Қазіргі кезде шетел тілін ана тіліне сүйене отырып, ана тілмен үйренетін тілдің ерекшеліктерін салыстыра оқыту кең қолдау табуда

Ағылшын тілі қазіргі уақытта халықаралық қарым-қатынастың жалпыға бірдей танылған тілі болып табылады. Ол барлық ұлттық авиакомпанияларда қолданылады, әр түрлі ұлттардың жүздеген миллион адамдары сөйлейді және жазады (мысалы, тек Үндістанда үш мыңға жуық газет ағылшын тілінде шығады). Бұл қазіргі заманғы бизнестің, ғылымның, іс қағаздарын жүргізудің, ақпараттық технологиялардың және, әрине, қарым-қатынастың тілі.

Қазір жер бетінде миллиардтан астам адам ағылшын тілінде сөйлейді және сөйлеуге тырысады, ағылшын тілі әлемдегі ең көп зерттелген тіл болып табылады, оның әсері соншалықты үлкен, ол тек сөздікке ғана емес, сонымен қатар басқа тілдердің лингвистикалық жүйесіне де әсер ете алады.

Ағылшын тіліндегі «Perfect» категориясы - бұл уақыт пен типтің категориясы, өйткені ол белгілі бір түрлердің мағыналарын білдірудің бірден-бір тәсілі ретінде «have» немесе «be» етістіктерінің тіркестері түрінде дамыды. Қазіргі кездегі ағылшын тіліндегі жетілдірілген формалардың эволюциясы мәселелері лингвистердің мәңгілік талқылауымен қатар тұрса да, «бұл ағылшын тілі уақыттың немесе түрдің «Perfect» формасы және оны «осы уақытпен байланыстыруды» білдіретін қалай түсінуге болады. Бұл категорияларды бір-бірінен бөлек қарастыру керек пе немесе оларды толығымен зерттеу керек пе деген мәселе әлі де талқылануда.

Тілдік жүйеде етістік әрқашан ерекше орын алады, ол сөйлеудің басқа бөліктеріне тән емес, өйткені барлық сөйлемдер, әдетте, динамикада сипатталған жағдайды білдіретін етістік байланыс негізінде қалыптасады. Қазіргі практикалық идеяларға сәйкес, шет тілін білу тілдің лексикалық және грамматикалық құрылымын жақсы білумен қатар, алған білімін әлеуметтік және мәдени контексте қолдана білуді де білдіреді. Егер біз ағылшын тілі туралы айтатын болсақ, онда соңғы елу жыл ішінде ағылшын тіліндегі нормалар мен стандарттарға деген көзқарас айтарлықтай өзгерді. Сондықтан, қиын тілдік жағдайда, ағылшын тілін оқытудағы маңызды міндет студенттердің қазіргі заманғы ағылшын жүйесі гетерогенді, яғни көптеген және әртүрлі нұсқалары мен формалары қатар өмір сүретіндігі туралы түсінікті тікелей қалыптастыру болып табылады. Бұл әсіресе етістіктерді ағылшын тілінде оқитын студенттің ана тілінде болмайтын формаларында қолдануға қатысты.

Сонымен, қазіргі қазақ тілінде «Perfect» формалардың баламасы жоқ, сондықтан оны қазақ тілінде сөйлеушіге түсіну қиынға соғуы мүмкін. Сондықтан жетілдірулер жиі шартты түрде қабылданады және көптеген сұрақтар қояды, жетілдіру формаларын қолданудың ерекшеліктері және оларды қазақ тіліне аудару осы жұмыстың өзектілігі болып табылады.

Дипломдық жұмысымның тақырыбы: Ағылшынша Present Perfect және Past Simple формаларының анықтамалық ерекшеліктері.

Дипломдық жұмыстың зерттеу нысаны - қазіргі «Perfect» етістік формасы, сонымен қатар өткен шақ пен оның формасының мағынасы.

Зерттеу пәні - бұл ағылшын тіліндегі Present Perfect және Past Simple формаларын қолдану шарттары және қазақ тіліне аударылған ерекшеліктері.

Зерттеудің мақсаты – қазіргі ағылшын тілінде перфект апсектерінің ерекшеліктерін зерттеу. Ағылшын тіліндегі етістік шылауларының ерекшеліктерін және олардың қазақ тіліне аударылу ерекшеліктерін сипаттайтын белгілерді анықтау.

Зерттеу жұмысының негізгі міндеттері:

• 
  ғылыми-әдістемелік әдебиеттегі проблеманың жай-күйін зерделеу;
  
• 
  қазіргі Present Perfect және Past Simple шақтарының пайда болуы мен қолданылуының ерекшеліктерін нақтылау;
  
• 
  көркем және публицистикалық мәтіндерде Present Perfect және Past Simple түрлерінің уақыттық түрлерін аударудың ерекшеліктері мен тәсілдерін анықтау.
  

Дипломдық жұмыстың ғылыми жаңалығы: олардың өзара әрекеттесуінде әр түрлі аспектілерді білдіретін әр түрлі құралдардың семантикалық және анықтамалық сипаттамаларын жан-жақты зерттеуде, сондай-ақ осы құралдардың қызметін зерттеуде лингвистикалық модельдеу әдістерін қолдануда жатыр. Алғаш рет зерттеу нысаны тек етістіктердің түрлік формалары мен лексикалық және грамматикалық кластары ғана емес, сөйлемдер, сөйлемдер, жақтаулар (функционалды семантикалық, реферативті және прагматикалық факторларды ескере отырып) форматтарында қарастырылатын бүкіл интеллектуалды жағдай, сонымен қатар мәтін үзіндісі.

Зерттеудің әдіснамасы - құрамдас бөліктерді талдауды, салыстырмалы талдауды, алынған мәліметтерді синтездеуді қамтитын әдістер кешені.

Дипломдық жұмыстың теориялық маңыздылығы: зерттеу нәтижесінде аспектілік мағынаны анықтамалық-грамматикалық сипаттамаларына байланысты тілдік құралдардың ерекшелігін анықтауға мүмкіндіктердің болуы туды; ағылшын тіліндегі перфект формалардың вербальды ондықтарын қолданудағы айырмашылықтың қазіргі тенденцияларын анықтау.

Дипломдық жұмыстың практикалық маңыздылығы: зерттеу нәтижелерін теориялық грамматика бойынша дәрістер курстарында, сонымен қатар грамматикалық семантика мен дискурстың грамматикасында, сонымен қатар курстық жұмыстар мен дипломдық жұмыстар жазу кезінде қолдануға болатындығында. Бұл жұмыстың практикалық маңыздылығы зерттеудің барлық теориялық ұстанымдары мен жұмыста алынған нәтижелер осындай зерттеулерді ұйымдастыруда қолданыла алатындығында.

Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Бірінші тарауда қазіргі ағылшын тіліндегі «Perfect» жүйесінің етістік шылауларының морфологиялық жағдайын анықтаудың теориялық негіздері, сондай-ақ ағылшын тіліндегі Past Simple және Present Perfect шақтарын қалыптастыру мен қолданудың негізгі ерекшеліктері қарастырылады.

Екінші тарауда ағылшын тілі және қазақ тілінде «Perfect aspect» қолдану ерекшеліктері талданады. Ағылшын тілінен айырмашылықтары және салыстыру кезінде қазақ тіліндегі баламаларын іздейді. Қорытындылай келе зерттеудің қысқаша нәтижелері келтірілген. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі зерттеудің теориялық негізін ұсынады.