№4 дəріс тақырыбы: Педагогикадағы мақсат қою.
Мақсаты: педагогикада мақсат қоюдың ерекшелігін түсіндіру
Тірек ұғымдар: мақсат, міндет, т.б.
Жоспары:
1. Тəрбиенің мақсаты.
2. Тəрбиенің міндеттері.
1. Кез-келген тəрбие мақсатты түрде жүргізіледі. Мақсатқа мазмұн,
ұйымдастыру, тəрбиенің формалары мен тəсілдері бағынышты. Сондықтан,
педаогикадағы тəрбиенің мақсатын анықтау маңызды мəселе.
Тəрбиенің жалпы жəне жеке мақсаттарын белгілейді. Жалпы мақсаты - барлық
адамдарға тəн, қалыптасуы қажет қасиеттерді белгілесе, жеке мақсат тек бір адамды
тəрбиелеуде ғана белгіленеді. Дамушы педагогика ғылымы жалпы жəне жеке
мақсаттарды біріктіре қарастырады.
Практикада мақсат - бұл нақты міндеттер жүйесі. Мақсат жəне міндет өзара
тұтастық жəне бөлік, жүйе жəне оның компоненттері ретінде байланысты болады.
Сондықтан, тəрбиенің мақсатын - тəрбие арқылы шешілетін міндеттер жүйесі деп
анықтауға болады.
Мақсат - тəрбие жүйесінің анықтаушы сипаттамасы. Мақсат арқылы тəрбиелік
жүйелер бір-бірінен ажыратылады.
Тəрбиенің мақсаты қалай пайда болған? Олардың қалыптасуында көптеген
объективті факторлар көрінеді:
- ағзаның физиологиялық жетілу заңдылықтары;
- адамдардың психикалық дамуы;
- философия, педагогика ғылымдарының жетістіктері;
- қоғамдық мəдениеттің дамуы.
- Басты факторы - идеология, мемлекеттің сасясаты.
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар
1. Тəрбие ұғымына анықтама беріңіз.
2. Тəрбиенің мақсат-міндеттерін атаңыз.
3. Тəрбиенің мақсатының анықталуына қандай факторлар əсер етеді?
4. Мақсат пен міндет терминдерінің айырмашылығ неде?
5. Қоғам дамуындағы тəрбие мақсатының өзгеруіне қандай факторлар əсер етеді?
6. Ақыл-ой тəрбиесінің міндеттерін атаңыз.
7. Дене тəрбиесінің міндеттерін атаңыз.
8. Еңбек тəрбиесінің міндеттерін атаңыз.
9. Эстетикалық тəрбиесінің міндеттерін атаңыз.
10.Адамгершілік тəрбиесінің міндеттерін атаңыз.
№5 дəріс тақырыбы: Шетел педагогикалық тұжырымдамалары.
Мақсаты: Студенттерді шетел педагогикалық тұжырымдамаларымен таныстыру .
Тірек ұғымдар: Прагматизм, Неотомизм, Экзистенциализм, Бихевиоризм
Жоспары:
1. Қазіргі шетел педагогикалық тұжырымдамалары.
2. Шетел педагогикасындағы тəрбиенің мақсаты.
Философиялық теориялар педагогикалық концепциялар мен тəрбие жүйелеріне
негіз болды. Философиялық бағыттарға негізделген басты педагогикалық
концепциялар:
1. прагматизм
2. неопозитивизм
3. экзистенциализм
4. неотомизм
5. бихевиоризм
Прагматизм (грек сөзі «прагма» - іс) - философиялық-педагоги- калық бағыт.
Ол тəрбиені өмірмен ұштастыра, тəрбиенің мақсаты практикалық іс-əрекетте
жүзеге асырылады дейді. Прагматикалық философия негізін қалаушылар Ч. Пирс
(1839 – 1914), У. Джеймс (1842 – 1910), Дж. Дьюй (1859 -1952). Оның басты
қағидалары: мектеп өмірден, оқыту тəрбиеден алыс болмауы тиіс. Оқу-тəрбие
процесінде оқушылардың белсенділігіне сүйену керек. Тəрбие жəне оқыту
практикалық іс-əрекеттер көмегімен жүзеге асырылады. Оқу-тəрбие процесінің
негізінде баланың қызығушылықтары болуы керек. «Біз баланың орнына өзімізді
қойып, содан шығуымыз керек. Бағдарлама емес, оқытудың саны мен сапасын
бала өзі анықтағаны жөн».
