатты белгілерді анықтау;

· тәрбиеленушінің (оқушының) осы немесе өзге саладағы қиындықтарының себептерін зерттеу;

· Эмпиризмдік зерттеудің деректерін тәрбиелеуге қиын баланың кешенді мінездемесінде (психологиялық сурет) қорытындылау .

Зерттеу әдістері: бақылау, сауалнамалар, тесттер.

Қабылдау әдісі қойылған тапсырмалардың ішінен бірінші және екіншісін шешу үшін қолданылады. Зерттеу объектісін таңдау үшін (белгілі қиыншылықтары бар бала) зерттеудің бірінші кезеңінде жалпы бақылауды (3-4 сеанс) қолдану қажет. Оның көмегімен қиыншылық саласы анықталады, қиыншылықтардың бар екендігін айғақтайтын, сыналатын баланың мінез-құлқында, қызметінде, қарым-қатынасында сипатты белгілер байқалады. Объект таңдалғаннан кейін, дүркінді қабылданған бақылау қолданылады (5-7 сеанс). Қабылданған бақылаудың басты мақсаты негізделген болжамды ұсыну үшін материалды жинау болып табылады.

Нысандандырылған бақылау нәтижелерін ескере отырып құралған сұзбат баланың осы немесе басқа қиыншылықтарының себептерін түсінуге не құптауға (толығымен немесе ішінара), немесе ұсынылған болжамды жоққа шығару (толық не ішінара). Сонымен қойылған зерттеу тапсырмаларынан үшіншісі сұхбат арқылы шешіледі.
Тәжірибе кезіндегі студенттердің міндеттері

Студент кредит саны арқылы белгіленетін апталарда оқу тәжірибесінде болуға міндетті, кредиттің жалпы көлемі – 1, тәжірибенің ұзақтығы – 1 апта, пәннің еңбек сыйымдылығы – 30 сағат. Студент тәжірибе бағдарламасында қарастырылған жұмыстардың барлық түрлерін уақытылы орындауы қажет.

Тәжірибе кезеңінде ол қоғамдық белсенділік, өзінің жұмысына, мамандығына, терең қызығушылық пен махабатын көрсетуі тиіс, педагогикалық әдептің, ұйымдастырушылықтың үлгісі болуы керек.

Тәжірибе бағдарламасына сәйкес студент тәжірибе жетекшісімен өзінің жеке жоспарын құрастырады. Тәжірибе барысында студент күнделік толтырады, мұнда ол бақылау нәтижелерін белгілейді, өзінің жұмысын талдайды.

Тәжірибеленуші мекеменің ішкі тәртіп ережелеріне, тәжірибе жетекшісі мен әкімшілік өкімдеріне бағынады. Тәжірибеленушіге қойылатын талаптарды орындамаған жағдайда, ол тәжірибе өтуден шеттелуі мүмкін. Дәлелді босатқан жағдайда (ауырғанда және т.б.) топ жетекшісіне тиісті ақтайтын құжатты ұсыну керек.

Студент-тәжірибеленушілер:

• 
  білім беру мекемесінің әкімшілігіне тәжірибе барысы және ұйымдастырудың барлық мәселелері бойынша жүгінуге;
  

• 
  оқу-тәрбиелік процесті жетілдіру, тәжірибені ұйымдастыру бойынша ұсыныстар енгізуге;
  
• 
  кемшіліктерді (егер олар болса) жою бойынша жұмысты одан арғы жалғастыру үшін негізгі мекеменің тәжірибе жетекшісінен топ (сынып) құрамы, жеке тұлға, олардың сапалы мінездемесі туралы мәліметтерді алуға құқылы.
  

