Қазақстан республикасы парламенті сенаты аграрлық МӘселелер, табиғатты пайдалану

ТӨРАҒА. Жақсы, рақмет.

ТАҒЫМОВ М.М. Осы сұрақтың жалғасы. Мал тапсырмай жатыр мясокомбинатқа, сондықтан мүмкін. етті субсидировать етеміз деп жаңа сіз өзіңіз айттыңыз. Маған өте ұнады.

ОРНЫНАН. (МИКРОФОНҒА ЕМЕС).

ТАҒЫМОВ М.М. Өте бір маңызды жағдай. Елді мекенде жүргенде жүн туралы көп сұрақ қойылады.

Қазір өзіңіз білесіз, жүнді балшыққа араластырып жолға салып жатыр. Атырау қаласында жақсы зауыт бар, өзіңіз білесіз ғой. Сонда «неге соған тапсырмайсыздар?» деп мен сұраймын ғой, 20 теңгеге сұрайды дейді. Сондықтан жаңа субсидияны сол переработкаға да қарау керек шығар. Жүн мәселесі, тері мәселесі біздің жақта әлі қозғалған жоқ, қалғанына әйтеуір қозғалыстар бар. Сол есіңізде болсыншы.

ОМАРОВ С.К. Жақсы. Теріні шығаруға қазір запрет тұр, қазір алдын ала келістік. Ол запретті алып тастайтын болып жатыр, ол жерде де екі жақты мәселе.

Біріншіден, осы запрет болған кезде Министерство индустрияның айтуына қарағанда теріні өңдеу қарқыны көтерілді.

Екінші жағында тері тапсырушылар бар. Оларды да бір-бірімен кездестіріп сөйлестірдік. Тері өңдейтіндерде обороткаға ақша жоқ, мыналарға сатқызбайды. Оның барлығы шіріп жатыр. Сонымен екі жақты бір-бірімен кездестіріп келіссек, мыналар сіз айтқандай баға бермейді.

Сонымен қазір экономика простых вещей деген программа бар ғой, соның айналасында мына тері өңдейтіндерге удешевленный кредит беретін болып жатырмыз. 6,6 пайызбен мыналар береді, содан кейін екіжақты қазір кооперация жасаймыз деп жатырмыз. Қаншалықты болатынын көреміз енді.

Барлық жерде де сондай. Мыналарда ең басты нәрсе –переработка жасайтындарда оборотка жоқ. Оборотка жоқ болғаннан кейін бұлар баға бермейді. Кейде мыналарға запрет беріп қойсаң, мыналар баға бермейді. Сосын екі жақ жылайды. Кішкене қиын сұрақ, тері мәселесін шештік, енді жүнге де кірісеміз.

ОРНЫНАН. (МИКРОФОНҒА ЕМЕС).

ОМАРОВ С.К. Заң бойынша малдың бәрі только убойный пунктерде сойылу керек. Біз қазір сол убойный пунктерге талаптарды қатаңдатайын деп жатырмыз. Одан кейін міндетті түрде мясокомбинатқа барып сою керек. Сонда ғана терінің сапасы көтеріледі.

ТӨРАҒА. Рақмет.

Рұқсат берсеңіз, сіздің орынбасарларыңызға менің екі сұрағым бар.

ОМАРОВ С.К. Жақсы.

ТӨРАҒА. Животноводство у кого, Гульмира Султанбаевна, у Вас?

ОМАРОВ С.К. Нет, у Гульмиры Султанбаевны – ветеринария.

ТӨРАҒА. Ветеринария у кого, в частности?

ОРНЫНАН. Ветеринария у Гульмиры Султанбаевны.

ТӨРАҒА. Да, я примерно… Направление дұрыс қой деп естідім.

Гульмира Султанбаевна, самый больной вопрос — это ветеринарная служба в сельском хозяйстве. И самый больной вопрос – это низкая зарплата ветеринаров на местах, мизерная зарплата 50-60 тысяч тенге. Текучесть кадров, нехватка ветеринарных врачей связана в большей мере с этим. Многие говорят, что это из-за юридической формы образования. Там вроде бы ГКП, государственные предприятия, где устанавливают сами зарплату, а доходность этих предприятий на уровне районов очень маленькая, естественно, зарплата назначается очень мизерная.

Что вы думаете об этом, и какие меры вы могли бы предпринять, в частности в лице Министерства сельского хозяйства? И что нужно было бы сделать, потому что это очень больной вопрос? Это общий такой фон по сравнению с другими регионами, республиками, с которыми мы граничим.

