Номинация по признаку «принадлежность человеку (группе людей)». Топонимы от этнонимического происхождения широко распространены на территории Костанайской области и приграничных районах с Россией, где кочевали тюркские племена.
Проведенный нами ассоциативный эксперимент, в котором участвовало более 3000 жителей разных национальностей Костанайского региона, показал место топонима в «семантическом поле», степень его близости к другим словам и характер отношений между ними. Кроме того, топонимические ассоциации отражают наиболее значимые синтагматические связи топонимов и прежде всего – наиболее близкие для сознания современного носителя языка связные сочетания. Эксперимент проводился на русском языке с представителями разных национальностей (русскими, казахами, украинцами, узбеками, корейцами, татарами, башкирами, армянами, азербайджанцами, немцами).
АБАК: казахский (3/57), табак (0/10), бак (2/6), род (3/3), бочка (1/4), аббат (1/5), озеро (0/2), темный (0/2), кабачок (растение) (0/2), жаба (0/2), зеленая (0/2),гамак (0/2), царь (0/2), поселок (1/0), арбуз (1/0), чайник (1/0), башмак (1/0), сосуд (0/1), жилище (0/1), нет ассоциаций: 4/11.
Понятие ассоциации, исследуемое в психолингвистике, тесно связано с понятием коннотации. Ключом к стереотипам национального характера, т.е. представлениям о национальном характере того или иного народа, входящих в языковую картину мира, могут служить лексические коннотации – несущественные, но достаточно устойчивые признаки выражаемого лексемой понятия, воплощающие принятую в обществе оценку соответствующего предмета или факта, отражающие связанные со словом культурные представления и традиции [2].
При этом возникает вопрос: что является объективным проявлением коннотации. Если считать таковыми только те свойства лексемы, которые зафиксированы в лингвистических словарях, то среди топонимов в языке таких слов немного: Китай (ср.: Далеко. Как до Китая пешком); Урал (Ты что, с Урала?), Караганд(где? – в Караганде), Москва (Москва слезам не верит), Торгай (глушь, одним словом «торгайцы»), Убаган (какой-то балаган, убогий). Значит ли это, что о специфике характера жителей того или иного региона (города, местности) у носителей языка имеются стереотипные представления? Очевидно, что это не так. И дело тут не столько в несовершенстве словарей, но и в принципиальной невозможности зафиксировать в них с исчерпывающей полнотой устойчивые сочетания типа казахское гостеприимство, кавказское долголетие, хлебный край, Костанай как маленькая Швейцария, хорошие люди.
Существующие в настоящее время методы ассоциативного эксперимента и методы неосознаваемого предъявления тестирующей информации [3], уровни измененных состояний сознания для исследований семантической памяти и другие методы не дают полного ответа на вопрос о работе механизмов воздействия на слова.
Разные языки – это отнюдь не различные обозначения одной и той же вещи, а различные видения ее [3]. В аспекте этнолингвистики одним из важнейших источников по истории языка является топонимия региона.
В ходе изучения этнолингвистического пространства топонимии Костанайской области нами было установлено, что: 1) общая этнолингвистическая ситуация в Костанайской области способствовала становлению современной топонимической системы региона;
2) языковые пласты региональной топонимии уникальны в своей многогранности и показаны сквозь призму языковой компетенции современного носителя языка;
3) топонимическое пространство, существующее в сознании жителей региона, значительно больше по объему, чем топонимическое пространство карты, поскольку для живущих в этом регионе важны мелкие географические объекты, не представляющие интереса для людей, находящихся за пределами региона, для крупномасштабных карт и т.п.; реальному топонимическому пространству свойственна вариативность, то есть один географический объект может иметь несколько названий;
4) топонимическая система Костанайской области возникла на месте существования нескольких топонимических систем (тюркско-казахской, индоевропейской, славянской). Любая ранее освоенная территория отражает в своих названиях по своей языковой принадлежности топонимические пласты. Если топонимия региона представляет собой топонимическую систему, то эта система складывается из топонимических пластов, которых может быть несколько. Мы полагаем, что топонимические пласты представляют собой подсистемы региональной топонимической системы.
