Ќазаќстан республикасы білім жјне єылым министрлігі

Жергілікті желілер бір-бірімен қатар орналасқан компьютерді біріктіретін жүйелер (бір бөлмеде немесе бір мекемеде орналасқан немесе қатар орналасқан компьютерлер). Компьютерлерді байланыстыру осы мекеменің өздеріне бөлінген байланыс каналдары арқылы жүргізіледі. Әр құрлықтарда орналасқан түрлі мемлекеттердегі компьютерлерді бір-бірімен байланыстыратын желіні жалпы желі деп атайды. Ондай желілерді жасау үшін көп қаражат, бірнеше телефон каналдары және жер серіктері арқылы байланысу мүмкіндіктері болуы қажет.

Жергілікті желінің барлық компьютерлері серверде жазылған қолданбалы программаларды және принтер, факс тәрізді шеткері құрылғыларды ортақ пайдалана алады. Желідегі әрбір дербес компьютер жұмыс станциясы немесе желі түйіні деп аталады.

Компьютерлерді жергілікті желіге біріктіру (бірліктен бірнеше жүздіктерге дейін) түрлі типті кабельдер көмегімен, желілік карта немесе желілік адаптер аталатын арнайы құрылғы арқылы орындалады. Адаптер компьютердің аналық тақшасындағы кеңейту слотына қондырылады.

Көптеген фирмалар шығаратын желі адаптерлерінің көптеген түрлері бар. Компьютерлердің түрі көбейген сайын әдістері де көбеюде. Әр қосылу – деректер үшін жаңа маршрут. Желі топологиясы – бұл оның геометриялық пішіні немесе компьютерлердің бір-біріне қатысты физикалық орналасуы. Желі топологиясы түрлі желілерді салыстыру және жіктеу әдісін береді. Топологияның үш негізгі типі бар: жұлдызша, сақина, шина.

Мұндай жүйе қарапайым және тиімді, деректе пакеттері әр компьютерден концентраторға бағытталады. Концентратор өз кезегінде пакеттерді тиісті жеріне жеткізеді. Мұндай топологияның негізгі жетістігі мынада: компьютерлер мен концентратор арасындағы жекелеген жалғағыштар істен шыққанмен, бүкіл желі жұмыс істей береді.

«Жұлдызша» топологиясының кемшілігі оның негізгі жетістігінен туындайды: егер концентратор бұзылса, онда ол бүкіл желіні түгел істен шығарады.

Барлық жұмыс станциялары орталық торапқа жалғанған ЛВС топологиясы. Мұндай топологияның меншігі ретінде жөнделмейтін торап болып табылады. Алайда, егер орталық торап жөнделмесе, барлық желі қатардан шығады.

Бұл жағдайда әрбір компьютер біріктіруші құралдарға арнайы желілік адаптерлер арқылы жеке кабельдерге қосылады. Қажет жағдайда Жұлдызша топологиясымен бірнеше желіні біріктіруге болады. Жұлдызша топологиясының мысалы ретінде Internet тополгиясы Витая пара 10 BASE-T кабелі болып табылады, жұлдызша орталығы. Жұлдызша типті топоплгия кабельдің жарылуынан сақтауды қамсыздандырады. Егер жұиыс станциясының кабелі бұзылған болса, бүкіл желі сегиентін қатардан шығырмайды. Ол сондай-ақ, әрбір жұмыс станциясының кабельді сегментінің болуына, концентратқа қосылуына байланысты,қосылу мәселесін диагностикалайды. Диагоностика үшін кабельдің бүлінуін табу жеткілікті. Желінің қалған бөлігі жақсы жұмыс жасайды. Алайда, жұлдызша топоплогиясының кемшіліктері де бар.

Біріншіден, ол көп кабельді қажет етеді. Екіншіден, концентраттары барынша қымбат. Үшіншіден, кабельді концентраттарды кабельдің көп болған жағдайында күту қиын. Алайда, мұндай жағдайдың көбінде қымбат емес, витая пара кабелі қолданылады.

Сурет 2 Жұлдызша топологиясы

«Сақинаның» «Жұлдызшадан» бір ерекшелігі – оған барлық желілік компьютерлер арасында үзіліссіз жол қажет, өйткені желінің бір жері істен шықса, бүкіл желі тоқтап қалады. «Сақинаның» тағы бір осал жері – деректер біреулердің желілік компьютері арқылы өтетіндіктен де, ақпаратты бөгде ұстап қалуына мүмкіндік береді.

