Ќазт¦тынуодаѓЫ

СӨЖ (СӨЖО) 050510 «Мемлкеттік және жергілікті басқару» мамандығының жұмыс оқу жоспары негізінде және КЭУК-МИ-85-04.01-2005 пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымына қатысты қойылатын талаптар негізінде экономикалық теория және халықаралық экономика кафедрасының аға оқытушысы М.А. Есдәулетпен құрылған.

«10» маусым 2010ж. Хаттама № 10

Экономикалық теория және ХЭ

кафедрасының меңгерушісі,

э.ғ.к., профессор Жетпісбаева М.К.
Оқытушы туралы мәлімет: Экономикалық теория және ХЭ кафедрасының аға оқытушысы Есдәулет М.А. «Халықаралық экономика», «Экономикалық теория», «Микроэкономика», «Макроэкономика», «Сыртқыэкономикалық іс-әрекетті мемлекеттік басқару» пәндерінен дәріс оқып, семинарлық сабақтарды жүргізеді.
Кеңсе: экономикалық теория және халықаралық экономика кафедрасы, аудитория № 266
Қарағанды қаласы, Академическая, 9 көшесі

Тел: 44-16-24 (143)

СӨЖ тапсырмалары дәріс сабағынан бұрын орындалады. Дәріс сабағында алған білімді, әрі қарай тереңдету керек.

Бірақ семинар сабағына жоспарланған сұрақтар тақырып мазмұнын толық қамтымайды. Сол себептен студент білімін тереңдетуді ОСӨЖ процесінде жүзеге асырады. Сондықтан ОСӨЖ –да тақырып бойынша қосымша сұрақтар, есептер, жаттығуларды орындау арқылы тақырып мазмұны толық қарастырылады.

СӨЖ мазмұны және өңдеу формасы.

«Экономикалық теория» курсын оқытуда СӨЖ формаларын кең қолдануға мүмкіндік бар:

• 
  оқытушымен берілген дәріс конспектісін меңгеру;
  
• 
  негізгі әдебиетпен семинар сабағына дайындалу;
  
• 
  нақты тақырып бойынша баяндама жасау;
  
• 
  эссе, баяндама, рефератқа өзара сын-пікір жасау;
  
• 
  есептер шығару;
  
• 
  статистикалық мәліметтерді талдау;
  
• 
  курс терминдері бойынша глоссарий және сөзжұмбақ жасау;
  
• 
  топтық жобаларға қатысу;
  
• 
  таңдалынған тақырыпқа презентация жасау;
  
• 
  тақырып бойынша кіріспе дайындау және т.б.
  

Өткен материалдарды пысықтау. Өткен дәріс материалдарын пысықтау өзіндік жұмыстың ең маңыздысы. Өткен материалдар терең талданса, басқа өзіндік жұмыстар жеңіл орындалады. Үнемі және жүйелі түрде өткен материалдарды пысықтап отыру, алдағы уақытта берілетін материалдарды жақсы түсінуге мүмкіндік береді.

• 
  дәріс конспектісінің болуы;
  
• 
  курс бағдарламасының болуы;
  
• 
  ұсынылған әдебиеттердің қолда болуы (оқулық, есептер жинағы).
  

• 
  дәріс материалын жете түсіну;
  
• 
  конспект жасауда әдебиеттерге сілтеу жасау және қажетті толықтырулар, қажет болса түзетулер енгізіп отыру;
  
• 
  әр тақырыппен жұмыс материалды жете түсініп, еске сақталғанша жалғасу керек;
  
• 
  тақырыппен жұмыс, әдебиеттер мен оқулықтарда берілетін мысалдар мен есептерді шешу әдістерін меңгерген жағдайда ғана аяқталуы қажет;
  
• 
  түсінбеген сұрақтар болса, келесі дәрісте оқытушымен бірге талқылау қажет.
  

• 
  есептерді шешу үшін берілген тақырып бойынша дәрістік материалды толық білу керек;
  
• 
  есеп шартын мұқият оқып шығу;
  
• 
  шешу жоспарын ойластыру;
  
• 
  есепті шығаруға қажетті формулаларды анықтау;
  
• 
  формула құрамындағы шамалар мәніне назар аудару;
  
• 
  алдымен жалпы түрде шешу, сонан кейін сандық мәндерін формуламен есептеу;
  
• 
  аралық және соңғы шешім нәтижелердің өлшем бірліктерін көрсету;
  
• 
  шешімнің дұрыстығына талдау жасау.
  

• 
  студенттің ағымдағы үлгерімін тексеру;
  
• 
  топ студенттерінің дайындығын анықтау;
  
• 
  үлгерімі нашар студенттермен жұмыс әдістемесін ұйымдастыру;
  

• 
  бақылау жұмысының тақырыбын білуі;
  
• 
  берілген тақырып бойынша теориялық материалды, есепті шығару формулалары мен әдістерін қайталауы;
  

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Рольдік ойынға дайындалу
   
5. 
   Глоссарий құру
   
6. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   

1. 
   Маслихат нені білдіреді?
   
2. 
   Маслихаттың қызметтері мен өкілеттіктерін атаңдар.
   
3. 
   Жергілікті әкімшілікті кім басқарады?
   
4. 
   Түрлі деңгей әкімшіліктері басшыларының вертикаль бойынша өзара бағынуының қағидалары неден тұрады?
   
5. 
   Жергілікті әкімшілік құрылымына сипаттама беріңдер.
   
6. 
   Облысты, ауданды, қаланы басқару сызбасын көрсетіңдер.
   
7. 
   Территорияны кешенді әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету бойынша жергілікті өкілетті және атқарушы органдар қызметтестігінің қандай формаларын білесіңдер.
   

1. 
   Жергілікті өзні-өзі басқару саласындағы ҚР мемлекеттік билік органдарының өкілеттіктерін атаңдар. Аталмыш өкілеттіктерді кестедегі негіздемелер бойынша жіктеңдер:
   

   Өкілеттік түрлері	Мемлекеттік билік органдарының өкілеттіктері
   Нормативті-реттеуші
   Нақты-реттеуші
   Қамтамасыз етуші
   Бақылаушы
   Жүйелік орындалатын
   Құқықтық әрекеттер

2. 
   Келтірілген жіктемелер негізінде өздеріңнің муниципалдың құрылымдарындағы жергілікті өзін-өзі басқару органдарының құрылымына талдау жасаңдар. Муниципалды құрылымды басқару органдарының құрылымы қаншалықты басқару объектісіне сәйкес келетінін анықтаңдар. Басқару құрылымын жетілдіру бойынша ұсыныстар келтіріңдер.
   
3. 
   Жіктеме үшін басқа негіздеме келтіруге тырысыңдар және осы жіктемелер негізінде өз муниципалдық құрылымдарындағы жергілікті өзін-өзі басқару органдарының құрылымына талдау жасаңдар.
   
