Ќазаќстан республикасы бiлiм жғне єылым министрлiгi

2. Дұрыс көрсетілмеген триггерлік құрылғының функционалдық сұлбасын көрсетіңіз.

3. Жарық диоды жану үшін, программалық ажыратып қосқыштың лимбасында қандай санды теру керек?

1. 
   Регистрдің негізгі анықтамасы.
   
2. 
   Регистрдің жіктелуі.
   
3. 
   Жады реггистрі.
   
4. 
   Қозғау регистрі.
   

Жады регистрі көбінесе D-триггерінде, олардың тактілерін біріктіре отырып құрады. Мысалға, сегізразрядты жады регистрінің микросұлбасы тұрақты деңгеймен (К580ИР82) тактіленеді және тактілі импульстің (К555ИР27) фронтмен (сур.9.1). Бірінші микросұлба шығысынан сақталған мәліметтер ОЕ кірісінің логикалық нөлде оқылады.Әйтпесе микросұлба тұйықталмаған шығыс күйінде болады. Ақпаратты оң жақ микросұлбаға жазу тек L кірісінің логикалық нөлінде С тұрақты фронтында болады.

Рис 9.1

Рис.9.2

1. 
   Санауыштардың негізгі анықтамасы.
   
2. 
   Жилік бөлгіштер.
   
3. 
   Импульсті таратқыштар.
   

Қайта есептеу коэффициенті келесіге жіктеледі екілік санауыш (Ксч=2^к), екілік – ондық (Ксч=10^к), немесе тұрақты, айнымалы. Есептеу бағыты бойынша санауыштар қосынды, алушы, реверсивті. Ішкі байланыс ұйымдастыру тәсілі бойынша тригерлер мен санауыштар арасында синхронды (параллель көшірумен) және асинхронды (реті көшірумен). Синхронды санауыштар тез әрекеттімен есептейді.

Сур.10.1

Микросұлбада К155ИЕ2 санауыш тригері мынадан турады (кіріс - С1, шығыс - Q1) және қайта есептеу санауышы (Ксч)=5 (кіріс - С2, шыгысы - Q2, Q3, Q4). Егер оларды бір – бірімен біріктірсе, онда мына суретте көрсетілген сур.10.2,а, онда екілік – ондық санауыш алынады, уақыт диаграммасы мына суретте көрсетілген сур.10.2,б. Ондық импульс түскен кезде кодтың комбинациясы 1001 мына комбинацияға ауысады 0000 және әрі цикл оннан (0-ден 9-ға) қайталанып отырады. Логикалық бір шығысында R санауыш нол жағдайын орнатады “0”, шығысында логикалық бір S9 - “9” жағдайын орнатады.

Сур.10.2

сур.10.3

Сур.10.4

Сур.10.5

Сур.10.6

Кірісінде программалауды (Ксч) және жилік бөлігін құру бөлу коэффициентімен қарастырамыз (сур.10.8). Қайта есептеу режимін қолданамыз. Нол жағдайынан санауыш N жағдайына ауысады оң фронты кіріс дабылын fвх. Шығысында логикалық нол D-триггер периоды мынаған тең fвх, ал жилік fвых кірісінде мынадан аз N+1. Берілген жилік бөлігі бөлу коэффициентін құру 1-ден 16-ты диапазонында және микросұлба К155ИЕ7, және микросұлба К155ИЕ6.

Тарату деңгейін құруға болады және регистрдің қозғалту шенбердің тұйык негізі, алдын – ала тригерге логикалық 1 жазады. Жұмыстың ақау кезінде мынандай құрылғы сенімді болады (орнатылған бірлік кодтар жоғалуы мүмкін немесе қосымша пайда болады). Сақиналы санауыштың сұлбасы, бірлік кодтардың құрылғыда талап етілмейді, сур.10.10 келтірілген. Бірінші тригер логикалық бірлік жазуда логикалық цепьте болады, қалғандары нол жағдайда болады. Мынандай санауыш бесканалды функцияны логикалық бірлік деңгейін орындайды (шығысы 1-5).

Рис.10.10

Бірінші тригер регистрінде DR шығысында бір такт дабылда кешігіп қайталанады, ал басқа келесі тригерлер – шығысы алдынғысы. Таблицадағы анализдың жағдайы көрсетіледі, санауыштың қайта есептеу коэффициенті Ксч=7. Жетіден үш такт шығысында әрбіреуінде логикалық бірді алады. Каналдың шығыс дабылы бірдей формада 1-4, фазасында қозғалтылады. Бастапқы орнатуда цикл жағдайын қарастырады, санауыштың тәртібін тексеру үшін басқа кезкелген жағдайын ауыстыру (мысал, төрт тригерлі сұлбада қорек қөзін қосуқаннан кейін кезкелген 16 жағдайда болады). Жазылған таблицада, кезкелген жағдайдан кейін бірнеше тактілі импульс құрылғысы автоматты жұмыс режиміне шығады.

сур.10.12