Сурет 3 Сақина топологиясы

«Шина» топологиясы бар желіде деректер екі бағытта бірдей жылжиды. Кабель-шинаның екі шетінде арнайы бұқтырмалар (терминаторлар) орнатылған. «Сақина» жағдайындағыдай, желінің бір жеріндегі қосылудың бұзылуы жұмысты бірден тоқтатады. «Шина» желісіндегі деректердің қауіпсіздігі «Сақина» желісіндегідей, оның осал тұсы – бүкіл желінің деректері әр желілік компьютерден өтеді.

Жалпы шина топологиясы бір кабельге барлық желі компьютерлерінің қосылуын қодлануды ұсынады. Топологияның жалпы шина жағдайында кабель барлық станцияларпда кезегімен қолданылады. Жалпы кабельмен жұмыс кезінде компьютерлер бір-біріне кедергі жасамау қарастырылған. Жеке компьютерлермен жіберілген немесе алынған барлық хабарларды басқа компьютерлер алады және естиді. Жұмыс станциясы ақпарат адрестері қолдана отырып хабарлар адресін алады.

Сурет 4 Шина топологиясы

Жергілікті желіде ақпарат жеткізу жылдамдығы 5-тен 100 Мбит/с-қа дейін жетеді.

Жергілікті есептеу желісі – бір-бірінен шамалы ғана қашықтықта орналасқан және мәліметтер тасымалданатын физикалық орта арқылы біртұтас желіге біріктірілген абоненттік жүйелер (есептеу машиналары, жад құрылғылары, принтерлер және т.б. электрондық құрылғылар) жиынтығы. Бір-бірінен қашықта орналасқан жұмыс орындарындағы жабдықты, программалық құралдарды, ақпаратты бірлесе пайдаланатын компьютерлер жергілікті есептеу желісі арқылы бір жүйеге біріктіріледі. Принтер, модем, дискідегі мәлімет жинақтауыш тәрізді құрылғыларды ортақ пайдалану мақсатында дербес компьютерлер мен басқа офистік электрондық құрылғыларды желі арқылы бір-бірімен байланыстырады. Мұндай желідегі жабдықтар бір ғимаратта немесе бір-біріне жақын, қатар тұрған бірнеше ғимаратта орналасады.

Жергілікті желідегі компьютерлер мен құрылғылар көмегі арқылы жалпы мақсаттағы коммутацияланатын желімен немесе одан да басқа желілермен байланыса алады. Мысалы: Ethernet (10 Base-2,5,T,F), Fast Ethernet (100 Base-TX, FX, T4), Token Ring, Apple-Talk, ARCHNET және т.б. жергілікті желіге тән қасиеттер: мәліметтер жеткізу жылдамдығы жоғары, қате шығу деңгейі төмен және арзан бағалы жеткізу ортасы қолданылады. Кемшілігі: ұзындығы қысқа, жақын араға жеткізуге арналған. Жергілікті есептеу желісін CAN, MAN, WAN және GAN сияқты кең масштабты құрылымдарға біріктіруге болады: CAN – Campus Area Network – жақын орналасқан ғимараттарды байланыстыратын кампустық желі; MAN – Metropolitan Area Network – қалалық масштабты желі; WAN – Wide Area Network – кең масштабты желі; GAN – Global Area Network – ауқымды желі, цифрлы ақпараты бір немесе бірнеше жоғары жылдамдықты арналармен жеткізу, шектеулі аймақта қолдау табатын есептеу желісі; жалпыға ортақ қызмет ететін байланыс құралдарын пайдаланбайтын, тораптары бір-бірінен шамалы қашықтықта орналасқан есептеу желісі.

Соңғы кезде бір мекемеде орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тараған. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен, бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы информация тасымалдау жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмайды. Келешекте радиожелілер кеңінен қолданылады.

Олардың объективті себебі:

− радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

− ескі мекемелерде қабырғаларын тесіп, кабель жүргізу оңай емес;

− радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін мекемелерге жүргізу ыңғайлы, өйткені кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау орындарының келісімі керек;

− кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептері:

− кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай, мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.б.;

− жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жеке пайдаланылатын ноутбуктерді қосу ыңғайлы;

− жергілікті желілерді қолданылатын бағдарламалық жабдықтарына қарай екіге бөлуге болады.

