Ќазаќстан Республикасыныњ бiлiм жєне ѓылым министрлiгi

5В060100 «Музыкалық білім» мамандығы бойынша

оқитын 3 курс студенттеріне арналған

«Құрамды хор, хор сыныбы және хормен жұмыс істеу практикумы»

пәнінен оқу-әдістемелік кешені

Семей 2013

Алғы сөз

1 Құрастырған Уразова Ж.А., Шәкәрiм атындағы Семей Мемлекеттiк университетiнiң «Музыкалық білім» кафедрасының аға оқытушысы

«28» «08»2013 ж.
2 Талқыланды

2.1 Шәкәрiм атындағы Семей Мемлекеттiк университетiнiң «Музыкалық білім» кафедрасында

Хаттама «29» «08» 2013 жыл, № 1.
Кафедра жетекшiсi ___________ Б.К.Бодауова
2.2 Педагогика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінде

Хаттама «05» «09» 2013 жыл, № 1.

Университеттiң оқу-әдiстемелiк кеңесiнiң мәжiлiсiнде мақұлданды

Хаттама «18» «09» 2013 жыл, № 1.
ОӘК төрағасы _____________ Искакова Г.К.

1. 
   Қолданылу саласы
   

2. 
   Нормативтік сілтемелер
   

- ГОСО РК от 10.04.2012 г № 158.

ҚР ИСО СТ 9001:2008 «Сапа менеджмент жүйесі. Талаптары».

СТИ 154-06-2005 СМПИ Стандарты. Мәтінді құжаттардың безендірілуіне қойылатын жалпы талаптар.

Оқу процесін кредиттік технология бойынша ұйымдастырудың ережелері (22.11.2008ж. бұйрық №566 .)

3. 
   Жалпы ережелері
   

Оркестрмен немесе хормен қарым-қатынас жасау ерекшелігі дирижердан коптеген қасиеттерді талап етеді: көпшілік орындаушылар тобымен жетекшілік ете білу, топпен шығармашылык, қарым-қатынас құра білу, хорды мінсіз таза тыңдай білу жіне орындалу процесін дұрыс сезіну, озінің талаптарын және ұсыныстарын ыкшамды және анық тұжырымдап айта білу; дайындык, кезенің дұрыс жоспарлай білу және барлық оның қатысушыларының уақьггы мен кушін үнемдеп жұмсай білу, дайындықты ұйымдастыру, (нота) музыкалык, материалдарын дайындау және т.б.

Ең басты мақсат - дирижерлык дайындықтың мүмкін болғанынша мүмкіндіктерін ашу. Музыкалык, қабіліттерін дамыту жәнә қол қимылы коріністері арқылы дирижердың сана сезімінде орныққан музыкалық ойларды әрі қарай дамыта тусу.

1. 
   Курстың қысқыша мазмұны: ән мұғалімін эстетикалық тұрғыда тәрбиелеу: студенттерді сабақта да, сабақтан тыс жұмыстарды оқушылармен вокал – хор жұмыстарын жүргізе отырып, оларды ұйымдастыра білуге баулу.
   

Студенттердің вокалды-хор жүргізу дағдыларының қалпын, хор шығармаларының құрылым ерекшеліктерін, хор партияларының байланысын (аккордтар мен жекеәндер, хор партитурасының фортепианода ойналуы, дирижерлық техника, сөз бен әуеннің үйлесіп айтылуы) сабақта және кластан тыс жұмыста балалар хорымен жұмыс істеу үшін репертуар жирау және иаңдай білуге үйретеді. Студенттердің хор коллективімен жұмыс жүргізу кезеңінде кәсіби деңгейде жетілген маман даярлау, дирижерлау техникасын жетік меңгеру, хорға арналған репертуарды талдау және жаттау, оны хорға лайықтап өңдеу, дирижерлық тәсілдерді меңгеру мақсаттары қарастырылған. Барлық музыкалық өлшемдермен танысып, схемаларды көрсете білу.

Дирижерлау курсы жекеше үйрету түрінде оқытылады. Педагогитың осы үлгіде, сабақ өткізуі оның кәсіби деңгейінің өсуі мен әрбір жеке студенттің қабілетін мызыкалық эстетикалық және өзіндік ерекшелігін байқауына жол ашады.

• 
  3.4 Пәнді оқу барысында студентің міндеттері:
  
• 
  фортепиано аспабында музыкалық шығармаларды ойнау;
  
• 
  хор партияларын орындау (сольфеджиолау, вокалды орындау, әннің сөзімен орындау және тактілеу);
  
• 
  музыкалық талдау, дирижерлық қимылдарды жітік меңгеру, өлшемдерге көңіл бөлу, техникалық жаттығулар жүргізу;
  
• 
  сүйемелсіз (а сарреllа) орындалатын шағармаларды дирижерлау, әр дауысын көрсету, айту, көркемдік орындалуына қол жеткізу;
  
• 
  сүйемелмен орындалатын шығармаларға талдау жасау әр қол қимылының нақты көрсетілуін қадағалау;
  
• 
  мектеп шығармасын –өздік меңгеру, аспапта ойнау. Бір қолмен дирижердау;
  
• 
  хорға арналған шығармаларды қағаз бетінен оқу (ЧХП) орындаушылық және вокалды – хор талдаулар.
  

1. 
   Пререквизиттер:
   

2. 
   Постреквизиттер:
   

3. 
   Оқытушыларға арналған оқу жұмыс бағдарламасының құрылымы мен мазмұны
   

Практикалық сабақ №1,2,3,4

Хор сыныбы пәніне кіріспе.

1. 
   Кіріспе бөлім.
   
2. 
   Дауыстарға бөлу, хор ұжымына репертуар таңдау.
   
3. 
   Топпен ән айтуға дағдылану, қарапайым жаттығулармен танысу.
   

Практикалық сабақ №5,6,7,8

Унисондық дыбыс шығаруға жаттығу.

1. 
   Унисондық дыбыс шығаруға үйрену.
   
2. 
   Октавалық унисонның ерекшеліктерімен жұмыс.
   

Практикалық сабақ №9,10,11,12

Сопрано, альт партияларына бөлу.

1. 
   Сопрано 1 – 2 партияларымен жұмыс.
   
2. 
   Диапазон кеңейту тәсілдерін қолану.
   

Практикалық сабақ №13,14,15,16

Жаттығулар.Дауыс қою.

1. 
   Әр партиямен жеке жұмыс жүргізу.
   
2. 
   Жаттығуларды күрделендіру.
   

Практикалық сабақ №17,18,19,20

Ән айту қалпы, тыныс алу түрлері.

1. 
   Алынған шығарма бойынша екінші, үшінші немесе төртінші дауыстармен жұмыс.
   
2. 
   Жеке – жеке дайындалған дауыстарды (партияларды) қосып орындау.
   

Практикалық сабақ №21,22,23,24

Дауыс аппараттарын қыздыру жаттығулары.

1. 
   Шығарманың ансамбльдік құрамына, дыбыстардың және дауыстардың үйлесімді шығу мәнеріне көңіл бөліп орындау.
   
2. 
   Шығармадағы қиын фразалармен жұмыс жүргізу.
   

Практикалық сабақ №25,26,27,28

Legato. non legatoлық жаттығулар.

1. 
   Легато, нон легатоға арналған жаттығуларды хормен айту.
   
2. 
   Стаккато, маркато арналған жаттығуларды үйрену.
   

Практикалық сабақ №29,30,31,32

Гармониялық жаттығулардың аккордтары.

1. 
   Шығарманың динамикалық белгілерін талдап, кульминациялық жүрісін айқын орындау жұмыстарын жүргізу.
   
2. 
   Күрделі және гамониялық жаттығуларды хормен жаттығу.
   

Практикалық сабақ №33,34,35,36

Көп дауысты хорларға түсініктеме. Шығармамен танысу.

1. 
   Хормен жұмыс істеу әдістерін қабылдауға жағдай туғызу.
   
2. 
   Шығармалардың нюанстық бөлімін ауызша түсіндіріп, оны орындау барысында сақтау.
   

Практикалық сабақ №37,38,39,40

Шығармадағы дикциямен жұмыс.

1. 
   Шығармадағы қазақ әріптерімен жұмыс.
   
2. 
   Сөйлем соңындағы дауысты, дауыссыз дыбыстармен жұмыс.
   

Практикалық сабақ №41,42,43,44

Шығармадағы артикуляция.

1. 
   Артикуляциялық жаттығуларға дағдылану.
   
