Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «мектепке дейінгі балалық шақ» республикалық орталығЫ

5 

 

мақтаныш  сезімін  тәрбиелеу,  әскери  мамандықты  менгеруге  баулу,  әскери 

дәстүрлерді сақтау және көбейтуге ат салысу. 

Патриоттық сезімнің объектісі мен қайнар көзі – Отан десек, оның мазмұны: 

туған  жер,  табиғат,  оның  байлықтары,  тіл,  дәстүр, тарихи  ескерткіштер,  туған 

өлкедегі тамаша киелі орындар. Олардың адам көкірегіне жылылық, жақындық, 

туысқандық  сезімдерді  ұялатып,  ізгі  де  ерлік  істердің  қайнар  көзіне  айналуы 

патриотизмге тәрбиелеудің арқауы. Қасиетті сезім ананың сүтімен бірге өзінен- 

өзі  келмейтін  баланың  бойында  біртіндеп  қалыптасатын  құдіретті  сезім.  Бұл 

сезім әркімде әр кезеңде оянып, кейін кәмелетке келгенде біржола буыны қатып, 

тәжірибемен,  уақытпен,  біліммен,  қоршаған  ортаның  ықпалымен,  балабақша, 

отбасы,  мектеп,  жоғарғы  оқу  орындары,  бұқаралық  ақпарат  құралдары, 

қоғамдық  ұйымдар  мен  қозғалыстар  әсерімен  қалыптасады.  Патриоттық  сезім 

тұлғада тәрбие арқылы өсіп жетіліп патриоттық сана түрінде қалыптасады.  

Мақсаты: мектепке дейінгі тәрбие-білім беру үдерісінде патриоттық тәрбие 

бойынша мектепке дейінгі ұйым педагогтарына әдістемелік көмек көрсету.  

Міндеттері:  

- мектепке дейінгі ұйымдардағы патриоттық тәрбие жағдайын зерттеу; 

-  мектепке  дейінгі  ұйымдардағы  патриоттық  тәрбиенің  заманауи  әдістері 

мен ұйымдастыру формаларын жалпылау және жүйелеу.  

- «Менің елім – менің жерім» патриоттық тәрбие бойынша вариативті сабақ 

өткізуге арналған материалдарды таңдау және жүйелеу.  

Күтілетін нәтиже: 

-  педагогтардың  педагогикалық  шеберлік  деңгейін  және  мектепке  дейінгі 

ұйымдарда сапалы білім беру қызметін арттыру. 

 

 

 

 

6 

 

НЕГІЗГІ БӨЛІМ 

 

Қазақстан  Республикасы  Мемлекеттiк  «Бiлiм»  бағдарламасында  тәрбие 

жүйесiн жетiлдiруге байланысты алдына қойған негiзгi мақсаты – «Қазақстандық 

патриотизм,  азаматтық,  iзгiлiк  және  жалпыадамзаттық  құндылықтар 

идеяларының негiзiнде тәрбиеленушiнiң жеке тұлға ретiндегi сапалық қасиетiн 

қалыптастыру»  –  деп  бүгiнгi  ХХI  жаһандану  ғасырында  ұлттық  мәдениет  пен 

өркениеттi өзара кiрiктiре отырып, жеке тұлға қалыптастыру көзделiп отыр.  

Еліміздің  алдыңғы  қатарлы  50  мемлекеттің  қатарынан  көрінуі, 

экономикалық еркiн аймаққа мүше болуға ұмтылысы,  бiздiң алдымызға үлкен 

маңызды мiндеттердi жүктейдi. Бүгінгі жаһандану  үрдісінде патриотизм ұғымы 

тек  мемлекеттiк  тұрғыда  ғана  емес,  әлемдiк  деңгейде  бейбiтшiлiк  пен 

тыныштықты  сақтау  мәселесi  тұрғысынан  қарастырылады.  Қазақстандық 

патриотизмді әлемдiк тыныштық пен бейбiтшiлiктi сақтаудың негiзгi бiр тұғыры 

деп айтуға болады. 

Жаңа  кезеңдегі  білім  берудің  өзекті  мәселесі  жас  ұрпаққа  адамгершілік  – 

рухани  тәрбие  беру.  Құнды  қасиеттерге  ие  болу,  рухани  бай  адамды 

қалыптастыру оның туған кезінен басталуы керек. Халықта «Ағаш түзу өсу үшін 

оған  көшет  кезінде  көмектесуге  болады,  ал  үлкен  ағаш  болғанда  оны  түзете 

алмайсың»  деп  бекер  айтылмаған.  Сондықтан  баланың  бойына  жастайынан 

ізгілік,  мейірімділік,  қайырымдылық,  яғни  адамгершілік  құнды  қасиеттерді 

сіңіріп, өз-өзіне сенімділікті тәрбиелеуде отбасы мен тәрбиешілер шешуші роль 

атқарады. Еліміздің болашағы жас ұрпақты тәрбиелеуде бірінші бесік – отбасы, 

ата-ана  тәрбиесі болса, екінші бесік – білім беру ұйымы.  

Сонымен,  мектепке  дейінгі  жастағы  балаларды  патриоттық  тәрбиелеу 

мақсаты – қоғамның әлеуметтік даму жағдайында балаларға патриоттық тәрбие 

берудің  жүйесін  айқындай  отырып,  ұлтаралық  қатынас  мәдениетін,  еліміздің 

бейбітшілігі  мен  егемендігін  сақтауға,  экономикасын  дамытуға  ықпал  ететін 

тұлғаны қалыптастыруға бағытталды. 