1) Әр түрлі топологиялар арасындағы мәліметтер беру жылдамдықтарын бақылаңыз

2) Топологиялар арасында айырмашылықтарды айқындайтын кесте құрыңыз

Әдебиеттер тізімі: 1,2,3,13
Тақырып №3. Кабельдер типтері мен кабельдер жүйесін жинақтау

Дәрістің мақсаты: Кабель типтерімен танысу және кабельдер жүйесін жинақтауды қарастыру

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

1. 
   Web- парақтарды жасау жолдары
   
2. 
   Web- парақтарды жасау редакторлары
   

Ақпаратты беру кезінде кабельдің түрлері қолданады. Оған:клоаксальды, экрандалған және экрандалмаған орам жұбы және оптолокондық кабельдер жиынтығы жатады. Мәліметтерді жіберудегі ең жиі қолданылатын кабель түрі, яғни кіші қашықтыққа (100 м-ге дейін) экрандалмаған кабельдер қолданылады. Оптолоконды кабель кең ауқымды және локальдық байланысты құру кезінде кеңінен қолданылып, онымен қоса магистральдық глобальды жүйелерді қалыптастыруға пайдаланылады. Кабель жүретін каналдарды өткізу қызметі жағынан жоғары және оларды біршама қашықтыққа тасымалдайды.

Мәліметтерді тасымалдау ортасы ретінде есептелетін жүйелерде КВ, УКВ, СВЧ сияқты әр түрлі электромагнитті толқындарды. Бірақ локальды жүйелерде радиобайланытар кабельдерді құру мүмкін емес кезде ғана қолданлады. Мысалы:кез келген мекеме, ғимарат.

Құрылымданған кабельдық жүйе (Structured Cabling System-SCS)-камутациондық элементтер жиынтығы (кабельдер, шкафтар т.б.), сонымен қатар оларды ортақ қолданудың методикасы болып табылады.

құрылымданған кабельдық жүйе, ондағы компьютерлік мәліметтерді ортақ ортада локальдық жүйеде тарту.

Негізінен кабельдың екі үлкен класын ерекшеленеді:

Электрлік және оптикалдық, олар сигналдарды тасымалдау әдісі бойынша ерекшелінеді. Ресейді оптоталшықты кабельдермен қамтамасыз етуші-Wohawk/CDT, Lucent Technologies және AMP.

Кабельдердің типтері

Қазіргі жаңа жүйелерде, бірнеше түрлі кабельдер типтері қолданылады. Төменде жиі қолданылатын кабельдер типтері көрсетіледі. Ішкі құрылым бойынша жұпты орамды және коаксальдық кабельдер арқылы айыруға болдаы.

«Жұпты орам» кабель типі көп жүейелік технологияларда, оған қоса Internet, ARCNet IBM және Tokeng Ring қолданылады.

Жұпты орамды кабельдер мынадай түрлерге негізделеді: экрандалмаған (UTP-Unshielded Twisted Pair) және экрандалған мыс кабельдер. Экрандалған мыс кабельдер өз ішінде екіге бөлінеді: жекелей әр бір жұбы экрандалған(STP-Shilded Twisted Pair) және бір ғана ортақ экраны бар (FTP-Foilded Twisted Pair). Экранның жоқтығы, экрандалмаған кабельдерге иілгіш және сынбайтын қасиет береді. Экрандалмаған кабельдер офистер ішінде қолдануға өте қолайлы.

1-кестеде көрсетілген категория бойынша кабельдер классификацияланады. Олар максималды жиілігіне байланысты орналастырылған.

Кесте 1 Кабель классификациясы

Клоаксальдық кабельдер радио және теледидарлық аппаратуралада қолданылады. Коаксальды кабельдерді 10мбит/с жылдамдықпен ақпарат тарата алады. Максималды ара қашықтық 185-500 метр. Олар жіңішке және жуан кабельдерге оның қалындығы бойынша бөлінеді.

2-кесте Коаксальды кабельдер типтері

Оптоталшықты кабельдер (Fiber Optic Cable) мәліметтерді үлкен қашықтыққа тарату жылдамдығы жоғары екеніне көз жеткізуге болады. Оптоталшықты кабельдерде сигнал таратушы болып- жарық табылады. Осы түрдегі кабельдер бірнеше микроннан тұратын орталық, шыны арқаннан, ол толығымен шынымен қапталған.