И второй вопрос. В данном законопроекте вы управление ветеринарной службой передаете области. Несколько лет тому назад (4 или 5 лет тому назад) в рамках политики децентрализации власти эти ветеринарные службы были переданы районам. Почему мы так часто меняем? Что это нам даст?

ИСАЕВА Г.С. Разрешите ответить сначала на второй вопрос.

Уважаемые депутаты, дело в том, что действительно в 2014 году был внесен ряд поправок, в соответствии с которыми часть контрольно-надзорных функций передали с республиканского уровня на уровень местных исполнительных органов. Это было сделано в связи с многочисленными просьбами акиматов, чтобы часть функций, которые связаны с контролем предприятий, расположенных именно в этом регионе, адресовать именно управлениям и отделам ветеринарии, которые были созданы после того, как эти функции были переданы. Но опыт прошедших четырех лет показал, что без отсутствия центральной власти управления в области ветеринарии невозможно решать вопросы, связанные с эпизоотической обстановкой, которая не знает границ административного характера района, области, которые нужно решать только с использованием республиканского бюджета, с использованием центральной вертикали.

Поэтому после широкого обсуждения с ветеринарными специалистами регионов и учеными, изучения опыта было принято решение о том, что надо вернуть часть контрольно-надзорных функций обратно на уровень республики. Вместе с тем на уровне акиматов остаются функции реализационного характера. Это то, что акиматы делали с 2009 года. Это вопросы проведения ветеринарных мероприятий, забора крови, идентификации, вакцинации и так далее. А контрольно-надзорные функции теперь будут сосредоточены на уровне республики. При этом мы понимаем, что, оставив просто реализационные функции на уровне регионов и не создав там вертикали, мы тоже не получим того эффекта. Поэтому в рамках этого законопроекта есть еще и предложение о создании вертикали, когда областные управления ветеринарии будут управлять деятельностью районных отделов ветеринарии. К сожалению, на сегодняшний день такого прямого подчинения нет. И поэтому каждый район, по сути, сам проводит ветеринарные мероприятия, занимается реализацией, а областные структуры занимаются только вопросом формирования бюджета.

ТӨРАҒА. Сразу вопрос. При Советском Союзе всем управляли и контролировали, и заправляли районные ветеринарные станции, больше никаких вертикальных властей не было. Почему мы сразу уповаем на то, что управлять трудно, контролировать трудно?

ИСАЕВА Г.С. Мы изучали опыт. У нас есть структуры, которые существовали по государственной ветслужбе в Советском Союзе, а также с 1991 года в Казахстане. Мы везде видели, что существовала четкая жесткая вертикаль, которая подчинялась Министерству сельского хозяйства.

Это действительно было через выстраивание подразделений, подчиненных конкретно министерству. И управления ветеринарии также подчинялись министерству. И когда мы обсуждали вопросы реформирования, было очень много предложений создать такую жесткую вертикаль образца Советского Союза, тогда управления ветеринарии, которые сейчас есть в акиматах, тоже должны перейти в структуру Минсельхоза. Но здесь мы сталкиваемся с тем, что существует Указ Президента о том, что необходимо разделять контрольно-надзорные функции и реализационные. То есть невозможно, чтобы один и тот же сотрудник одной и той же службы исполнял мероприятия и в то же время проводил оценку, то есть контрольный надзор исполнения этих мероприятий. Поэтому было принято такое решение о том, чтобы вернуть к образцу структуры 2014 года, когда контрольно-надзорные функции сосредоточены на уровне республики, а реализационные мероприятия оставить за акиматами, но при этом выстроить вертикаль по типу 2009 года, когда область и район взаимодействовали по реализации мероприятий.

ТӨРАҒА. Например, недавно была сибирская язва в Аршалынском районе. Не смог крайнего найти, никто не отвечает. Но при этом ответственность за Министерством сельского хозяйства.