Топоним – это специальное слово, которое служит для обозначения отдельного топографического объекта реального мира и дано ему в индивидуальном порядке для того, чтобы иметь возможность выделять его среди других подобных, говорить о нем с окружающими, ориентироваться на местности. Вместе с тем топоним может выступать в роли сигнала, выполняющего коммуникативно-прагматическую функцию, т.е. функцию передачи значения с определенным намерением и целью. Определенные топонимы способны выполнять функцию сигнализации в пределах организованной системы в типовых ситуациях, многократно повторяющихся и закрепленных в сознании участников таких ситуаций. Так, например, топонимы Кулыкол, Сасыкколь, неоднократно встречающиеся в качестве наименований озер Костанайской области, сигнализируют об опасности этих топообъектов, поэтому в ассоциативных рядах этих топонимов наиболее частотными являются такие ассоциации, как «опасное, бездна, глухое, проваливающееся, дырявое, утопленник» и т.п.
На первый взгляд бесконечность значений топонима может показаться нелепостью и бессмыслицей. Однако семантическая «текучесть» вариантных значений топонима как знака превращает его в символ, условный знак, где из-за своего множества неисчислимых значений утрачивается сходство с тем предметом, который символ представляет и на который символ указывает. Совсем необязательно, чтобы в деревнях Волковка (Карабалыкский район) водились волки, но само название несет негативную окраску для многих людей, которые даже не имеют понятия, где находятся данные топообъекта или в д. Суриковка - сурки, дд. Маковка - маки (Мендыгаринский район), Березовка, Грачевка (Карабалыкский район).
Закрепление в сознании другого человека образа топообъекта «единственного на всем белом свете» достигается определенными приемами и технологиями, что является особенно важным при отсутствии карты, при ориентировании на местности. При номинации топообъектов возникает ситуация ориентировочных схем или проспекции действий, делающих возможным восприятие топообъектов, что в конечном итоге позволяет ориентироваться на реальные топообъекты.
Микромир современного человека состоит из парной работы полушарий, которая и определяет гармонию личности человека в ее постоянном взаимодействии с информационно-энергетическим полем. Фоносемантические показатели топонима оказываются столь же существенными при восприятии названия в целом, формируя некий целостный образ топообъекта и отношение к нему, а также жителям, проживающим в нем или близ него.
В основном эксперименте участвовало более 2000 человек. Первую группу составили студенты Костанайского государственного университета имени А.Байтурсынова (530 человек). Вторую группу - студенты Костанайского педагогического института (220). Третью - представители работающей интеллигенции (750). Четвертую - представители рабочих профессий Костанайской области, учащиеся колледжей (450). Кроме того, пятая контрольная группа - 930 человек, владеющие татарским, таджикским, чеченским, украинским, корейским языками, а также шестая группа - 300 человек, владеющих казахским языком. Все исследования проводились только тогда, когда экспериментатор убеждался в том, что испытуемые полностью усвоили условия опыта.
При предъявлении субстратного или заимствованного топонима активность левого полушария резко снижается, в этот период активно работает правое полушарие. Именно оно проводит анализ информации процессов, развивает образное мышление. Поэтому мы видим такие разнообразные реакции на субстратные, заимствованные топонимы и топонимы, имеющие диалектное происхождение:
Святогорка, Воскресеновка (Карабалыкский район), Святославка (Мендыгаринский район): большая пятерня, алтарь, альтернатива, святость, ерунда, фигня, чепуха, гора, солнце, церковь, терновник, деревня, белиберда, народность, музыкальный, библия, монахи и т.д.
Веселый подол (Узункольский район): девчата карусель, бабенки, сосулька, карамель, соль, газ, что-то лукавое, хоровод, быстрая, веселье, подол, сарафан и т.д.;
Некрасовка, Гришенка, Чайковское (Алтынсаринский район): поэт, известность, музыка, пеликан, учебник, рукава, трудный, школьный учебник и т.д.
Научное (Федоровский район): наука, университет, образование, ученый, писанина.
Вместе с тем повторяемость таких топонимов, как Половинковка (Костанайский район), Новое, Гренадерка, Миролюбовка (Узункольский район) говорит о стереотипности восприятия топообъектов такой формы, формируя между тем и специфическое отношение не только к какому-то одному озеру Близкопа, Круглое (Карабалыкский р.), но и ко всем озерам данной формы. Важным качеством восприятия топонимов является константность (постоянство), которая сохраняется при восприятии топообъектов в разных условиях. Например, при большем или меньшем удалении топообъектов от наблюдателя топообъект воспринимается все равно как имеющий одинаковые размеры, форму, цвет и др., независимо от того, рассматриваем мы его слева, справа, далеко, близко.
