Б ж б тапсырмалары «Өркениет: даму ерекшеліктері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау

жүктеу 77,89 Kb.

Дата	16.01.2022
өлшемі	77,89 Kb.
	#32599

Ануарбек Самат (2)

Тарихи ерекшелігі Географиялық ерекшелігі
2, «Ұлы Дала» аумағына қандай территория енеді Кескін картаға белгілеңіз. Қазақ хандығы қай аймақта құрылды Кескін картаға белгілеңіз.
«Ұлы Дала» ұғымының тарихи мәнін ашыңыз. Ұлы Дала аймағы Шығыспен Батыс өркениеттерін байланыстырған көпір болды, көшпеліліер өркениетінің бесігі болды.

Б Ж Б ТАПСЫРМАЛАРЫ

«Өркениет: даму ерекшеліктері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
1.

Тарихи ерекшелігі	Географиялық ерекшелігі

Орталық Азия тарихи түрде оны мекендеген көшпелі халықтармен және Ұлы Жібек жолымен байланысты болды. Орталық Азия адамдар, тауарлар мен идеялар Еуразия континентінің әртүрлі бөліктерінен - Еуропадан, Таяу Шығыстан, Оңтүстік және Шығыс Азиядан шоғырланған аймақ ретінде әрекет етті. В древности в Средней Азии существовали довольно крупные государства. В VII—V вв. до н. э. в долине Зарафшана существовало государство Согдиана, в среднем течении Амударьи — Бактрия, в нижнем её течении — Хорезм, в долине Мургаба — Маргиана. Северная часть Средней Азии входила в состав Скифии, а южная часть находилась в сфере влияния Ирана. Орталық Азия туралы алғашқы мәліметтер Геродот, Страбон, Арриан, Птоломей және басқалардың еңбектерінде кездеседі.	Орталық Азия табиғаты ең алдымен климаттың құрғақшылығымен анықталады. Аумақтың көп бөлігін шөлдер мен жартылай шөлдер алып жатыр. Орталық Азияда шамамен 12 мың өзен ағып жатыр. Таулы аудандарда 10 мыңнан астам өзен ағып жатыр. Тек ірі өзендер шөлді аймақтарды кесіп өтеді. Орталық Азиядағы негізгі өзендер - Амудария мен Сырдария, Арал теңізіне құяды. Өзендер бүкіл Орталық Азия бойынша біркелкі емес таралған. Аумағының 70% дерлік алып жатқан жазық жерлерде су қоймалары мен өзендер аз. Тау мен тау бөктерінде өзен торының тығыздығы едәуір үлкен. Ағынды сулардың біркелкі таралмауы климаттың ерекшеліктеріне және рельеф құрылымына байланысты. Орталық Азияның көптеген үлкенді-кішілі өзендерінің қайнарлары таулы жерлерде орналасқан, олар өзендер, көлдер, су қоймалары мен каналдардың негізгі қорегі болып табылады. Сонымен, таулар - бұл су ресурстарының жинақталатын орны, жазықтар - бұл су тұтынылатын және буланатын жер. Бұл Орталық Азияның маңызды гидрологиялық ерекшеліктерінің бірі.

2, «Ұлы Дала» аумағына қандай территория енеді? Кескін картаға белгілеңіз.
Қазақ хандығы қай аймақта құрылды? Кескін картаға белгілеңіз.
«Ұлы Дала» ұғымының тарихи мәнін ашыңыз.

Ұлы Дала аймағы Шығыспен Батыс өркениеттерін байланыстырған көпір болды, көшпеліліер өркениетінің бесігі болды.

3.

Өркениеттер	Көшпелілер өркениеті	Шығыс өркениеті
Рухани ерекшелігі	1.Тілдері, этностары, діндері сан-алуан болған. 2. Олар өздерінің дала этикасының менталитетін жасады, тәңірге табынушылық пайда болды.	1. Адам өзін табиғаттың бір бөлігі ретінде санауында болды. 2. Буддизм, индуизм, даоцизм және конфуцийшілдік діни наным-сенімдері болды.
Материалдық ерекшелігі	1. Ақша орнына айырбас заты ретінде мал болды. 2. Тұрақты қоныстары болмады.	1. Көптеген жетістіктер осы өркениетте орын алды. 2. Тұрақты қоныстары болды.
Қорытынды: Екі өркениет бір-біріне қарама-қайшы болса да, бір-бірімен тығыз байланыста, Бір-бірін толықтырып отырады.

жүктеу 77,89 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: