Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі тараз мемлекеттік педагогикалық институты

 

 

 

 

 

 

       

 

 

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты 

Ф 15-38/2-1-051 

 

Элективті пәндер каталогы 

Академиялық мәселелер жӛніндегі департамент 

451 беттің 226 беті 

СМЖ «Оқу-әдістемелік»  

ҮК НҮ 07-2011 

Баспа 2. Дана №1 

Қалыптасатын  құзыреттіліктер:  ӛзге  тілді  мектептердегі  қазақ  тілі  мен  әдебиеті  саласының  негізгі 

түсініктерін,  заңдылықтары  мен  әдістерін  меңгеруі,  кәсіби  іс-әрекетінде  туындайын  міндеттерді 

шешудегі ғылымның қазіргі жетік, жаңашыл әдістерін қолдануды меңгеруі. 

Оқыту тілі: қазақ. 

Бағдарламаны жетекшісі: П.ғ.к., доцент м.а. Қалматаева А., аға оқытушы Аубакирова С. 

 

Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамыту әдістемесі. 

Пәннің  пререквизиті:  Мектепке  дейінгі  педагогика,  Балалар  психологиясы,  Дүниетану,  Мектепке 

дейінгі педагогика, Қазіргі қазақ тілі. 

Постреквизиті: Жеке пәндердің оқыту әдістемесі, Ұстаздық шеберлік, Этнопедагогика т.б. 

Құзыреттілігі:  дыбыстау мүшелері, олардың қызметін; мәнерлеп оқудың амал–тәсілдерін; тіл дамыту 

әдістемесінің  міндеттерін,  әдіс-тәсілдерін;  тіл  дамыту  әдістемесінің  міндеттері  бойынша  ҰОӘ  ӛткізу 

әдістемесін; әр топ балаларының тіл ерекшеліктерін, әдістемелік жұмыстың формаларын білуі тиіс. 

Бағдарламаның  қысқаша  мазмұны:  Тіл  дамыту  әдістемесі  және  курс  міндеті.  Тіл  дамыту 

әдістемесінің  ғылым  болып  қалыптасуы.  Балабақшадағы  балалар  тілін  дамыту  әдістемесінің  мазмұны, 

міндеттері. Балабақшадағы балалар тілін дамыту әдістемесінің әдіс-тәсілдері, жүйесі. Балалардың сӛздік 

қорын  молайту  әдістемесі.  Кӛркем  шығарманы  кейіпкерлендіру.  Кӛркем  әдебиетпен  жұмыс  істеу 

әдістемесі.  Балалардың  сауатын  ашу.  Балаларды  байланыстырып  сӛйлеуге  үйрету  әдістемесі.  Шағын 

фольклор  жанры  шығармаларын  оқу.  Сӛздің  дыбыстық  мәдениетін  тәрбиелеу  әдістемесі.  Сӛздің 

грамматикалық  құрылысын  қалыптастыру  әдістемесі.  «Мәнерлеп  оқу    практикумы»  тіл  дамыту 

әдістемсі  курсының  маңызды  бӛлімі.  Сӛйлеу  техникасы,  оның  мәнерлеп  оқудағы  маңызы.  Мектепке 

дейінгі ұйымдарда тіл дамыту жұмысына әдістемелік басшылық. 

Оқыту тілі: қазақ. 

Бағдарлама жетекшісі: А.Ш.Стыбаева. Р.Т.Шыниева 

 

Абайтану. (Абаеведение. Abai study) 

Пререквизиттер: орта мектептің қазақ әдебиеті, қазақ әдебиетінің тарихы, абайтану курстары.  

Постреквизиттер:    осы  пәнді  оқу  кезінде  алған  білімдерің  қазақ  әдебиеті,  қазақ  әдебиетінің  тарихы, 

ежелгі дәуір әдебиеті, қазақ әдебиетінің сыны, әдебиет теориясы негіздерін меңгеруге негіз болады.   

Қалыптасатын құзыреттіліктер: жоғары кәсіби педагогтардың іс-тәжірибелерін оқып-білу, жинақтау, 

тарату  және қолдана білуі  мен  дағдыларын  меңгеруі,  педагогикалық  қызметте жоғары  мотивацияға  ие 

болу, ӛз бетімен білім алуға және ӛзін-ӛзі тануға ұмтылу. 