4. 
   Салыстырмалы кестені толтырыңдар:
   

   Салыстыру белгілері	Артықшылықтар	Кемшіліктер
   Әкімшілік басшысы халықпен сайланады және бірауыздық қағидасы негізінде жергілікті әкімшілік іс-әрекетін басқарады
   Әкімшілік басшысы осы лауазымға жергілікті өзін-өзі басқарудың өкілетті органымен келісім бойынша сайланады
   Әкімшілік комиссия сияқты коллегиялық органмен басқарылады

5. 
   Өздеріңіз тұратын жергілікті өзін-өзі басқарудың муниципалдық құрылымының атқарушы органының құрылымымен танысыңдар. Жергілікті әкімшіліктің құрылымдық бөлімшелерінің түрлерінің тізімін жасап, олардың ерекшелеіктерін көрсетіңдер.
   

1. 
   Маслихаттар:
   

б) жергілікті атқарушы органдар

в) ҚР Президентімен сайланатын органдар

г) әкіммен құрылады

д) конкурстық негізде құрылады

2. «Қазақстан Республикасының жергілікті өкілетті және атқарушы органдары туралы» Заңның кемшіліктері:

а) заң биліктің облыстық және аудандық деңгейлері арасындағы қызметтер мен өкілеттіктерді бөліп қарастырмайды

б) заң орталық пен аудандар өкілеттіктері арасындағы нақты шекті орнатпады

в) заңда жергілікті өкілетті органдарға түсініктеме берілмеген

г) заңда жергілікті атқарушы органдарға түсініктеме берілмеген

д) заңда қалалық әкімшіліктерге шексіз құқықтар берілген

3. Жергілікті басқару органдары өкілеттігі мәселелеріне мыналар жатпайды:

а) өкілеттікті анықтау тәсілі

б) меншік және делегирленген, міндетті және факультативті өкілеттіктің ара-қатынасы

в) өкілеттіктің кемшілігі немесе шамадан артық болуы

г) өкілеттікті жүзеге асыру тәсілдері

4. Жергілікті өзін-өзі басқаруды жүргізу затына жатпайды:

а) өрт сөндіру және қоғамдық қауіпсіздік

б) қоғамдық және жеке ғимараттардың құрылысы

в) жерді көгалдандыру

г) мемлекеттік бюджетті құру

д) сумен жабдықтау

5. Маслихат:

а) заңды тұлға құқығына ие емес

б) заңды тұлға құқығына ие

6. Аудандық әкімдер:

а) маслихатпен сайланады

б) халықпен сайланады

в) ҚР Президентімен тағайындалады

г) конкурстық негізде тағайындалады

7. Маслихаттар жүзеге асырады:

а) жоспарларды, территорияны дамытудың экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын, жергілікті бюджет пен олардың орындалуы туралы есепті бекіту

б) жергілікті әкімшілік-территориалдық құрылғы мәселелерін шешу

в) заңмен маслихат өкілеттігіне жатқызылған мәселелер бойынша жергілікті атқарушы органдар жетекшілерінің есептерін қарастыру

г) тұрақты комиссияны және маслихаттың өзге де жұмыс органдарын құру, олардың іс-әрекеті жөнінде есептерді тыңдау, маслихат жұмысын ұйымдастырумен байланысты өзге мәселелерді шешу

д) Республика заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету бойынша өкілеттікті жүзеге асыру

е) жауаптардың барлығы дұрыс

8. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының құрылымын құру қағидалары:

а) муниципалдық құрылымды мақсатты бағдарлау қағидасы

б) қызметтерді горизонталды бөлу қағидасы

в) қызметтерді вертикалды бөлу қағидасы

г) бюджеттің бір деңгейлік қағидасы

д) жауаптардың барлығы дұрыс

9. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының бағдарламалық қызметі:

а) халық мүддесін қорғау

б) халық мүдделерін жүзеге асыру

10. Жергілікті өзін-өзі басқару органдары төмендегі негіздемелер бойынша жіктеледі:

а) құрылу тәсілі бойынша

б) тағайындалуы бойынша

в) иелік ету заттары бойынша

г) шешім қабылдау тәсілі бойынша

д) атқаратын қызметтер типі бойынша

е) жауаптардың барлығы дұрыс.
Әдістемелік ұсыныстар. Дайындықты ұсынылатын әдебиетті талдаудан бастау керек. Маслихаттың қызметтері мен өкілеттіктерін анықтаңдар. Жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың халықпен, сондай-ақ кәсіпкерлермен өзара байланыстары қалайша орнайтынын айқындаңдар. Құрылған глоссарий терминдерін жаттау.
Тақырып 6. Билік пен басқарудың өкілетті және атқарушы органдары іс-әрекетінің ұйымдық негіздері

СӨЖ тапсырмалары:

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
5. 
   Екінші семинарлық сабақ сұрақтары бойынша жекежобаларды дайындау
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:

1. 
   Маслихаттың негізгі іс-әрекет формасы ретінде сессия нені білдіреді? Оның қызметтерін атаңдар
   
2. 
   Маслихат хатшысы мен депутаттарының құқықтарын атаңдар
   
3. 
   Маслихат хатшысы мен депутаттарының міндеттері неден тұрады?
   
4. 
   Маслихаттың тұрақты және уақытша комиссиясының жұмысы қалайша ұйымдастырылады?
   
5. 
   Маслихаттың ревизиялық комиссиясының іс-әрекеті неден құралады?
   
6. 
   Маслихаттың территория халқымен тікелей және кері байланысы қалайшы ұйымдастырылады?
   
7. 
   Коллегияның қызметтері мен өкілеттіктерін атаңдар
   
8. 
   Жергілікті әкімшілік актілерін атаңдар.
   

Тапсырмалар

1. 
   Мемлекеттік кәсіпорын қолданылмайтын қойманы сату шешімін қабылдап, сәйкес хабарландыру жасап, өзіне тиімді сатып алушыны тапты. Алайда Поселкелік әкімшілік басшысы оның муниципалды меншікке сатылуы керек деген пікірді білдірді, себебі поселок халық үшін сатып алынатын өнімді сақтауда айтарлықтай қиындықтарға ие. Кәсіпорын жетекшісі әкімшілік ойымен келіспейді. Аталмыш істі қалайша шешуге болады?
   
2. 
   Поселкелік әкімшілік ішкі істердің аудандық басшысына Әкімшілік басшысы бекіту үшін учаскелік инспектор лауазымына кандидатты бағыттау пікірін ұсынды. Бөлім басшысы поселкелік әкімшілік учаскелік инспектор жұмысын бақылай алады, бірақ оның лауазымына ішкі істер бөлімінің жетекшісі тағайындайды деді. Қалыптасқан жағдайда кімнің пікірі дұрыс?
   
3. 
   Қалалық маслихат шешімін орындамағаны үшін қала әкімі әкімшілік комиссияға жеке меншіктегі кірпіш зауытыынң директорын әкімшілік жауапкершілікке тарту жөнінде материалдарды жіберді. Ұсынылған материалды қарастыра отырып, әкімшілік комиссия зауыт директорын 50 минималды айлық жалақыға айыппұл салды. Комиссия шешімі мен әкім әрекеті заңға сәйкес жасалған ба?
   