Нами отмечено, что отрицательная окраска присутствует у названий рек и зарастающих озер (типа: Тентекколь, Карасор, Аулиекольский р., Сасыксор Кособа, Кулы коль Карабалыкский р.), небольшие озера, ручьи имеют позитивную окраску (Аксут, Аккол Алтынсаринского р., Аят, Тумарлыкопа Тарановского р., Койбагор, Аккушук Карасуского р.). Фоносемантические показатели наглядно иллюстрируют формирование образов данных топообъектов, как положительных, или как отрицательных.
Можно предположить, что в условиях обыденной коммуникации топоним выступает в виде невербализованного эмоционального образа, который имеет определенное функциональное предназначение. Поскольку чаще всего этимология топонимов современным носителям казахского и русского языков неизвестна, то на первый план выступает эмоционально-психическая форма топонима, поэтому мы видим такие развернутые цепочки ассоциаций у субстратных, заимствованных топонимов (из славяно-русского языка), которые и составляют специфику топонимического «лица» региона.
Нами установлено, что несоответствие между топообъектом и образом топообъекта не является недостатком или несовершенством восприятия. Наоборот, на наш взгляд, такое несоответствие собственно и образует те противоречия, (между отражением и отношением, например), борьба которых оказывается движущей силой развития психики, а вместе с тем и механизмом проникновения в природу вещей (познания).
Владение ассоциативными нормами - один из критериев овладения языком. Топонимическое ассоциирование находится в прямой зависимости от уровня языковой компетенции респондентов. В ходе изучения этнолингвистического пространства топонимии Костанайской области нами было установлено, что: насчитывается 5 уровней языковой компетенции опрошенных: 1) несформированность концепта - абстрактного понятия, отражающего основные, существенные признаки топообъекта; 2) представление о топониме как одном из признаков или свойств обозначенного им топообъекта; 3) значимость связей внутреннего лексикона между собой на основе общих черт плана выражения языковой единицы; 4) отличия, связанные с влиянием языков региона; 5) некоторые сбои при переходе от внутренней речи к внешней.
Топонимические ассоциации обусловлены социальной средой, культурой, в которой воспитан респондент, это с одной стороны. А с другой, отражают характер отношений между индивидом, топообъектом и топонимом как фактом языка.
Топонимическая ассоциация есть результат творческой интерпретации топонима, при котором происходит интеграция и трансформация значений, образующих смысловое поле топонима. Главная ценность ассоциативного изучения топонимической лексики заключается в том, что она позволяет выявить разносторонние связи топонима с другими словами лексикона. Анализ механизмов ассоциирования в норме и онтогенезе обнаруживает сопряженность ассоциативных и эвристических процессов. Как показывают наши данные, каждый человек создает свою репрезентативную «карту» мира, которая во многом определяет, каким будет миропонимание.
Региональная топонимия воспринимается современными носителями русского, казахского языков в виде образов-эталонов, которые являются личностными образованиями для хранения информации. Для понимания топонима важную роль играет опосредованная мотивация, отражающая ассоциативные связи топонима как звена словообразовательной цепочки.
Литература
1 Березович Е.Л. Топонимия Русского Севера: Этнолингвистические исследования. – Екатеринбург, 1998. – С. 38-85.
2 Мадиев Г.Б. Формирование русской гидросистемы Восточного Казахстана // Ономастика Поволжья. – М., 2001. – С.51-77
3 Фролов Н.К. Топонимическая таксономия в зеркале лексиической подсистемы языка// Филологический дискурс: Вестник филологического факультета ТГУ.- Тюмень, 2000.- 280с.
4 Березович Е.Л. Русская топонимия в этнолингвистическом аспекте. – Екатеринбург, 2000. – 284с.
Березович Е.Л. Топонимия и исторические предания: к вопросу о взаимодействии различных версий этнокультурной информации // Ономастика и диалектная лексика: Сб. науч. тр. Вып.3. / Под ред. М.Э. Рут. – Екатеринбург, 1999. – 223с.
УДК 811
Көптілділік - полимәдениетті тұлға қалыптастыру негізі
Барсақбаева А.Б.,тіл және әдебиет кафедрасының
аға оқытушысы
Қазіргі әлемдік ауқымдағы қайта құрулар, жедел ақпараттану, жаңа стратегиялық бағдарлану, экономикалық саладағы түбегейлі өзгерістер заманы адамзат қоғамы алдында аса күрделі міндеттер қойып отыр. Өмір үнемі өзгеріп, қоғам үздіксіз дамып отырған жағдайда ұлттық білім беру жүйесінің де жаңа талаптарға сай бейімделуі, жаңа реформалық қайта құруларға ашық болуы табиғи құбылыс.
