Жоспар:
1). Қоланы меңгеру. Ерте металлургия.
2). Қола дәуірінің тайпаларының шаруашылығы мен бөліну ариалы:
- мал шаруашылығы
- жер өңдеу
- үй тұрмысы
3). Қоғамдық қатынастар.
Бекіту сұрақтары:
1). Қоланы игеру тәсілі қандай болды?
2). Қола дәуірінің тайпаларының шаруашылығы мен бөліну ариалын атап беріңіз?
3). Қоғамдық қатынастары қалай жүрді?
Мазмұны:
Қоланы меңгеру. Ерте металургия. Қола дәуiрiнде (б.з.б. 2 — 1 мыңжылдықтар) мыс пен қола металлургиясы дамыды (қ. Ежелгi кен қазбалары). Тайпалар мал және егiн ш-тарымен кешендi түрде айналыса бастады. Еңбек өнiмдiлiгi артты. Жеке отбасылар оқшауланды, отбасылық меншiк кеңейдi, рулық қауым iшiнде мүлiк теңсiздiгi өстi. Қола — еңбек құралдары мен қару жасау үшiн қолданылатын негiзгi шикiзат көзiне айналды. Қола дәуiрiнде Сiбiрдiң, Жайық өңiрiнiң, Қазақстан және Орта Азияның ұлан-ғайыр далаларын тегi жағынан және тарихи тағдырларының ортақтығы жағынан туыс тайпалар мекендедi; бұл тайпалар өзiнше бiр үлгiдегi жарқын мәдениет қалдырды. Мұны 1914 ж. Сiбiрдегi Ачинск қ-ның маңынан табылған Андрон деревнясы атымен аталатын Андрон мәдениетiн қалдырған тайпалар ескерткiштерiнен көруге болады. Андрон мәдени-қауымдастығы таралған аймағына және өзiндiк белгiлерiне қарай үш тарихи кезеңге бөлiнедi: ерте кезеңi — б.з.б. 18 — 16 ғ-лардағы Петров мәдениетi; орта кезеңi — б.з.б. 15 — 12 ғ-лардағы Алакөл-Атасу, Федоров-Нұра мәдениеттерi; соңғы кезеңi — б.з.б. 11 — 9(8) ғ-лардағы Алексеев, Замараев, Сарығары, Беғазы-Дәндiбай мәдениеттерi. Ғылымда Андрон мәдени-тарихи қауымдастығы тарихи кезеңдерiне қатысты түрлi пiкiрлер бар. Дегенмен, ғалымдардың көбi бұл кезеңдер бiрiн-бiрi алмастырып отырды деген пiкiрге тоқтаған. Қола дәуiрiндегi әрбiр мәдениет жерлеу құрылыстарымен, қабiрге қойылған заттарымен ерекшеленедi. Бұл кезеңде түрлi металдардың қорытпаларынан еңбек құралдарын (пышақ, орақ, шалғы, балта), қару-жарақ (қанжар, найза, жебе ұштықтары), әшекейлiк бұйымдар (тоға, бiлезiк, моншақ, тарақ) жасау жетiлдiрiлдi.
№7-8 лекция Темір дәуіріндегі Қазақстан тұрғындарының шаруашылығы.
Негізгі ұғымдар: Экстенсивті мал шаруашылығы, богарлық жер өңдеу, жоғалған үлгі әдісімен құю.
Жоспар:
1. Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығына өту. Жеке меншік қатынастары.
2. Жер өңдеу және ирригация.
3. Қол өнер.
4. Сауданың дамуы. Дала жолының маңызы
: Бірінші сұрақ бойынша, көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығына өту. Жеке меншік қатынастары мәселелеріне тоқалу керек. Екінші сұрақ бойынша, жер өңдеу тәсілдерін айту керек. Үшінші сұрақ бойынша, ирригация – бұл тәсілдің ерекшелігін ашу. Төртінші сұрақ бойынша, сауданың дамуы ондағы дала жолының маңызын ашу керек.
Бекіту сұрақтары:
1. Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығына өту. Жеке меншік қатынастары.
2. Жер өңдеу тәсілдері қанада йболды?
3. Ирригация – бұл ненің тәсілі?
4. Сауданың дамуында дала жолының маңызы қанадай болды?
№9 -10 лекция Қазақстан жеріндегі отырықшы-егіншілік шаруашылығы.