2. 
   Шығармадағы артикуляциялық үзінділерді меңгеру.
   

Практикалық сабақ №45,46,47,48

Партитураны жаттау, есте сақтау.

1. 
   Партитурадағы үзіліс, стаккато, синкопалық ырғақтармен жұмыс.
   
2. 
   Шығарманы жатқа орындау.
   

Практикалық сабақ №49,50,51,52

Нюанстық ерекшеліктер.

1. 
   Шығармадағы динамикалық белгілермен жұмыс.
   
2. 
   Шығарманың көркемдік бейнесін ашу.
   

Практикалық сабақ №53,54,55,56

Шығарманың көркем бейнесімен жұмыс.

1. 
   Шығарманы көркем орындау әдістері.
   
2. 
   Дыбыс шағарудың сапалылығы.
   

Практикалық сабақ №57,58,59,60

1. 
   Шығарманы жатқа орындау.
   
2. 
   Шығармашылықпен жұмыс.
   

3,4. Партияларды аспапта ойнап, айту.

5,6. Партияларды айтуда интонациялық тазалық.

7,8. Шығармадағы сөздерді мәнерлеп оқу.

9,10. Шығарманың авторына аннотация.

11,12. Дикциялық жаттығулар жасау.

13,14. Партияны жатқа орындау.

15,16. Динамикалық белгілерін сақтап айту.

17,18. Партитураны сольфеджио түрінде тапсыру.

19,20. Партияны сөзімен орындау.

21,22. Сөздегі көркемдік бейнені табу.

23,24. Шығарманың шарықтау шегін табу.

25,26. Партияны мәнерлеп орындау.

27,28. Көркемдік бейнесін ашу.

29,30. Партияны жатқа орындау.

Курс бойынша ауызша үй жұмыстарының тақырыбы. (СОЖ)
1,2,3,4. Партияларды аспапта ойнау.

5,6,7,8. Хор партиясын сольфеджиялау.

9,10,11,12,13. Авторлар туралы мағлұмат дайындау.

14,15,16,17. Хор партиясын мәнерлеп айту.

18,19,20,21. Шығарманың өлшемін дирижерлау.

22,23,24,25. Партитураны талдау.

26,27,28,29,30. Шығармаға арнап жаттығулар таңдау.

31,32,33,34. Хорға арналған жаттығуларды қайталау.

35,36,37,38. Партияларды аспапта ойнап, айту.

39,40,41,42. Партияларды айтуда интонациялық тазалық.

43,44,45,46. Шығармадағы сөздерді мәнерлеп оқу.

47,48,49,50. Шығарманың авторына аннотация.

51,52,53,54. Дикциялық жаттығулар жасау.

55,56,57,58. Партияны жатқа орындау.

59,60,61,62. Динамикалық белгілерін сақтап айту.

63,64,65,66. Партитураны сольфеджио түрінде тапсыру.

67,68,69,70. Партияны сөзімен орындау.

71,72,73,74. Сөздегі көркемдік бейнені табу.

75,76,77,78. Шығарманың шарықтау шегін табу.

79,80,81,82. Партияны мәнерлеп орындау.

83,84,85,86. Көркемдік бейнесін ашу.

87,88,89,90. Партияны жатқа орындау.

1. а сарреІІа - лық шығармалардың партияларын сольфеджиолау.

2. дауыс қыздыруға арналған екі жаттығуды кез-келген тональдікте аспапта ойнау.

Партияларды тапсыру.(ІІ- аттестация)

1. а сарреІІа - лық және сүйемелмен орындалатын шығармалардың партияларын нотаға қарап сөзімен мәнерлі орындау.

2. Шығармаларға ауызша аннотация

Емтихан талаптары.
1. а сарреІІа - лық және сүйемелмен орындалатын шығармалардың партияларын нотаға қарап сөзімен мәнерлі орындау.

2. дауыс қыздыруға арналған екі жаттығуды кез-келген тональдікте аспапта ойнау.

3. Шығармаларға ауызша аннотация.

«Хор сыныбы» пәнінен емтихан ауызша түрде өткізіледі. Емтиханға арналған тапсырмалар алдын- ала беріліп, жатқа ойналады. Бұл студенттердің пәнді толық меңгеруі мен шығармашылықпен жұмыс жасауына жағдай жасайды.