Қата жалғанып қойса өте сезгіш болып келеді. Оптоталшықты кабельдерде жарық көзі болып жарық диоды (LED-Light Emitting Diode) табылады. Барлық мәліметтер жарықтың интенсивті өзгеруімен кодталады. Оптоталшықты кабельдердің негізінен екі түрі бар. Олар: бірмодтық және көпмодтық. Бірмодтық кабельдер кішкене диаметрге ие болады, қымбат баға және ұзақ ара-қашықтыққа мәліеттер тасымалдай алады. Оларға арнай коннектор мен жоғарғы классификациалы орнатушылар қажет.

Кабельсіз байланыстың технологиясы:

Кедергілер мен жалпы бағасы үлкен әсер етеді. Осындай байланыстың негізгі үш түрін атап өтейік:

• 
  Радиобайланыс
  
• 
  Диапазон микротолқындары арқылы байланыс
  
• 
  Инфрақызыл байланыс
  

Мәліметтерді таратуда радио жиілікте тарату технологиясы және тасымалдау қашықтығы шексіз болып келеді. Үлкен географиялық қашықтықтарға локальдық жүйе арқылы байланыстыруға арналған. Олар үлкен бағаға ие болады, сонымен қатар электрондық және атмосфералық байланыстарды түзеуде сезімтал болып келеді.

Диапазон микротолқындары арқылы байланыс (Microwaves) жоғарғы жиілікті талап етеді, қысқа және үлкен қашықтықтарда қатар қолданылады. Физикалық тасымалдау қолайсыз жерлерде қолданылады. Ал спутниктерді қолдану тиімді емес, өйткені бағасы өте үлкен болып келеді.

Инфроқызыл технологиялары (Infrared transmission), үлкен жиіліктерде жұмыс жасайды. Олар екіжақты және кең ауқымды жақын ара-қашықтарда жиі қолданылады.

1. 
   Кабельдер түрлерін атап өтіңіз
   
2. 
   Кабель түрлері арасында айырмашылықтар мен артықшылықтардың кестесін құрыңыз
   

3. 
   Жүйеге қойылатын негізгі талаптар
   
4. 
   Жүйенің жөнделмейтін облыстарын басқару
   

Жүйені құру және тасымалдау кезінде қойылатын негізгі талаптар:

• 
  Шығарымдылық
  
• 
  Сенімділігі және қауіпсіздігі
  
• 
  Кеңейтілуі мен масштабталуы
  
• 
  Көрінбейтіндігі
  
• 
  Басқарылуы
  
• 
  Бірігуі
  

Жүйенің шығарымдығына келесі жүйе сипаттамалары әсер етеді:

• 
  Конфигурация;
  
• 
  Мәліметті беру жылдамдығы;
  
• 
  Анализді көру әдісі;
  
• 
  Жүйе топологиясы;
  
• 
  Технолгия;
  

Тұрақсыздық-есептеу жүйелерінің қасиеті. Есепту жүйесіндегі машинаны логикалық машина ретінде қозғалыстың тоқтамауына жағдай жасай отырып, бағдарламаның берілгенімен, жөнделмейтіндігінен кейін. Сенімділік ұғымына тек қана аппараттық жүйелер кірмейді, сонымен қатар бағдарламамен қамтамасыз етеді.

Сурет 5 Қауіпсіздікті сақтау есебі

Фирмадағы бірнеше автономды жұмыс істеп тұрған компьютерлерге қарағанда, локальдық жүйеде мәліметтердің қауіпсіздігін сақтау үнемі жеңіл. Резерфті көшірме (backup)-сіздің қол астыңызда бар құрал болып табылады. Жеңіл болу үшін оны резерфтеу деп атаған дұрыс. Оның негізгі мақсаты: кез келген қауіпсіз жерде барлық көшірмелерін сақтау және оларды жиі-жиі жаңартып отыруда. Жай компьютерлерде қауіпсіз ақпарат тасушы болып-дискета табылады. Стриммерді де қолдануға болады.

Көрінбейтіндігі- қасиеті.

Көрінбейтіндігі-бұл қасиеттің ерекшелігі,жүйеде жұмыс істеп отырған адам оны көре алмайтын қалпы.

Көрінбейтін жүйе локальдық жүйелер арасындағы байланыста улкен ара қашықтықта қолданылады. Plug and play принципі қолданылады.

Көрінбейтін байланыс кезінде (end-to-end) жойлған локальдық жүйелерде өткізгіштік қасиетке ие болады.

Басқарымдылығы:

ISO улкен көлемдегі көмек жасады. Жүені басқару басты жүйе болып табылады. Оның өзі 5 концептуалды облыстардан тұрады.

