Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

бітені жеп қояды. Дамуының барлық кезеңінде дернәсіл мен қоңыз 
жалпы 5000 бітені жояды. Бітелер болмаган жағдайда қызыл қоңыз 
басқа да ұсақ бөжектерге шабуыл жасай алады (жапырақ кеміргіш 
егеуіштер дернәсілдерін, көбелектер жүлдықүрттарын).
Меруерт алтынкөз.
Басқа алтын көздерге қарағанда қарақатта, 
сонымен қатар итмүрында, бөріжидекте, тұшалада, таңқурайда 
кездеседі. 
Ересектері 
мамыр 
жэне 
қыркүйек 
айларында 
өсімдіктерде, дернәсілдері шілденің ортасында пайда болады. 
Алтынкөздің барлық даму кезеңі жұмыртқадан имагога дейін 33...38 
күнге созылады. Бір дернәсіл даму кезеңінде 250 дейін қарақат 
немесе 160 дейін бөріжидек бітелерін жояды. Ересек бітелер 
тіршілік барысында қорекгеніп, 700 және 2000 дана зиянкестерін 
жояды. Бір тәулікте бір ересек алтынкөз 5-45 дейін әр түрлі 
бітелерді жейді. Бітелер болмай калган жагдайда алтынкөздер 
тұшаланың 
бозғылтаяқты 
егеуіштерінің 
кіші 
жастагы 
дернэсілдерімен, таңқурайдың жапырақ егеуіштерімен, қарақат 
жалған қалқаншалыларымен қоректене алады.
Қарақат 
пен 
түшала 
зиянкестерінде жарғақ 
қанаттылар 
(Hymenoptera)
тобының энтомофагтарының көп саны паразитті 
тіршілік етеді. Олардың қатарына афелинидтер түқымдасы да кіреді 
(Aphelinidae), олардың иесі ретінде тең қанаттылар. екі қанаттылар, 
жаргақ қанаттылар. қабыршақ қанаттылар кіреді. Афелинидтердің 
басым көпшілігі кокцидтермен, алейродидтермен жэне бітелермеп 
байланысты.
Apytis 
sugonjaevi
Jasn. 
(түқымдасы 
Aphelinidae
, 
тобы 
Hymenoptera).
Қарақатта жиі кездесетін үйеңкі қалқаншалыларының 
паразиті. 
Паразиттің 
қызғылт 
сары 
дернәсілдері 
аналық 
қалқаншалыларының астында бір-бірлеп, иесінде қоректенеді. 
Қуыршақтануы дернэсілдің қоректенген жерінде өтеді, тиімділігі 
жогары 
емес, 
залалданған 
аналыгының саны 
3...5% артық 
болмайды.
Қараңат зиянкесі -
бүршік кенесі, олар қызыл, қара жэне ақ 
қарақаттың бүршіктері ішінде өмір сүреді және жаздың соңында 
олардың ісінуіне экеліп согады. Жиі жағдайда кенемен зақымдалган 
бүршіктің ішінде тетрастихус паразиті кездеседі.
Tetrastichus 
eriophyidis
(түқымдасы 
Eulophidae,
тобы 
Hymenoptera).
Кейбір жылдары қарақаттың 30% бүршіктерінде осы 
паразит қоныстанады. Әрбір бүршікте 1...2 паразит дернәсілі
199

кездеседі, ересектері бүршіктерден мамырдың соңында, маусымның 
басында ұшып шығады. Олардың ұшуы кенелердің жалпы 
миграциясымен 
сәйкес 
келеді. 
Паразиттің 
аналықтары 
жұмыртқаларын кенелермен зақымдалған, жас бүршіктердің ішіне 
салады (1...2 жұмыртқадан). Паразиттің дернәсілдері бүршіктің 
ішінде қыстайды және келер жылы көктемде, мамырдың екіиші 
жартысында сол жерде қуыршақтанады. Сирек жағдайда бүршік 
кенелерін жыртқыш кенелер. сонымен қатар жыртқыш трипстің 
дериәсілдері жояды.

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: