Мемлекеттік өртке қарсы күрес қызметі құрылымының шақырту құрамына талдау

МӨҚ құрылымы бекітілген заңдылық тәртібімен азаматтық қорғаныс күші бола тұра, өрттің алдын алу және сөндіру жұмыстарын ұйымдастыру, шаруашылық объектілерде, тұрғылықты мекендерде, облыс маңындағы аудан, қала, республика маңындағы қалалар мен астанада алғашқы апаттық-құтқару және шұғыл жұмыстарды өткізеді.

Ө

рт кезінде өрт сөндіру қызметі жеке құрамының міндеті бұл жұмылдырылған күш пен құралдардың тактикалық мүмкіндігіне қарай, өртті жою (сөндіру) және адамдардың өміріне қауіп төнген кезінде адамдарды құтқару және тарату. Демек, дабыл бойынша кезекші қарауылдардың негізгі мақсаты – бұл өртті сөндіру және аппаттық-құтқару жұмыстарын өткізу.

Алайда, тәжірибе кезінде дабыл бойынша МӨҚ құрылымы жану, жалған шақырулар, оқу-жаттығулар және т.б. шығады.

Өртке жатпайтын жану жағдайлары:

• 
  өндірістік технологиялық процестің ерекшелігіне уағдаласылған жану жағдайлары (технологиялық регламентке негізделген) немесе өндіріс барысына (технологиялық регламент әлде басқа техникалық құжаттамаға) және өнеркәсіп агрегаттар, сонымен қатар, бөлмелерді жылытуға арналған тұрмыстық пештер;
  
• 
  заттарды өңдеу, оларды сапалы қасиетін өзгерту мақсатында (кептіру, пісіру, үтіктеу, қуыру, еріту және т.б.) жылыту немесе термикалық әсермен, отпен өңдеу нәтижесінде пайда болған жану жағдайлары;
  
• 
  өрт жағдайларын тудырмаған электр қуаттарымен жарылыстар;
  
• 
  агрегат механизм және апараттан тыс жанбаған, тұрмыстық және өндірістік электр құрылғыларда, электр жабдықтарда, электр желілерде қысқа тұйықталу жағдайлары;
  
• 
  өртті тудырмаған, тағам дайындау кезінде тұрмыстық электр құрылғыларының ақаулығынан түтіндеу жағдайлары;
  
• 
  иесіз қалған ғимараттар, көлік құралдары, құрғақшөп, жапырақ, ашық аумақ пен даладағы қалдықтар, сонымен қатар шаруашылық нысандарда, үй аулаларында, жол жиектерінде, қоқыс контейнерлерінде, тұрғын үйлердің лифттерінде, жертөлелер мен шатырларында қоқыстың өрттенуі;
  
• 
  өзін өрттеу арқылы өзіңе қол жұмсау жағдайлары;
  
• 
  жол-көлік оқиғалары себепболған автокөліктердің өрттену жағдайлары;
  
• 
  әуе, теміржол аппаттары, террористтік, әскери әрекеттер, құқық қорғау органдарының арнайы операциялары және жер сілкінісі себеп болған өрт жағдайлары;
  
• 
  адамдардың газдан уланып қайтқан жағдайлары;
  
• 
  ешбір залалсыз пирофорлық жалғаулардың тұтану жағдайлары.
  

1.5 кесте– 2010-2013 ж.ж. өртке қарсы қызметтің бөлімшелерінің дабыл бойынша шығулар туралы мәліметтер

Өрттерге

Өрт есебіне жатпайтын жануларға

Жалған шақырулар

1

1.6 кесте –2013 жылдын өртке қарсы қызметінің шығуларының құрылымы

1.6 кестесінің жалғасы

(1.5 суреттегі) дөңгелек диаграммаға 1.6 кестедегі мәліметтерді қолдана МӨҚ бөлімшелерінің шақыруларының бірнеше түрлерін салыстыра республика бойынша жалпы санын көрсетеміз, ол өз тарапынан МӨҚ бөлімшелерінің шынымен жұмыс бастылығын көрсетеді.

Сонымен, өрт сөндіру және апаттық құтқару жұмыстарына шығу жалпы шақыру санының 18% құрады. Жалпы санның 27% өрт есебіне жатпайтын және жалған шақыру құрады. Шақырудың 55% «Басқа шақыру» санатын құрады, бұл гарнизондық өрт-тактикалық жаттығулар мен сабақтар, адамдарды құтқару және тарату амалдарын, әдістерін және нормативтерін өтеу бойынша тәжірибелік сабақтар, өрт сөндірудің жедел штабын ұйымдастыру, су көздерін тексеру және т.б.

Егер республиканың облыстары бойынша шығуларды қарастыратын болсақ, келесіні байқауға болады. Өртке шығудың көбі Алматы және Қарағанды облыстарында 1506 и 1906 болды, демек (барлық шығулардың 27%); шығулардың шамалы саны Атырау және Маңғыстау облыстарында 360 (14,9%) және 256 (7%). Облыстар бойынша жыл бойы орташа 828,3 шығуды құрады.

Апаттық-құтқару жұмыстарына көптеген шығулар саны Қарағанды және Шығыс Қазақстан облыстарында 565 (4,5%) және 1490 (13,9%), ал аздаған шығулар Қызылорда және Ақтөбе облыстарында 27 (0,8%) және 32 (1%) құрады. Орташа облыс бойынша жыл бойы апаттық-құтқару жұмыстарына 288,6 шығу жүзеге асырылады.

Қ

арағанды облысында өртке жатпайтын (5021, 40%) және жалған шақырулар (18, 0,1%) жағдайлар саны байқалады. Солтүстік Қазақстан облысында өрт санатына жатпайтын (556, 13,3%) және Ақмола облысында жалған шақыру (1, 0,03%) құрады, Атырау, Қызылорда облыстары және Астана қ. 2013 жылы жалған шақырулар болмады.

Қостанай және Оңтүстік Қазақстан облыстарында басқа да шығулар саны 6078 (62,6%) және 6178 ( 56,5%) құрады; Атырау және Ақтөбе облыстарында аздаған шығулар саны 1187 (49,2%) және 1746 (54,6%) құрады. Орташа облыстар бойынша жылына апаттық-құтқару жұмыстарына 3404,7 6 шығу жүзеге асырылды.

Шығулар бойынша мәліметтер, Қарағанды облыстарында ең көп жылына 17604 шығулар саны болатынын көрсетті.

Егер өрттің депо санын және әр облыстағы ӨА негізгі және арнайы бірлік санын есепке алатын болсақ, онда өрт автотехникасының бірлігіне шығулар саны бойынша орташаланған жүктемесін анықтауға болады. 1.7 кестесінде және 1.6, 1.7 суретінде өсу бойынша саралауға бір өрт депосына және өрт автотехникасының бірлігіне, келетін дабыл бойынша және басқа шығулар көрсетілген.

1.7 кесте – Дабыл бойынша және басқа да шығулар саны бойынша мәліметтер

жылына бір ӨА дабыл бойынша шығуларының орташаланған саны

жылына бір ӨА басқа шығуларының орташаланған саны

жылына бір ӨА шығуларының орташаланған саны

1

.6 сурет – Облыстар бойынша бір өрттің автотехникасына дабылдарға және басқа да шақыруларға шығу санының орташаланылған салыстырмасы.

жылына бір ӨА дабыл бойынша шығуларының орташаланған саны

жылына бір ӨА басқа шығуларының орташаланған саны

жылына бір ӨА шығуларының орташаланған саны

1.7 сурет – облыс аумағында жылына бір өрт сөндіру депосының дабыл және басқа шығулар санының орташаланған салыстырмасы
1.6 және 1.7 суреттерімен барлық облыстарды дабыл және басқа шығулар санының салыстырмасы шамамен бірдей екенібайқалады. Сондай-ақ, республиканың барлық облыстарындадабыл дабылбойыншаорташаланған шығу саны басқа шығуларға қарағанда жылына бірнеше рет кем.

1

.8 суретіндегі диаграммада республиканың облыстары үшін дабыл бойынша шығу саны, демек 1 өртке шығу саны 1,9-дан бастап (Солтүстік Қазақстан облысында) 5,4-ке дейін (Оңтүстік Қазақстан облысында) басқа шығуларды есепке алмай, төтенше жағдайлар мен апаттарға шығулар саны көрсетілген.

1.8 сурет – Облыс аралығында дабыл бойынша шығулар саны мен өртке шығу санының қатынасы

Жасалған талдау МӨҚ әрекетін жоспарлау және ресурстарды орналастыру, соның ішінде өрт сөндіру депосын тиімді орналастыруын, қамтылуын анықтау кезінде шығу легін есепке алу қажеттілігін нұсқайды.