Елдің егемендігінің басты сипаттарының бірі – мемлекеттік тіл болғандықтан, орта мектептегі мемлекеттік тіл пәнінің оқытылу сапасы Қазақстан Республикасының болашағын айқындауға маңызды ықпал ететіндігі даусыз. Бізді алаңдататын жағдай: осы пәннің мектептік толық курсын аяқтаған басқа ұлт өкілдерінің көбінің қазақ тілінде тілдесуге, қарым-қатынас жасауға дәрменсіздігі. Себептері де белгілі. Бұған қазақ тілінің әзірге өзінің мемлекеттік мәртебесіне сай деңгейде қолданылмауының, қоғам өмірінде кең өріс алмауының да әсері бар.
Дегенмен, ең басты себеп білім беру ісіндегі басты тұлға –мұғалімдердің дайындық деңгейіне қатысты, екіншіден, оқулық сапасына, сондай-ақ, пәнді оқыту әдістемесінің тиімділігіне байланысты.
Орыс тілін оқыту мәселесі дәл мұндай күрделі болмағанымен, ауылдағы қазақ тілінде оқытатын мектеп түлектерінің орыс тілінен алған білімдерінің деңгейі де ойландырады.
Қазақстандық жас ұрпақтың білуі міндетті үшінші тіл – шетел тілі. Өкініштісі, біздің мектеп бітірушілер шетел тілінде еркін сөйлей алмайды. Осындай жағдайда бүгінгі күні көңіл аударуды қажет ететін бір мәселе – бір мезгілде бірнеше тілде білім беру тәжірибесі. Ана тілін, мемлекеттік, орыс және шетел тілдерін білу баланың дүниетанымын кеңейтеді, оның жалпы дамуына игі әсер етеді.
Мұндай іс-әрекет үйлесімді тілдік орта жасауға мүмкіндік туғызады, қазақстандық ұлтжандылықты тәрбиелеудің негізі болып табылады. Бүгінгі таңда тіл мәдениеті мен тілге деген құрмет жайлы ғана айтып қоюға болмайды, мәселенің түбі тереңде жатыр, себебі азаматтық белсенділік пен ұлтжандылық жайында сөз қозғалуда. «ҚР Тілдер туралы» Заңы ең басты конституциялық ережелерді нақтылай отырып, қазақ тілінің мәртебесін көтеруге арналған заңнамалық базаны нығайтты.
Мемлекеттік тілмен қатар орыс тілі де ғылым мен техниканың әр саласынан ақпарат алудың негізгі көзі, алыс және жақын шет елдермен қарым-қатынас жасау құралы болып табылады. Ал, жаһандану кезеңінде шет тілде сөйлеу сияқты өмірдің талабы өзінен-өзі туындап отыр. Бұл өз еліміздің ерекшеліктері, мәдениеті мен дәстүрлеріне кері әсерін тигізбей, Қазақстанның болашағын дүниежүзілік интеграцияда көруге мүмкіндік береді.
Сонымен, өскелең ұрпаққа деген қоғамның әлеуметтік тапсырысы оқытудың стратегиялық мақсатын анықтауында тірек болып табылады. Сондықтан оқушыларға сапалы білім беру мәселесі өмірдің өскелең талабынан туындайтын, білім беру саласындағы өзекті проблемалардың бірі.