Неопозитивизм - ғылыми-техникалық құбылыстар жиынтығын ұғыну.
Ол Платон, Аристотель, Юм, Канттың этикалық идеялары негізінен
туындаған. Қазіргі педагогикалық неопозитивизмді «жаңа гуманизм» деп атайды,
немесе «сциенцизм» (ағыл. «ғылыми») өкілдері - П. Херс, Дж. Вильсон,
Р.С.Питерс, А.Харрис, М.Уорнок, Л.Кольберг жəне т. б.
Басты идеялары: «рационалдық ойлау», интеллектіні дамыту, тəрбиенің
мақсаты - рационалды (ақыл-ойға жеңдіруші! Ойлайтын адамды құрастыру. Олар
сезімге емес, логика мен ақылға сенеді. Адамдық «мен» дамуы тиіс.
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар мен тапсырмалар
1. Прагматизм концепциясындағы тəрбиенің мəні неде?
2. Неотомизм концепциясындағы тəрбиенің мəні неде?
3. Экзистенциализм концепциясындағы тəрбиенің мəні неде?
4. Бихевиоризм концепциясындағы тəрбиенің мəні неде?
№6 дəріс тақырыбы: Тұлғаның дамуы, тəрбиеленуі, қалыптасуы мен
əлеуметтенуінің өзара қатынасы.
Мақсаты: жеке тұлға, оның даму факторлары туралы білім жүйесін қалыптастыру.
Тірек ұғымдар: тұлға, жеке тұлға, индивид, даралық, даму, тəрбие, қалыптастыру, жеке
тұлғаның дамуы мен қалыптасуының факторлары, қозғаушы күштер, əлеуметтену.
Жоспар.
1. Жеке тұлға туралы түсінік.
2. Тұлғаның тəрбиеленуі мен қалыптасуы.
3. Тұлға дамуындағы оқытудың орны.
4. Тұлғаны əлеуметтендіру жəне қалыптастыру факторлары.
1. Тұлға - 1) дербес əрекет жасайтын субъект ретіндегі нақты жеке адам
болмысының қайталанбас, ерекше əдісі, адамның қоғамдық өмірінің дара нысаны.
тұлғаның мəні нақты индивидтің өзіндік ерекшелігінде, оның əлеуметтік жүйе
шеңберіндегі өзімен-өзі болу қабілетінде ашылады;
2) адамдар арасындағы өзінің ұстаным-орнын еркін жəне жауапкершілікпен анқытайтын,
қоғамның өкілі ретіндегі адам. Қоршаған ортамен, қоғамдық жəне адами қарым-
қатынастар жүйесімен, мəдениетпен өзара əрекеттестікте қалыптасады. Адам əлеуметтену
процесінде тұлғаға айналады.
Индивид (лат. individuum – бөлінбейтін) – 1) жекелей табиғи тіршілік иесі. Homo
sapiens түрінің өкілі филогенездік жəне онтогенездік дамудың, туа біткен жəне жүре
біткеннің біртұтастығының өнімі, тəн сипатты даралық белгілердің иесі ретіндегі адам; 2)
адамзат қауымдастығының жеке бір өкілі; табиғи шектелу шеңберінен асып шыққан,
құралдарды, белгілерді пайдаланатын жəне осылар арқылы өзінің мінез-құлқы мен
психикалық процестерді меңгеретін əлеуметтік тіршілік иесі. Индивидтің сипаттамалары:
- психофихиологиялық ұйымдасуының тұтастығы;
- қоршаған ортамен өзара əрекетестіктегі орнықты тұрақтылығы;
Достарыңызбен бөлісу: |