Тестілік сұрақтар

1. 
   Маслихат сессиясының төрағасы:
   

б) маслихат депутаттарының ішінен сайланады

в) маслихат сессиясында ұйымдастыру-тағайындау қызметін жүзеге асырады

г) жауаптардың барлығы дұрыс

д) жауаптардың барлығы дұрыс емес

2. Егер сессияда төмендегілер болса, маслихат сессиясы заңды болып табылады:

а) маслихат депуттарының жалпы санының жартысы болса

б) маслихат депуттарының жалпы санының үштен екі бөлігі болса

в) маслихаттың барлық депутаттары болса

г) маслихат депуттарының жалпы санынан тәуелсіз түрде маслихат хатшысы болса

д) маслихат депуттарының жалпы санының кем дегенде 10% болса

3. Маслихат хатшысының міндеттеріне кірмейді:

а) маслихат сессиясысының дайындығын және оның қарауына ұсынылатын сұрақтарды ұйымдастырып, дайындау

б) маслихат депуттарының өз өкілеттіктерін орындауына жәрдемдесу

в) депутат сұрауларын және депутат арыздарын қарастыруды бақылау

г) маслихат аппаратының іс-әрекетін басқару, оның қызметкерлерін лауазымға тағайындап, одан босату

д) маслихатқа сайлаушылар сұраулары және олар бойынша қабылданған шаралар жөніндегі ақпаратты ұсынбау

4. Маслихат депутатының өкілеттігі төмендегі жағдайларда мерзімінен бұрын тоқтатылады:

а) депутат лауазымы заңға сәйкес депутаттық міндеттерді орындаумен үйлесімділікте болмаса

б) депутатты әрекет қабілетсіз деген сот шешімі заң күшіне енсе

в) маслихат өкілеттігінң тоқтатылуы

г) себепсіз маслихат сессиясының пленарлық отырында үш реттен көп болмаса

д) жауаптардың барлығы дұрыс

5. Тұрақты комиссия саны төмендегіден аспауы керек:

а) 5

б)7

г) 8

6. Тұрақты комиссиялар төмендегіге құқылы емес:

а) Парламентке ұсыныс енгізуге

б) өздерінің өкілеттігіндегі мәселелер бойынша қорытынды жасау

в) маслихат сессияларында өз өкілеттігіндегі мәселелер бойынша баяндама жасау

г) өз өкілеттігі шеңберінде маслихатқа жергілікті атқарушы органдар жетекшілерінің есептерін тыңдау туралы ұсыныс енгізуге

д) комиссия жұмысына маслихаттың өзге депуттатарын тарту, сондай-ақ мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдараның, ұйымдардың өкілдері мен азаматтарды тарту

7. Ревизиялық комиссияны не үшін тағайындайды:

а) әкімшілік іс-әрекетін бақылау үшін

б) жергілікт бюджеттің орындалуын бақылау үшін

в) маслихат хатшысының іс-әрекетін бақылау үшін

г) азаматтар құқықтарының орындалуын бақылау үшін

д) парақорлық құқық бұзушылықтарды бақылау үшін

8. Ревизиялар өткізіледі:

а) жылына бір реттен кем емес

б) жылына бір реттеен жиі емес

в) айына бңр реттен кем емес

г) айына бір реттен жиі емес

д) 5 жылда бір рет

9. Маслихат сессиясының төрағасы:

а) маслихат сессиясын шақырту туралы шешім қабылдайды

б) маслихат сессиясын дайындауды басқарады, сессияның күн тәртібін құрайды

в) маслихат сессиясының отырысын жүзеге асырады, маслихат регламентінің сақталуын қамтамасыз етеді

г) маслихат шешімдерін, хаттамаларға, өзге құжаттарға қол қояды

д) жауаптардың барлығы дұрыс

10. Өз өкілеттігі шеңберіндегі мәселелер бойынша шығаратын маслихат актілері:

а) маслихат шешімдері

б) заң актілері

в) ішкі заң актілері

г) әкімшілк тағайындаулары

д) жауаптардың барлығы дұрыс


Әдістемелік ұсыныстар. Дайындықты ұсынылатын әдебиетті талдаудан бастау керек. Жергілікті басқару органдарының қызметтерін, құқықтарын және міндеттерін нақты анықтаңдар. Әкімшілік пен маслихаттар арасындағы өкілеттікті бөліп қарастырыңдар. Маслихат іс-әрекетін жүзеег асырудың негізгі формаларын талдаңдар.
Тақырып 7. Жергілікті басқару органдарының жұмысындағы жоспарлау

СӨЖ тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
5. 
   Семинарлық сабақ сұрақтары бойынша презентация дайындау
   
6. 
   Шаруашылық оқиғаға дайындалу
   

1. 
   Жоспарлауды жүзеге асыру формалары мен әдістерінің өзгеруіне не себеп болды?
   
2. 
   Қазақстанның 1992 жылғы экономикалық және әлеуметтік даму болжамының негізгі басымдылықтарын атаңдар.
   
3. 
   Облыстардың алғашқы қаржы-несиелік балнстары қандай болды?
   
4. 
   1994 жылы болжамдарды құрудан индикативті жоспарларды өңдеуге көшу қалайша жүзеге асырылды?
   
5. 
   Республикалық индикативтік жоспар қандай бөлімдерден тұрады?
   
6. 
   Әлеуметтік-экономикалық дамудың мемлекеттік реттеушілеріне не жатады?
   
7. 
   Облыстың индикативтік жоспары қандай тараулардан құралады?
   

1. 
   Соңғы 3-5 жылдағы Қарағанды облысының статистикалық мәліметтері бойынша келесі жылға болжам-жоспар құраңдар.
   
2. 
   Соңғы жылдардағы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының индикативтік жоспарларына талдау жасаңдар.
   

1. 
   Индикативтік жоспар мынадай құжат болып табылады:
   

б) орталық және жергілікті атқарушы органдардың іс-әрекеттерін анықтайтын;

в) ҚР стратегиялық жоспарлары, ҚР Президентінің ел халқына Жолдауы, ҚР Үкіметінің бағдарламасына сәйкес жоспарлы кезеңге экономиканың жеке және мемлекеттік секторларының дамуы үшін, сондай-ақ Қазақстан халқының әл-ауқатының өсімі үшін қолайлы жағдай жасау бойынша өзге мемлекеттік органдардың әрекеттерін анықтайтын;

г) әлеуметтік-экономикалық дамудың мемлекеттік реттеуіштерінің көрсеткіштері мен тізімін қамтитын;

д) жауаптардың барлығы дұрыс.

2. Әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштерінің нақты тізімі қандай өкілетті органмен анықталады:

а) Қазақстан Республикасының экономика және сауда-саттық министрлігімен

б) Қазақстан Республикасының қаржы министрілігімен

в) Қазақстан Республикасының Ұлттық банкімен

г) жауаптардың барлығы дұрыс

3. Көзделген мақсаттарға қол жеткізу үшін шаруашылық субъектілердің экономикалық іс-әрекетіне ықпалын реттеуші негізгі құралдар:

а) Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы

б) құқықтық реттеуіштер мен экономикалық тетіктер жүйесі

в) Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің Қаулылары

г) индикативті даму жоспарлары

д) ақша-несие саясатының құралдары

4. Индикативті жоспарлау:

а) әлемдік және отандық экономиканың, сыртқы, ішкі тауарлық және қаржылық нарықтардың даму болжамы мен экономикалық талдауына негізделеді

б) ел экономикасы мен оның аймақтары дамуының қарқындылығын қамтамасыз етеді

в) жоспарлы кезеңдегі Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму мәселелерін шешу барысында кешенді тәсілдемені қамтамасыз етеді

г) аймақаралық бірігудің дамуына және халық табысының артуына ықпал етеді

д) әрекет етуші нарықтық механизмдер көмегімен экономиканың өзін-өзі реттеуінің жоғары деңгейін қамтамасыз етеді

5. Әлеуметтік-экономикалық дамудың мемлекеттік реттеуіштеріне жатпайды:

а) табиғи монополиялардың өнімдері мен қызметтеріне тарифтер динамикасы

б) жалақының, зейнетақының, мемлекеттік жәрдемақылардың, күн көріс минимумының минималды жалақылары

в) тауарлар мен қызметтер импортына кедендік тарифтердің өзгеруі

г) жұмыс күші экспортына квоталар

д) өнім өндіруге стандарттар

6. Облыстың инликативтік жоспары келесі тараулардан тұрады:

а) облыстың әлеуметтік-экономикалық даму жағдайы мен перспективасы туралы баяндамадан

б) облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуының маңызды көрсеткіштерінің болжамы

в) әрекет етуші және өңделетін аймақтық бағдарламалардың тізімінен

г) салалық және аймақтық бағдарламалар шеңберінде әрекет ететін және өңделетін жергілікті инвестициялық жобалардың тізімінен

д) жауаптардың барлығы дұрыс

7. Республикалық индикативті жоспарды өңдеудің алғашқы кезеңінде:

а) алдағы қаржылық жылға республикалық және жергілікті бюджеттердің жобаларын, алдағы үш жылдық кезеңге мемлекеттік бюджеттің болжамды көрсеткіштерін құраудың негізі болып табылатын Республикалық индикативтік жоспардың жобасы өңделеді

б) ел экономикасы дамуының болжамды бағалауларын нақтылау, бюджеттік комиссияда қарастырғаннан кейін тарауларды түзету жүзеге асады

8. Республикалық индикативтік жоспар Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі:

а) жоспарлыдан алдыңғы жылдың 1 қыркүйек айына дейін

б) жоспарлыдан алдыңғы жылдың 1 қаңтар айында дейін

в) жоспарлыдан алдыңғы жылдың 1 желтоқсан айында дейін

г) жоспарлыдан 1 жыл бұрын

д) жоспарлыдан алдыңғы жылдың 31 желтоқсан айына дейін

9. Ұлттық компаниялар жыл сайын өз дамуының жоспарын мынадай мерзімге өңдейді:

а) үш жылға

б) жыл сайын

в) бес жылға

г) жылжымалы негізде бес жылға

д) 10 жылға

10. Индикативтік жоспрлардың орындалуына бақылауды жүзеге асырады:

а) Қазақстан Республикасының экономика және сауда-саттық министрлігі

б) Қазақстан Республикасының қаржы министрлігі

в) Қазақстан Республикасының ұлттық банкі

г) ҚР Президенті

д) ҚР Премьер – министрі
Әдістемелік нұсқаулар. Семинарға дайындықты ұсынылатын әдебиетті талдаудан бастау керек. Жоспарлау мен болжамдау мәнін талдап, сондай-ақ оларды жүзеге асыру әдістері мен формаларын қарастырыңдар. Қазақстан республикасындағы жоспарлаудағы өзгерістерге талдау жасаңдар. Жергілікті әкімшілік балнстарының қалайша құрылатынына назар аударыңдар.
Тақырып 8. Жергілікті басқару органдары іс-әрекетінің материалдық-қаржылық негізі

СӨЖ тапсырмалары:

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
5. 
   тақырып бойынша глоссарий құру
   

1. 
   Жергілікті бюджет деген не?
   
2. 
   Жергілікті бюджеттерді құру және атқару принциптері қандай?
   
3. 
   Бюджеттік реттеу саласындағы маслихаттар мен жергілікті әкімшіліктің өкілеттігі қандай?
   
4. 
   Жергілікті бюджеттердің бекітілген және реттеуші табыстары нені білдіреді?
   
5. 
   Дотация, субсидия мен ссудалардың айырмашылықтары қандай?
   
6. 
   Жергілікті бюджет шығыстарының баптары қандай?
   
7. 
   Бюджетаралық қатынастарға сипаттама беріңдер
   
8. 
   Коммуналды меншік деген нені білдіреді?
   
9. 
   Коммуналды меншікті басқару саласындағы жергілікті органдардың өкілеттіктері қандай?
   
10. 
    Муниципалды объектілерді құру, сатып алу, пайдалану және жалға беру тәртібі қандай?
    

1. 
   ҚР Азаматтық кодексі, ҚР Конституциясы мен өзге заңдар негізінде төмендегілерге жататын мүліктің түрлерін атаңдар:
   

б) коммуналды меншікке және өзге меншік түрлеріне жатқызылады;

в) коммуналды меншікке жатқызылмайды.

2. Коммуналды меншікті құрудың негізгі тәсілдерін атап, мысал келтіріңдер. Коммуналды меншікті азайтудың негізгі тәсілдерін атап, мысал келтіріңдер. Осы процестерге талдау жасаңдар.

3. Өздеріңіз тұратын муниципалды құрылғы бойынша төмендегі кестені толтырып, сіздің ойыңызша, сіздің муниципалды құрылғыңыз үшін неғұрлым тиімді болып табылатын муниципалды шаруашылық моделін анықтаңыз.

Муниципалдық құрылым жағдайын бағалау критериялары	Муниципалдық құрылымның сипаттамалары
Қаржы-экономикалық саладағы жергілікті өзін-өзі басқару органының өкілеттіктері
Муниципалдық құрылымның ресурстары
Халықтың салыққабілеттігі
Муниципалды кадрлардың дайындық деңгейі

4. 
   Коммуналды меншік болып табылмайтын кәсіпорындарға қатысты өкілеттікке ие коммуналды меншік кәсіпорындарына қарағанда жергілікті өзін-өзі басқару органдарының өкілеттіктерін салыстырыңдар.
   
5. 
   Қала әкімі «Меркурий» кооперативіне жеңілдікті салық салу туралы қаулыны қабылдады. Оған сәйкес кооператив салыққа 100% мөлшерінде жеңілдік алады. Әкімшілік басшысының қаулысы заңды ма? Қандай заңдылық түрлері бұзылған болатын?
   