• 
  белгіленген мерзімде тәжірибе басталғанға дейін нұсқаушы конференцияға қатысу;
  
• 
  тәжірибе бағдарламасын зерделеу;
  
• 
  университет бұйрығы бойынша белгіленген білім беру мекемелерінде белгіленген мерзімде тәжірибеден өту;
  
• 
  кафедра жетекшісінен және тәжірибені өту орны бойынша тәжірибе басшылығының барлық тапсырмалары мен нұсқауларын орындау;
  
• 
  тәжірибе өтіп жатқан ұйымның, мекеменің ішкі тәртіп ережелерін сақтау;
  
• 
  осы білім беру мекемесінің әкімшілігіне, тәрбиешілеріне, мұғалімдеріне құрмет көрсету;
  
• 
  орындалған жұмысқа және оның нәтижесі штаттық қызметкерлермен бірдей болуына жауапты болу;
  
• 
  тәжірибеде басшылық ететін тұлғаларды өзіңнің орнында болмау уақыты туралы хабардау ету;
  
• 
  тәжірибе бағдарламасының барлық бөлімдерінің орындалуы жазылатын күнделікті күн сайын толтыру;
  
• 
  бағдарлама нұсқауларына, жеке тапсырмалары мен тәжірибе жетекшісінің қосымша нұсқауларына сәйкес тәжірибе нәтижесі бойынша есеп беру.
  

Тәжірибеден өтпеген, тәжірибе бағдарламасын орындамаған, жұмыс туралы жағымсыз пікір немесе есепті қорғаған кезде қанағаттанарлықсыз баға алған білім алушылар теориялық оқытумен қатарлас келесі академиялық кезеңге немесе жазғы семестрге қайтадан тәжірибеге жіберіледі.

Тәжірибе кезеңінде мекемеде жұмыс істейтін студенттердің бірі топ басы болып тағайындалады. Топ басы міндеттеріне студенттердің келуінің есебі, топ жұмысын жалпы ұйымдастыру, тәжірибе жетекшілерінің тапсырмаларын орындау кіреді.
Тәжірибе бойынша есеп құжаттамасы

Тәжірибе қорытындысын шығару әрбір студент есеп беретін тәжірибе қорытындылары бойынша қорытынды кеңесті өткізуді қамтиды.

1. 
   Титулдық бет.
   
2. 
   Студент тапсырмалар, сондай-ақ өзінің бақылауы шеңберінде тәжірибенің барлық кезеңі ішіндегі жұмыс көлемі мен сипатын дәйекті түрде бейнелеуге міндетті тәжірибе күнделігі.
   
3. 
   Тәжірибенің тақырыптық мазмұнын орындау, оны жақсарту, өзгерту жөніндегі ұсыныстар туралы мәліметтерді қамтитын жазбаша есеп.
   
4. 
   Тәжірибе базасының жетекшісінің қолы қойылған және лауазымды тұлғаның мөрімен расталған студенттің мінездемесі.
   
5. 
   Қосымша материалдар.
   

Тәжірибе туралы есеп студенттің тәжірибе кезеңінде кейінгі қорытындыларымен зерттеу нәтижелері, олар мінездемеге (оқушыға немесе тәрбиеленушіге) енуі керек; өткізілген сабақтар мен аудитордан тыс шаралардың конспект-жоспарлары; тәжірибе алуға қатысты қорытындылар, ескертулер, жазбалар, өткізілген зерттеулер нәтижелері, өзінің серіктес-тәжірибеленушілерінің сабаққа және аудитордан тыс шараларға қатысу хаттамалары, сонымен қатар қызметтің басқа түрлері мен нәтижелері сияқты орындаған жұмыстары туралы мәліметтерді қамтуы тиіс.

Сондай-ақ есепте қызметтің аса қиын және қызықты бағыттар талдауын; тәжірибе өткенде кездескен қиыншылықтарға нұсқауды, нақты тапсырмалар және оларды шешу бойынша туындаған қиын әрі даулы мәселелер мазмұндамасын тапсыру ұсынылады. Есепте студент меңгерген материалына және тәжірибе барысында танысқан сол қызметке өзінің көзқарасын білдіруге болады.

Курстық жұмысты жазу үшін студенттің тәжірибе өткен кезде жинаған қажетті материалдары туралы мәліметтері есеп қамтылуы мүмкін.

Бағдарлама мен әдістемелік нұсқауларда көрсетілген тізімге сәйкес студент тәжірибе және оны өтудің барлық материалдары туралы есепті тексеріс пен талдау үшін кафедраға ұсынуы керек.