Ел президентінің Жолдауында көрсеткеніндей, шәкірттеріміз әлемдік білім кеңістігіне ену үшін білім беру жүйесі халықаралық деңгейге көтерілуі керек. Ағылшын тілін білу – өмір талабы. Әлемдік білім кеңістігінде еркін самғау үшін дүние жүзі халықтарының өзара түсінісу тілі – ағылшын тілін білу алдағы уақытта қажеттілік ретінде маңызды рөлге ие болады. Шәкірттеріміз қазақ тілін толық әдеби нормада меңгеріп, орыс тілі мен ағылшын тілін еркін білуі қажет. Ал ғалымдарымыздың зерттеуінше, бала жас кезінде тілді қиналмай еркін меңгереді. Осы ретте Білім және ғылым министрлігінің ағылшын тілін бастауыш сыныптан бастап үйретуге назар аударуы – дұрыс талап. Бүлдіршін жаста меңгерілген білімнің іргетасы берік, мықты болады. Балаларымыздың бірнеше тіл білуі олардың танымдық көкжиегінің кеңеюіне де игі әсерін тигізеді. Қазақстан алпауыт мемлекеттер алдында өз келбетін, бейнесін таныта білуі керек, ал бұндай әрекет үшін дүние жүзі мойындаған ағылшын тілін игеру аса қажет, қазақтығымызды, салт-дәстүрімізді, имандылығымызды өз жерімізде ғана емес, өзге шет жерде де дәлеледей алатын тіл – ағылшын тілі. Бүгінгі ағылшын тілін оқыту республиканың кез келген жерінде жүзеге аспақ. Жаны қазақ, жүрегі елім деп соғатын, ана тілін еркін меңгерген білімді ұрпақ өз елінің табысы мен жетістігін әлем мойындаған ағылшын тілінде өзгелерге танытып жатса, нұр үстіне нұр емес пе? Отбасында өз ата-анасымен, бауырларымен ана тілінде сөйлесіп, ұғысып өскен ұрпақ ешқашан өз тіліне жат бауырлық жасамайды. Ана тілін қадірлей отырып, өзге тілді білуге ұмтылу – өскелең ұрпаққа қойып отырған өмірдің талабы. Осы тұрғыдан қарағанда, оқушыларға үш тілде білім беру де өзінің жаңашыл талабымен құнды. Себебі бұл арада көптілділік басты назарға алынған. Қазақ, орыс, ағылшын тілінде қатар оқыту көзделген, қазақ мектебінде алгебра және геометрия ағылшын тілінде, орыс тілі мен әдебиеті орыс тілінде, ал қалған барлық пән қазақ тілінде жүргізілсе, оқу орыс тілінде жүретін мектепте қазақ әдебиеті, қазақстан тарихы қазақ тілінде, жаратылыстану циклындағы бір пән ағылшын тілінде өткізіледі. Қазақстан Республикасында тұратын барлық ұлттың мемлекеттік тілді білуіне қажеттілік тудыру мәселесіде осындай игі шаралардан басталады.
Ата-бабамыздан мұраға қалған асыл қазына тілімізді құр айқай, даңғазадан сақтаудың, оны шын мәнісінде дамытудың тиімді жолы – отбасында ана тілінде сөйлеп, дүние, тіршілік, ғұмыр туралы сол тілде сырласу, ана тілінде қуаныш-ренішіңді бөлісіп, өзіңді, өзгені жұбату, одан әрі ұрпағыңды туған тілінде білім алғызу, ана тілінің қадір-қасиетін танытып, дәмін таңдайға татыру. Осындай тәрбиеден өткен бала туған тілінің маңызын өмірбақи ұмытпайды. Ана тілінің, халықтың асылын бойына жинақтаған ұрпаққа әлемдік аренада өз елінің беделін, келбетін танытар сәтте ағылшын тілі көмекке келеді. Бірнеше тілді еркін меңгерген жастар бұл сыннан мүдірмей өтеді. Көп тіл білу адам көкжиегінің кендігін, білімінің молдығын көрсетеді.
Қазақ деген елді өзгелер дарынды түлегімен, ойшыл ғылымымен, ұлтжанды данасымен таниды, ал осындай асылдарды әлемдік биікте таныту көптілділік арқасында ғана жүзеге аспақ. Ойланып көрейікші, М.Әуезовті, Қ.Сәтбаевты, Ғ.Мүсіреповті, Ә.Марғұланды, қырғыз жазушысы Ш. Айтматовты әлемге танытқан тіл құдіреті емес пе, егер классиктеріміздің туындысы өзге тілге аударылмаса, құнды дүниелер әлемдік құндылықтар қатарына қосылмай, өз еліміздің байлығы ретінде қалар еді. Сондықтан да егеменді елдің өскелең ұрпағына өз халқының асыл дүниелерін сапалы аудару міндеті де жүктелмек. Тағы да көп тіл білу қажеттігі туады. Ел экономикасы мен өндірісін, тұрмысын көтеру мәселелері де бүгінгі таңда шетелдік жаңа технологияларға байланысты, осы ретте де ағылшын тілін білу қажеттігі айқын байқалады. Оқушылардың сабақ беру процесінде пайдаланып жүрген компьютерлерін игеру, ағылшын тілін жақсы білуге байланысты, өмірдің барлық саласында ағылшын тілін меңгеру қажеттігі байқалуда. Сондықтан мектеп тәжірибесіне үш тілде, оқыту сынағының қойылуы өмір талабынан туындаған, көпшілік көңілінен шығатын жаңашылдық деп қабылдау керек.