Негізгі ұғымдар:Қазақтың дәстүрлі егіншілігі, тайпалардың егіншілік мәдениеті.
Жоспар:
1)Ертедегі Қазақстан территориясын мекендеген тайпалардың егіншілік мәдениеті.
2)Орта ғасырдағы Қазақстан территориясындағы егіншілік шаруашылығы.
3) Қазақтың дәстүрлі егіншілігі.
Бірінші сұрақ бойынша, ертедегі Қазақстан территориясын мекендеген тайпалардың егіншілік мәдениетінің ерекшеліктерін ашу. Екінші сұрақ бойынша, орта ғасырдағы Қазақстан территориясындағы егіншілік шаруашылығыдамыған аймақтарды анықтау. Үшінші сұрақ бойынша, қазақтың дәстүрлі егіншілігінің өзіндік ерекшелігін деректер негізінде ашып беру.
Бекіту сұрақтары:
1)Ертедегі Қазақстан территориясын мекендеген тайпалардың егіншілік мәдениеті.
2)Орта ғасырдағы Қазақстан территориясындағы егіншілік шаруашылығы.
3) Қазақтың дәстүрлі егіншілігін қалай түсінесің?
№11 -12 лекция Ұлы Жібек жолы және Қазақстан аумағындағы ортағасырлық мемлекеттердің экономикасы.
Негізгі ұғымдар: Ұлы Жібек жолы, ирригация, тайпа құрамы және қор тәртібі.
Жоспар:
1. Тайпа құрлымы және көшу түрлері
2. Отырықшы-жер өңдеу шаруашылығы
3. Біртұтас әлеуметтік – экономикалық мәдениетте көшпелі және отырықшы мәдениеттердің интеграциясы.
Бірінші сұрақ бойынша, тайпа құрлымы неге негізделгеніне талдау жасау. Екінші сұрақ бойынша, көшу түрлеріне тоқталу мен қатар оның шаруашылық маңызын ашу керек. Үшінші сұрақ бойынша, отырықшылық ұғымын түсінік бере отырып оның прогресивтік мәнін ашу керек.
Бекіту сұрақтары:
1.Тайпа құрлымы неге негізделді?
2.Көшу түрлерін атаңыз?
3.Отырықшылық ұғымын қалай түсінесің?
№13-14 лекция Қазақ Хандығы: 15-17 ғ.ғ. халқы және шаруашылығы
Негізгі ұғымдар: Жер өңдеу, Күйме, хисар, Вакф, мүлік, мардинар, рийат, Ясы, Сайрам, Сығанақ,
Жоспар:
1). Ұйымның түсінігінің жүздік бөліспен ауысуы
2). Мал және үй шаруашылығы. Жер өңдеу.
3). Қазақстанның кейінгі ортағасырлық қалалары:
- қалалар және қала тұрғындары саны
- қалалар құрылымы, қаланың жер иеленуі
4). Салық жүйесі.Күйме, хисар, Вакф, мүлік, мардинар, рийат, Ясы, Сайрам, Сығанақ,
Бірінші сұрақ бойынша, қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымы, жүздердің ру-тайпалық құрамы және географиялық орналасуы,әлеуметтік лауазымдар туралы айту. Екінші сұрақ бойынша, мал шаруашылығы:көшу түрлері және табын құрылымы,көшу маршруттарын анықтау.Үшінші сұрақ бойынша, мал және жер өңдеу шаруашылығының өзара әрекеттеріне қатысты қарастыру.Төртінші сұрақ бойынша, қала мәдениетіндегі өзгерістер мен қолөнер кәсіпшілігін айту. Бесінші сұрақ ішкі және транзиттік саудаға кеңінен тоқталып өту.
Бекіту сұрақтары:
Қазақстанның кейінгі ортағасырлық қалаларды атаңыз?
- қалалар және қала тұрғындары саны
- қалалар құрылымы туралы не білесіз?
- қалалардың болуы нені білдіреді?
№15 лекция XVII-XVIII ғасырдың басындағы қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығының дағдарысқа ұшырауының себептерінің алғышарттары.
Негізгі ұғымдар: протектарат, отаршылдық, Қазақ - жоңғар соғыс.
Жоспар:
1) Қазақ - жоңғар соғыстырының негізгі себептері.
2) Ресейдің отаршылдық саясатының басталуы.
3)Қазақ жүздерінің Ресей протектаратын қабылдауы.
