жұмыс үшін жұмыскерлерге төленетін өтемақылардың түрлері мен мөлшерлері
еңбек, ұжымдық шарттарда айқындалады.
Күнделікті жұмысты (жұмыс ауысымын) бөліктерге бөлумен байланысты
үзілістер жұмыскерлердің тынығуы үшін беріледі және жұмыс уақытына
жатпайды.
73-бап. Ауысымдық жұмыс
1. Өндірістік процестің ұзақтығы күнделікті жұмыстың жол берілетін
ұзақтығынан асатын жағдайларда ауысымдық жұмыс белгіленуі мүмкін.
2. Ауысымдық жұмыс кезінде жұмыс ауысымының ұзақтығы, бір жұмыс
ауысымынан екіншісіне өту ауысым кестелерімен белгіленеді.
3. Жұмыс беруші ауысым кестелерін осы кестелер қолданысқа енгізілгенге
дейін кемінде күнтізбелік он күн бұрын жұмыскерлердің назарына жеткізеді.
4. Жұмыскерді қатарынан екі жұмыс ауысымы бойы жұмысқа тартуға тыйым
салынады.
74-бап. Икемді жұмыс уақыты режиміндегі жұмыс
1. Жұмыскерлердің әлеуметтік-тұрмыстық және өзге де жеке қажеттіліктерін
өндіріс мүдделерімен үйлестіру мақсатында жұмыскерлер үшін икемді жұмыс
уақыты режимі белгіленуі мүмкін.
2. Икемді жұмыс уақыты режимі кезінде:
1) белгіленген жұмыс уақыты;
2) жұмыскер сол уақыт ішінде еңбек міндеттерін өз қалауы бойынша
атқаруға құқылы икемді (ауыспалы) жұмыс уақыты;
3) есептік кезең белгіленеді.
3. Оның шегінде жұмыскерлердің осы санаты үшін орташа белгіленген
жұмыс уақытының ұзақтығы сақталуға тиіс кезең икемді жұмыс уақыты
кезіндегі есептік кезең деп танылады.
4. Икемді жұмыс уақыты кезіндегі есептік кезең алты айдан аспайды.
5. Икемді жұмыс уақыты режиміндегі күнделікті жұмыстың (жұмыс
ауысымының) және (немесе) апта сайынғы жұмыс уақытының ұзақтығы
күнделікті және (немесе) апта сайынғы жұмыс уақыты ұзақтығының
нормасынан көп немесе аз болуы мүмкін.
6. Белгіленген жұмыс уақытының, икемді (ауыспалы) жұмыс уақытының
ұзақтығы, икемді жұмыс уақыты режиміндегі есептік кезең жұмыс берушінің
актісінде, еңбек немесе ұжымдық шарттарда белгіленеді.
75-бап. Жұмыс уақытының жиынтық есебі
1. Жұмыс уақытының жиынтық есебі үздіксіз жұмыс істейтін өндірістерде,
цехтарда, учаскелерде және өндіріс (жұмыс) жағдайлары бойынша
жұмыскерлердің осы санаты үшін белгіленген жұмыс уақытының күнделікті
немесе апта сайынғы ұзақтығы сақталмайтын жұмыстардың кейбір түрлерінде
қолданылады.
2. Оның шегінде жұмыскерлердің осы санаты үшін белгіленген күнделікті
және (немесе) апта сайынғы жұмыс уақыты ұзақтығының нормасы орташа
алғанда сақталуға тиіс кезең жұмыс уақытының жиынтық есебі кезіндегі есептік
кезең деп танылады.
3. Кез келген, бірақ бір жылдан аспайтын күнтізбелік кезең немесе белгілі бір
жұмысты орындау кезеңі жұмыс уақытының жиынтық есебі кезіндегі есептік
кезең болуы мүмкін.
4. Жұмыс уақытының жиынтық есебін белгілеу кезінде жұмыстың аяқталуы
мен келесі жұмыс күнінің (жұмыс ауысымының) басталуы арасындағы
жұмыскердің демалыс ұзақтығының сақталуы міндетті болып табылады.
5. Жұмыс уақытының жиынтық есебі кезінде жұмыс істеу тәртібі, жұмыс
уақытының жиынтық есебі белгіленетін жұмыскерлердің санаттары ұжымдық
шартта немесе жұмыс берушінің актісінде айқындалады.
6. Жұмыс уақытының жиынтық есебі қолданылатын жұмысқа он сегіз жасқа
толмаған жұмыскерлерді тартуға жол берілмейді.