Пәннің  мазмұны:  Абай  мұраларының  және  оны  зерттеген  ғалымдардың  ірі  ғылыми  еңбектерінің  

негіздерін  оқып меңгеру арқылы олар ұлы ақынның шығармашылығымен, олардың маңызымен терең 

танысады,  белгілі  тақырыпқа  зерттеу  жүргізу  арқылы  ғылыммен  айналысудың  негіздерін  үйренеді, 

ғалымдардың  еңбектерін  талдау  арқылы  ӛздерінің  сыни  кӛзқарастарын  қалыптастырады.  Абайтану 

ғылымына  қатысты  зерттеу  еңбектерді  меңгеріп,  дүниетанымын  тереңдетеді,  ӛзіндік  кӛзқарасын,  ой-

пікірін  дәлелді  жеткізуге,  теориялық  білім-біліктері  арқылы  таным-түсінігін  басқа  ғылымдармен 

байланыстыра  дамытуға  дағдыланады.    Бұл    пән    студенттерге  әдебиеттану  ғылымының  бір  саласы  – 

Абайтану  ғылымының  ғылыми  тұрғысынан  қалыптасу,  даму  жолдарымен  таныстырады,  сол  арқылы 

қазақ  баспасӛзінің  тарихымен  сабақтаса  оқытылып,  жеке  шығармашылық  иесінің  тұңғыш  рет  әдебиет 

тарихына  әсері,  М.  Әуезовтен  бастап,  бірнеше  кезеңге  бӛлінетін  бұл  ғылыми  пәннің  негізгі  мақсат-

міндеттерін оқытып, негізгі принциптерін, оның даму  жолдарын, кезеңдерін таныстырады. Пәнді оқыту 

барысында Абайтану пәні Абайтану тарихы пәні мен әдебиет тарихы, эстетика,  тіл, әдебиет теориясы, 

библиография,  тарих  және  мәдениет  т.б.    теориясына  қатысты  ірі  зерттеу  еңбектерімен  байланысын, 

Абайтанудың қалыптасуына сүбелі еңбек еткен ғалымдардың монографиялық еңбектерін,  зерттеулерді 

де толық қарастырып, студент талдау жұмыстарын жүргізеді. 

Оқыту тілі: қазақ. 

Бағдарламаның жетекшісі:  Саламатова Р.М.  ф.ғ.к., доцент м.а. 

 

“Жалпы тіл білімі ”   

Пререквизиттері: Тіл біліміне кіріспе, Қазіргі қазақ тілі ,Фонетика, Лексикология, Грамматика. 

Постреквизиттер:   Әдеби тіл тарихы, Когнитивті лингвистика, Лингвомәдениеттану  Орыс және қазақ 

тілдерінің салғастырмалы грамматикасы т.б. 

 

 

 

 

 

 

       

 

 

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты 

Ф 15-38/2-1-051 

 

Элективті пәндер каталогы 

Академиялық мәселелер жӛніндегі департамент 

451 беттің 227 беті 

СМЖ «Оқу-әдістемелік»  

ҮК НҮ 07-2011 

Баспа 2. Дана №1 

Қалыптасатын  құзыреттіліктер:  кәсіптің жаһандануы, интернационализациялануы және аймақтануы 

аясында  алуан  түрлі  физикалық-географиялық,  әлуметтік-экономикалық,  саяси-  географиялық  және 

мәдени аспектілердің түйінді проблемаларын қазіргі әлемнің серпінді дамуындағы кәсіби мәселелермен 

ұштастыра отырып, шешуді меңгеруі. 

Пәннің  мақсаты:      Филолог  –  студенттердің  жалпы  лингвистикалық  дайындығын  тереңдету,  тіл 

теориясының ӛзекті мәселелері бойынша  білімдерін жинақтау.Тіл білімі  ғылымының қалыптасу  және 

дамуын, сонымен қатар  лингвистикалық зерттеу мен  талдаудың әдістерін меңгерту. 

Оқыту тілі: қазақ. 

Бағдарламаның жетекшісі: Жазылбаева С. 

 

Түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасы 

Пререквизиттер:  Қазіргі  қазақ  тілі:    фонетика,  лексикология,  морфология,  синтаксис. 

Постреквизиттері:     Түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасы. Қазақ тілінің тарихи 

грамматикасы. Қазақ тілі семантикасы. Қазақ әдеби тілінің тарихы. Бұл пәннің тарих пәнімен байланысы 

үнемі  назарға  алынып  отырады.  Сонымен  қатар  бұл  пән  жоғары  курстарда  оқылатын  түркітануға 

кіріспе, кӛне түркі тілі, қазақ тілінің тарихи грамматикасы курстарын меңгеруге негіз ретінде қаланады. 