6. 
   Қалалық әкімшілік өткізілген арнайы тексеріс барысында коммуналды меншіктегі өнеркәсіптік кәспорындардың бірі алынған табыстардан 200 млн. теңгені жасырғанын анықтай отырып, анықталған соманы бюджеттен тыс қорларға аударуды ұйғарды. Кеңестің осылайша әрекет жасауы заңды ма?
   

1. 
   Жергілікті мемлекеттік басқару іс-әрекетінің экономикалық және қаржылық негізін мыналар құрайды:
   

б) коммуналды заңды тұлға атындағы мүлік

в) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес коммуналды меншіктегі өзге мүлік

г) жауаптардың барлығы дұрыс

2. Жергілікті бюджеттердің қызметтеріне жатпайды:

а) ақшалай қорларды құрау

б) биліктің жергілікті органдарының іс-әрекетін қаржылық қамтамасыз ету

в) халық шаруашылығының салалары арасында ақшалай қорларды бөлу және пайдалану

г) осы билік органдарына жауап беретін кәсіпорындарды,ұйымдар мен мекемелерді қаржылық қамтамасыз ету

д) осы билік органдарына жауап беретін кәсіпорындарды,ұйымдар мен мекемелердің қаржы-шаруашылық іс-әрекетін бақылау

3. Меншік табыстарға жатпайды:

а) мүлік салығы

б) табиғи ресурстарды пайдаланғаны үшін төлемдер

в) жер салығы

г) акциздер

д) жер үшін жалғалық ақы

4. Реттеуші табыстарға жатпайды:

а) табыс салығы

б) жеке тұлғалардың табыс салығы

в) ҚҚС

д) акциздер

5. Муниципалды бюджеттен тыс қор келесі қайнар көздер есебінен құрыла алмайды:

а) аукциондардан түскен табыстар

б) қоршаған ортаны ластағаны үшін айыппұлдар

в) табиғи ресурстарды тиімді пайдаланбай және өзге ережелерді бұзғаны үшін алынатын айыппұл

г) жеке және заңды тұлғалардың мәжбүрлі салымдары

д) муниципалды меншіктегі тарих ескерткіштерін бұзғаны үшін айыппұлдар

е) әкімшілік құқық бұзушылық үшін айыппұлдар

6. Муниципалды меншік құрамына кірмеуге тиіс:

а) жергілікті бюджет қаражаттары, бюджеттен тыс қорлар

б) бағынышты территориядағы кәсіпорын мүліктері

в) муниципалды меншіктегі табиғи ресурстар мен муниципалды жерлер

г) муниципалды банктер және өзге қаржы-несиелік ұйымдар

д) муниципалды білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет пен спорт мекемелері

7. Муниципалдық құрылымдағы жергілікті өзін-өзі басқару органдары муниципалды меншік объектілерін жеке және заңды тұлғаларға уақытша немесе тұрақты пайдалануға беруге құқылы:

а) дұрыс

б) дұрыс емес

8. Муниципалдық меншіктің жалға берушісі бола алады:

а) мүлікті басқару комитеті

б) муниципалды меншікті басқару департаменті

в) техникалық түгендеу бюросы

г) қалалық маслихат

д) облыстық әкімшілік

9. Субсидия – бұл:

а) жергілікті билік органдарына, заңды және жеке тұлғаларға мемлекеттік бюджет қаражаттары есебінен мемлекетпен берілетін ақшалай формадағы жәрдемақы

б) белгілі шараны, объектіні мақсатты қаржыландыру үшін орталық органдармен бөлінетін ақшалай жәрдемақы

в) қайтарымсыз және қайтарымды негізде төменгі деңгейдегі бюджетке немес заңды тұлғаға берілетін, бірақ мақсатты пайдалабай жағдайында сәйкес бюджетке қайтарылатын бюджеттік қаражаттар

г) егер бекітілген және реттеуші табыстар төменгі территориалды деңгейдің минималды бюджетін құру үшін жеткіліксіз болса, жоғарғы деңгей бюджетінен бөлінетін сома

д) жауаптардың барлығы дұрыс

10. Төмендегілердің қайсысы ведомствалық бағыныштылықта болады:

а) тұрғын үй қоры

б) коммуналды кәсіпорындар

в) балалардың мектепке дейінгі мекемелері

г) лагерьлер, демалыс үйлері, санаториялар

д) жауаптардың барлығы дұрыс

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
5. 
   Мәселелік сұрақтарға жауап беруге дайындалу
   
6. 
   Теле-көпір-семинарға дайындалу
   
7. 
   «Қазақстанда муниципалды құнды қағаздар нарығының туындауы мен дамуы» тақырыбына реферат жазу
   

1. 
   Жергілікті бюджет тапшылығы нені білдіреді?
   
2. 
   Жергілікті бюджет тапшылығының себептері мен салдарлары қандай?
   
3. 
   Муниципалды жергілікті қарыздарға сипаттама беріңдер
   
4. 
   Инвестициялық, әлеуметтік, бюджеттік займдар нені білдіреді? Олардың айырмашылықтары қандай?
   
5. 
   Тәуекелдердің қандай түрлерін білесіздер
   
6. 
   Муниципалды кәсіпорындарды коммерциялық негізге ауыстыру қалайша жүзеге асырылады?
   

1. 
   Облыстар бойынша бюджеттің орындалуына талдау жасап, статистикалық мәліметтер негізінде соңғы 3-5 жылға тренд құраңдар («ҚР Қаржысы» статистикалық жиыны, сондай-ақ ҚР қаржы министрілігінің статистикалық бюллетені). Қорытынды жасаңдар.
   
2. 
   Кестені толтырыңдар:
   

Займ түрі	Жағымды жақтары	Теріс жақтары	Тиімділігі	Қолдану жиілігі

3. 
   Инвестиция тарту үшін Сіздің ойыңызша 5 неғұрлым тиімді ынталарды жазыңыз.
   

1. 
   Тәуекел – бұл:
   

б) жағымсыз салдарларды білдіретін іс-әрекеттің жағдайлық сипаттамасы

в) қателік немесе табыстың ьаламалы нұсқаларын білдіретін іс-әрекеттің жағдайлық сипаттамасы

г) муниципалдық басқарудың ажырамас бөлігі

д) жауаптардың барлығы дұрыс

2. Тәуекелдің басқарылатын факторлары:

а) экономикалық және саяси жағдайдың тұрақсыздығы

б) жағымсыз сыртқыэкономикалық жағдайлар

в) құқықтық базаның тұрақсыздығы

г) лауазымды тұлғалардың заңсыз әрекеттері

д) бизнес ақпараттың жеткіліксіздігі

3. Тәуекелдердің жіктемесіне жатпайды:

а) катастрофалық

б) сындық

в) болмайтын

г) болатын

д) дұрыс жауабы жоқ

4. Муниципалдық займды орындауға конкурсты өткізу қағидаларына төмендегілердің қайсысы жатқызылмайды:

а) муниципалдық құрылымның бюджеттік және бюджеттен тыс қаражаттарының максималды үнемділігі мен тиімділігін қамтамасыз ету

