Источник: Информационная система «ПАРАГРАФ»
Документ: ҚР 2015.23.11 № 414-V ЕҢБЕК КОДЕКСІ
Дата: 20.09.2017 18:07:13
77
158-бап. Ұжымдық шарттың қолданылу мерзімдері, аясы және тараптардың
жауаптылығы
1. Ұжымдық шарт тараптар айқындайтын мерзімге жасалады.
2. Егер ұжымдық шарттың ережелерінде өзгеше көзделмесе, ол қол қойылған кезден
бастап күшіне енеді және тараптардың орындауы үшін міндетті болады.
3. Ұжымдық шарттың күші жұмыс берушіге және солардың атынан ұжымдық шарт
жасалған ұйым жұмыскерлеріне және оған қосылған жұмыскерлерге қолданылады.
Қосылу тәртібі мен шарттары ұжымдық шартта айқындалады.
4. Ұйым таратылған, ол банкрот деп жарияланған кезде ұжымдық шарттың
қолданылуы барлық жұмыскерлермен еңбек шарттары тоқтатылған күннен бастап
тоқтатылады.
5. Тараптар өкілдерінің ұжымдық шарт жасасу, өзгерту, толықтыру жөніндегі
келіссөздерге қатысудан жалтаруы немесе ұжымдық шарт жасасудан негізсіз бас тартуы,
келіссөздер жүргізу мерзімдерін бұзуы және тиісті комиссияның жұмысын қамтамасыз
етпеуі, келіссөздер жүргізу және ұжымдық шарт ережелерінің сақталуын бақылауды
жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты бермеуі, сол сияқты оның талаптарын бұзуы немесе
орындамауы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп
соғады.
15-тарау. ЖЕКЕ ЕҢБЕК ДАУЛАРЫН ҚАРАУ
159-бап. Жеке еңбек дауын қарау тәртібі
1. Шағын кәсіпкерлік субъектілерін және заңды тұлғаның атқарушы органының
басшыларын қоспағанда, жеке еңбек дауларын - келісу комиссиялары, ал реттелмеген
мәселелер не келісу комиссиясы шешімінің орындалмауы бойынша соттар қарайды.
2. Келісу комиссиясы жұмыс беруші мен жұмыскерлер өкілдерінің бірдей санынан
тепе-тең негізде ұйымдарда, оның филиалдары мен өкілдіктерінде құрылатын, тұрақты
жұмыс істейтін орган болып табылады.
3. Келісу комиссиясы мүшелерінің сандық құрамы, оның жұмыс істеу тәртібі, келісу
комиссиясы шешімінің мазмұны мен оны қабылдау тәртібі, келісу комиссиясы
өкілеттігінің мерзімі, делдалды тарту туралы мәселе жұмыс беруші мен жұмыскерлер
өкілдерінің арасындағы жазбаша келісімде не ұжымдық шартта белгіленеді.
4. Келісу комиссиясына келіп түскен өтінішті көрсетілген комиссия берілген күні
міндетті түрде тіркеуге тиіс.
Дау өтініш берушінің және (немесе) Қазақстан Республикасының нормативтік
құқықтық актілеріне сәйкес берілген өкілеттіктер шегінде ол уәкілеттік берген өкілдің
қатысуымен қаралады.
5. Келісу комиссиясы дауды өтініш тіркелген күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде
қарауға және дау тараптарына шешімнің көшірмесін оны қабылдаған күннен бастап үш
күн мерзімде беруге міндетті.
6. Келісу комиссиясының шешімі, жұмысқа қайта алу туралы дауды қоспағанда, онда
белгіленген мерзімде орындалуға тиіс.
7. Келісу комиссиясының шешімі белгіленген мерзімде орындалмаған жағдайда,
жұмыскер немесе жұмыс беруші сотқа жүгінуге құқылы.
8. Келісу комиссиясының тараптары келісу комиссиясының мүшелерін Қазақстан
Республикасы еңбек заңнамасының негіздеріне, келіссөздер жүргізу машығын дамытуға
және еңбек дауларында консенсусқа жетуге жыл сайын оқытуды жүргізуге міндетті.