Патриоттық тәрбиенің міндеттері төмендегідей:  

-  білім  беру  ұйымдарында  денсаулығы  зор,  рухани  дүниесі  бай, 

адамгершілікті,  тәуелсіз  жеке  тұлғаны  қалыптастыруға  ықпал  ететін  тәрбие 

жүйесін құру және дамыту; 

- балалар мен жастарды отансүйгіштікке, зиялылыққа, адам құқықтары мен 

бостандықтарын,  мемлекеттік  рәміздер  мен  ұлттық  дәстүрлерді  сыйлауға 

тәрбиелеу; 

-  өзінің  және  қоғамның,  болашақ  ұрпақ  алдында  әлеуметтік,  табиғи  және 

мәдени  ортадағы  өз  іс-әрекетінің  нәтижесі  үшін  жауапкершілікті  сезінуде 

гуманистік дүниетанымын қалыптастыру және т. б. 

Мектепке  дейінгі  жастағы  балаларды  патриоттық  тәрбиелеудің  басым 

бағыттары айқындалды:  

- Азаматтық-патриоттық, құқықтық және полимәдениеттік; 

- Рухани–адамгершілік; 

- Отбасы тәрбиесі; 

- Өзін-өзі тану мен өзін-өзі дамыту қажеттілігін қалыптастыру; 

7 

 

- Әлеуметтік-мәнді және жеке қасиеттерін қалыптастыру; 

- Коммуникативтік мәдениетті қалыптастыру; 

- Экологиялық; 

- Эстетикалық; 

- Дене тәрбиесі мен салауатты өмір сүру салтын және денсаулық қорғаушы 

орта қалыптастыру; 

- Еңбек және экономикалық; 

- Кәсіби-шығармашылық; 

- Интеллектуалды мәдениетті дамыту. 

Мектепке  дейінгі  кезеңдегі  тәрбие  –  адам  қалыптасуының  алғашқы 

баспалдағы. Балабақшадағы тәрбие бала табиғатына ерекше әсер етіп, оған өмір 

бойы өшпестей із қалдырады. Заман талабына лайық тәрбие білім беру жұмысын 

кешенді  ұйымдастыру  жаңа  технологияларды,  идеялар  мен  шығармашылық, 

инновациялық жаңашылдықты қажет етеді. Жас ұрпаққа білім беруді жетілдіру 

мәселесі  толассыз  күн  сайын  өзгеріп  тұрған  әлеммен  бірге  жүрері  анық. 

Балабақшада берілетін тәрбие – барлық тәрбиенің бастамасы, әрі жан – жақты 

тәрбие мен дамыту ісінің түпкі негізін қалайтын орын. Бала бойындағы жақсы 

қасиеттер  мен  мүмкіндіктерді  ашып  олардың  өнегелі,  тәрбиелі  болып  өсуіне 

балабақша ошағының тигізер әсерінің маңызы зор.  

Баланың  бойында  адамгершілік  патриоттық  тәрбиені  қалыптастырудың 

негізгі міндеттері мына жайлармен түйінделеді:  

-  ізгілік  бастамасымен  тәрбиелеу.  Өз  отбасына,  балабақшасына,  туған 

қаласына, көшесіне сүіспеншілікпен, қамқорлықпен қарау;  

- табиғатқа қамқорлықпен қарау; 

- еңбексүйгіштік, үлкендер еңбегін құрметтеу; 

- қазақ халқының салт-дәстүріне қызғушылықпен қарау;  

-мемлекеттік  рәміздермен  таныстыру.  Отанға  деген  сүіспеншілікке 

тәрбиелеу.  

Балабақшадағы тәрбие  бала табиғатына  ерекше  әсер  етіп,  оған  өмір  бойы 

өшпестей із қалдырады. Заман талабына лайық тәрбие мен білім беру жұмысын 

кешенді  ұйымдастыру  жаңа  технологияларды,  идеялар  мен  шығармашылық, 

инновациялық жаңашылдықты қажет етеді. Жас ұрпаққа білім беруді жетілдіру 

мәселесі  толассыз  күн  сайын  өзгеріп  тұрған  әлеммен  бірге  жүрері  анық. 

Балабақшада  берілетін  тәрбие  –  барлық  тәрбиенің  бастамасы,  әрі  жан-жақты 

тәрбие  мен  дамыту  ісінің  түпкі  негізін  қалайтын  орын.  Бала  бойынан  жақсы 

икемділігі мен мүмкіндіктер аша отырып, олардан жеке тұлға қалыптастыруда 

маңызы зор (Кесте 1).  

Патриоттық  тәрбие,  ұлттық  намыс,  ұлттық  сана-сезім  рухани  байлықтан 

көрініс  табады.  Олай  болса,  рухани  байлыққа,  ең  алдымен,  тілімізді, дінімізді, 

салт-дәстүрімізді жатқызсақ, тіл − қазақ болуымыз үшін, дін − адам болуымыз 

үшін, салт-дәстүр − ұлт болуымыз үшін қажет. Патриотизм сезімінің оянуы мен 

қалыптасу  үрдісін  белгілі  бір  асқақ  сезімдерден,  мақтаныш-сүйініштен  бөле- 

жара  қарауға  болмайды.  Ол  елінің  өткен  тарихын  мақтаныш  тұту,  жерінің 

байлығына, әсем көркіне сүйсіну, атадан балаға жалғасып, жақсы үрдісін тапқан 

ұлттық тілді құрметтеу. Осы сезімдерден туатын, санада орнығып қалыптасатын