• 
  Эффектілі басқару
  
• 
  Конфигурацияны басқару
  
• 
  Ресурсты қолдану арқылы басқару
  
• 
  Жүенің жөнделмейтін облыстарын басқару
  
• 
  Ақпаратты қорғауды басқару
  

Оған мысал ретінде : жүйенің көрінбейтіндігі бола алады.

Эффектілі басқару бірнеше этаптардан тұрады:

1. 
   Администраторлы жүйелерге эффектілі басқару тұралы мәліметтерді жинау;
   
2. 
   Анықталған жақсы дәрежеге анализ жасау;
   
3. 
   Мәліметтердің дұрыс таралуын басқару
   

Ресурсты қолдану арқылы басқарудың негізгі мақсаты- Жүені пайдалану параметрін өлшеу.Ол жүйедегі проблемаларды азайтадыжәне оны максималды пайдалануына жағдай жасайды.

Жүенің жөнделмейтін облыстарын басқарудың мақсаты-Жүйенің эффектілі жұмыс жасау үшін, жүйеде болып жатқан проблемалар туралы қолданушыларға хабарлау, ол проблемаларды тауып, (мүмкін болған жағдайда) алып шығу үшін арналған.

Жүенің жөнделмейтін облыстарын басқару бірнеше қадамдардан тұрады:

1. 
   Проблемалардың алғашқы белгілерін анықтау;
   
2. 
   оларға изоляция жасау;
   
3. 
   кедергілерді жою;
   
4. 
   керекті жүйелердегікедергіледі анықтаужәне тексеру;
   
5. 
   табылған кедергіледі регистрациялау және оларды шешу.
   

1) Жүйеге қойылатын негізгі талаптарды атап өтіңіз?

2) Қойылатын талаптар қатарына мысалдар келтірңіз?

Әдебиеттер тізімі: 1,2,3,13
Тақырып №5. Желілердің архитектурасы

Дәрістің мақсаты: Желілер архитектурасымен танысу

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

1. 
   Желі архитектурасы ұғымымен танысу
   
2. 
   Желі архитектурасының түрлерін қарастыру
   
3. 
   Желіні таңдау принйиптерімен танысу
   

Желі архитектурасы желі элементтерін анықтайды және оның жалпы логикалық ұйымдастырылуын, техникалық бағдарламалық жабдықталуын және кодтаудың әдісін сипаттайды. Архитектура функционалдану принциптері мен қолданушы интерфейсін анықтайды.

Архитектураның 3 түрі:

• 
  терминал архитектура – бас компьютер;
  
• 
  біррангілі архитектура;
  
• 
  клиент-сервер архитектурасы.
  

Терминал архитектурасы – бас компьютер (terminal – host computer architecture) – бұл мәліметтерді өңдеудің барлық үрдістері бір компьютерде немесе басты компьютерлер тобында жүзеге асатын ақпараттық желі концепциясы.

Архитектура 2 типті құрылғыларды қарастырады:

Бас компьютер, мұнда желіні басқару, мәліметтерді сақтау және өңдеу функциялары атқарылады .

Терминалдар, мұнда сеанстарды ұйымдастыру және тапсырмаларды орындау, тапсырманың орындалу нәтижесіне қажетті мәліметтерді енгізу командаларын басты компьютерге жеткізу функцияларын атқарады.

Басты компьютер мәліметтерді беру мультиплексорлары арқылы терминалмен өзара байланысады.

Басты компьютер архитектуралы желінің классикалық мысалы ретінде жүйелі желілік архитектураны келтіруге болады (System Network Architecture - SNA).

Біррангілі архитектура

Біррангілі архитектура (peer-to-peer architecture) – бұл ресурстары барлық жүйелерде тең дәрежеде орналасқан ақпараттық желі концепциясы.

Біррангілі жергілікті есептеуіш желіні орнату өте жеңіл және арзан желі типі болып келеді. Олар компьютерде желілік карта мен желілік тасымалдаушыдан басқа тек Windows 98 немесе Windows for Workgroups операциялық жүйесін ғана талап етеді. Компьютерлерді бір біріне қосқан кезде қолданушылар ресурстар мен ақпараттарды ортақ қолдануға бере алады.

Біррангілі желінің артықшылықтары:

• 
  оларды орнату және баптау оңай болып есептеледі;
  
• 
  жекеленген дербес компьютерлер белгіленген серверге тәуелді емес;
  
• 
  қолданушылар өз ресурстарын өздері басқара алады;
  
• 
  арзандығы және пайдалану оңайлығы;
  
• 
  азғана құрылғылар мен бағдарламалық жабдықтарда қажет етеді;
  
• 
  тіркеушінің қажетсіздігі;
  
• 
  қолданушылар саны оннан аспайтын желілер үшін өте тиімді.
  

