Қазақстан республикасы білім жəне ғылым

-ТАРАУ АЛГОРИТМДЕУ ЖƏНЕ ПРОГРАММАЛАУ

жүктеу 5,38 Mb.

бет	126/241
Дата	12.11.2023
өлшемі	5,38 Mb.
	#44224
түрі	Оқулық

1 ... 122 123 124 125 126 127 128 129 ... 241

Бидайбеков-Е.Ы.-Информатиканы-оқыту-əдістемесі

Алгоритм ұғымын енгізу əдістемесі

13-ТАРАУ АЛГОРИТМДЕУ ЖƏНЕ ПРОГРАММАЛАУ

МАЗМҰНДЫҚ ЖЕЛІСІН ОҚЫТУ ƏДІСТЕМЕСІ

Алгоритмдеу мен программалауды оқытудың əдістемелік тəсілдері

Алгоритмдеу тақырыптарының мазмұны мына ұғымдар тізбегі арқылы анықталады: алгоритм, алгоритмнің қасиеттері, алгоритмді орындаушылары, орындаушының командалар жүйесі, алгоритмді орындау түрі, негізгі алгоритмдік құрылымдар, көмекші алгоритмдер (4-қосымша).

Мектептік жоспар бойынша информатика пəнінде алгоритмдеуді оқытудың екі мақсаттық аспектісі бар:
Бірінші – дамытушы аспект, оқушылардың алгоритмдауды меңгере дамуы.
Екінші – программалық аспект. ЭЕМ үшін программа құру, алгоритм құрудан басталады.
Кəсіби программистің білім сапасы – алгоритмдық ойлау қабілетінің кең дамуы болып табылады. Бастапқыда айтылған екі аспектіні талдайтын болсақ: бірінші аспект информатика курсының іргетасты компоненті болып табылады. Онда оқушылар программалық тілдердің жоғарғы деңгейлі екендігімен, жаңа үлгідегі программа құру жобасымен танысады. Соның арқасында оқушылар ”трансляция” (эфирге шығару) деген түсінікті қабылдайды. Екінші аспект профориенталдық сипаттамасын негіздейді. Программист мамандығы қазіргі уақытта кең жайылған жəне танымал. Мектеп қабырғасындағы программалауды оқыту, оқушылардың өз білім деңгейін тексеруге жəне бағалауға көмектеседі. Бұл əсіресе, жоғарғы сыныптар жəне информатика курсы тереңдетіліп оқылатын сынып- тар үшін қолайлы əдіс.

Алгоритм ұғымын енгізу əдістемесі

9-сыныпта «Алгоритмдеу негіздері жəне алгоритм құру тех- нологиясы» жəне «Паскаль – программалау тілі» тараулары қарастырылған [1].

Объектінің бастапқы жағдайынан соңғы жағдайына түрлену үдерісін сипаттайтын орындаушыға түсінікті нұсқаулардың көмегімен жазылған əрекеттердің қатал тізбегін алгоритм деп атайды.
Қарапайым жағдайда алгоритм дегеніміз алға қойған мақсатқа жету үшін орындалатын əрекеттердің тізбегі.
Бұл жүйенің орталық объектісі алгоритмді орындаушы болып табылады. Орындаушы – алгоритмді құрастыру үшін басқарушы объект (немесе субъект) болып табылады. Басқарудың көз қарасында, орындаушының сипаттамасы – орындаушының командалар жүйесі (ОКЖ) болады. Бұл орындаушы түсінетін жəне орындай алатын көптеген шекті командалар. Əртүрлі жұмысты орындау үшін, орындаушы, енгізер алдында алгоритм, ал шығарар алдында берілген нəтиженің шешімін алады.
Алгоритм өзіне тек ОКЖ-ге енетін командаларды ғана енгізе алады. Алгоритмге деген талап түсініктеме қасиеті деп аталады.
Алгоритмнің келесі бір қасиеті – дəлдік. Əрбір команда атқарушы əрекетінің бірізділігін анықтау үшін құрылу керек. Мысалы, аспазды атқарушы ретінде алып, оның тағам дайындау рецепті бойынша алгоритм құралық. Бірақ рецептің бір бөлімінде “Бірнеше қасық қант салу” – деп жазылса, ол мысал дұрыс болмайды. Неше қасық, қандай қасық (шай қасық, ас қасық)? Əр аспаз өз түсінігі бойынша жасайды жəне нəтижесі əртүрлі болады. Мысалды дəл келтіру үшін былай жазамыз: “2 ас қасық қант салу”.
Орындаушы жұмысы тізбекті формальданған алгоритмнің орындаушы командасынан құралды. Бұл жерден автоматты арындаушы мүмкіндігі тууы мүмкін деп үміттенуге болады. Мұндай алгоритмнің автоматты орындаушысы компьютер болып табылады. Алгоритмнің анықтамасында берілген тағы бір қасиеті – шектелу. Ол былай бейнеленеді: алгоритмнің орындалуы жəне ізделінген қорытындыны алу – шеткі сан қадамның алдында аяқталуы керек. Мұнда əр қадам алдында жеке команданың орындалуы жүзеге асады. Бұл қасиет программист циклданбаған деп атаған жағдайды ескерту болып табылады. Шексіз орындалатын алгоритм нəтижесіз.
Сондықтан шектелу қасиетін алгоритмнің қорытындысы деп те атайды.
Əдебиеттерде алгоритімнің тағыда мынадай екі қасиеті кездеседі:

жүктеу 5,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 122 123 124 125 126 127 128 129 ... 241

Қазақстан республикасы білім жəне ғылым

-ТАРАУ АЛГОРИТМДЕУ ЖƏНЕ ПРОГРАММАЛАУ

13-ТАРАУ АЛГОРИТМДЕУ ЖƏНЕ ПРОГРАММАЛАУ

Алгоритмдеу мен программалауды оқытудың əдістемелік тəсілдері

Алгоритм ұғымын енгізу əдістемесі