ИСАЕВА Г.С. Касательно первого вопроса по поводу низкой заработной платы. В свое время, когда в 2014 году создавалась целая сеть государственных ветеринарных организаций, а это 202 районные ветстанции и более 2300 ветеринарных пунктов, закладывалась такая идея, что они выполняют часть функций, которые являются монопольными со стороны государства. А это ветеринарные мероприятия, связанные с вакцинацией против особо опасных болезней животных, идентификацией, отбором крови и так далее. И параллельно мы закладывали, что они могут исполнять функции, которые связаны с оказанием платных услуг населению. И тогда мы рассчитывали, что в среднем зарплата за исполнение монопольных функций должна составить от 60 до 80 тысяч тенге, в зависимости от популяции поголовья, дополнительно должно зарабатываться ветврачом за оказание платных услуг, для этого были созданы условия: ветеринарные пункты оснащены необходимым оборудованием, каждому ветврачу дали специализированные машины. Но впоследствии при формировании бюджета, когда мы отстаивали вопрос, в какой форме эта организация будет создаваться, к сожалению, осталась только функция, которая обязывает исполнять только государственные функции.

Сейчас в рамках реорганизации этих служб мы также планируем вернуться к той идее, когда они могут оказывать платные услуги, то есть зарабатывать деньги на селе, оказывая услуги не по особо опасным, а по незаразным болезням животных,

ТӨРАҒА. У меня просьба, Гульмира Султанбаевна, на местах более точно изучите эту обстановку. Я понимаю, что у вас работы очень много, загруженность очень большая, но для интереса надо выехать, особенно в южные регионы, посмотреть на уровне района, села, что творится в этом плане. Вы красиво сказали, что так можно заработать, через год заказ можно заработать, через платные услуги... А фактически ни одного такого нет на уровне села. Не срабатывает этот механизм. У ветврачей нет зарплаты. Если было бы 80 тысяч тенге, то мы бы радовались. На местах нет такой зарплаты, люди уходят, не задерживаются, они идут на какие-то коррупционные и другие поступки.

ОМАРОВ С. Если позволите, Али Абдикаримович.

У нас председатель комитета Утегулов Арман Каримович сейчас объезжает все регионы. Әр регионға барды, үш регионды айналып шығып жатсыз ба?

ӨТЕҒҰЛОВА А.К. Оңтүстік болды, Батыс Қазақстан, Солтүстік бар.

ОМАРОВ С.К. Тура сіз айтқандай, төменге түсіп, төменнен қарап жатып қазір барлық проблемаларды. Өзі, председатель комитета. График жасап қойдық, бүкіл региондарды аралап шығасың дедік. Барлық жерді қарап жатыр.

ТӨРАҒА. По итогам, если у вас будет письменный отчет, то предоставьте нам тоже, пожалуйста. И именно по ветеринарной службе.

ОРНЫНАН. (МИКРОФОНҒА ЕМЕС).

ТӨРАҒА. Осы мәселені тездетіп жөндеу керек. Болмаса, өте қиын, тем более қазіргі уақытта бізде мал шаруашылығы деген алдымыздан шығып тұр ғой.

ОМАРОВ С.К. (МИКРОФОНҒА ЕМЕС).

ӘКІМОВ Р.Қ. Али Абдикаримович, чтобы не повторяться об этом. Как раз, когда я с председателем комитета ездил, у нас сложилась парадоксальная ситуация. Ветеринарных инспекторов больше, чем ветеринарных работников стало. А по априори должно быть меньше. Работать некому, а все инспектируют. Инспекторов гораздо больше в областях и районах. А работать некому. Вот эти болезни, все эпизоотии оттуда, некому работать.

ТӨРАҒА. Жақсы, рақмет. Одан кейін жаңа астық бойынша Сапархан Кесікбайұлы, 2018 жылдың қорытындысы бойынша өндірілген астықтың қайсысы қайда бөлінді, сол туралы ертең бір ақпарат берсеңіздер: экспортқа қаншасы кетті, переработкаға қаншасы кетті, одан кейін кормға қаншасы кетті, «Продкорпорацияға» қаншасы кетті, олар қайда бөлді барлығын. Олар да өзі экспортқа шығарады. Сол бойынша более развернутый данные болса.

Құрметті әріптестер, бұл мәселе бойынша баяндама жасау үшін сөз комитет мүшесі Дүйсенғазы Мағауияұлы Мусинге беріледі.

МУСИН Д.М. Рақмет. Құрметті төраға, құрметті әріптестер! Бүгінгі комитет отырысына шақырылғандар. Күн тәртібіне ұсынылып отырған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне агроөнеркәсіп кешендері реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң жобасының негізгі мақсаттарын Ауылшаруашылық министрі Сапархан Кесікбайұлы Омаров жан-жақты баяндап берді.

Өздеріңізге мәлім, еліміздің Еуразиялық экономикалық одаққа және Дүниежүзілік сауда ұйымына мүшелігі – мүмкіндіктермен қатар ішкі және сыртқы нарықтағы бәсекеге қабілеттілігіне жоғары талаптар қояды.

Осыған байланысты ел экономикасының негізгі секторы – агроөнеркәсіптік кешенін мемлекеттік реттеудің рөлі өте маңызды.

Сондықтан заң жобасымен бұл саладағы мемлекеттік саясаттың тиімділігін арттыруға және «Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған» мемлекеттік бағдарламасын іске асыруға бағытталған, қолданыстағы 13 кодекске және 29 заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі көзделген.

Құрметті әріптестер! Биылғы жылғы Қазақстан Республикасы Парламенті палаталарының бірлескен отырысында Мемлекет басшысы «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты Жолдауында біздің негізгі ресурсымыз ауыл шаруашылығының әлеуеті толық пайдаланбай отырғанына, әлемде үлкен сұранысқа ие органикалық және экологиялық таза өнім өндіру үшін зор мүмкіндіктер барын, сондай-ақ суармалы жер көлемін ұлғайту және тағыда басқа агроөнеркәсіптік кешеніндегі өзекті мәселелерге назар аудара отырып, Үкіметке нақты нәтижеге қол жеткізуді міндеттеді.

Осы орайда бүгінгі қарастырылып отырған заң жобасының мақсаты айқын, маңызы ерекше.

Заң жобасында ұсынылатын өзгерістер мен толықтырулар ауыл шаруашылығын қаржыландырудың қолжетімділігі, фитосанитариялық және ветеринариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, ветеринария, аграрлық ғылымды дамыту, әкімшілік кедергілерді жою, елді сумен қамтамасыз ету, өсімдіктер мен жануарлар дүниесін сақтау және дамыту жөніндегі жаңа нормаларды енгізуді көздейді.

Сонымен қатар орман және су шаруашылығын, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды дамыту бойынша өзгерістер, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасын Еуразиялық экономикалық одақтың нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес келтіруге бағытталған өзгерістер қарастырылған.

Бұған қоса АӨК-де ерікті сақтандыруға көшу, жер ресурстарын, әсіресе ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалану, ауыл шаруашылығы саласындағы кадр даярлау жүйесін жетілдіру ұсынылған.

Заң жобасында көзделіп отырған өзгерістер заңнамалық базаны жетілдіре отырып, еңбек өнімділігін еселеуге, сондай-ақ өңделген өнім экспортын ұлғайту арқылы Агроөнеркәсіптік кешені саласының бәсекеге қабілеттігін арттыруға қолайлы мүмкіндіктер қалыптастыруы сөзсіз.

Құрметті әріптестер! Заң жобасы жұмыс тобының 7 отырысында қаралды. Бар осы отырыстарға комитет мүшелері белсенді қатысты. Сенаттың тұрақты комитеттерінен және Сенат депутаттарынан заң жобасының тұжырымдамасы бойынша өзгертпелер мен ұсыныстары келіп түскен жоқ.

Заң жобасын бірінші отырысында қолдап, комитеттің кеңейтілген отырысында қарауды ұсынамын.

Назарларыңызға рақмет.

ТӨРАҒА. Рақмет.

Сұрақтарыңыз бар ма қосымша баяндамашыға?

ОРНЫНАН. Жоқ.

ТӨРАҒА. Құрметті әріптестер, қосымша баяндамашының ұсынысын қолдасақ, қалай қарайсыздар?

ОРНЫНАН. Қолдаймыз.

ТӨРАҒА. Онда осы заң жобасын кеңейтілген отырысқа шығаруымыз керек. Менің ұсынысым: кеңейтілген отырысты басқа күні тағы да қосымша шақырып жүрмеу үшін, қатысатын азаматтардың барлығы осында, шақырылатын азаматтардың барлығы осында, тағы да қосымша адам шақыру қажеті бар ма? Онда бүгін осы министрдің келіп қатысып отырғанын пайдалана отырып, кеңейтілген отырысты бірге өткізсек.
ОТЫРЫСТЫҢ СОҢЫ.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПАРЛАМЕНТІ СЕНАТЫ

АГРАРЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕР, ТАБИҒАТТЫ ПАЙДАЛАНУ

ЖӘНЕ АУЫЛДЫҚ АУМАҚТАРДЫ ДАМЫТУ

КОМИТЕТІНІҢ КЕҢЕЙТІЛГЕН ОТЫРЫСЫ
2019 жылғы 23 қыркүйек
Отырысты Аграрлық мәселелер, табиғатты пайдалану және ауылдық аумақтарды дамыту комитетінің төрағасы Ә.Ә. БЕКТАЕВ жүргізді.
ТӨРАҒА. Квота бар. Отырысты ашық деп жариялауға болады.

Күн тәртібінде қаралатын мәселе «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне агроөнеркәсіптік кешенді реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы жөнінде.

Бұл заң жобасы бойынша жаңағы баяндамаға қосымша қосып-аларыңыз бар ма, Сапархан Кесікбайұлы?

ОМАРОВ С.Б. Жоқ. Барлығын осы жерде баяндадым.

ТӨРАҒА. Негізгі басымдылықтардың барлығы баяндалды.

Дүйсенғазы Мағауияұлы, сөз өзіңізге.

МУСИН Д.М. Рақмет.

Құрметті төраға, құрметті әріптестер! Заң жобасы бойынша қазір ғана комитет отырысы өтті. Заң жобасын комитеттің отырысында қарап, Ауылшаруашылық министрінің басшылығының баяндамасын тыңдадық. Біраз сұрақтарға жауаптар алынды.

Сенаттың тұрақты комитеттерінен және Сенат депутаттарынан заң жобасының тұжырымдамасы бойынша ескертпелер мен ұсыныстары келіп түскен жоқ. Комитет мүшелері заң жобасын жан-жақты талқылады. Сондықтан жоғарыда баяндалғандарды назарға ала отырып, қарастырылып отырған заң жобасын қолдап, Сенаттың кезекті отырысында бірінші оқуында қарау үшін жолдауды ұсынамын.

Назарларыңызға рақмет.

ТӨРАҒА. Сұрақтарыңыз бар ма?

ОРНЫНАН. Жоқ.

ТӨРАҒА. Онда аграрлық мәселелер табиғатты пайдалану және ауылды аймақтарды дамыту комитеті Сенат регламентінің 58 тармағын басшылыққа ала отырып, Парламент Мәжілісі мақұлдаған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне агроөнеркәсіптік кешенді реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасын бірінші оқылымда мақұлдауды ұсынады.

Ертең Сенаттың пленарлық отырысына осындай ұсыныспен шығамыз деп отырмыз.

Қарсылықтарыңыз бар ма?

ОРНЫНАН. Жоқ.

ТӨРАҒА. Келісеміз ғой осы қаулыға? Онда осы қаулыға дауыс берулеріңізді сұраймын. Қарсы, қалыс қалғандар жоқ.

Бұл мәселе бойынша пленарлық отырысында Қазақстан Республикасының Ауылшаруашылығы министрі Сапархан Кесікбайұлы баяндама жасайды. Комитет атынан баяндамашы Дүйсенғазы Мағауияұлы Мусин.

Басқа ұсыныстар бар ма?

ОРНЫНАН. Жоқ.

ТӨРАҒА. Шақырылатындардың тізімі белгілі. Бүгінгі осы комитетте қатысқан азаматтар негізінен сол жерде қатысады деп отырмыз. Басқа қосып алар ой-пікір жоқ па?

Онда құрметті әріптестер, күн тәртібіндегі мәселелер қаралды, комитеттің кеңейтілген отырысын жабық деп жариялаймын.

Осы мәселе бойынша концептуалды түрде негізінен мақұлданғанмен, депутаттардың тарапынан, басқа да комитеттердің тарапынан түсіп отырған бірақ қосымша ұсыныстар мен толықтырулар бар. Жұмыс тобы жеті рет мәжіліс өткізді, тағы да бір-екі рет өткізеді. Сіздердің адамдарыңыз осы мәселе бойынша бірлесіп жұмыс жасау керек қой деп ойлаймыз.

Кейінгі пленарлық отырысқа онда осы заң жобасын екінші оқылымға шығарамыз деп жоспарлап отырмыз. Ол 10 қазан деп жоспарлануда.

Онда сіздердің аттарыңыздан Сапархан Кесікбайұлы Омаровқа өзіміздің ризашылығымызды білдіреміз. Бүгін осы мәселеге көңіл бөліп, маңыздылығын көтеріп, арнайы келіп осы мәжіліске қатысып отырғаныңыз үшін рақмет.

Мәжілісті жабық деп жариялаймын. Депутаттар қалуларыңызды өтінемін. Қалған шақырылған азаматтарға рұқсат. Сау болыңыздар.