мәліметтерді жария етпеуге;
9) Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын қолдану мәселелері бойынша
түсіндіру жұмысын жүргізуге;
10) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы бақылауды жүзеге асыру
кезінде азаматтармен және қызметкерлердің өкілдерімен өзара іс-қимыл жасасуға
міндетті.
332-бап. Жұмыс берушінің мемлекеттік еңбек инспекторы
бақылау жүргізген кездегі құқықтары мен
міндеттері
1. Жұмыс беруші Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының сақталуына
мемлекеттік бақылауды жүргізу кезінде:
1) жүргізілген тексеру актілері бойынша мемлекеттік еңбек инспекторына
түсініктемелер беруге;
2) егер жүргізілетін тексеру нысанасына қатысы болмаса, мәліметтер мен
құжаттарды
бермеуге;
3) тексеру нәтижелері туралы актіге және мемлекеттік еңбек инспекторының іс-
әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген
тәртіппен шағымдануға құқылы.
2. Жұмыс беруші Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының сақталуына
мемлекеттік бақылауды жүргізу кезінде:
1) мемлекеттік еңбек инспекторының тексерілетін объект аумағына және үй-
жайларына кедергісіз кіруін (болуын) қамтамасыз етуге;
2) тексеру жүргізетін мемлекеттік еңбек инспекторына және ұйым
қызметкерлерінің өкілдеріне тексеру нәтижелері туралы актіге қоса тіркеу үшін
қағаздағы және электрондық тасығыштардағы құжаттарды (мәліметтерді) не олардың
көшірмелерін беруге, сондай-ақ тексерудің міндеттері мен нысанасына сәйкес
автоматтандырылған деректер базасына (ақпараттық жүйелерге) қол жеткізуіне
мүмкіндік жасауға;
3) мемлекеттік еңбек инспекторының актілерін орындау үшін қабылдауға және
актінің екінші данасына оны алғаны туралы тиісті
белгі жасауға;
4) тиісті мерзімдерде мемлекеттік еңбек инспекторының актілерін орындау
жөнінде ақпарат беруге міндетті.
333-бап. Мемлекеттік еңбек инспекторының актілері
1. Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасын бұзушылықтардың анықталуына қарай
мемлекеттік еңбек инспекторы мынадай актілер:
1) нұсқама:
Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды жою
туралы;
жарақаттану қаупі бар және авариялық жағдайлардың туындауын болғызбау үшін
өндірістік объектілер мен жабдықтардағы, сондай-ақ өндірістік процестердегі еңбек
қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі алдын алу жұмыстарын жүргізу туралы;
жекелеген өндірістердің, цехтардың, учаскелердің, жұмыс орындары мен
жабдықтардың пайдаланылуына және тұтас алғанда ұйым қызметіне тыйым салу (оны
тоқтата тұру) туралы нұсқама шығарады (жасайды). Бұл ретте ұйым қызметіне тыйым
салу (оны тоқтата тұру) туралы акт сот шешімі шығарылғанға дейін қолданылады;
2) әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама;
3) әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізуді тоқтату туралы
қаулы;
4) әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша қаулы шығарады.
2. Мемлекеттік еңбек инспекторының актілері жұмыс берушілер мен лауазымды
адамдардың тексеруді жүзеге асыру барысында белгілі болған (анықталған) еңбек
заңнамасының талаптарын бұзушылықтарына ықпал етудің құқықтық шаралары болып
табылады.
Актілер екі дана етіп жасалады, оның біреуі қолы қойғызылып, жұмыс
берушіге тапсырылады.
3. Лауазымды адамдар, жеке және заңды тұлғалар мемлекеттік еңбек
инспекторының актілерін орындауға міндетті.
4. Мемлекеттік еңбек инспекторы актілерінің нысанын еңбек жөніндегі уәкілетті
мемлекеттік орган бекітеді.
334-бап. Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының
сақталуын тексеру, олардың түрлері,
нысандары мен мерзімдері
1. Тексерулер жоспарлы және жоспардан тыс тексерулер болып бөлінеді.
Жоспарлы - еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган немесе оның аумақтық
бөлімшесі
жоспарлаған, алдыңғы тексерулерге қатысты Қазақстан Республикасының
заңдарында белгіленген уақыт аралықтары ескеріліп жүргізілетін тексеру.
Жоспарлы тексеру Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын сақтау мәселелері
бойынша басқа бақылаушы органдармен және қызметкерлердің өкілдерімен бірлесе
отырып, кешенді түрде де жүргізілуі мүмкін.
2. Бір жеке немесе заңды тұлғаға қатысты жоспарлы тексеру жылына бір реттен
аспайтындай етіп, ал шағын кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты, егер
Қазақстан
Республикасының заңдарында өзгеше көзделмеген болса, үш жылда бір реттен жиі
болмайтындай етіп жүргізілуі мүмкін.
3. Жоспардан тыс тексерулер Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасының
бұзылуы туралы жеке немесе заңды тұлғалар, мемлекеттік
органдар өтініш білдірген,
сондай-ақ мемлекеттік еңбек инспекторы қызметкерлердің өмірі мен денсаулығына қауіп
төндіретін әрі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы бұзушылықтарды
дереу жоюды талап ететін фактілерді анықтаған немесе осындай бұзушылықтар
белгілерінің болуын куәландыратын немесе өндірістегі жазатайым оқиғаларды тексеруді
жүргізу кезінде анықталған құжаттармен және өзге де дәлелдемелермен расталатын өзге
ақпарат алған жағдайларда жүргізіледі.
Анонимдік өтініштер жоспардан тыс тексеру жүргізуге негіз болып табылмайды.
4. Тексеру ұзақтығы күнтізбелік он күннен аспауға тиіс. Ерекше жағдайларда,
арнайы
зерттеулер, сынақтар, сараптамалар жүргізу қажет болған кезде, сондай-ақ
тексеру көлемі ауқымды болған кезде мемлекеттік еңбек инспекциясының немесе оның
аумақтық бөлімшесінің басшысы (немесе оның орнындағы адам) тексеру жүргізу мерзімін
оқшауланған құрылымдық бөлімшесі жоқ заңды тұлға үшін күнтізбелік жиырма күнге
дейінгі мерзімге, ал оқшауланған құрылымдық бөлімшесі бар заңды тұлға үшін
күнтізбелік отыз күнге дейінгі мерзімге ұзартуы мүмкін.
335-бап. Мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын
мемлекеттік еңбек инспекторының шешімдеріне,
әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) шағымдану
тәртібі
1. Мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру кезінде жұмыс берушінің құқықтары мен
заңды мүдделері
бұзылған жағдайда, жұмыс беруші мемлекеттік еңбек инспекторының
әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген
тәртіппен еңбек
жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органға, жоғары тұрған
мемлекеттік инспекторға және
(немесе) сотқа шағымдануға құқылы.
2. Шағымдану мемлекеттік еңбек инспекторлары берген актілердің орындалуын
тоқтатпайды.