Бекіту сұрақтары:
) Қазақ - жоңғар соғыстырының негізгі себептерін атаңыз?.
2) Ресейдің отаршылдық саясаты неден көрінді?
3) Қазақ жүздерінің Ресей протектаратын қабылдауының саяси себебін айтыңыз?
№16-19 лекция ХVІІІ - ХІХ ғ. 1-жарт: Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы.
Негізгі ұғымдар: Жер дағдарысы, экономикалық дағдарыс, сыртқы сауда
Жоспар:
1). XVIII ғ.20-30ж.ж.шаруашылық дағдарыстың экономикалы және демографияның салдары.
2). XVIII ғ. 50-60 ж.ж. жер дағдарысы.
3). XVII ғ. 60-70 ж.ж. қазақ шаруашылығының кеңейтілген өндіріс жолына түсуі.
4). XVII ғ.соңындағы экономикалық дағдарыс:
5). XIX ғ.20-40 ж.ж. дәстүрлі қазақ қоғамының бүтін жүйесінің талқандалуы.
6). Сыртқы сауда.
Бекіту сұрақтары:
1). XVIII ғ.20-30ж.ж.шаруашылық дағдарыстың болуына не себеп болды?
2). XVIII ғ. 50-60 ж.ж. жер дағдарысы неге әкеп соқтырды?
3). XVII ғ. 60-70 ж.ж. қазақ шаруашылығының кеңейтілген өндіріс жолына түсуі.
4). XVII ғ.соңындағы экономикалық дағдарысқа не сбеп болшды?
5). Дәстүрлі қазақ қоғамының бүтін жүйесінің талқандалуына не әсер етті?
6). Сыртқы саудны кімдермен жүргізді?
№20-21 лекция ХІХ - 2-жарт: - ХХ ғ. басы Қазақстанның шаруашылығындағы өзгерістер.
Негізгі ұғымдар:1860-1890ж.ж.реформалары, самодержавиенің переселендік саясаты, көшушілерге жеңілдіктер, жатақтың, өндірісттік жұмысшылар, столыпиндік реформалар.
Жоспар:
1.Самодержавиенің аграрлық саясаты.
Жер өңдеулік отарлауы
2.Капиталистік қатынастардың тууы:
өндіріс,
банк – ақша қатынастары,- сауда
3.Столыпиндік реформалардың салдары.
Бекіту сұрақтары:
1.Самодержавиенің аграрлық саясатытың мәнін айтыңыз?
Жер өңдеулік отарлауы қалай жүрді?
2.Капиталистік қатынастардың тууы неге байланысты болды?
Қандай өдірістер пайда болды?
банк – ақша қатынастары қалай жүрді?
2.Столыпиндік реформалардың салдары неге әкеп соқтырды?
Бірінші сұрақ бойынша, Самодержавиенің аграрлық саясатытың мәнінне тоқталу.Жер өңдеулік отарлауы қалай жүрді?
Екінші сұрақ бойынша, капиталистік қатынастардың тууы неге байланысты болды?
Қандай өдірістер пайда болды?
банк – ақша қатынастары қалай жүрді? Үшінші сұрақ бойынша, Столыпиндік реформалардың салдары неге әкеп соқтырды? – деген сұрақтарға деректерге сүйеніп жауап беру
№11 лекция ХХ ғ. 20-40ж.ж. экономикалық жаңартулар.
Негізгі ұғымдар:“ Әскер коммунизм саясаты ”, ЖЭС, индустриализация.
Жоспар:
1.Кеңестік “ Әскер коммунизм саясаты ”
2.ЖЭС-экономикалық бағыты либерализациялау Қорытындылар, Қазақстандағы индустриализацияның маңызы.
3.Ауылдарда әлеуметтік – экономикалық жаңартулар.
4.Қазақстан экономикасының лагерлік секторы.
Бекіту сұрақтары:
1“ Әскер коммунизм саясаты ”– бұл қанадай саясат?
2.ЖЭС-экономикалық бағыты либерализациялау Қорытындылар, Қазақстандағы индустриализацияның маңызы неде?.
3.Ауылдарда әлеуметтік – экономикалық жаңартулар қалай жүрді?
4.Қазақстан экономикасының лагерлік секторы дегенді қалай түсіндіресің?
№12 лекция Қазақ халқының тұрмыстық өнері.
Негізгі ұғымдар :Қолөнер, искусство, ұлттық тағамдар.
Жоспар:
1) Өнер тарихы.
2) Қолөнер тарихы.
3) Ұлттық тағамдар дайындау тарихы.
Бекіту сұрақтары:
1) Өнер тарихы дегенді қалай түсінесің?
2) Қолөнер тарихы туралы не білесіз?
3) Ұлттық тағамдар дайындау туралы не білесің?
VI. Қазақстан – тәуелсіз мемлекет.
№13 лекция Тәуелсіздіктің жариялануы және 90-жылдардағы саяси-экономикалық өзгерістер.
Негізгі ұғымдар: КСРОның ыдрауы, референдум,сайлау,
Жоспар:
1) КСРОның ыдрауы.
2) 90-жылдардағы саяси-экономикалық өзгерістер.
3) 90-жылдардағы ауыл шаруашылығындағы саяси-экономикалық өзгерістер.
4) 1993 – 1995 жылдардағы халықтың әлеуметтік тұрмыс жағдайы.
Бекіту сұрақтары:
1) КСРОның ыдрауының себебі?
2) 90-жылдардағы саяси-экономикалық өзгерістер туралы неайтасыз?
3) 90-жылдардағы ауыл шаруашылығындағы саяси-экономикалық жағдай қандай болды?
№14 лекция Қазақстан жеріндегі экономиқалық реформалар және оның алғашқы нәтижелері.
Негізгі ұғымдар: Жекешелендіру, Ұлттық валюта, қаржылық жүйе.
Жоспар:
1) Жекешелендіру және оның нәтижелері.
2) Ұлттық валютаның айналымға енуі және еліміздің қаржылық жүйесі.
3) Өнеркәсіптің дамуының алғашқы нәтижелері.
4) Тұрғын үй құрылысы.
Бекіту сұрақтары:
1) Жекешелендіру неше кезеңнен тұрды?
2) Ұлттық валюта айналымғақашан енді?
3) Тұрғын үй құрылысы қандай жүйе ьойынша қаржыландырылды?
№15 лекция Қазіргі Қазақстанның әлеуметтік құрылымы.
Негізгі ұғымдар: әлеуметтік құрылым,зейнет ақы қоры.
Жоспар:
1) Елімізде қалыптасқан әлеуметтік құрылым.
2) Қазақ мемлекетінің әлеуметтік қорғау функциялары.
Бекіту сұрақтары:
1) Елімізде қалыптасқан әлеуметтік құрылым қандай?
2) Қазақ мемлекетінің әлеуметтік қорғау функцияларын атаңыз?
Қазақстан экономикалық тарихты пәнінің семинар сабақтарының тақырыптық жоспары.
/ Күндүзгі оқу бөлім /
№
|
Тақырыптар
|
Семинар
сағаты
|
Апта
|
1
|
Қазақстанның экономикалық тарихы пәні
|
1
|
1 апта
|
2
|
Қазақстанның экономикалық тарихының мәселелері тарихының деректемесі мен тарихнамасы.
|
1
|
2апта
|
3
|
Тас ғасыры: экономикалық аспект.
|
1
|
3 апта
|
4
|
Қола дәуіріндегі Қазақстан тұрғындарының шаруашылығы мен қоғамдық қатынстары
|
1
|
4 апта
|
5
|
Темір дәуіріндегі Қазақстан тұрғындарының шаруашылығы.
|
1
|
5 апта
|
6
|
Қазақстан жеріндегі отырықшы-егіншілік шаруашылығы.
|
1
|
6 апта
|
7
|
Ұлы Жібек жолы және Қазақстан аумағындағы ортағасырлық мемлекеттердің экономикасы.
|
1
|
7 апта
|
8
|
Қазақ хандығы: ХV-ХVII ғғ. халқы және шаруашылығы
|
1
|
8 апта
|
9
|
VI-ХVIIғ.Қазақстан экономикасының дамуы.
|
1
|
9 апта
|
10
|
ХV-ХVIII ғғ. Қазақ хандығының әлеуметтік – экономикалық жағдайы.
|
1
|
10 апта
|
11
|
ХІХ ғ. 2-жарт: - ХХ ғ. басы Қазақстанның шаруашылығындағы өзгерістер.
|
1
|
11 апта
|
12
|
ХХ ғ. 20-40ж.ж. экономикалық жаңартулар.
|
1
|
12 апта
|
13
|
Тәуелсіздіктің жариялануы және 90-жылдардағы саяси-экономикалық өзгерістер.
|
1
|
13 апта
|
14
|
Қазақстан жеріндегі экономиқалық реформалар және оның алғашқы нәтижелері.
|
1
|
14 апта
|
15
|
Қазіргі Қазақстанның әлеуметтік құрылымы.
|
1
|
15 апта
|
|
Барлығы
|
15
|
|
С е м и н а р с а б а қ т а р ы н ы ң т а қ ы р ы п т ы қ ж о с п а р ы .