7. Егер жұмыс күнінің (жұмыс ауысымының) ұзақтығы сегіз сағаттан асатын
болса, жүкті әйелдерге жұмыс уақытының жиынтық есебін қолдануға жол
берілмейді.
8. Бірінші топтағы мүгедек жұмыскерлерге жұмыс уақытының жиынтық
есебін қолдануға жол берілмейді.
Егер екінші және үшінші топтардағы мүгедек жұмыскерлерге сараптамалық
кәсіптік-патологиялық комиссияның қорытындысы негізінде жұмыс уақытының
жиынтық есебі белгіленетін режимге тыйым салынған болса, оларға мұндай есеп
белгіленбейді.
76-бап. Түнгі уақыттағы жұмыс
1. Сағат 22-ден 6-ға дейінгі уақыт түнгі уақыт болып есептеледі.
2. Түнгі уақыттағы жұмысқа:
он сегіз жасқа толмаған жұмыскерлер;
жұмыс берушіге жүктілігі туралы анықтаманы ұсынған жүкті әйелдер
жіберілмейді.
3. Мүгедек жұмыскерлерді түнгі уақытта жұмысқа тартуға, оларға мұндай
жұмысқа медициналық қорытындыға сәйкес денсаулық жағдайына байланысты
тыйым салынбаған жағдайда, олардың жазбаша келісімімен ғана жол беріледі.
4. Жұмыс беруші:
1) жеті жасқа дейінгі балалары бар әйелдерді және жеті жасқа дейінгі
балаларды анасыз тәрбиелеп отырған басқа да адамдарды;
2) он алты жасқа дейінгі мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған
жұмыскерлерді жазбаша келісімінсіз түнгі уақыттағы жұмысқа тартуға құқылы
емес.
77-бап. Үстеме жұмыс
1. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, үстеме
жұмыстарға тартуға жұмыскердің жазбаша келісімімен ғана жол беріледі.
2. Жұмыскердің келісімінсіз мынадай жағдайларда:
1) елдің қорғанысы үшін, сондай-ақ төтенше жағдайларды, дүлей зілзаланы
немесе өндірістік аварияны болдырмау не олардың зардаптарын дереу жою үшін
қажетті жұмыстарды жүргізу кезінде;
2) сумен жабдықтаудың, газбен жабдықтаудың, жылумен жабдықтаудың,
энергиямен жабдықтаудың және тіршілікті қамтамасыз етудің басқа да
жүйелерінің қалыпты жұмыс істеуін бұзатын өзге де мән-жайларды жою үшін;
3) егер жұмыста үзіліс жасауға болмаса, ауыстыратын жұмыскер келмей
қалғанда, басқа жұмыскермен ауыстыру шараларын дереу қолдана отырып,
жұмысты жалғастыру үшін;
4) денсаулықтан айырылу немесе өлім қаупі төнген азаматтарға шұғыл және
кезек күттірмейтін жәрдем көрсету үшін үстеме жұмыстарға жол беріледі.
3. Үстеме жұмысқа мынадай жұмыскерлер:
1) жұмыс берушіге жүктілігі туралы анықтаманы ұсынған жүкті әйелдер;
2) он сегіз жасқа толмағандар;
3) мүгедектер жіберілмейді.
78-бап. Үстеме жұмыстардың шекті саны
1. Үстеме жұмыстар әрбір жұмыскер үшін тәулік ішінде – екі сағаттан, ал
ауыр жұмыстарда, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстарда
бір сағаттан аспауға тиіс.
2. Үстеме жұмыстардың жалпы ұзақтығы айына он екі сағаттан және
жылына бір жүз жиырма сағаттан аспауға тиіс.
3. Үстеме жұмыстардың шекті санын шектеу осы Кодекстің 77-бабы 2-
тармағының 1) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайлардағы жұмыстарға
қолданылмайды.
79-бап. Жұмыс уақытын есепке алуды жүргізу тәртібі
1. Жұмыс беруші жұмыскердің нақты жұмыс істеген жұмыс уақытын есепке
алуды жүргізуге міндетті.
2. Жұмыскер жұмыс істеген және жұмыс істемеген уақыт есепке алынуға
тиіс. Бұл ретте үстеме жұмыстар уақыты, түнгі уақыттағы, демалыс, мереке
күндеріндегі жұмыстар, іссапар күндері бөлек есепке алынады.
Достарыңызбен бөлісу: |
