Азотпен тіс беттерін 0,1...0,6 мм қалыңдықта қанықтырады, бұл цементтеуге қарағанда беттік қалыңдықты көп шамаға өсірмеген мен бет-бедерлеріне әсерін тигізбейді, сондықтан бұл тістерді ажарлап өңдеуге келмейтін жағдайда тиімді. Азоттауға молибден қосылған болаттар, сондай-ақ хромды болаттар және т.б. болаттар жақсы келеді. Азотпен қанықтырылған тісті дөңгелектер абразивтік тозуға шыдамсыз келеді, сондықтан шаңды, лас, батпақ жерде істейтін машиналарда бұл әдісті алмаған жөн.
Ал енді шойындар болса, олар тек мөлшері, габариті үлкен ашық жерде жұмыс істейтін тісті дөңгелектер үшін пайдаланылады (20.4-кесте) және т.б.
Пластмассалар ішінен тісті дөңгелектер жасауға көбінесе тектолит (Е=6000…8000МПа), лигнофоль (Е=100000...12000МПа) және капрондар пайдаланылады. Олар да негізінен күш аз түсетін шусыз жұмыс істейтін дәлдігі төмен берілістерде қолданылады.
Цилиндрлік және конусты тісті дөңгелектердің негізгі материалдары
Қолдану мысалдары
|
Материал
|
Термиялық өңдеу
|
Әлсіз күштер түсетін механизмдердің қосымша дөңгелектері
Егер габариттік өлшемдеріне шек қойылмаған болса, жалпылай қолданылатын редукторлар
Аз және орта өлшемді, орта кернеулі тісті дөңгелектер
Аса үлкен күш түсетін жауапты механизмдер берілісі және соққы күші әсер еткенде
Ашық және баяу жылдамдықты тісті дөңгелектер
Үлкен өлшемді дөңгелектер
|
Ст.5, Ст.6
СЧ 20, СЧ 25
45,50Г, 40Х,
40ХНС,35 ХГС
45,
40Х
15Х,20Х,
12 ХНЗА,18 ХГТ
СЧ 20,СЧ 25
45Л, 50Л
маркалы болаттардан
|
Қалыптандыру
Жақсарту
Жоғары жиілікті токпен
Цементтеу және шынықтыру
|
ТҮЗУ ТІСТІ ДӨҢГЕЛЕКТЕРДІҢ ТІСТЕРІН ИІЛУГЕ ЕСЕПТЕУ
Тістерді иілу беріктігіне есептеу төменгі жорамалдармен жүргізіледі.
Барлық ілінісу кезінде жүктер бір жұп тістер арқылы беріледі және олар тістің төбесіне әсер етеді деп есептейміз.
Шеңбердің бойындағы күштер тіс ұзындығына бірдей әсер етеді.
Тістер арасындағы үйкеліс күші өте аз болғандықтан, оны есепке алмаймыз және тістердің бір-біріне әсер ететін күш профильдерге жүргізілген нормаль бойыша бағытталған деп есептейміз.
Тістерге әсер ететін күшті F деп, оны екі құраушы күшке жіктейміз, сонда мұндағы - шеңберге жанама бойынша әсер ететін шеңберлік күшті
(20.10)
ал - шеңбер радиусы бойымен әсер ететін радиалдық күшті
(20.11)
береді. Мұндағы d- бөлгіш шеңбердің диаметрі.
Достарыңызбен бөлісу: |