Семинар №1 Қазақстанның экономикалық тарихы пәні
Пәнге кіріспе.
Негізігі ұғымдар:пәнге кіріспе, экономикалық тарих, экономикалық аспект.
Жоспар:
1) Пәнге кіріспе.Қазақстан экономикалық тарихының қамтитын мәселелері пәні, оның басқа да қоғамдық ғылымдардың ортасындағы орны.
2) Қазақстанның экономикалық тарихының мәселелері пәнінің мақсатымен міндеттері
3) Пәнінің басқа да қоғамдық пәндермен ара қатынасы және байланысы.
Әдебиеттер: Н-1,2,3,4. Қ--,2,3,4,514,15.
Әдістемелік нұсқау: Бірінші сұрақ бойынша,Қазақстан экономикалық тарихының қамтитын мәселелері қандай?Екінші сұрақ бойынша, Қазақстанның экономикалық тарихының пәндік мақсаты неді? Үшінші сұрақ бойынша, пәнінің басқа да қоғамдық пәндермен ара қатынасы және байланысы қалай жүреді? – деген сұрақтардың жауабын қамту қажет.
Семинар №2 Қазақстанның экономикалық тарихының мәселелері тарихының деректемесі мен тарихнамасы.
Жоспар:
Негізігі ұғымдар: экономика тарихының деректемесі, экономика тарихының тарихнамасы
1)Қазақстанның экономика тарихының деректемесі.
2)Қазақстанның экономика тарихының тарихнамасы.
Әдістемелік нұсқау:Бірінші сұрақ бойынша, Қазақстанның экономика тарихының деректемелеріне сипаттама беру. Екінші сұрақ бойынша, Қазақстанның экономика тарихының тарихнамасына еңбектер негізіне сүйене отырып шолу жасау керек.
Әдебиеттер:Н-1,2,3,4. Қ--,2,3,4,5, 14,15.
Семинар №3 Қазақстан тас ғасырында: экономикалық аспект.
Негізгі ұғымдар: Табиғи орта, ауа райы, мәдениет, өңдеу тәсілі, нуклеус, Маханджарлық, Атбасарлық мәдениеттер, неолиттік төңкеріс, ботай мәдениеті, жануарлардың доместикациясы.
Жоспар:
1.Ерте гоминидтердің полеогеографиялық өмірсүру жағдайы.
2. Палеолиттегі еңбек құралдары мен оларды жасау тәсілдері.
3.Мезолиттегі жер өңдеу мен мал шаруашылығы элементтері. Аңшылық, балық аулау шаруашылықтары.
4. Неолиттік революция – адамзаттың экономикалық ұмтылысы.
5. Тас индустриясының дамуы және энеолит кезеңіндегі мыс құралдардың пайда болуы.
Әдістемелік нұсқау: ерте гоминидтердің полеогеографиялық өмірсүру жағдайына сипаттама беру.
Екінші сұрақ бойынша, палеолиттегі еңбек құралдары мен оларды жасау тәсілдерін айтып беру.
Үшінші сұрақ бойынша, аңшылық кәсібіне сипаттама беру. Төртінші сұрақ бойынша,балық аулау тәсілдеріне тоқталу керек.
Әдебиеттер: Н-1,2,3,4. Қ--,2,3,4,5,13.
Семинар №4 Қола дәуіріндегі Қазақстан тұрғындарының шаруашылығы мен қоғамдық қатынстары
Негізгі ұғымдар: Көшпелі, мал шаруашылығы, Нұра, Атасу, Беғазы- Дәндібай, от өткізу әдісі. Түркі тайпаларының тарихи аренаға шығуы.
Жоспар:
1). Қоланы меңгеру. Ерте металлургия.
2). Қола дәуірінің тайпаларының шаруашылығы мен бөліну ариалы:
- мал шаруашылығы
- жер өңдеу
- үй тұрмысы
3). Қоғамдық қатынастар.
Достарыңызбен бөлісу: |