Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

қоректенуге көшеді. Оларды бітемен зақымданған әртүрлі шөптесін 
өсімдіктерден 
көп 
мөлшерде 
кездестіруге болады 
(сүттіген, 
түйежапырақ, сиыржоңышқа т.б.). Жалпы алганда жеті нүктелі «кан 
қызы» өсімдік бітелері бар жерлердің бэрінде кездесе береді.
Жеті нүктелі кокнилеллид,
өсімдік бітелері аз, жетіспеген 
жағдайга өсімдіктермен де коректене алады. Ерте көктемде олар 
гүлдеген өсімдіктердің гүл тозаңы мен шырынын да талшық етеді. 
Әсіресе олар тобылғы мен талдың гүлдерін көбірек ұнатады. ІІІөл 
далалы жерлерде ол 
аңтікен, сүпипіген
сияқты өсімдіктердің 
шырынымен қоректенеді. Сонымен қатар көктемде агаштардың 
кайыңның шырынын сорады немесе өсімдіктердің шырынды 
сабақтарын кеміреді.
Жаз ортасында, өсімдік бітелерінің сан мөлшері күрт азайган 
кезде бүл қоңыз қайтадан өсімдіктермен коректенуге көшеді. Бүл 
кезде тау етектеріндегі егіншілік аймақта ол басқа өсімдіктерден 
гөрі түйетікеннің гүлін үнатады.
Іле Алатауында жаз ортасында жеті нүктелі қоңыздар гүлдеп 
түрган 
аю балдырганда, жабаііы сәбізде, қызыл бояу
өсімдіктерінде 
сирек кездеседі. Альпі аймагында олар 
ецлікгүлдіц
гүл тозаңымен 
қоректенеді. Сөйтіп, жеті нүктелі «қан кызы» қоңызы алуан түрлі 
болып келеді, ягни өсімдік пен жануар тектес қоректік заттарга 
бейімделген. 
Осыган 
байланысты 
кейбір 
галымдар 
кокцинеллидтердің бұл түрін зиянды жәндіктер қатарына қосады. 
Қоңыздардың ауыл шаруашылыгына зпянды жәндіктерді жеп 
құртатын пайдалы жақтары басым.
Қоңыздар мен олардың дернәсілдері өсімдік бітелері аз болтан 
жағдайдың өзінде оларды белсенді түрде іздеп тауып алады. 
Гөменгі жастагы дернәсілдер эдетте жүмыртқадан шықкан жерінде 
қоректік 
заттармен 
қамтамасыз 
етіледі 
(себебі, 
қоңыздар 
жүмыртқаларын тек қана өсімдік бітелерінің шогырларына салады). 
Олар өсімдіктің әрбір жапырағын тексеріп шығады. Онда өсімдік 
бітелерін таба алмаса, қайтадан сабагымен өрмелеп жерге түседі де, 
келесі өсімдікке көшеді.
Аш қоңыздар бітелерді түгелімен жеп қояды. Әдетте, 2-3 бітені 
түгел жеп, ал қалгандарын тек сорады. Бір ересек қоңыз тэулігіне 
200 данага дейін біте жесе, ал олардың дернәсілдері өздерінің өсіп- 
даму мерзімінің ішінде 1000-га жуыгын жеп қүртады.
332

Екі нуктелі және шегіріиін
қан қызы қоңьпының дамуы негізгі 
кезеңінде тауда 1500-2600 метрлік биіктурате кэрі қарағайлардың 
қатпарлы қалың қабыгының астында қысгайды (2-сурет).
Ал кейбір бөлігі жазық жердегі бақтарда немесе тағы баска 
жерлерде ағаштардың қабығы мен өсімдік қалдықтарының астында 
қыстап шығады. Көктемде және жаздың бас кезінде бұл қоңыздар 
жеміс ағашын зияндайтын өсімдік бітелерін ұнатады. Жылына 2, 
кейде 3 үрпақ беріп дамиды.
С урет 2. Екі н үктелі 
- A J a lia b ip u n c ta ta
L.
14 нуктелі ңаи ңызы
алмұрт ағашының жас өркендері мен 
жапырақтарын зақымдайтын алмұрт 
жапырақ ширатқышы
деп 
аталатын 
өсімдік бітесінің 
негізгі 
жауы. 
Алмүрт жапырақ 
ширатқыш жыл сайын алмұртты қатты зақымдайды, осының 
салдарынан алмурттың түйіндері түсіп қалады. Жеміс ағаштары 
бітелерінің басқа түрлеріне қарағанда бұл біте көшпелі емес оған 
қарсы химиялық күрес жүргізу өте қиын. Кейбір мэліметтерге 
қарағанда, 

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: