14-апта бойынша орындалатын тапсырмалар: 24.04. – 29.04. 2023ж.
1. Қабілет ұғымы, оның түрлері мен деңгейлері.
Қабілеттер дегеніміз не, қабілеттердің даму деңгейі
Ғылыми анықтамаға сәйкес қабілет дегеніміз - белгілі бір тұлғаның белгілі бір қызметті жүзеге асыру қабілетін анықтайтын жеке және психологиялық ерекшелігі. Белгілі бір қабілеттердің пайда болуының туа біткен алғышарттары - бұрынғыға қарағанда, тұлғаның бойына туылғаннан бастап қойылатын бейімділік.
•репродуктивті
•шығармашылық
•дарындылық
•данышпан
2. Қабілетті анықтауға арналған әдістемелер.
Келесі диагностикалық әдіс француз ғалымдары А.Бине мен Симонға тиесілі. Мұнда да интеллектуалды қабілеттер деңгейі ең алдымен қиындықтың өсу ретімен орналастырылған 30 тапсырманың көмегімен анықталды. Тапсырманы түсінуге және оны қалай шешуге болатындығын қисынды түрде дәлелдей білуге басты назар аударылды. Ғалымдар интеллекттің негізінде осы шеберлік жатыр деп болжаған. Олар интеллектуалды мәселелерді шешу деңгейімен анықталатын ақыл-ой жасының тұжырымдамасына ие. Әрбір орындалған тапсырма осы көрсеткішті анықтауға арналған критерий болды.Ғалымдар қайтыс болғаннан кейін тесттер ағылшын тіліне аударылып, АҚШ-та ұсынылды. Кейінірек, 1916 жылы американдық ғалым Льюис Терман тестті өзгертті, ал «Стандарт-Бине шкаласы» деген атпен берілген жаңа нұсқа қабілеттерді анықтаудың әмбебап әдісі ретінде қарастырыла бастады.Нақты қабілеттерді анықтаудың көптеген әдістері бар, бірақ олардың барлығы бірінші кезекте интеллектуалды көрсеткіштерді анықтауға негізделген. Бұл ғалымдардың шығармашылық және басқа қабілеттерді дамыту үшін интеллектуалды даму деңгейі орташадан жоғары болуы керек деген пікірімен байланысты.
3. Интеллект ұғымы, эмоционалды интеллект сипаттамасы.
Интеллект (лат.— таным, ұғыну, аңдау) — жеке тұлғаның ақыл-ой қабілеті. Ақыл-ой сезімі адамның таным әрекетімен байланысты.
Эмоционалды интеллект дегеніміз – адамның өз эмоциясын қабылдап, кәдеге жарата білуі. Кез келген тапсырманы тиімді шешу үшін эмоциясын игеру қабілеті. Эмоция – энергияның көрінісі. Сондықтан барынша эмоциялық ойлауды дамыту керек.
4. Дарындылық пен таланттың ерекшеліктері.
Дарындылық терминінің көпмағыналылығы адам қабілеттері саласы мәселесінің көпаспектілігіне сілтейді. Дарындылық қабілеттер саласының жалпы сипаттамасындай, кешенді зерттеуді талап етеді: психофизиологиялық, дифференциалды-психологиялық және әлеуметтік-психологиялық педагогикалық.
Талант (бастапқыда салмақ, өлшем, кейіннен ауыспалы мағынада — қабілеттер деңгейі) — қабілеттердің ең алдымен, арнайы қабілеттердің дамуының биік деңгейі. Таланттың болуы туралы адам қарекетінің принципті жаңалығымен, бірегейлігімен ерекшеленуге тиіс нәтижелеріне қарап айтуға болады. Адамның таланты айқын қажетсінушілік пен шығармашылыққа бағытталып, әрқашан белгілі бір қоғамдық талап-тілектерді бейнелейді. Осы себепті адамның талантының дамуында оның дүниетанымы, қоғамдық позициясы орасан зор рөл атқарады.
Достарыңызбен бөлісу: |