Желіде біррангілі архитектураны қолдану кезінде терминал немесе «клиент-сервер» архитектураларын да қолдануға тыйым салынбайды.

Клиент-сервер архитектурасы – бұл ресурстардың басым бөлігі клиенттерге қызмет көрсететін серверлерге негізделген ақпараттық желі концепциясы.

Сурет 7 Клиент-сервер архитектурасы

Клиент-сервер архитектурасындағы қызмет көрсету функциясы әр түрлі қолданбалы операцияларды атқаратын қолданбалы бағдарламалар кешенімен сипатталады.

Клиент бастаушы қызметін атқарады және электронды пошта немесе басқа сервер қызметтерін қолданады. Бұл үрдісте клиент қызмет түріне сұраныс береді және сеансты орнатып өзіне керекті нәтижелер мен жұмыстың аяқталуы жайлы хабар береді.

Сурет 8 Клиент-сервер моделі

Ерекшеленген файлдық серверлі желілердің белгіленген автономды дербес компьютерінде серверлі желілік операциялық жүйе орнатылады. Осы дербес компьютер сервер болып табылады. Жұмыс станциясында орнатылған бағдарламалық жабдық сервермен ақпарат алмасуға мүмкіндік береді. Ең көп таралған желілік операциялық жүйелер:

• 
  Novel фирмасы шығарған NetWare операциялық жүйесі;
  
• 
  Microsoft фирмасы шығарған Windows NT операциялық жүйесі;
  
• 
  AT&T фирмасы шығарған UNIХ операциялық жүйесі;
  
• 
  Linux операциялық жүйесі.
  

Казіргі кездегі клиент – серверлік архитектурада объектілердің 4 тобы қарастырылады: клиенттер, серверлер, мәліметтер және желілік қызметтер. Клиенттер қолданушылардың жұмыс орындарындағы жүйеде орналасады.

Мәліметтер негізінен серверде сақталады. Желілік қызметтер серверлер және мәліметтермен ортақ. Сонымен қатар қызметтер мәліметтерді өңдеу процедураларын басқарады.

Клиент – сервер архитектурасының артықшылығы:

• 
  Көп жұмыс станциялы желілерді ұйымдастыруға мүмкіндік береді;
  
• 
  Желілік тіркелуді жеңілдететін қолданушылардың тіркеу жазбаларын, қауіпсіздігін және қатынау мүмкіндігін басқаруды қамтамасыз етеді;
  
• 
  Желілік ресурстарға тиімді қатынау мүмкіндігін береді;
  
• 
  Қолданушыға желіге кіру арқылы барлық ресурстарға қатынау үшін бір ғана пароль керек.
  

• 
  Сервердің істен шығуы нәтижесінде желінің жұмыс істеу мүмкідігін шектей отыра желілік ресустарды жоғалтуға әкеп соғады;
  
• 
  Тіркеу үрдісін жүргізу үшін кәсіби маманды талап етеді;
  
• 
  Желі мен желілік құрылғылардың бағасының жоғарлығы.
  

Желі архитектурасын таңдау желінің ұсынысына, жұмыс станцияларының санына және оларда орындалатын әрекеттерге де байланысты болады.

Біррангілі архитектураны келесідей жағдайларда таңдаған жөн:

• 
  Қолданушылар саны оннан аспаса;
  
• 
  Барлық машиналар өзара жақын орналасса;
  
• 
  Қаражат мүмкіншілігі аз көлемде болса;
  
• 
  Мәліметтер қоры сервері, факс-сервер немесе басқа да арнайы серверлерге деген қажеттілік болмаса;
  
• 
  Орталықтанған тіркелуге деген қажеттілік болмаса.
  

• 
  Қолданушылар саны оннан асса;
  
• 
  Орталықтанған басқару, қауіпсіздік, ресурстарды басқару және резервті көшіру қажет болса;
  
• 
  Арнайы сервер қажет болса;
  
• 
  Глобальді желіге қатынау қажет болса;
  
• 
  Ресурстарды қолданушылар деңгейінде бөлу қажет болса.
  

1. 
   Желі архитектурасы түрлерін атаңыз
   
2. 
   Архитектура түрлерінің арасындағы артықшылықтар мен кемшіліктер арасында талдау жасаңыз