ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жұмыстың өзектілігін дәлелдей отырып, оның құрамын сипаттағым келеді. Бұл жұмыс бес бөлімнен тұрады: кіріспе, негізгі бөлім, екінші бөлім, қорытынды және пайдаланған әдебиеттер. Кіріспе бөлімінде мен дипломдық жұмысымның қысқаша сипаттамасын бердім. Жұмыстың негізгі бөлігі бірнеше тармақтардан тұрады. Онда мен «Perfect aspect »-тің қалыптасуы мен қолданылуы, оның жіктелуі және т.б. сияқты мәселелерді талқыладым. Әдебиеттер бөлімінде мен осы жұмысты құрастыру кезінде қолданылған кейбір дереккөздерді атадым. Бұл тақырыпқа қатысты грамматикалық кітаптар мен мақалалар, бірқатар энциклопедиялар, кейбір практикалық дереккөздер қолдандым.
Барлық жерде мен «Perfect Tens» категориялары мен аспектілерін анықтадым. Мен сондай-ақ «Perfect aspect» формаларын және оны қандай жағдайларда қолдануға болатындығын жіктедім. «Perfect aspect» -тің қазақ тіліне аудармасын талқыладым. Бұл кезеңі өте қызықты және оны әлемнің көптеген грамматиктері талқылаған., Мінсіз уақыттар біршама күрделі уақыт қатынастарын көрсетеді және әдетте аяқталған әрекеттерді білдіру үшін пайдаланылады. Сөйлеу мен жазу ағылшын тіліндегіге қарағанда күрделірек. Нәтижесінде, біз ағылшын тілінің қажеттілігінен гөрі күрделірек жиіліктерді қолданамыз.
Күрделі шиеленістер қиын, студенттер оларда көптеген қателіктер жібереді. Бұл қажетсіз кедергіні жеңудің бірден-бір жолы - өзіңізді қарапайым кернеуді қолдануға мәжбүрлеу. Кейбір жағдайларда «continuous» ондықтардың орнына Қарапайым ондықтарды қолдануға болады, ал «Perfect continuous tenses» орнына «Perfect tenses» қолданылуы мүмкін. Ресми сөйлеу және жазу, мысалы, ресми хат алмасу және ғылыми әдебиеттерде барлық ондықтар болуы мүмкін. қолданылған. Ағылшын тілін әр түрлі тестілеу үшін барлық ондықтарды жақсы білу қажет. Менің зерттеуімнің соңында «Perfect Tense Group» ағылшын тілінің грамматикасының маңызды бағыты және оны қолдану тәсілдері өте маңызды деп айта аламын. Болашақта біздің кәсіби дағдыларымыз бен біліміміз үшін маңызды!
Бұл жұмыста біз алға қойған мақсатқа жеттік: ағылшын тілінің әр кезеңінде (атап айтқанда, орта ағылшын кезеңінде) перфект формалардың қалыптасуын бақылау; етістіктің категорияларын өзгерту.
Дипломдық жұмыста қойылған міндеттер:
1-бөлімде біз ағылшын тіліндегі етістіктегі өзгерістерді байқадық (ескі ағылшын тілінен ортаңғы ағылшын кезеңіне дейін), осы кезеңге тән белгілерді анықтадым.
2-бөлімде біз жетілген формалардың пайда болуын қадағаладым, олардың ерекшеліктерін және оларды орта ағылшын кезеңінде қолдану тәсілдерін анықтадым.
Ағылшын тілінің перфект формаларын қолдану мәселесі бірнеше жылдан бері қазіргі заманғы грамматиктер мен ғалымдардың назарында. Осы етістік форманың соншалықты ұзақ қалыптасуына қарамастан, өзінің шыңына жеткен перфект біртіндеп қалпына келе бастады, оның орнына қарапайым, қысқа таныстыру түрлері пайда болды. Сонымен қатар, нақты ережелер әлі анықталған жоқ, онда сөйлеушінің (спикердің) етістік категориясын, сондай-ақ бұл жеңілдетудің орын алатын себептерін ескермеуге құқығы бар. Қазіргі заманғы грамматиктер ұсынған жаңа тезистер мен идеяларды болжау мен күту ғана қалады.
Жұмыс барысында келесі тұжырымға келуге болады: етістік шақ категориясы - қарама-қарсы қатарлардың формаларының күрделі жүйесі; ағылшын тіліндегі уақыт категориясы түр категориясымен тығыз байланысты; «перфект» терминін тар мағынада да, кең мағынада да түсінуге болады; кемелділік мағынасының негізгі компоненттері - өткен уақытта орын алатын қазіргі уақыттағы жағдайдың маңыздылығы; қазіргі ағылшын тіліндегі ресми жазбаша тілде, сондай-ақ оның сөйлеу бөлігінде қарапайым етістік категориясының пайдасына перфект формалардың қосындысы жиі кездеседі.