160-бап. Жеке еңбек дауларын қарау бойынша жүгіну мерзімдері
Источник: Информационная система «ПАРАГРАФ»
Документ: ҚР 2015.23.11 № 414-V ЕҢБЕК КОДЕКСІ
Дата: 20.09.2017 18:07:13
78
Келісу комиссиясына немесе сотқа жеке еңбек дауларын қарау бойынша жүгіну үшін
мынадай мерзімдер белгіленеді:
1) жұмысқа қайта алу туралы даулар бойынша - жұмыс берушінің еңбек шартын
тоқтату туралы актісінің көшірмесі келісу комиссиясына тапсырылған күннен бастап бір
ай, ал сотқа жүгіну үшін - реттелмеген даулар бойынша не еңбек шарты тарапы келісу
комиссиясының шешімін орындамағанда жүгінген кезде келісу комиссиясы шешімінің
көшірмесі тапсырылған күннен бастап екі ай;
2) басқа еңбек даулары бойынша - жұмыскер немесе жұмыс беруші өз құқығының
бұзылғаны туралы білген немесе білуге тиіс күннен бастап бір жыл.
Жеке еңбек дауларын қарау бойынша жүгіну мерзімінің өтуі қаралып жатқан еңбек
дауы бойынша медиация туралы шарттың қолданылу кезеңінде, сондай-ақ келісу
комиссиясы болмаған жағдайда, ол құрылғанға дейін тоқтатыла тұрады.
161-бап. Жұмыскерді жұмысына қайта алу
1. Бұрынғы жұмысына қайта алынған жұмыскерге амалсыз бос жүрген (жұмыстан
шеттетілген) бүкіл уақыты үшін орташа жалақысы немесе басқа жұмысқа заңсыз
ауыстырылған кезде төмен ақы төленетін жұмысты орындаған уақыт үшін, бірақ алты
айдан аспайтын уақытқа жалақыдағы айырма төленеді.
2. Жеке еңбек дауын қарау жөніндегі келісу комиссиясының не соттың жұмыскерді
бұрынғы жұмысына қайта алу туралы шешімі дереу орындалуға тиіс. Жұмыс беруші
жұмысқа қайта алу туралы шешімнің орындалуын кідірткен кезде, келісу комиссиясы не
сот жұмыскерге шешімнің орындалуы кідіртілген уақыт үшін орташа жалақысын немесе
жалақысындағы айырмасын төлеу туралы шешім шығарады.
16-тарау. ҰЖЫМДЫҚ ЕҢБЕК ДАУЛАРЫН ҚАРАУ
162-бап. Осы тарауда пайдаланылатын ұғымдар
Осы тарауда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) еңбек төрелігі - ұжымдық еңбек дауының тараптары татуластыру комиссиясында
келісімге қол жеткізілмеген кезде еңбек дауын шешу үшін уәкілетті адамдарды тарта
отырып құратын, уақытша жұмыс істейтін орган;
2) ереуіл - жұмыс берушімен ұжымдық еңбек дауындағы жұмыскерлердің әлеуметтік-
экономикалық және кәсіптік талаптарын қанағаттандыру мақсатында жұмысты толық
немесе ішінара тоқтату;
3) татуластыру комиссиясы - ұжымдық еңбек дауын тараптарды татуластыру арқылы
реттеу үшін, жұмыс беруші мен жұмыскерлер (олардың өкілдері) арасындағы келісім
бойынша құрылатын орган;
4) татуластыру рәсiмдері - ұжымдық еңбек дауын бастапқыда татуластыру
комиссиясында, ал онда келiсiмге қол жеткізілмеген кезде - еңбек төрелігінде, сондай-ақ
медиация рәсімін қолдана отырып, тараптардың өзара келісуі бойынша рет-ретімен қарау.
163-бап. Ұжымдық еңбек дауының туындауы
1. Ұжымдық еңбек дауы Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын қолдану,
келісімдердің, еңбек және (немесе) ұжымдық шарттардың, жұмыс беруші актілерінің
талаптарын орындау немесе өзгерту мәселелері бойынша осы Кодекстің
164-бабына
сәйкес ресімделген жұмыскерлердің талаптары туралы жұмыс берушіні жазбаша хабардар
еткен күннен бастап туындаған деп есептеледі.
2. Жұмыс беруші жұмыскерлердің қойған талаптарын - оларды алған күннен бастап
үш жұмыс күнінен кешіктірмей, жұмыс берушілер бірлестігі бес жұмыс күнінен
кешіктірмей қарауға және оларды шешу үшін шаралар қабылдауға, ал көрсетілген
мерзімде шешу мүмкін болмаған кезде, туындаған келіспеушіліктерді одан әрі қарау үшін
Достарыңызбен бөлісу: |