Қалыптасатын  құзыреттіліктер:  шығармашылық  қызметтің  теориялық  негіздері,  шығармашылық 

психологиясы саласындағы білімдерді меңгеруі. 

Пәннің  мазмұны:  Қазіргі  қазақ  тілі  бойынша  алынатын  білімді  тереңдете  отырып,  түркі  тілдерінің 

тарихи  лексикалық  қоры  мен  құрамын,  толығу  жолдары  мен  жүйесін,  тіл  тарихының  қалыптасу, 

кемелдену  жолындағы  фонетикалық  ӛзгерістердің  рӛлін,  этимологиялық  және  этнолингвистикалық 

ерекшеліктерін,  сӛзжасам  жүйесі  мен  оның  теориялық  номинациялық  қисындарын,  грамматикалық 

құрылымындағы  тұлғалық  және  қызметтік,  мағыналық  ӛзгерістердің  себебі  мен  салдарын,  сӛз  және 

сӛйлем құрылымының күрделену сипатын т.б. ғылыми негіздеп кешенді түрде оқыту. 

Оқыту тілі: қазақ. 

Бағдарламаның жетекшісі: Асылбекова Н.Ӛ. ф.ғ.к., 

 

Қазақ әдеби тілінің тарихы 

      

Пререквизиттер:  «Қазақ  әдеби  тілінің  тарихы»    қазақ  тілі  мен  әдебиеті  мамандығы  бӛлімінің 

білімгерлеріне  жеке  пән  ретінде  оқытылып  келеді.  Орта  мектептің  қазақ  тілі  фонетикасы,  лексикасы, 

морфологиясы мен  синтаксисі курстары қамтылады..   

      

Постреквизиттері:  Мұнда  «Қазақ  әдеби  тілінің  тарихына»  қатысты  мәселелер  тӛңірегіндегі  пәндер 

меңгертіледі.  Студенттердің  терең  білім  алуы  үшін  бірқатар  пәндермен  тығыз  байланысты  меңгеруіне 

тура келеді. Олар мына тӛмендегідей:  

Қалыптасатын  құзыреттіліктер:  жоғары  орындаушылық  тәртібі  мен  ұйымдастырушылық  қызметті 

жүзеге асыру қабілетінің болуы. 

         Пәннің  мақсаты:  Қазақ әдеби тілін қалыптастырудағы кӛне түркі ескерткіштерінің рӛлі айқындалып, 

әр  түрлі  кезеңде  ӛмір  сүрген  жыраулық  поэзия  ӛкілдерінің  тілі  талданып,  Абай,  Ыбырай  бастаған 

ағартушы  ақындардың  әдеби  тілімізді  жаңа  бағытта  дамытуға  жасаған  ықпалы  сӛз  болады.  Сонымен 

бірге қазақ әдеби тілінің кейінгі дәуірлерде гүлденуі, оның қолданылуы, қызметінің жан-жақты кеңеюі 

тілдік  фактіге  негізделген  бай  материалдар  арқылы  қазіргі  қазақ  тілінің  барлық  салаларына  тән 

құбылыстар мен заңдылықтарды толық меңгеруі шарт.  

Оқыту тілі: қазақ. 

Бағдарламаның жетекшісі: Асылбекова Н.Ӛ. ф.ғ.к., 

 

Мәнерлеп оқу 

Прекреквизиттер: орта мектептің  ―Қазақ тілі‖, ―Қазақ әдебиеті‖,  курстары.  

Постреквизиттері:  осы  пєнді  оқу  кезінде  білімгерлерді    оќуѓа  даѓдыландыру,  тапсырмаларды, 

жаттыѓуларды  µз  беттерінше  орындауѓа  молыраќ  беру  керектігін  олар  тілдіњ  сиќырлы  сырын  сезініп 

сӛздерінің сӛйлеген сӛздерін бақылап-байқайтын болады.  

Қалыптасатын  құзыреттіліктер:  педагогикалық  интеграция  теориясы  саласындағы  білімдерді 

меңгеруі, педагогикалық міндеттерді шешуде түрлі пәндер салаларындағы білімдерді біріктіру біліктері 

мен дағдыларын меңгеруі.