Кез-келген адам көп тілді білгеннен ұтпаса, ұтылмайды. Алайда, жас ұрпақ алдымен өз ана тілінің кәусарына қанғаны абзал. Онсыз рухы жартыкеш ұрпақ тәрбиелеген боламыз.
Әдебиет:
1 Н.Ә.Назарбаев 2017 жылдың 12 сәуірі «Егеменді Қазақстан» «Болашақ бағдар: рухани жаңғыру»
2 А. Жұмаділдаев. «Қазақ әдебиеті» газеті №42
МАЗМҰНЫ- СОДЕРЖАНИЕ
ЛАТЫН ӘЛІПБИІ: ТАРИХЫ, КЕЛЕШЕГІ
ЛАТИСКИЙ АЛФАВИТ: ИСТОРИЯ, ПЕРСПЕКТИВЫ
ҮСЕН А. Латын әліпбиі – елдігіміздің ертеңі..................................................3
ДОСОВА А.Т. Латын әліпбиі жаһандануға жол ашады......................................11
БИМАҒАМБЕТОВ К.Ә. Қазақ тілі әліпбиінің латын графикасына көшу – тарихи шешім.............................................................................................................14
БЕКҚОЖА ЖЫЛҚЫБЕКҰЛЫ Қазақ қанды әліпби жобасы...............................17
ЕРМЕНБАЕВА Г.К. Дискуссии 20-30-х годов ХХ века о модернизации............ казахского алфавита..................................................................................................20
ҚАЙЫПБАЕВА А. Латын әліпбиіне көшу туралы тіл жанашырларының пікірлері......................................................................................................................26
SHUSTIKOVA E. G. Kazakh writing: past, present, future......................................29
КОТЛЯРОВА Т.Я. ШТУКИНА Е.Э. Латинская графика как путь к интеграции Казахстана в мировое информационное пространство........................................ 32
НУРСЕИТОВА А.К. Нужна ли нам латиница?......................................................36
НҰРБЕКОВА А.Ж. Латын әліпбиі – келешектің кілті.........................................39
САЛЫҚОВА Ә.Д., АЛИЕВА Д.А. Қазақ әліпбиі: кеше, бүгін, ертең................40
ТІЛ БІЛІМІНІҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ЯЗЫКОЗНАНИЯ
АХМЕТОВА Б.З. К вопросу о томонимии Костанайской области....................44
ДОСОВА А.Т., Оразғалиұлы Н. «Қазақ әйелі» концептісінің тілдік көрінісі....49
ЕРМЕНБАЕВА Л. Көпұлтты ортада қазақ тілін өзге ұлт өкілдеріне оқыту әдістемесінің өзекті мәселелерінен..........................................................................55
ТӨЛЕУОВА А.Қ. Көптілділік – заман талабы......................................................62
ДУСКЕНОВА Д.О. К проблеме преподавания профессионального русского языка...........................................................................................................................67
КАЛИЕВ Б.Н. К вопросу о современной региональной этнолингвистической ситуации в Костанайской области...........................................................................73
АХМЕТОВА Б.З., ТОКМУРЗИНА А.С. Көптілділік– уақыт талабы..................78
АБУБАКИРОВА Г.Н. Қазақ лексикасындағы кірме сөздердің мәні...................81 КУЛЬБАЕВА М.М. С.ИСАЕВТІҢ ҚОСЫМШАЛАРДЫ ЖІКТЕУДЕГІ ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫ........................................................................................84
ТУЛЕГЕНОВА Ш.И. Романдағы фразеологизмдердің қолданысы мен мән-мағынасы....................................................................................................................88 ТАСМАҒАМБЕТОВА З.Ж. Қазақ тілін үйретудің кейбір мәселелері................91
КАРАБУЛАТОВА И.С. Ассоциативные связи топонимов …………………….94
БАРСАКБАЕВА А.Б.Көптілділік - полимәдениетті тұлға қалыптастыру негізі………………………………………………………………………………100
Достарыңызбен бөлісу: |