Ағылшынша перфект - сөйлеу сәтіндегі тұрақты күй, белгілі бір жағдайды алдыңғы жағдаймен, уақыт шеңберімен байланыстыратын және сөйлеу сәтін қамтитын форма; ағылшын тілінің қазіргі сөйлеу сөйлеуінде маңызды ақпаратты ресми грамматикалық құралдармен ғана емес, сонымен қатар ауызша түрде де бөлуге болады.
Сонымен, жұмыс барысында осы тақырып бойынша теориялық және практикалық дереккөздер зерттеліп, мақалалардың, ресми мекен-жайлардың және бұқаралық ақпарат құралдарының басқа мәтіндерінің мысалын қолдана отырып, қазіргі ағылшын тіліндегі грамматикалық етістік категориясының қолданылуы талданды. Сондай-ақ, жұмыста қазақ тілінің жетілмеген формасының етістіктері түпнұсқалық мысалдармен, екі тілдегі де перфект формалардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын айқындау үшін ағылшын тілін жетік қарау тұрғысынан қарастырылды.
Бұл зерттеу осы тілдердің айырмашылығына қарамастан, олардың грамматикалық құрылымына қатысты бір-біріне ұқсастықтар құруға болатындығын, бірақ бұл анық болмағаны анықталды. Жетілген және жетілмеген етістіктерді талдау ағылшын тіліндегі етістіктің формасын тереңірек және толық түсінуге, сонымен қатар қазақ және ағылшын тілдеріндегі перфект формалардың айқын айырмашылықтарын көрсетуге мүмкіндік берді. Осы дипломдық жұмыстағы барлық міндеттер теориялық зерттеулер мен практикалық жұмыстар арқылы бөлектеніп, толық көлемде орындалды.
Сонымен зерттеу жұмысымыздың нәтижесінің қорытындысы бойынша ағылшын және қазақ тілдеріндегі етістік шақтарын салыстыра отырып талдау жасалды.
Зерттеу нәтижесінде таңдалған тақырып бойынша етістіктің мағынасын тереңінен қарастыру мақсатында, бірнеше ғалымдардың еңбектеріне сүйендік.
Нәтижесінде, етістік - қазақ тіліндегі негізгі сөз таптарының бірі ретінде өзіндік ерекшеліктері мол, яғни семантикалық сипаты сан алуан, грамматикалық қасиеті әр жақты, түрлену жүйесі мен грамматикалық категориялары әр қилы, синтаксистік қызметі мен тіркесу, басқа сөзбен байланысу қабілеті өте кең, құрамы мен құрылысы қат – қабат. Семантикалық жағынан етістік табиғат пен жаратылыс шеңберінде, қоғамдық өмірде адамның абстракты ойы мен санасында пайда бола алатын алуан түрлі қимыл, іс – әрекет, қозғалыс, амал, қалып, жай – күй, ойлау, сөйлеу, көру, есту, бағыт - бағдар беру бейнелеу т.б. процестерге қатысты ұғымдарды білдіретіні анықталды.
Қолдану аясында қазақ тілінің етістік шақтарын ағылшын тілінің етістік шақтарымен салыстыра отыру барысында әртүрлі өзгешеліктер анықталды. Ағылшын және қазақ тілінің етістік шақтарының бір - бірінен толығымен ерекшеленетініне көз жеткіздік.
Ағылшын тіліндегі етістік шақтары ағылшын тілін меңгерудің ауызша - кіріспе бөлімінен басталады, көбінесе ағылшын және орыс тілдеріндегі етістік шақтарының мағынасы жағынан да, құрылымы жағынан да сәйкес келеді. Ал жеке қазақ тілі мен ағылшын тілін қарастыратын болсақ, етістік шақтарының құрылымы жағынан да, шақтарының мағынасы жағынан да ұқсастықтарынан көптеген айырмашылықтар табылды, өйткені ағылшын тіліндегі етістік шақтарын ана тіліне аударғанда әр түрлі лексика – грамматикалық айырмашылықтар кездесті
Қорыта айтқанда ағылшын тіліндегі етістік шақтарын салыстыра оқыту негізінде шетел тілі және ана тілінің арасындағы лексика – грамматикалық айырмашылықтарды ажырата білуге, шетел тілінде дұрыс сөйлеуге мүмкіндік тудырады.
Достарыңызбен бөлісу: |
