Білім беру барысында оқу-тәрбие ісіні үш жағы үш нәрсеге тіреледі:
бірі – оқушыға, бірі – оқулық, оқу құралына, бірі мұғалімге деп Ахмет
Байтұрсынұлы айтқандай, оқу-әдістемелік жұмыста толғантатын мәселе көп.
Бүгінгі таңда әсіресе мемлекеттік тілді үйретуге арналған оқулықтардың
сапасы, біліктілік деңгейі жөнінде ерекше көңіл бөлуді қажет ететін маңызды
мәселелер баршылық. Қазақ тілін түрлі әдістер арқылы меңгерту мәселелері
қазіргі таңда өзекті болып отыр. Өйткені қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде
мәртебесінің беки түсуі қоғамның кез-келген әлеуметтік топ өкілінің тіл
меңгеруге деген қызығушылығын арттырып, қазақ тілін әр деңгейде білуге,
тілдік мәдениетін қалыптастыруға жетелеп отыр. Әрине бұл бағыттағы
істелген істердің барлығы мәселенің толық шешілгендігін көрсетпейді.
Мемлекеттік тілді үйретуде тіл үйренушілердің креативтілік қабілеттерін
ашу, оны дамытуда жаңа бағдарламалар, оқу-әдістемелік кешен
қалыптастыру бүгінгі және болашақта атқарылар істердің бастысы
болмақ.Қазақ тілін оқыту арқылы қазақша сөйлеу мен ойлауын продуктивті
ойлау, шығармашылық ойлау үдерісінің түйісер нүктесінің негізінде жүргізе
отырып, оның тілдік сезімі, тілдік қабілеті, тілдік шешім табу ерекшеліктерін
де дамыту жолдары қамтылып отырады. Сондықтан да қазіргі қоғам
талабына сай әлеуметтік бейімділігі жоғары, мәдениетті, ұлттық тәлім-тәрбие
алған, білімі мен біліктерін өмірде пайдалана алатын, жан-жақты дамыған
жеке тұлғаны қалыптастыру мәселесі тұр. Білім беру жеке тұлғаға
бағытталып, педагогикалық үрдісте шәкіртті үнемі даму үстіндегі әрекет иесі
-
субъект ретіндегі орынға қойып отырғаны белгілі. Осындай мәселелердің
шешімін табуда болашақ мамандардың креативтілігін дамыту мәселесінің
өзектілігі айқындалады. Қазақ тілін сала бойынша меңгертуде топтағы білім
алушылардың интеллектуалдық капиталы деңгейінің әр түрлі болу сипатына
қарай көбінесе шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды беру
студенттердің креативтілік қабілеттерін арттырады.Қазақ тілін сала бойынша
оқытуда біз ең алдымен тіл үйренушілерге білімнің арнайы түрін, яғни әр
сала бойынша тілдік білімді беруге тырысамыз. Сонымен қатар білімнің
ғылымилығына, яғни ғылымның әр түрлі салаларына, сол салаларда
қолданылатын терминдердің ерекшеліктеріне де жіті назар аударуымыз
талап етіледі.Болашақ ұрпақтың интеллектуалдық капиталы осы көрсетілген
барлық талаптардан тұратындықтан, қазақ тілінен алынатын білім де оны
биік деңгейде, яғни ғылыми жаңалықтар ашу, жоғары технологияларды
күнделікті қолдану сияқты талаптарға сай болуы керек.Қазақ тіліне деген
қызығушылықты, ол арқылы адамның креативтік қабілетін ашу, оның
шығармашылық ойлауын қалыптастыру, әлемді өзінше тани білуге жетелеу
арқылы дамытуға болады. Қазақ тілін үйрену тартымды да адамға ой салар,
ойын өрістетер, оның қалыптасқан мәдени білімін жетілдірер тәсілдерге толы
болғанда нағыз білім беру құралы болмақ.
Мемлекеттік тілді оқып-үйрену, меңгеру – әрбір Қазақстан
азаматтарының парызы, міндеті деп санаймын. Мемлекеттік тіл –
азаматтардың бәсекеге қабілеттілігі және қоғамдық өмірге араласуының
белсенділігін айқындайтын ынталандырушы тетік болуға тиіс. Үкіметтің
152
«Үштұғырлы тіл» саясатын іске асыру, басқа да ұлт тілдерінің дамуына
ықпал ету - қазақ халқын біріктіруші фактор болып табылады.
Елбасымыз «Қазақстан-2050» Стратегиялық Жолдауында:«Қазақ тілі –
біздің рухани негізіміз. Біздің міндетіміз – оны барлық салада белсенді
пайдалана отырып дамыту», – деп атап көрсетті. Бұл- туған тілдің
саяси мәні мен мағынасын, мемлекеттік мазмұнын анықтайтын үндеу деп
түсіну қажет. Мемлекеттік тілді ойлау – болашақты ойлау деген сөз деп
білуіміз қажет.
Қазақстандықтардың қазақ тілін толыққанды меңгеруіне қолдау
көрсету бағытында мемлекеттік тіл саясатын негізге алу жоғарыда атап
кеткен
Қазақстан
Республикасының
«Тілдерді
дамыту
мен
қолданудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында
да» көрініс тапқан. Бағдарламада тіл үйретуші мамандардың жұмыстарын
жаңаша құруға баса назар аударылған. Осы орайда, ең алдымен, қазақ тілі
оқытушыларының біліктілігін арттыру және оларды оқытуды мемлекеттік
стандарт талаптарына сай жүргізу талап етіледі.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1. Кадашева К. Қазақ тілін жаңаша жаңғыртып оқыту әдістемесі. – Алматы,
2001. -
160 б.
2. Қазақстан Республикасының Тілдерді дамыту мен қолданудың 2011 –
2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы.
3
. Бұзаубақова Қ. Жаңа педагогикалық технология. – Тараз, ТарМУ, 2003.
4
. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында.
Қазақстан Республикасының Президент іНұрсұлтан Назарбаевтың
«
Қазақстан халқына жолдауы» – Астана: Елорда, 2006. -44б.
5
.«Мемлекеттік тілді оқытуда жаңа технологияларды қолдану мәселелері»
Республикалық ғылыми-әдістемелік журналы. 2009. №4.
6
. Оразбаева Ф.Ш. Тілдік қатынас. Теориясы мен әдістемесі. – Алматы, 2000.
МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІ ОҚЫТУДА ИННОВАЦИЯЛЫҚ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Уразова Г.А.
Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Мыңбаев ауылындағы
орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Қазақстанның білім беру саласы қазақ тілі мен әдебиетін оқытуда жаңа
әдістемелерді қажет ететінін баршамыз білеміз. Бұл бүгінгі күннің сұранысы.
Оқытушылар үнемі ізденіс үстінде болып, өз идеяларын оқытудың
барысында жаңашылдықпен жетілдіріп отырғаны дұрыс. Бүгінгі күні біздің
қоғамға қандай оқушы қажет? Бұл сұрақ барлық мұғалімді ойландырары
сөзсіз. Қазіргі таңда оқушыға қандай білім беремін деп емес, оқушы
алған білімін өмірде жүзеге асыра ала ма деп ойлану керек сияқты. Күн
сайын күрделеніп, өзгеріп және тез жетіліп келе жатқан, біз өмір сүріп
153
Достарыңызбен бөлісу: |