б) муниципалдық тапсырысты орындаушылар арасында дұрыс бәсекелестіктің дамуы

в) муниципалдық қаржылар шығындарының негізділігін және объективтілігін қамтамасыз ету, олардың орындалуының максималды ашықтығына қол жеткізу

г) жабық конкурсты өткізу

д) мунипалдық құрылымдағы атқарушыларды қолдау

5. Конкурсты өткізу ілеспелілігі мынадан тұрады:

а) дайындық кезеңнен

б) бағалау кезеңінен

в) нәтижелік кезеңнен

г) жауаптардың барлығы дұрыс

6. Конкурсты ұтқан тұлғамен муниципалдық тапсырыс шарты жасалады:

а) дайындық кезеңінде

б) бағалау кезеңінде

в) нәтижелі кезеңде

г) тендерді өткізу кезеңінде

1. 
   Әдістемелік ұсыныстар. Семинарлық сабаққа дйындықты ұсынылатын әдебиетті талдаудан бастау керек. Жергілікті бюджеттер тапшылығынң мәнін, себептерін және салдарларын талдаңдар. Муниципалды қарыздарды құру процесін қарастырыңдар. Займ түрлері мен олардың айырмашылықтарын талдаңдар. Эмитенттер мен инвесторлар.
   

«Қарағанды облысындағы нарықтар: түрлері, даму деңгейі, перспективалары»

2. 
   тақырып бойынша қосымша глоссарий құру
   
3. 
   Семинар-жарысқа дайындалу
   

1. 
   «Ээкономикалық механизм» категориясына анықтама беріңдер
   
2. 
   Территорияның экономикалық дамуының негізгі мақсаттары, мәселелері мен қағидалары қандай?
   
3. 
   Жаңа мотивациялар мен шаруашылық субъектілердің әрекеті ету стилі қалай қалыптасады?
   
4. 
   Муниципалдық шаруашылық құрылымындағы шаруашылық және әлеуметтік кешендерді атаңдар
   
5. 
   Аймақтық нарықтарды атаңдар
   
6. 
   Территорияның экономикалық даму маркетингті нені білдіреді?
   

1. 
   Муниципалды менеджментте маркетинг құралдарының қолданылуына қатысты мақсаттар бұтағын құрыңдар
   
2. 
   Қарағанды облысы деңгейінде ұдайы өндіріс кезеңдерінің қандай түрлері жоқ немес нашар дамығанына талдау жасаңдар
   
3. 
   Қызмет ету болашағы мен әрі қарай дамуына қатысты аймақтық нарықты зерттеу жобасын құрыңдар.
   

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   «Билікті бөлу және орталықсыздандыру: болуы мүмкін және мүмкін емес?» тақырыбына дебат өткізу
   

1. 
   «Регионализм» мен «централизм» түсініктерінің мәне неде?
   
2. 
   Қазақстан Республикасында «регионализм» мен «централизмнің» пайда болу себептері қандай?
   
3. 
   Аймақ құқықтарын атаңдар
   
4. 
   Аймақтық даму саласында республикалық басқару органдары қандай мәселелерді шешеді?
   
5. 
   территориалды басқарудың жергілікті органдары қандай мәселелерді шешеді?
   

1. 
   Биліктің республикалық және аймақтық органдарының құқықтары мен міндеттерін бөлудегі өзгерістер кестесін тұрғызыңдар.
   
2. 
   Аймақтық даму саласындағы республикалық басқару органдарының өкілеттіктері тізімінен жергілікті басқару органдарына қатыстысын бөліп көрсетіңіз. Өз қалауыңызды негіздеңіз.
   
3. 
   Тақырып бойынша 5 жауаптар нұсқасы бар 10 тест құраңдар.
   

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
5. 
   Пресс-конференцияға дайындалу
   
6. 
   Маслихаттың семинар-отырысына дайындалу
   

1. 
   Аймақтық саясаттың мақсаттары қандай?
   
2. 
   ҚР-да аймақтық саясатты құру қағидаларын атаңдар.
   
3. 
   2010 жылға дейінгі аймақтар дамуының стратегиялық бағдарламасының негізгі басымдылықтары мен негізгі кезеңдерін атаңдар.
   
4. 
   ҚР аймақтық саясатының мақсаттарын, басымдылықтары мен тұжырымдамасы кезеңдерін атаңдар
   
5. 
   Сіз реформаларды тереңдету бойынша қандай аймақтық бағдарламалар мен жоспарларды білесіз?
   
6. 
   Арнайы экономикалық зоналар деген не?
   
7. 
   Қазіргі уақытта ҚР-да қандай АЭЗ әрекет етеді?
   
8. 
   Әкімдер іс-әрекетін қалайшы бағалауға болады?
   
9. 
   Аймақтар типологиясы ненің негізінде жүзеге асырылады?
   

1. 
   Соңғы жылғы статистикалық мәліметтер негізінде кестені толтырыңдар:
   

2. 
   Келесі сызба бойынша «Қазақстандағы аймақтар типологиясы» кестесін құраңдар:
   

1. 
   Аймақтық саясаттың дәстүрлі мәселелері тобына жатпайды:
   

б) шағын қалалар мен ауылдардың депрессиялық жағдайын жою, ауылдағы жоғалтылған өмірлік ортаны қалпына келтіру, жергілікті өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту

в) шикізаттық маманданған, экстремалды табиғи ресурстарға ие аймақтардағы әлеуметтік-экономикалық жағдайды тұрақтандыру

г) жергілікті билік органдары жұмыскерлері мен мамандарды аймақтық басқару формасына үйрету

д) аймақаралық, аймақтық және ішкі аймақтық инфрақұрылымдық жүйелерді дамыту (көлік, байланыс, ақпарат)

2. Мемлекеттің аймақтық және аймақішілік дамуды реттеуге тікелей қатысуының негізгі формалары:

а) республикалық бюджет есебінен қаржыландырылатын мемлекеттік аймақтық бағдарламалар

б) ерекше маңызды құрылымды құраушы инвестициялық жобалар

в) келісім-шарттық жүйе арқылы өнімді жабдықтауға тапсырыстарды орналастыру

г) жауаптардың барлығы дұрыс

д) жауаптардың барлығы дұрыс емес.

3. Аймақтық саясат қағидалаы болып табылмайды:

а) аймақтар іс-әрекетінің сыртқы саясаттың негізгі қағидаларымен және мемлекеттің сыртқыэкономикалық іс-әрекетімен келісімділігі

б) аймақаралық еңбек бөлінісі мен өндіріс интеграциясы негізінде шаруашылық субъектілердің өзара байланысы

в) аймақтардың территорияның әлеуметтік-экономикалық даму мәселелерін шешуде республикалық бліктен экономикалық тәуелділігі

г) аймақ халқын әлеуметтік нормативтер және кепілдіктермен қамтамасыз ету

д) аймақтық органдардың халықөмірінің деңгейі мен сапасына, материалды-шикізаттық, жер, су, өзге ресурстарды тиімді пайдалануына жауапкершілігі

4. Аймақтық саясаттың бағыттарына жатпайды:

а) өндірісті қолдып, сыртқы және ішкі нарықтарда сұранысқа ие өнім көлемін шығаруды арттыру

б) экономикалық және экологиялық бақылауды күшейтумен экономикалық болашағы жоқ өндірістерге инвестициялық салымдар

в) капиталды шоғырландыру және ірі кәсіпорындарда өндірістік іс-әрекетті жандандыру мақсатында технологиялық өзара байланысты жаңа ұйымдық құрылымдарды құру

г) халықтың жұмысбастылық деңгейін сақтау және жаңа жұмыс орындарын құру, тауар ұсынысын арттыру мақсатында жергілікті кәсіпкерлікті, әсіресе шағын және орта бизнестің дамуын қолдау

д) аймақтың қаржылық ресурстарын, жинақтарды шоғырландыруға және оларды инвестицияларға тиімді түрде айналдыруға қабілетті институционалды инвесторлар жүйесін құру

5. Табыстары орташа республикалық табыстар деңгейінен асатын аймақтарға мыналар жатады:

а) Атырау, Жезқазған, Солтүстік-Қазақстан облыстары

б) Ақмола, Ақтөбе, Шығыс-Қазақстан, қарағанды, Маңғыстау, Павлодар облыстары мен Алматы қаласы

в) Ақмола, Шығыс-Қазақстан, Маңғыстау, Павлодар облыстары, Алматы қаласы

г) Қарағанды, Ақтөбе, Маңғыстау, Павлодар облыстары, Алматы және Астана қалалары

д) Алматы, Жамбыл, Батыс-Қазақстан, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан облыстары

6. Аймақішілік басымдылықтарды анықтау және нарықтық процестерді жүзеге асыру механизмдерін нақтылау мақсатында төмендегі қағида бойынша типология қолданылады:

а) аймақтардың даму деңгейі

б) аймақтардың мамандануы

в) аймақтардағы халықтың жан басына шаққандағы ЖІӨ

г) ЖҰӨ мен ЖІӨ ара-қатынасы

д) жауаптардың барлығы дұрыс

7. Ғылыми-өндірістік потенциалы жоғары аймақтар экономикасын реформалаудың басымды бағыттарына жатпайды:

а) технико-экономикалық алға жылжу және шетелдік инвестицияларды қалыптастыру базасы ретінде ірі өндірістік потенциалды әрі қарай қайта құру

б) жаңа технологиялар негізінде (электроника құралдары, ақпараттандыру, автоматтандырылған құрылғыларды шығару) жаңа өнімдерді, машиналар мен құрал-жабдықтарды шығаруды ұйымдастыру

в) өндірістің өрлеуі мен жандануын қамтамасыз ететін алдағы салалық өнеркәсіптердің ірі кәсіпорындарды басқарудың жаңа ұйымдық формасын құру

г) кәсіпорындарды отандық және шетелдік фирмаларға беру, шетелдік консалтингтік фирмалар мен мамандарды тарту, өндірістік және әлеуметтік инфрақұұрылымды территориалдық ұйымдастырудың рационалды деңгейін қалыптастыру, тұтыну нарығын баластау бойынша материалдық базаны құру

д) әлемдік стандарттарға жауап беретін және отандық, сондай-ақ шетелдік инвесторлар үшін қолайлы инвестициялық ахуалды қамтамасыз ететін жоғары дамыған өндірістік, әлеуметтік және нарықтық инфрақұрылымды құру (қонақүй, офис ғимараттарын, әуежайларды, байланыс желілерін салу және т.б.)

8. Аймақтардың мамандану қағидасы бойынша сыналар бөліп қарастырылады:

а) стратегиялық сипаттағы минералды ресурс қорларына, ғылыми-өндірістік потенциалды дамытудың интенсивті қарқынына ие, бірақ ауылдарға қатыс

в) агроөнеркәсіптік кешендері елдің азық-түлік қорын құрауда алдыңғы қатарлы болып табылатын аймақтар

г) экстремалды жер қабаты-климаттық, әлеуметтік-экономикалық жағдайларға,рационалды емес шаруашылық құрылымына, экологиялық дағдарыс аудандарына ие депрессиялық аймақтар

д) жауаптардың барлығы дұрыс

9. Аймақ экономикасын дамыту және қайта құру бағдарламасына енгізілген салалардағы кәсіпорындарды инвестициялау егер кәсіпорын төмендегідей болса ғана жүзеге асырылады:

а) аймақ үшін қосымша табысты құраса

б) кәсіпорында өндірістік еңбек өсімін қамтамасыз ете отырып және оның бәсекеқабілеттілігін арттыра отырып, өндірісті рационалды пайдаланса

в) аймақтардағы импорттың орнын басуды қамтамасыз етсе

г) жауаптардың барлығы дұрыс

10. Ең алдымен, инвестициялар мыналар үшін бөлінуі керек:

а) аймақтың сату және ресурстар нарығымен байланысын қамтамасыз ететін көлік инфрақұрылымын құру

б) электр энергиясымен, сумен, жылумен тұрақты жабдықтау

в) білікті кадрларды дайындайтын білім беру жүйесін дамытып, денсаулық саутау қызметтерімен қамтамасыз ету

г) ғылыми зерттеулердің ашықтығы, инновациялар мен технологияны тиімді пайдалану

д) жауаптардың барлығы дұрыс
Әдістемелік ұсыныстар. Семинарлық сабаққа дйындықты ұсынылатын әдебиетті талдаудан бастау керек.Аймақтық саясат саласындағы мемлекеттік бағдарламаларға ерекше назар аудару. Ең алдымен, аймақтық саясаттың мәнін, қағидалары мен мәселелерін зерттеу. Аймақтық саясаттың негізгі басымдылықтарын зерттеуге ерекше назар аудару.
Тақырып 13. Аймақтардағы экономикалық реформалар процесін басқару

СӨЖ тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Төмендегі тақырыптарға рефераттар жазу:
   

«Қарағанды облысында меншікті мемлекет иелігінен шығару және жекешелендіру», «Қазақстан аймақтарында кәсіпкерлікті қолдау»

«Қарағанды облысының қаржылық секторын дамыту»

«Қарағанды облысының нарықтық инфрақұрылымын дамыту».

1. 
   Аймақтық саясатты реформалаудың мәні неде?
   
2. 
   Аймақтық экономиканы реформалаудың себептері қандай?
   
3. 
   Нарықтық қатынастарды қалыптастырудың аймақтық ерекшеліктеріне ықпал ететін факторларды атаңдар.
   
4. 
   ҚР аймақтарында бәсекелік ортаны қалыптастыру қалайша жүзеге асырылады?
   
5. 
   ҚР аймақтарындағы меншікті мемлекет иелігінен шығару және жекешелендіру ерекшеліктерін атаңдар
   
6. 
   ҚР аймақтарында кәсіпкерлікті қолдау қандай жолдармен жүзеге асырылады?
   
7. 
   ҚР аймақтарында қаржылық секторды дамыту кезеңдерін атаңдар
   
8. 
   ҚР аймақтарында нарықтық ортаны қалыптастыру мәселелерін атаңдар
   

1. 
   Кестені толтырыңдар:
   

2. 
   Кестені толтырыңдар:
   

3. 
   Тақырып бойынша 5 жауаптар нұсқасы бар 10 тестілік сұрақтар құраңдар.
   

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру
   
5. 
   «Ми шабуылы» семинарына дайындалу
   
6. 
   Семинарлық сабақ сұрақтары бойынша топтық жобалар құрастыру
   
7. 
   Ғылыми кеңестің отырыс семинарына дайындалу
   

1. 
   Республикадағы қандай аймақтар қандай критериялар бойынша алшақ аудандарға жатқызылады?
   
2. 
   ҚР алшақ аудандарында қандай негізгі проблемаларды білесіз?
   
3. 
   «Депрессиялық аудандар мен қалалар» нені білдіреді?
   
4. 
   ҚР «депрессиялық аудандары мен шағын қалаларының» экономикасында және әлеуметтік саласында қандай проблемалар бар?
   

1. 
   Тақырып бойынша 5 жауаптар нұсқасы бар 10 сұрақ немесе 15 сөзден тұратын кроссворд құраңдар.
   
2. 
   Депрессиялық аудандардың аймақтық мәселелерін шешуге бағытталған мемлекеттік бағдарламаларды атаңдар
   
3. 
   12 тақырыптың 2 тапсырмасының кестесін толтырыңдар
   

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылау сұрақтарына жауап беру
   
3. 
   Ұсынылған тапсырмаларды орындау
   
4. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
5. 
   тақырып бойынша қосымша глоссарий құру
   
6. 
   семинарлық сабақ сұрақтары бойынша презентация дайындау
   

1. 
   Фрациядағы жергілікті басқару мен өзін-өзі басқарудың орталықтануының жоғарғы дәрежесінің себептерін атаңдар
   
2. 
   Француздық аймақтардың ұйымдық құрылымына сипаттама беріңдер
   
3. 
   Франциядағы жергілікті басқару аппаратының ерекшеліктері қандай?
   
4. 
   Италиядағы әкімшілік-территориялық құрылым қандай?
   
5. 
   Италиядағы экономиканы мемлекеттік реттеу қалайша жүзеге асырылады?
   
6. 
   Германиядағы мемлекеттік басқару субъектілеріне не жатады?
   
7. 
   АҚШ-ғы қандай аймақтық бағдарламаларды Сіз білесіз?
   
8. 
   Ресей Федерациясындағы суниципалдық басқару ерекшеліктерін атаңдар.
   

1. 
   Түрлі елдердегі және Қазақстан Республикасындағы муниципалдық басқару жүйлерінің кемшіліктері мен артықшылықтарына салыстырмалы кесте құраңдар.
   

1. 
   Контрассигнатура – бұл:
   

б) ел басының актісіне нормативтік күш беретін үкімет төрағасының қолтаңбасы

в) ел басының заңдарға қол қою құқығы

г) ел басының жоғары мемлекеттік лауазымдарға тағайындау құқығы

2.Ассиметриялық федерация дегеніміз:

а) федерация субъектілері түрлі мәртебелер мен құқықтарға ие

б) федерациялар субъектілерге қарағанда жоғары өкілеттікке ие

в) субъектілер федерацияға қарағанда жоғары өкілеттікке ие

г) мемлекеттік құрылым ұлттық-территориялық қағидаға негізделген

3. Жергілікті өзін-өзі бақсраудың Еуропалық хартиясы қабылданған:

а) Еуропалық одақ парламентімен

б) Еуропарламентпен

в) Еуропа кеңесімен

г) Еуропадағы қауіпсіздік пен қызметтестік жөніндегі ұйыммен

4. Франциядағы аймақтар:

а) федерация субъектісі

б) ұлттық-мәдени автономия

в) өзін-өзі басқаратын әкімшілік*территориялық бірлік

г) департаменттің өзге атауы

5. Префект – бұл:

а) Италиядағы ел басы

б) Франциядағы үкімет шенеунігі

в) ГФР-ғы жергілікті өзін-өзі басқару басшысы

г) Ұлыбританиядағы әкім лауазымы

6. Маргарэт Тэтчер:

а) қалалық графтылықты құрды

б) жергілікті басқару органдарының өкілеттігін қысқартты

в) жергілікті өзін-өзі басқаруды жойды

г) графтылықтар кеңестерін күшейтті

7. Легислатура – бұл:

а) Франциядағы өзін-өзі басқарудың саулау органы

б) ел басының заңдарға қол қою құқығы

в) орталық әкімшілік бөлімшесі

г) штаттың заң шығарушы органы

8. Магистрат жүйесі нені білдіреді:

а) әкімді тікелей сайлау

б) коллегиалды атқарушы билікті

в) жергілікті шенеуніктерді жоғарыдан тағайындау

г) жергілікті өзін-өзі басқару органдарының ерекше қаржылық өкілеттіктері

9. Делегирленген заңнама – бұл:

а) парламенттің өз өкілеттігін үкіметке беруі

б) үкіметтің өз өкілеттіктерін парламентке беруі

в) парламенттің өз өкілеттігін халыққа беруі

г) ел басының өз өкілеттіктерін үкіметке беруі

10. АҚШ-ғы арнайы округтер:

а) әскери-территориялық бөлініс бірлігі

б) үнді резервацияларының өзгеше атауы

в) федералды территориялар

г) функционалды өзін-өзі басқарушы территориялар

11. Батыс муниципалитеттерінің бюджетінің кіріс бөлігіндегі салықтар орташа мынаны құрайды:

а) 5-10%

б) 10-15%

в) 30-40%

г) 70-80%

12. Аталған актілердің біреуі делегирленген заңнама актісі болып табылмайды:

а) ордонанс

б) декрет-заң

в) үкімет қаулысы

г) билль

13. Префектурада қызмет ететін француз шенеунігі мынаған жатады:

а) мемлекеттік қызметкерге

б) жергілікті қызметкерге

в) медициналық қызметкерге

г) қызметкер болып табылмайды

14. РФ-да басқару формасы мынаған жақын:

а) АҚШ

в) Ұлыбритания

г) Франция

д) Канада

15. Ұлыбританиядағы қауымдастықтар палатасына сайлау өткізіледі:

а) мажоритарлық жүйе бойынша

б) пропорционалды жүйе бойынша

в) аралас форма бойынша

г) мұрагерлік қағида бойынша құрылады

16. ГФР-гі жер презумпциясы мынаны білдіреді:

а) өкілеттіктер ең алдымен жерлермен жүзеге асырылуы керек

б) жерлер мен федерациялар өкілеттіктері бөлінген

в) барлық жерлер бірдей мәртебеге ие

г) жерлердің федерациямен қызмет ету міндеті

17. ГФР-дың аталмыш әкімшілік-территориалдық бірлігінде өкілетті органдар жоқ:

а) қауымдастық

б) аудан

в) округ

18. Француз департаменттеріндегі өкілетті орган бұл:

а) аймақтық кеңес

б) генералды кеңес

в) муниципалды кеңес

г) мемлекеттік кеңес