Тәжірибеде студентпен жүзеге асырылатын жұмыстардың үлгі түрлері:

• 
  Құжаттамамаен, ұйым құрылымымен, жұмыс түрлерімен және т.б танысу.
  
• 
  Бала-бақшада, мектепте, әлеуметтік-психологиялық көмек пен сауықтыру орталықтарында оқу сабақтары мен шараларға қатысу;
  
• 
  Зерттеулерді жүргізу.
  

Тәжірибеден өту туралы есептерді қорғау сабақтардың кестесінде қарастырылған мерзімде оның аяқталу мерзімдері шамасы бойынша жүзеге асырылады.

Қорытынды конференция үшін бес минуттық сөз сөйлеуді дайындау керек, мұнда студент тәжірибе кезеңінде атқарған жұмысы мен оның тәжірибе нәтижелеріне жеке көзқарасын баяндауы тиіс. Қойылған міндеттер орындалғандығын және жаңа білім мен дағдылар меңгергендігін көрсету, сондай-ақ әлеуметтік мекеме қызметін жақсарту үшін өзінің ұсыныстарын айтуы керек.
Тәжірибе нәтижелерін бағалау критерийлері.

Білім алушының есебін тәжірибе жетекшісі тексереді және кафедра меңгерушісінің өкімімен құрылған комиссия алдында қорғалады. Қорытынды баға тәжірибе базасынан тәжірибе жетекшісінің бағасы ескеріліп қойылады, оның қорытынды бағадан салыстырмалы салмағы 40 % құрайды, және университет атынан жетекші ұсынған есепті қорғау бойынша бағасы ескеріле отырып қойылады, оның қорытынды бағадан салыстырмалы салмағы 60 % құрайды. Есепті қорғау нәтижелері белгіленен балдық-рейтингтік әріптік бағалау жүйесі бойынша дифференцияланған сынақпен бағаланады.

Осыған орай:

• 
  Сипаттауда айтылған пікір;
  
• 
  Күнделіктегі жазбалардың мазмұны мен оны толтыру ұқыптылығы;
  
• 
  Есеп сапасы;
  
• 
  Қорытынды конференцияда сөз сөйлеу
  

Есепті тапсыру мерзімдерін бұзғаны, дәлелсіз босатулар немесе қандай да бір тапсырмаларды орындаудан бас тарту, күнделікті ұқыпсыз жүргізгені үшін бағалар әлбетте төмендетілетін болады.

Ұсынылған әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1 Абдуллина О.А., Загрязкина Н.Н. Педагогическая практика студентов. – М., 2009. – 173 с.

2 Практика как основа профессиональной подготовки педагогов учебно-воспитательных учреждений. Алма-Ата, 2011. – 77 с.

3 Психологические основы педагогической практики студентов / Под ред. А.С. Чернышова. – М., 2010. – 139 с.

4 Психолого-педагогическая практика в системе образования / Ермолаева М.В., Захарова А.Е., Калинина Л.И., - М., 2009. – 288 с.

5 Соколова Н.Е., Михальчик Т.С. Методические указания к организации и проведению педагогической практики студентов – заочников педагогических институтов. М., 2012. 64 с.

Қосымша:

1 Вопросы практической психодиагностики и консультирования в вузе. / Под ред. Н.Н. Обозова. – Л., 1984. – 152 с.

2 Изучение личности школьника учителем / Под ред. З.И. Васильевой. – М., 1991. – 136 с.

3 Ингенкамп К. Педагогическая диагностика. – М., 1991. – 240 с.

4 Практикум по психологии / Под ред. А.И. Щербакова. – Л., 1970.

5 Психологическая диагностика / Под ред. К.М. Гуревича. – М., 1981. – 232 с.

6 Психологический анализ урока / Под ред. Н.Ф. Добрынина. – М., 1952. 119 с.

7 Психологичеческий практикум в школе. – М., 1979. – 109 с.

8 Психолого-педагогические аспекты анализа урока в школах инновационного типа / Масырова Р.Р., Линчева А., Алматы, 1998. – 159 с.

9 Рогов Е.И. Настольная книга практического психолога: В 2 кн. – М., 1999. – 382 с.

жүктеу 144 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: